İÇİNDEKİLER
Önsöz 7 Kısaltmalar 15 Giriş 17 Birinci Bölüm CEZAÎ ŞART KAVRAMI §1. GENEL OLARAK CEZAÎ ŞART, TANIM VE UNSURLARI 21 I. Terim Sorunu 22 II. Tanım 24 III. Cezaî Şartın Unsurları 27 A. Bir Asıl Borcun Varlığı 27 1. Borç Hukuken Geçerli Olmalıdır 27 2. Borç Hâlen Mevcut Olmalıdır 29 3. Asıl Borcun Konusu 30 4. Para Borçlarında Cezaî Şart Kararlaştırılabilmesi Mümkün Müdür? 33 5. Asıl Borcu Doğuran Kaynaklar 34 B. Esas Borca İlâve Edilen veya Onu Artıran Bir Edimin Varlığı 35 C. Cezaî Şartın Asıl Borca Bağlı Ayrı ve Bağımsız Bir Edim Olarak Kararlaştırılması 36 D. Cezaî Şartın Sağlar Arası Bir Akit ile Kararlaştırılmış Olması 38 IV. Cezaî Şartın Hukukî Niteliği 40 B. Cezaî Şartın Sigorta Olduğu Görüşü 41 C. Cezaî Şartın Ceza- Tazminat Karışımı Olduğu Görüşü 43 D. Cezaî Şartın Götürü Tazminat Olduğu Görüşü 44 V. Cezaî Şartın Amacı 47 VI. Cezaî Şartı Doğuran İşlemler 47 A. Sözleşmeler 47 B. Dernek Tüzükleri ve Şirket Ana Sözleşmeleri 48 C. İşletme Yönergeleri 49 D. Toplu İş Sözleşmeleri 49 VII. Cezaî Şartın Özellikleri 50 A. Cezaî Şartın Fer'i Bir Anlaşma Olması 50 1. Asıl Borcun Kesin Hükümsüz Olması 51 2. Asıl Borcun İptal Edilebilir Olması 52 3. Asıl Borcun Geçerliliğinin Şekle Bağlı Olması 54 B. Cezaî Şartın Şahsî Teminat Sözleşmesi Olması 85 C. Muhtemel Borç Niteliği 86 VIII. Cezaî Şartın Hükümsüzlüğü 86 A. Asıl Borca Bağlı Olarak Cezaî Şartın Hükümsüzlüğü 86 1. Asıl Borcun Butlan 86 2. Asıl Borcun Emredici Bir Kurala Aykırı Olması 87 3. Asıl Borcun Ahlâka Aykırı Olması 87 4. Asıl Borcun İmkânsız Olması 88 B. Asıl Borçtan Ayrı Olarak Cezaî Şartın Hükümsüzlüğü 8 8 1. Cezaî Şartın Butlanı 89 2. Batıl Olan Cezaî Şartın Asıl Borç Üzerindeki Etkisi 89 XIV. Uygulama Alanı 90 A. Borçlar Hukukunda 91 B. Ticaret Hukukunda 93 C. İş Hukukunda 94 1. Genel Olarak 94 2. İş Hukukunda Cezaî Şart Uygulamalarına İlişkin Yargıtay İçtihatları 97 D. Medenî Hukukta 103 İkinci Bölüm CEZAÎ ŞARTIN ÇEŞİTLERİ §2. SEÇİMLİK CEZAÎ ŞART 107 I. Tanım 107 II. Terim Sorunu 108 III. Seçimlik Cezaî Şartı Doğuran Muamele 109 A. Akdi Mahiyet 109 B. Seçimlik Cezaî Şartın Yorumu 110 C. Seçimlik Cezaî Şartın Tarafları 114 D. Seçimlik Cezaî Şartın Şekli ve Yapılma Ânı 115 E. Konusu 115 1. Para 116 2. Paradan Başka Şeyler ve Fiiller 117 IV. Hukukî Niteliği 118 V. Seçimlik Cezaî Şartın İşlevi ve Gayesi 120 A. Tazminat Miktarı Üzerindeki Uyuşmazlıkları Giderme Amacı 120 B. Teminat ya da Borçluyu İfaya Zorlama Amacı 121 VI. Seçimlik Cezaî Şart Alacağının Teminata Bağlanması 122 A. Asıl Borçtan Bağımsız Olarak Teminata Bağlanması 122 B. Asıl Borçla Birlikte Teminata Bağlanması 123 VII. Seçimlik Cezaî Şartın Benzer Hukukî Kurumlardan Ayırt Edilmesi 125 A. Seçimlik Cezaî Şartın Seçimlik Borçtan Farkı 125 1. Seçimlik Borç Kavramı 125 2. Seçimlik Cezaî Şartla Benzerlikler ve Farklılıkları 126 a. Kusursuz İmkânsızlık Durumunda 128 b. Kusurlu İmkânsızlık Durumunda 128 B. Seçimlik Cezaî Şartın Seçimlik Yetkiden Farkı 129 1. Seçimlik Yetki Kavramı 129 2. Seçimlik Cezaî Şartla Benzerlikleri ve Farklılıkları 130 C. Seçimlik Cezaî Şartla Kefalet Arasındaki Farklar 131 1. Kefalet Sözleşmesi Kavramı 131 2. Seçimlik Cezaî Şart ile Ayrıldığı Noktalar 132 VIII. Seçimlik Cezaî Şarta İlişkin Yargıtay Kararları 133 §3. İFAYA EKLENEN CEZAÎ ŞART 150 II. Tanım 151 III. İfaya Eklenen Cezaî Şartı Doğuran Muameleler 151 A. Hukukî İlişkinin Niteliği ve Amacı 153 B. Cezaî Şart Miktarının Çok Az Olması 155 C. Genel Nitelikteki İfadeler 155 IV. Terim Sorunu 156 V. İfaya Eklenen Cezaî Şartın İşlevi ve Amacı 156 B. Tazminatın Götürü Olarak Belirlenmesi İşlevi 157 C. Değerlendirme 158 VI. İfaya Eklenen Cezaî Şartın Benzer Müesseselerden Farkı 158 A. Temerrüt Faizinden 158 1. Temerrüt Faizinin Tanımı 159 2. İfaya Eklenen Cezaî Şartla Benzer Yönleri 160 3. Farklılıkları 160 4. İfaya Eklenen Cezaî Şart ve Temerrüt Faizine ilişkin Yargıtay Kararları 162 B. Gecikme Zammından 173 1. Gecikme Zammının Tanımı ve Kısaca Hükümleri 173 2. İfaya Eklenen Cezaî Şartla Benzer Yönleri 173 3. Farklılıkları 174 C. Götürü Tazminattan 174 1. Götürü Tazminatın Tanımı ve Kısaca Hükümleri 174 2. İfaya Eklenen Cezaî Şartla Benzer Yönleri 175 3. Farklılıkları 175 4. İfaya Eklenen Cezaî Şartla İlgili Yargıtay İçtihatları 176 §4. DÖNME CEZASI 188 I. Genel olarak 188 II. Tanım 189 III. Dönme Cezasının Doğumu 189 IV. Dönme Cezasının İşlevi 191 A. Sözleşmeden Kolayca Dönülmesini Sağlama 191 1. Sözleşmeden Dönme Kavramı 191 2. Dönme Cezasının Borçluya Sağladığı Kolaylıklar 192 B. Borçlunun Sorumluluğunu Sınırlandırma Gayesi 193 V. Dönme Cezasının Benzer Sözleşmelerden Farkı 194 A. Pişmanlık Akçesi 194 1. Tanım 194 2. Pişmanlık Akçesi ile İlgili Yargıtay İçtihatları 195 3. Dönme Cezası ile Aralarındaki Farklar 201 a. Benzerlikleri 201 b. Farklılıkları 201 4. Dönme Cezası ile İlgili Yargıtay İçtihatlar 203 B. Pey Akçesi 213 1. Tanım 213 2. Dönme Cezasıyla Aralarındaki Farklar 214 3. Pey Akçesi Konusunda İçtihatlar 215 C. Seçimlik Borç-Yedek Edim 218 Üçüncü Bölüm CEZAÎ ŞARTIN HÜKÜMLERİ §5. CEZAÎ ŞARTIN MUACCEL OLMADAN ÖNCEKİ HÜKÜMLERİ 219 I. Alacağın Temliki 219 II. Borcun Nakli 222 III. Miras 222 IV. Haciz ve İflas 223 A. Haciz 223 B. İflas 223 1. Borçlunun İflası 223 2. Alacaklının İflası 225 V. Konuya İlişkin Yargıtay Kararları 226 §6. CEZAÎ ŞARTIN MUACCEL OLMASI İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR 239 I. Genel Olarak 239 II. Asıl Borcun İfa Edilmemesi 241 III. Borçlunun Kusurlu Olması 246 IV. ispat Yükü 247 A. Genel olarak 247 B. Cezaî şartın muaccel olmasının ispatı 248 C. Kusurun ispatı 249 V. Konuya İlişkin Yargıtay İçtihatları 250 §7. CEZAÎ ŞARTIN MUACCEL OLDUKTAN SONRAKİ HÜKÜMLERİ 271 I. Genel Olarak 271 II. Seçimlik Cezaî Şartın Hükümleri 273 A. Seçim Beyanı 273 1. Seçim Beyanının Hukukî Niteliği 274 2. Seçim Beyanının Yapılması ve Yorumlanması 274 a. Şekli 274 b. Seçim Beyanının Yorumu 275 c. Seçim Beyanının Yapılma Süresi 276 3. Seçim Beyanının Hüküm İfade Ettiği Zaman 276 4. Seçim Beyanının Bağlayıcılığı ve Dönülememesi 277 a. Aynen İfayı Talepten Sonra Alacak Elde Edilemezse Cezanın İstenmesini Mümkün Gören Görüş 277 b. Seçim Beyanının Her Durumda Bağlayıcı Olduğu Görüşü 278 B. Seçim Beyanının Sonuçları 279 1. Asıl Edimin İfasının İstenmesi 280 a. Asıl Edimin İfasıyla Birlikte Tazminat Talep Edilmesi 280 b. Asıl Edimin İfasının Borçlunun Kusuruyla İmkânsızlaşması 280 c. Masrafı Borçluya Ait Olmak Üzere Asıl Edimin Alacaklı Tarafından Yapılması 281 2. Cezaî Şartın İstenmesi 281 a. Kısmî İfa Hâlinde Cezaî Şart Talebi 282 b. Cezaî Şart Alacağına Faiz Yürütülmesi 283 c. Kısmî İfa ve Cezaî Şart Alacağına Faiz Yürütülmesi Konusunda Yargıtay İçtihatları 284 III. İfaya Eklenen Cezaî Şartın Hükümleri 292 A. Genel Olarak 292 B. Cezaî Şart Talebinden Feragat 292 1. Açık Vazgeçme 293 2. Örtülü Vazgeçme 293 3. Edayı Kabul 294 C. Cezaî Şart Talebinin Saklı Tutulması 29 5 D. Konuya İlişkin Yargıtay İçtihatları 297 §8. CEZAÎ ŞART İLE ZARAR ARASINDAKİ İLİŞKİ VE CEZAÎ ŞARTIN SONA ERMESİ 309 I. Genel Olarak 309 II. Munzam Zararın Tazmini 309 A. Borçlunun Kusurlu Olması 311 B. Cezaî Şart Miktarını Aşan Bir Zararın Varlığı 311 C İlliyet Bağı 312 D. Kusur ve Zararın İspatı 313 2. Kusurun İspatı 313 E. Munzam Zararların Tazmini Konusunda Yargıtay İçtihatları 314 III. Cezaî Şartın İndirilmesi 321 B. İndirme Hakkının Hukukî Niteliği 321 C. Cezaî Şartın İndirilmesi İçin Gerekli Şartlar 322 1. Geçerli Bir Cezaî Şart Akdinin Varlığı 322 2. Cezaî Şartın Muaccel Olması 323 3. Cezaî Şartın Aşırı Oranda Yüksek Olması 323 a. Alacaklının Menfaatleri 324 b. Borçlunun Kusurunun Ağırlık Derecesi 325 c. Tarafların Ekonomik Durumu 325 d. Aşırılığın Belirlenmesinde Esas Alınacak An 325 4. Borçlunun İndirme Talebinde Bulunması 327 1. Borçlu ve Alacaklının Menfaat Durumu 328 2. Borca Aykırılıktan Doğan Zarar Miktarı 329 3. Borçlunun Kusuru 329 4. Tarafların Ekonomik Durumu 330 5. Akde Aykırılık Nedeniyle Temin Edilen Menfaatler 330 E. Cezanın Tamamen Kaldırılması 330 F. Cezanın İndirilmesi Hususunda Yargıtay İçtihatları 332 IV. Cezaî Şartın Sona Ermesi 363 A. Cezaî Şartın Asıl Borca Bağlı Olarak Sona Ermesi 364 B. Cezaî Şartın Asıl Alacağa Bağlı Olmaksızın Sona Ermesi 364 C. Cezaî Şartın Sona Ermesi Hususunda Yargıtay İçtihatları 366 Sonuç 373 Kaynakça 375 Dizin 381 |