|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Giriş 15
Birinci Bölüm
PETROL KAVRAMI,
PETROL PİYASASININ OLUŞUMU VE GELİŞİMİ
I. PETROL KAVRAMI VE ÖZELLİKLERİ 19
A. Petrolün Tanımı 19
B. Petrolün Özellikleri 21
1. Enerji İçeriği Diğer Enerji Kaynaklarına Göre Daha Fazladır 21
2. Sıvı Olması Nedeniyle Her Şekli Alabilir ve Taşınması Kolaydır 21
3. Erişimi Kolaydır 22
4. Depolanabilir 22
5. İşlenebilir 22
C. Petrolün Önemi 23
III. HUKUKİ AÇIDAN PETROL KAVRAMI 27
A. Yer Altındaki Petrolün Hukuki Rejimi 27
B. Petrol Arama ve İşletmenin Hukuki Rejimi 30
1. Genel Olarak 30
2. Petrol Arama ve Üretim Faaliyetlerinde Bulunabilmenin Koşulu Olarak Ruhsat Alınması 31
a. Ruhsatın Hukuki Niteliği 32
b. Petrol Arama ve Üretim Faaliyetleri Bakımından İzin ve Ruhsat Çeşitleri 35
aa. Araştırma İzni 36
ab. Arama Ruhsatı 36
ac. İşletme Ruhsatı 38
III. PETROL İLE İLGİLİ HUKUKİ KAYNAKLAR 39
A. Uluslararası Hukuki Kaynaklar 39
1. Uluslararası Andlaşmalar 39
2. Avrupa Birliği (Topluluk) Hukuku 40
B. Ulusal Hukuki Kaynaklar 45
1. Anayasa 45
2. Yasalar 46
3. Yönetmelikler 46
IV. PETROL PİYASASI KAVRAMININ GELİŞİMİ 47
A. Genel Olarak 47
1. Piyasa ve Piyasa Ekonomisi Kavramları 47
2. Petrol Piyasası Kavramı 48
3. Dünya Petrol Piyasalarının Gelişimi 49
4. Dünya Petrol Piyasalarının Düzenlenişi 54
B. Türkiye’de Petrol Piyasasının Gelişimi 57
1. Ulusal Yapılanma Dönemi (Petrol Faaliyetlerinde Devletin Öncülüğü) 1923–1954 58
2. Serbestleşme Dönemi (Devletçilikten Liberalizme Geçiş) 1954–1973 64
3. Küreselleşmenin Türkiye’ye Etkisi Öncesinde Petrol Piyasasında Reform Çabaları 1973–1983 70
4. Küreselleşmenin Etkileri Çerçevesinde Gelişmeler (1983–…) 72
İkinci Bölüm
TÜRKİYE’DEKİ PETROL PİYASASININ HUKUKİ REJİMİ
I. PETROL PİYASASI İLKELERİ 77
A. Eşitlik İlkesi 77
B. Açıklık (Saydamlık) İlkesi 83
C. Rekabet İlkesi 84
D. Ekonomiklik İlkesi 86
E. Arz ve Çevre Güvenliği İlkesi 87
II. PETROL PİYASASINDA İDARİ MAKAMLAR VE YETKİLERİ 91
A. Bakanlar Kurulu 91
B. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETKB) 94
C. Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (PİGM) 94
1. Kuruluşu ve Hukuki Yapısı 94
2. Görev ve Yetkileri 95
D. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) 96
1. EPDK’nın Kuruluşu ve Yapısal Özellikleri 96
a. İdari Özerklik 101
b. Kurul–Kurum Ayrımı 107
c. Mali Özerklik 110
d. Personel Rejimi 112
e. Denetim 114
aa. İç Denetim 114
ab. Dış Denetim 114
ac. Siyasi Denetim 119
ad. Yargısal Denetim 119
2. EPDK’nın Petrol Piyasası (Faaliyetleri) ile İlgili İşlevsel Özellikleri 120
a. Düzenleme Yetkisi 121
aa. Düzenleyici İşlemlerde Bulunma Yetkisi 122
ab. Düzenleme Yetkisi Kapsamındaki Diğer Yetkileri 123
aba. Lisans Verme 123
abaa. Lisansın (Ruhsatın) Tanımı 123
abab. Lisansın (Ruhsatın) Hukuki Niteliği 124
ababa. Lisans (Ruhsat) Verilmesi İşlemi Açısından Kamu Hizmeti – Kolluk Ayrımı 124
ababb. Petrol Piyasası Faaliyetleri ve Kamu Hizmeti Kavramı 129
i. Genel Olarak Kamu Hizmeti Kavramı 129
ii. Petrol Piyasası Faaliyetlerinin Kamu Hizmeti Olup Olmadığının Saptanması 134
iii. Petrol Piyasası Faaliyetleri Açısından Olası (Virtüel) Kamu Hizmeti Kavramı 141
ababc. Değerlendirme 144
abac. Lisansa İlişkin Düzenlemeler 147
abb. Tarife Belirleme 148
b. İzleme ve Denetim Yetkisi 149
c. Yaptırım Uygulama Yetkisi 150
d. Uyuşmazlık Çözme Yetkisi 151
e. Yönlendirme, Danışmanlık ve Görüş Bildirme Yetkisi 152
III. PETROL PİYASASI FAALİYETLERİ 153
A. Rafinaj Faaliyeti ve Hukuki Rejimi 153
B. İşleme Faaliyeti ve Hukuki Rejimi 156
C. Madeni Yağ Üretimi ve Hukuki Rejimi 158
D. Depolama Faaliyeti ve Hukuki Rejimi 160
E. İletim Faaliyeti ve Hukuki Rejimi 162
F. İhrakiye (Havacılık ve Denizcilik Satışı) Faaliyeti ve Hukuki Rejimi 164
G. Serbest Kullanıcı ve Hukuki Rejimi 166
H. Taşıma Faaliyeti ve Hukuki Rejimi 167
İ. Dağıtım Faaliyeti ve Hukuki Rejimi 168
J. Bayilik Faaliyeti ve Hukuki Rejimi 173
Üçüncü Bölüm
PETROL PİYASASININ DENETİMİ VE İDARİ YAPTIRIMLAR
I. DENETİM, ÖN ARAŞTIRMA VE SORUŞTURMA USULLERİ 179
A. Petrol Piyasasının Denetimi 179
1. Mevzuat Hükümlerine Uygunluk Denetimi 180
2. Teknik Düzenlemelere Uygunluk ve Ulusal Marker Denetimi 182
a. Teknik Düzenlemelere Uygunluk Denetimi 182
b. Ulusal Marker Denetimi 182
B. Ön Araştırma ve Soruşturmalara İlişkin Usul ve Esaslar 185
1. Ön Araştırma 185
2. Soruşturmaya Başlanması 187
3. Savunma Alınması 188
4. Soruşturmaya Doğrudan Yazılı Savunma Alınarak Başlanması 190
II. İDARİ YAPTIRIMLAR 195
A. İdari Cezalar 196
1. İdari Para Cezaları 197
a. Birinci Kategori İdari Para Cezaları 206
aa. Lisans Almaksızın Lisansa Tabi Faaliyetlerin Yapılması 206
ab. Kaçak Akaryakıt veya Sahte Ulusal Marker Elde Etmeye, Satmaya ya da Herhangi Bir Piyasa Faaliyetine Konu Etmeye Yarayacak Şekilde Lisansa Esas Teşkil Eden Belgelerde Belirlenenlere Aykırı Sabit ya da Seyyar Tank, Düzenek veya Ekipmanı Bulundurmamak 208
ac. 5015 Sayılı Yasanın “Ulusal Marker” Başlıklı 18. Maddesinin İhlali 208
b. İkinci Kategori İdari Para Cezaları 208
aa. EPDK Tarafından Fiyat Oluşumuna Yönelik Yapılan Uygulamaların Dolaylı veya Dolaysız Olarak Engellenmesi veya Engellenmesine Teşebbüs Edilmesi 208
ab. Faaliyetlerin Kısıtlanması İle İlgili Kurallara Uymamak 208
ac. Lisans Türleri ile İlgili Düzenlemelere Uymamak 209
c. Üçüncü Kategori İdari Para Cezaları 209
aa. Lisans Olmaksızın Hak Konusu Yapılan Tesislerin Yapımına veya İşletimine Başlanması İle Bunlar Üzerinde Tasarruf Hakkı Doğuracak İşlemlerin Yapılması 210
ab. Sahip Olunan Lisansın Verdiği Haklar Dışında Faaliyet Gösterilmesi 210
ac. EPDK Tarafından Bir Takvim Yılı İçinde Yapılan Uyarıya Rağmen, EPDK’nın 5015 Sayılı Yasanın 14/1. Maddesi Gereğince Belirlediği Usul ve Esaslara Uygun Bildirimleri Yapmamak 210
ad. 5015 Sayılı Yasanın 4/4. Maddesinin l Bendi Dışındaki Bentlerinin İhlali 211
ae. İletim ve Depolama Tesislerine Erişimin Dolaylı ve Dolaysız Olarak Engellenmesi 211
d. Ulusal Petrol Stoğu Tutma Yükümlülüğü Bulunan Lisans Sahiplerinin Eksik Stok Tutması 211
e. Genel olarak Yasanın Getirdiği Yükümlülüklere Uymamak 211
f. İdari Para Cezalarında İndirim Halleri 213
2. Lisans İptali 214
B. İdari Tedbirler 215
1. Lisans İptali (ya da Lisansın Geri Alınması) 215
2. Faaliyetin Geçici Durdurulması 216
3. Tesisler İçin Lisans Yasağı 218
4. Şahıslar İçin Lisans Yasağı 219
III. İDARİ YAPTIRIM KARARINI VERMEYE YETKİLİ ORGAN 219
IV. ZAMANAŞIMI 224
V. EPDK TARAFINDAN VERİLEN İDARİ YAPTIRIM KARARLARININ YARGISAL DENETİMİ 226
Sonuç 229
Kaynakça 239
Kavramlar Dizini 249 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
