İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 15
GİRİŞ 17
BİRİNCİ BÖLÜM
TÜRK SAYIŞTAYININ GELİŞİMİ VE GÖREV ALANI
A. Sayıştay’ın Tarihi Gelişimi 19
B. Sayıştay’ın Anayasal Açıdan Tanımlanması 25
C. Sayıştay’ın Hukuk Sistemi İçerisindeki Yeri 28
1. Sayıştay’ın Yargı Yetkisi Olmayan İdari Bir Denetim Organı Olduğu Görüşü 29
2. Yüksek Bir Hesap Mahkemesi Olduğu Görüşü 33
3. Sayıştay’ın Hesap Mahkemesi Olduğu Görüşü 36
4. Kendine Özgü Yargısal Niteliği Olan Anayasal Kurum Olduğu Görüşü 42
D. Sayıştay’ın Özellikleri 45
1. Sayıştay’ın Bağımsızlığı 45
2. Hesap Verilebilirlik ve Saydamlık 49
3. Anayasallık 51
E. Sayıştay’ın Görev Ve Yetkileri 51
1. Denetim 52
a. Denetleyenin Statüsü Açısından Denetim Türleri 55
aa. İç Denetim 56
bb. Dış Denetim 57
b. Konusu ve Amacı Açısından Denetim Türleri 58
aa. Düzenlilik Denetimi 58
aaa. Mali Denetim 59
bbb. Uygunluk Denetimi 61
bb. Performans Denetimi 61
2. Raporlama 64
a. Denetim Raporu 65
b. Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporu 65
c. Mali İstatistiklerin Değerlendirme Raporu 66
d. Genel Faaliyet Değerlendirme Raporu 67
e. Genel Uygunluk Bildirimi 68
f. Kamu İktisadi Teşebbüsleri Raporları 69
g. Yargılamaya Esas Rapor 69
h. Diğer Raporlar 71
3. Görüş Bildirme 72
a. Kendisine İlişkin Kanun Tasarı ve Teklifleri Hakkında Görüş Bildirmek 72
b. Mali Yönetmelikler Hakkında Görüş Bildirmek 73
c. Döner Sermaye İşletmesi Kurulması İçin Görüş Bildirmek 73
4. Yargılama 74
İKİNCİ BÖLÜM
SAYIŞTAY UYGULAMASINDA KAMU ZARARI
A. Kamu Zararı Kavramı 76
1. Kamu Zararının Sayıştay Kanunu Çerçevesinde Tanımlanması 77
2. Kamu Zararının 5018 Sayılı Kanun Çerçevesinde Tanımlanması 78
3. Devlet Memurları Kanunu Çerçevesinde Kamu Zararı Kavramı 82
B. Kamu Zararının Konu İtibariyle Kapsamı 82
C. Kamu Zararının Unsurları 85
1. Davranış–Kusur 85
2. Kamu Görevlisinin Varlığı 89
3. Zarar 93
a. İş, Mal Veya Hizmet Karşılığı Olarak Belirlenen Tutardan Fazla Ödeme Yapılması 93
b. Mal Alınmadan, İş Veya Hizmet Yaptırılmadan Ödeme Yapılması 94
c. Transfer Niteliğindeki Giderlerde, Fazla Veya Yersiz Ödemede Bulunulması 96
d. İş, Mal Veya Hizmetin Rayiç Bedelinden Daha Yüksek Fiyatla Alınması Veya Yaptırılması 99
e. İdare Gelirlerinin Tarh, Tahakkuk Veya Tahsil İşlemlerinin Mevzuata Uygun Bir Şekilde Yapılmaması 102
f. Mevzuatında Öngörülmediği Halde Fazla Ve Yersiz Ödeme Yapılması 103
g. Kamu İdarelerinin Yükümlülüklerini Kanuna Uygun Olarak Yerine Getirmemeleri Nedeniyle İdareye Ek Külfet Getirmesi 109
h. Kamu İdarelerine Ait Malların Kiraya Verilmesi, Tahsisi, Yönetimi, Kullanımı Ve Elden Çıkarılması İşlemlerinin Mevzuata Uygun Bir Şekilde Yapılmaması 111
ı. Görevlilere Teslim Edilen Taşınırların Zarara Uğraması 111
j. Şartı Bağış Ve Yardımın Zamanında Kullanılmaması Veya Amaç Dışı Kullanımı 113
4. İlliyet Bağı 114
5. Hukuka Aykırılık 116
D. Kamu Zararının Tespiti 116
1. Kontrol, Denetim Veya İnceleme Yoluyla Kamu Zararının Tespiti 116
2. Adlî, İdarî Veya Askerî Yargılama Yoluyla Kamu Zararının Tespit 117
3. Sayıştay’ca Kesin Hükme Bağlama Yoluyla Kamu Zararının Tespiti 117
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SAYIŞTAY YARGISINDA KAMU ZARARI
SORUMLUSUNUN TESPİTİ
A. Kamu Mali Yönetim Ve Kontrol Kanununda Yer Alan Sorumlular 120
1. Bakanlar 120
2. Üst Yöneticiler 122
3. Harcama Yetkilisi 125
a. Merkez Teşkilatı Harcama Yetkilileri 127
aa. Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdarelerinde Harcama Yetkilileri 128
bb. Özel Bütçeli İdarelerde Harcama Yetkilileri 129
cc. Sosyal Güvenlik Kurumlarında Harcama Yetkilileri 130
dd. Mahalli İdarelerde Harcama Yetkilileri 130
b. Merkez Dışı Birimlerde Harcama Yetilileri 131
c. Harcama Yetkisi Ve Devri 132
aa. Harcama Yetkisinin Devri /Birleştirilmesi Halinde Sorumluluk 134
bb. İhale Kanunu Çerçevesinde Harcama Yetkisi ve Devri 138
cc. Görev Ayrılığı Nedeniyle Yetki Devrinde Harcama Yetkisinden Doğan Sorumluluk 140
dd. Vekâlet Görevi Nedeniyle Yetki Devrinde Harcama Yetkisinden Doğan Sorumluluk 141
d. Kurul, Komite veya Komisyon Üyelerinin Harcama Yetkisinden Doğan Sorumluluğu 141
4. Muhasebe Yetkilisi 143
a. Muhasebe Yetkilisinin İmza Kontrol Görev ve Sorumluluğu 146
b. Ödemeye Esas Belgelerin Eksikliği ve Maddi Hata Bulunması Durumunda Sorumluluk 147
c. Muhasebe Yetkilisinin Gideri Hak Sahibine Ödeme Görevinden Doğan Sorumluluğu 149
d. Muhasebe Yetkilisinin Gelir ve Alacakları Tahsil Görevinden Kaynaklanan Sorumluluğu 149
5. Gerçekleştirme Görevlileri 150
a. Harcama Yetkilisince Görevlendirilen Ve Ödeme Emri Belgesini Düzenleyip İmzalayan Gerçekleştirme Görevlilerin Sorumluluğu 152
b. Ödeme Emri Belgesine Eklenmesi Gereken Taahhüt ve Tahakkuk Belgelerine İlişkin Sorumluluk 154
c. Kurul, Komisyon veya Benzeri Bir Organca Düzenlenen Gerçekleştirme Belgelerinde Sorumluluk 155
d. Elektronik Ortamda Oluşturulan Ortak Veri Tabanına Bilgi Girişine Esas Olacak Belgelere İlişkin Sorumluluk 155
e. Gelir Toplamakla Görevlendirilenler 156
f. Mal Yönetme ve Görevlileri 156
6. Yetkisiz Tahsil Ve Ödeme Yapanlar 159
7. Kamu Zararını Takiple Görevli Olanların Sorumluluğu 159
8. Sayıştay Kanununda Yapılan Atıf Nedeniyle Doğan Sorumluluk 160
B. Sayıştay Yargısında Sorumluların İleri Sürebileceği Savlar 161
1. Kusurlu Olmadığının İleri Sürülmesi 161
2. Davranış İle Kamu Zararı Arasında İlliyet Bağının Yokluğunun İleri Sürülmesi 163
3. Yersiz Ödemenin Tahsil Edildiğinin İleri Sürülmesi 163
4. Kamu Zararına Neden Olduğu İddia Edilen İşlemin Hukuka Uygun Olduğunun İleri Sürülmesi 165
5. Yapılan İşlemin Kamu Zararına Neden Olmadığının Belirtilmesi 167
6. Yapılan İşlemde İdarenin Takdir Yetkisinin Kullanıldığının İleri Sürülmesi 168
C. Sorumlular İle Kendisine Haksız Ödeme Yapılanlar Arasındaki İlişki 169
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
VERGİ ALACAĞI BAKIMINDAN KAMU ZARARI VE SORUMLUNUN TESPİTİ
A. Sayıştay Tarafından Gerçekleştirilen Denetimin Vergi Geliri Açısından Kapsamı 171
B. Vergi Hukukunda Kamu Zararına Neden Olunması 173
1. Vergi Alacağının Eksik Tahakkuk Ettirilmesi 174
2. Vergi Alacağının Zamanaşımına Uğratılması 176
3. Vergi Denetiminin Etkin Yapılmaması 177
4. Vergi Sorumluluğundan Kaynaklanan Kamu Zararı 178
5. Hukuka Aykırı Olarak Fazla Ya da Yersiz Tahsil Edilen Verginin Geri Ödenmesinde Ortaya Çıkan Faiz Vb. Giderler 191
6. Uzlaşma Komisyonlarının Objektif Kriterlerden Uzak Çalışması 193
7. Gayrı Faal Mükelleflerin Mükellefiyet Kayıtlarının Vergi Dairelerince Terkin İşlemlerinin Yapılmasında Yaşanan Gecikmeler 196
8. Yüklenilen KDV Listelerinde Yüklenilemeyecek Giderlerin Bulunması 197
C. Vergi Alacağında Kamu Zararı Sorumluları Ve Vergi Hukukunda İdari Teşkilat 198
1. Maliye Bakanı 200
2. Gelir İdaresi Başkanlığı 202
a. Gelir İdaresi Merkez Teşkilatı 204
b. Gelir İdaresi Taşra Teşkilatı 205
c. Gelir İdaresinin Denetim Örgütü 212
3. Vergi idaresi harcama ve muhasebe yetkilisi 214
4. Yeminli Mali Müşavirlerin Sorumluluğu 217
5. Belediyelerde Kamu Gelirlerinin Tahsili Sürecinde Kamu Zararından Doğan Sorumluluk 218
6. Üniversitelerde Vergi Sorumluluğu ve Mükellefiyet Kapsamında Kamu Zararı Sorumlusunun Tespiti 222
D. Özelge İle Verilen Cevaba Göre Hareket Edilmesinin Sorumluluğa Etkisi 224
E. Kamu Zararının Oluştuğu Tarihin Tespit Edilmesi 226
F. Kamu zararından doğan alacağın tebliği ve takibi 227
G. Kamu Zararından Doğan Alacağın Hukuki Mahiyeti ve Tahsilâtı 230
1. Rızaen ve Sulh Yoluyla Tahsilât 231
2. Takas Yoluyla Tahsilât 232
3. İcra Yoluyla Tahsilât 232
4. Kamu Zararından Doğan Alacaklarda Taksitlendirme 233
H. Kamu Zararından Doğan Alacaklarda Faiz 234
I. Kamu Zararının Tahsilinde Zamanaşımı 234
J. Kamu Zararından Doğan Alacakların Silinmesi 236
SONUÇ 237
Kaynaklar 243
Kavram Dizini 255 |