Derebeylik olgusu 18. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'ndaki birçok gelişmeye damgasını vurmuştu. Necdet Sakaoğlu'nun 1985'te Sedat Simavi Vakfı Sosyal Bilimler Ödülünü alan bu incelemesi, bugün varlığı bile unutulmuş Divriğili bir derebeyi ailesinin 18. yüzyıldan 20. yüzyıl başına kadar uzanan öyküsünü anlatıyor.

Bu öyküde Köse Paşa Hanedanı'nın yükselişi ve düşüşüyle birlikte, Osmanlı toplumunun son iki yüzyılındaki devlet/âyân/halk ilişkilerine farklı bir ışık düşüren veriler, gözlemler ve yorumlar da yer alıyor. Yerel–sözlü tarih araştırmasıyla devlet arşivlerinde yapılmış titiz bir çalışmanın harmanlandığı bu monografi, tarihi bize sözlü edebiyat geleneğini ustaca özümsemiş bir roman tadında sunuyor.