İÇİNDEKİLER
İkinci Baskıya Önsöz 7 Önsöz 9 Kısaltmalar 17 Birinci Bölüm HARCIRAH ÖDEMELERİNİN GENEL ESASLARI VE HARCIRAHIN UNSURLARI 1. Genel Açıklamalar 19 2. Harcırah Kanununa Tabi Olan Kuruluşlar 19 3. Harcırah Kanununun Uygulanmasında Esas Alınan Bazı Kavramlar 20 4. Harcırah Verilecek Kimseler 22 5. Harcırah Hesabında Esas Tutulacak Yol 23 6. Harcırah Hesabında Esas Tutulacak Aylıklar 23 7. Memur veya Hizmetli Olmayanların Harcırahı 24 8. Harcırahın Unsurları 24 8.1. Yevmiye (Gündelikler) 24 8.1.1. Yurtiçinde Verilecek Gündeliklerin Miktarı 24 8.1.2. Memur ve Hizmetlilere Ödenecek Gündelikler 27 8.1.3. Denetim Elemanlarına Ödenecek Gündelikler 27 8.1.4. Konaklama Bedelinin Hesaplanmasında %50 Artırımlı Gündelik Uygulaması 28 8.1.5. Yurtdışında Verilecek Gündeliklerin Miktarı 30 8.1.6. Memuriyet Mahalli Dışına Gönderilenlerin Gündeliği 30 8.1.7. Geçici Görev Gündeliğinin Verilebileceği Azami Süre 31 8.1.8. Memleket İçi ve Dışında Seyahat Günlerinin Hesabı ve Yevmiye Hesabı 31 8.1.9. Yurtiçi ve Yurtdışında Kurslara Katılanlara Verilecek Gündelik 31 8.1.10. Geçici Görev Yerlerinde Hastalananlara Verilecek Yevmiye 32 8.1.11. Ehliyet Tespiti, İmtihan ve Hava Değişimi İçin Başka Yere Gönderilenlere Yol Masrafı ve Gündelik Ödenmesi 32 8.1.12. Tedavi Amacıyla Memuriyet Mahalli Dışına Gönderilenlere Yolluk ve Gündelik Ödenmesi 32 8.1.13. Hastalara Refakat Halinde Yolluk ve Gündelik Ödenmesi 34 8.1.14. İçmece ve Kaplıca Tedavisinde Yol Masrafı ve Gündelik Ödenmesi 35 8.1.15. Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlarda Harcırah Ödemeleri 36 8.1.16. Tedavi Amacıyla Yurt Dışına Gönderilenlerin Refakatçilerine, Yurt Dışında Tedavi Süresi ile Sınırlı Olmak Üzere ve Belgelendirmeleri Koşuluyla Ödemiş Oldukları Konaklama Bedelinin Ödenmesi 36 8.2. Yol Masrafı 37 8.2.1. Yurtiçinde Yol Masrafı 37 8.2.2. Memuriyet Mahalli İçinde Bir Yere Görev ile Gönderilenlere Ödenen Yol Masrafı 39 8.2.3. Yurtdışında Yol Masrafı 39 8.2.4. Biletinin Yemeksiz Olarak Alınması Mümkün Olmayan Vasıtalarda Seyahat 40 8.2.5. Parasız ve Tenzilli Tarife ile Seyahat Yol Masrafları 40 8.2.6. Özel Görevli Emniyet Mensuplarının Yol Masrafı 40 8.2.7. Yolluk Bildirimlerine Taşıt Giderlerine Ait Belgelerin Eklenmesi 40 8.2.8. Memuriyet Mahalli Dahilinde Seyyar Olarak Vazife Gören Memur ve Hizmetlilerde Yol Masrafı 41 8.2.9. Seyyar Olarak Vazife Gören Memur ve Hizmetlilerde Yol Masrafı 41 8.3. Aile Masrafı 42 8.4. Yer Değiştirme Masrafı 42 8.4.1. Yurtiçinden Yer Değiştirme Masrafı 42 8.4.2. Yurtdışı Yer Değiştirme Masrafı 43 9. Müfettiş ve Benzerlerinin Aile ve Yer Değiştirme Masrafı 44 10. Geçici Görev Yolluğu (Yol Masrafı ve Yevmiye) Ödenmesi 44 11. Sürekli Görev Harcırahı (Yol Masrafı, Yevmiye, Aile Masrafı ve Yer Değiştirme Masrafının Birlikte Verilmesi Gereken Durumlar) Ödenmesi 44 11.1. Sürekli Görev Amacıyla Memuriyet Yeri Değişenlerde Harcırah 45 11.2. Emekli Olanlara Ödenecek Tazminat 47 11.3. Kadrosu Kaldırılan veya Görevden Uzaklaştırılan Memurların Harcırahı 48 11.4. Vekalet Adı Altında Başka Yere Asaleten Gönderilen Komutan ve Memurların Harcırahı 49 12. Fiilen Arazi Üzerinde Çalışanlara Ödenecek Tazminatlar 49 13. Memuriyet Mahalli Dahilinde Seyyar Olarak Vazife Gören Memur ve Hizmetliler 50 14. Harcırah Alabilmek İçin Başvuru Süresi 51 15. Harcırahın Ödenmesi ve Mahsubu 51 16. Harcırah Ödemesinde Memurun Beyanı Esastır 52 17. Merkezi Yönetim Kapsamındaki Kamu Kurumları Tarafından Yapılacak Yolluk Ödemelerinde Aranacak Belgeler 52 17.1. Yurtiçi Geçici Görev Yolluğunun Ödenmesinde Aranacak Belgeler 53 17.2. Yurtiçi Sürekli Görev Yolluğunun Ödenmesinde Aranacak Belgeler 53 17.3. Yolluk Karşılığı Verilen Tazminatların Ödenmesinde Aranacak Belgeler 54 17.4. Yurtdışı Geçici Görev Yolluğu Ödenmesinde Aranacak Belgeler 54 17.5. Yurtdışı Sürekli Görev Yolluğu Ödenmesinde Aranacak Belgeler 55 17.6. Merkezî Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliğinde Yer Alan Yolluklara İlişkin Diğer Hükümler 55 18. Gerçeğe Aykırı Beyanname Verilmesinin Sonuçları 56 19. Harcırah Ödemelerinin Haczedilemeyeceği 57 20. Yer Değiştirme Suretiyle Atamalarda Harcırahın Ödenmesinde Ödeme Emri Aranmaz 57 İkinci Bölüm HARCIRAH KANUNUNA TABİ KURUMLARIN YURTİÇİ HARCIRAH ÖDEMELERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ 1. Giriş 59 2. Harcırah Ödemelerinin Ücret Kapsamında Değerlendirilmesi 59 3. Gelir Vergisi Kanununda Yer Alan Yasal Düzenleme 61 3.1. Avans Ödemelerinin Vergilendirilmesi 62 4. 2013 Yılında Yurtiçinde Verilecek Gündelik Tutarları 62 4.1. Memur ve Hizmetlilere Ödenecek Gündelikler 64 4.2. Devletçe Verilen Gündeliklerin En Yüksek Tutarı 64 4.3. Arazi Üzerinde Çalışanlara Verilecek Tazminat ve Aylık Ödeneğin Vergilendirilmesi 65 5. Teftiş, Denetim ve İnceleme Yetkisine Haiz Bulunanlara Ödenecek Gündeliklerin Hesaplanması 66 6. Gündelik Haricinde Artırımlı Konaklama Bedeli Ödenmesi 68 6.1. Teftiş, Denetim ve İnceleme Elemanlarına Ödenecek %50 Artırımlı Konaklama Bedelinin Tespiti 68 6.2. Denetim Elemanı Dışındaki Personele Ödenecek %50 Artırımlı Konaklama Bedelinin Tespiti 72 7. Yurtiçinde Geçici Görev Gündeliğinin Verilebileceği Azami Süre 75 9. Yurtiçinde Geçici Görev Yolluğunun (Yol Masrafı ve Yevmiye) Ödenmesine İlişkin Örnek Olay 76 10. Yurtiçinde Sürekli Görev Yolluğunun Ödenmesine İlişkin Örnek Olay 79 11. Yurtiçinde Kurslara Katılanlara Verilecek Gündelikler 81 12. Özel Otolarıyla Memuriyet Mahallinde Görevlendirilen Personele Ödenen Benzin Masrafları ve Diğer Ödemeler 81 13. Özel Otolarıyla Memuriyet Mahalli Dışında Görevlendirilen Personele Taşıt Ücreti Ödenmesi 81 13.1. Yurtiçinde Özel Otomobilleriyle Seyahat Eden Memurlara Yol Masrafı Olarak Uçak Bilet Ücreti Esas Alınarak Ödeme Yapılması 82 Üçüncü Bölüm HARCIRAH KANUNUNA TABİ OLMAYAN İŞVERENLERİN YURTİÇİ HARCIRAH ÖDEMELERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ 1. Giriş 85 2. Gelir Vergisi Kanununda Yer Alan Yasal Düzenleme 86 3. Gerçek Yol Giderlerinin Tamamı Gelir Vergisinden İstisna Edilmiştir 87 3.1. İşverenler Tarafından Personele Mesaiye Gelip Gitmeleri İçin Ödenen Yol Parası 88 4. Aile Masrafı ve Yer Değiştirme Masrafı Gelir Vergisinden İstisna Edilmemiştir 88 5. Yemek ve Yatmak Giderlerine Karşılık Verilen Gündelikler 89 5.1. Konu Hakkında 128 ve 138 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde Yapılan Açıklamalar 89 5.2. Yemek ve Yatma Giderlerinin Belge Karşılığında Fiili Tutarları ile Ödenmesi 91 5.3. Yemek ve Yatma Giderlerinin Nakden Ödenmesi 93 5.3.1. Ödenen Gündeliklerin Vergiden İstisna Edilecek Tutarının Hesaplanması 93 5.3.2. Aynı Aylık Seviyesindeki Devlet Memuruna Verilen Gündelikler 94 5.3.3. Devletçe Verilen Gündeliklerin En Yüksek Tutarı 96 5.3.4. Nakden Ödenen Gündeliklerin Kıyaslamasında Esas Alınacak Üst Limit 97 5.3.5. Yemek ve Yatma Giderinin Kısmen Ayın Kısmen Nakden Ödenmesi 99 5.3.5.1. Belge Karşılığı Yemek ve Konaklama Bedeli ile Birlikte Ayrıca Gündelik Ödenmesi 100 5.3.5.2. Nakit Gündelik ile Birlikte Ayrıca Belge Karşılığı Konaklama Bedeli Ödenmesi 101 5.4. Misafirhanelerden Ücretsiz Yararlanılması Durumunda Gündelik Ödenmesi 108 6. Harcırah Kanununa Tabi Olmayan Kuruluşlarda Teftiş, Denetim ve İnceleme Yetkisine Haiz Bulunanlara Ödenecek Gündeliklerin Hesaplanması 109 6.1. Denetim Elemanlarına Nakit Gündelik Ödenmesi Yanında Belge Karşılığı Konaklama Bedelinin Ödenmesi Durumunda Vergilendirme 112 Dördüncü Bölüm YURTDIŞI HARCIRAH ÖDEMELERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ 1. Genel Açıklamalar 119 2. Harcırah Kanununa Tabi Kuruluşlarca Yurtdışında Görevli Personele Ödenen Gündeliklerin Vergiden İstisna Edilmesi 120 2.1. Bakanlar Kurulunca Belirlenen Yurtdışı Gündelik Tutarları 120 2.2. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne Yapılacak Yolculuklarda Verilecek Gündelikler 121 2.2.1. KKTC’ye Geçici Görevle Gidenlere Yatacak Yer İçin Ödenen Ücreti Belgelendirmeleri Durumunda Ayrıca Ödeme Yapılması 123 2.3. Yurtdışı Gündelik Tutarları (KKTC Hariç) 125 2.4. Yurtdışı Gündeliklerinde Ekli Cetvelde Yer Almayan Ülkelerde Görevlendirilenlerde Gelir Vergisinden İstisna Edilecek Gündelikler 131 2.5. Yurtdışı İçin Ödenen Yol Masrafı 131 2.6. Kurumlar Belirlenen Yurtdışı Gündeliklerinden Daha Düşük Bir Gündelik Ödeyebilirler 132 2.7. Yurt Dışı Harcırahının Ödenmeyeceği Durumlar 132 2.8. Yurtdışında Kurslara Katılanlara Verilecek Gündelikler 133 2.9. Yurt Dışında Geçici Görevli Personele İlk 10 Gün İçin %50 Fazla Gündelik Ödenmektedir 133 2.10. Yurtdışında Geçici Görevli Personele Ayrıca Konaklama Bedelinin Ödenmesi 134 2.10.1. Konaklama Bedelinin Gündeliklerin %40'ını Aşan Kısmının Tamamının Ödenmesi 137 2.11. Yurtdışında Geçici Görev Gündeliğinin Verilebileceği Azami Süre 138 3. Harcırah Kanunu Kapsamı Dışında Kalan Müesseselerce Yapılan Ödemeler 138 3.1. Gelir Vergisi Kanununda Yer Alan Düzenleme 138 3.2. KKTC İçin Vergiden İstisna Edilecek En Yüksek Gündelik Tutarı 139 3.3. Yurt Dışında Geçici Görevli Personele İlk 10 Gün İçin %50 Fazla Gündelik Ödenmesinde Vergiden İstisna Edilecek Gündelik Tutarının Hesaplanması 142 3.4. Yurtdışı Gündeliklerinde Ekli Cetvelde Yer Almayan Ülkelerde Görevlendirilenlerde Gelir Vergisinden İstisna Edilecek Gündelikler 144 3.5. Yurtdışında Geçici Görevli Personele Ayrıca Konaklama Bedelinin Ödenmesi 145 3.6. Yemek ve Yatmak Giderlerine Karşılık Verilen Gündelikler 147 3.6.1. Yemek ve Yatmak Giderlerinin Belge Karşılığında Fiili Tutarları ile Ödenmesi Durumunda Tamamı Gelir Vergisinden İstisnadır 147 3.6.2. Yemek ve Yatmak Giderlerinin Nakden Ödenmesi 147 3.6.2.1. Ödenen Gündeliklerin Vergiden İstisna Edilecek Tutarının Hesaplanması 147 3.6.2.2. Yurt Dışı Gündeliklerinde Esas Alınacak En Yüksek Tutar 148 3.7. Yurtdışına Çıkan Tanker, Tır ve Kamyon Şoförlerine Yolluk Adı Altında Yapılan Ödemelerin Vergilendirilmesi 153 3.8. Yurtdışı Gündeliğin Türk Lirasına Çevrilmesinde Dikkate Alınacak Kur 155 4. Genel Değerlendirme ve Yurtdışı Harcırah Ödemelerinin Vergilendirilmesine İlişkin Bir Özelge 155 Beşinci Bölüm HARCIRAH ÖDEMELERİNİN GİDER YAZILMASI VE MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 1. Hizmet Erbabına Ödenen Seyahat Masraflarının Gider Yazılması 161 2. Avans Olarak Ödenen Harcırah Ödemeleri 162 3. Ödenen Harcırahların Gider Olarak İndirilmesi 162 4. İstisna Tutarını Aşan Harcırah Gündeliklerinin Net Olarak Ödenmesi Durumunda Ücret Olarak Vergilendirme 163 5. Harcırah Ödemelerinin Muhasebe Kaydı 164 5.1. Gerçek Gider Usulüne Göre Yapılan Ödemelerin Muhasebe Kaydı 164 5.2. Nakit Olarak Ödenen Harcırahın Muhasebe Kaydı 165 6. Yurt Dışında Belgelendirilmesi Mümkün Olmayan Harcamaların Gider Yazılması 167 7. Harcırah Ödemelerinden Damga Vergisi Uygulaması 168 8. Harcırah Ödemeleri Sigorta Primine Tabi Tutulmamaktadır 169 Altıncı Bölüm SONUÇ VE GENEL DEĞERLENDİRME 1. Sonuç 171 2. Genel Değerlendirme 172 EKLER EK-1: 2012 Yılı Yurtiçi Gündelik Tutarlarının Yer Aldığı (H) Cetveli 177 EK-2: 2013 Yılı Yurtiçi Gündelik Tutarlarının Yer Aldığı (H) Cetveli 178 EK-3: 2012 Yılında Yurtdışı Gündeliklerinin Hesaplanmasında Esas Alınacak Cetvel 179 EK-4: 38 Seri No.lu Harcırah Kanunu Genel Tebliği 181 EK-5: 128 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği 184 EK-6: 138 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği 185 EK-7: 186 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği 186 EK-8: Merkezi Yönetim Kapsamındaki Kamu İdareleri Tarafından Yapılacak Yolluk Ödemelerinde Aranacak Belgeler 187 EK-9: Yurtdışına Geçici Görevle Gönderilenlere Ödenecek Konaklama Giderlerine İlişkin Esas ve Usuller 191 EK-10: 6245 Sayılı Harcırah Kanununun Ek 2’nci Maddesi Kapsamında Düzenleyici ve Denetleyici Kurum Personeline Ödenecek Ulaşım Giderlerine Dair Usul ve Esaslar 194 EK-11: Harcırah Kanununun 27’nci Maddesine İlişkin (1) Sayılı Cetvel 196 EK-12: Yurtiçi / Yurtdışı Geçici Görev Yolluğu Bildirimi (M.Y.H.B.Y-Örnek No: 27) 197 EK-13: Yurtiçi / Yurtdışı Sürekli Görev Yolluğu Bildirimi (M.Y.H.B.Y-Örnek No: 28) 198 EK-14: Çeşitli Ödemeler Bordrosu (M.Y.H.B.Y-Örnek No: 13) 199 EK-15: Toplu Seyahatler Yolluk Bildirimi (M.Y.H.B.Y-Örnek No: 29) 200 Kaynakça 201 Kavramlar Dizini 203 Yazarın Özgeçmişi 207 |