İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 13
Giriş 15
Birinci Bölüm
TARİHSEL GELİŞİM VE SUÇ TİPİ İLE İLGİLİ KAVRAMLAR
§1. RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK SUÇUNUN TARİHİ GELİŞİMİ 17
I. Genel Olarak 17
II. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun Batı Hukukundaki Tarihsel Gelişimi 17
A. Roma Hukuku Dönemi 17
B. Cermen Hukuku Dönemi 18
C. Kilise (Kanonik) Hukuku Dönemi 18
D. Orta Çağ Hukuku Dönemi 19
E. Yakın Dönem 19
III. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun Türk Hukukundaki Tarihsel Gelişimi 21
A. İslamiyet Öncesi Dönem 21
B. İslamiyet Sonrası Dönem 22
1. Osmanlı Hukuku Dönemi 22
2. Cumhuriyet Dönemi 26
§2. SUÇ TİPİ İLE İLGİLİ KAVRAMLAR 27
I. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Temel Kavramlar 28
A. Sahtecilik 28
1. Kavram Olarak Sahtecilik 28
2. Sahtecilik Kavramının Çeşitli Anlamları 30
a. Geniş Anlamda Sahtecilik–Dar Anlamda Sahtecilik 30
b. Maddi Sahtecilik–Fikri Sahtecilik 33
B. Belge 37
1. Belge Kavramı 37
2. Belgenin Unsurları 42
a. Yazılı Olma 43
b. Hukuken Anlamlı Bir İçeriğinin Olması 49
c. Düzenleyenin Belli Olması 53
3. Belge Çeşitleri 57
a. Resmi Belgeler 59
aa. Genel Olarak 59
bb. Resmi Belgenin Unsurları 62
aaa. Kamu Görevlisi Tarafından Düzenlenme Unsuru 62
bbb. Görev Gereği Düzenlenme Unsuru 69
cc. Resmi Belge Çeşitleri 71
aaa. Sahteliği Sabit Oluncaya Kadar Geçerli Olan Resmi Belgeler 72
bbb. Aksi Sabit Oluncaya Kadar Geçerli Olan Resmi Belgeler 73
b. Özel Belgeler 74
c. Resmi Belge Hükmünde Belgeler 75
aa. Genel Olarak 75
bb. Emre veya Hamile Yazılı Kambiyo Senedi 78
aaa. Poliçe 80
bbb. Bono 81
ccc. Çek 82
cc. Emtiayı Temsil Eden Belge 83
aaa. Makbuz Senedi ve Varant 88
bbb. Konşimento 89
ccc. Taşıma Senedi 90
dd. Hisse Senedi 91
ee. Tahvil 93
ff. Vasiyetname 95
4. Belgelere İlişkin Özel Durumlar 97
a. Asıl Belgeler 97
b. Suret Belgeler 98
c. Özet Belgeler 101
II. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Müşterek Kavramlar 102
A. Genel Olarak 102
B. Aldatma Niteliği 103
1. Mevzuattaki Durum 103
2. Aldatma Niteliği Kavramı 105
3. Aldatma Niteliğinin Belirlenmesinde Gözetilecek Kıstaslar 106
a. Aldatma Niteliğinin Objektif Olarak Belirlenmesi Gerekir 106
b. İnceleme Yargılama Mercii Tarafından Bizzat Yapılmalıdır 109
c. Aldatma Niteliğinin Belirlenmesinde Suça Konu Belge Esas Alınır 110
C. Zarar ve Zarar İhtimali 112
1. Genel Olarak Zarar ve Zarar İhtimali 112
2. Gereksiz (Zararsız) Sahtecilik 116
İkinci Bölüm
TÜRK CEZA KANUNUNDA RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK
§1. RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK SUÇU 121
I. Genel Olarak Türk Ceza Kanunundaki Resmi Belgede Sahtecilik Suçu Düzenlemesi 121
II. Türk Ceza Kanunu Dışında Resmi Belgede Sahtecilik Suçu Düzenlemesi 123
III. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Korunması Amaçlanan Hukuksal Değer 126
IV. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun Unsurları 132
A. Suçun Maddi Unsurları 133
1. Suçun Faili 133
a. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun Faili 133
b. Resmi Belgede Sahtecilik Suçu Faili Gibi Cezalandırılacak Bazı Durumlar 136
aa. Sağlık Mesleği Mensubunun Gerçeğe Aykırı Belge Düzenleme Suçu 137
bb. Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Personelinin Belgede Sahteciliği 138
cc. Özel Güvenlik Görevlilerin Belgede Sahteciliği 139
dd. Yapı Denetim Kuruluşu Görevlilerinin Belgede Sahteciliği 139
ee. Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin ve Yeminli Mali Müşavirlerin Belgede Sahteciliği 139
ff. Özel Öğretim Kurumlarında Görev Yapan Personelin Belgede Sahteciliği 140
2. Suçun Mağduru 140
3. Suçun Konusu 143
a. Genel Olarak Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun Konusu 143
b. Suç Konusu İtibarıyla Özellik Arz Eden Bazı Belgeler 146
aa. Yabancı Devlet Makamlarınca Hazırlanan Resmi Belgeler 146
bb. Hukuken Geçerli Olmayan Belgeler 148
cc. Elektronik Belgeler 157
aaa. Elektronik Belgelerin Mevzuatımızdaki Yeri 158
bbb. Elektronik Belgeler Kavramının Kimi Kavramlardan Farkı 161
ccc. Elektronik Belgenin Hukuki Korunmasına İlişkin Görüşler 163
ddd. Elektronik Belgenin Korunmasına İlişkin Görüşümüz 169
dd. Hasta Protokol Defterleri 174
ee. Vakıf Yükseköğretim Kurumlarının Düzenlediği Belgeler 175
ff. Bilirkişi Raporları ve Uzman Mütalaaları 176
gg. Kambiyo Senetlerine İlişkin Çeşitli Durumlar 178
4. Fiil 183
a. Fiili Oluşturan Harekete Göre Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun Niteliği 183
b. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunu Oluşturan Hareketler 185
aa. Resmi Belgeyi Sahte Olarak Düzenlemek 186
bb. Resmi Belgeyi Değiştirmek 193
cc. Resmi Belgeyi Kullanmak 201
dd. Resmi Belgeyi Gerçeğe Aykırı Düzenlemek 206
c. Netice 213
d. İlliyet (Nedensellik) Bağı 215
B. Suçun Manevi Unsuru 216
C. Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru 224
1. Kanun Hükmünü Yerine Getirme (Görevin Yerine Getirilmesi) 226
2. Meşru Savunma 228
3. İlgilinin Rızası 230
V. Suçun Nitelikli Halleri 231
A. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Ağırlaştırıcı Haller 233
1. Kanun Hükmü Gereği Sahteliği Sabit Oluncaya Kadar Geçerli Olan Resmi Belgede Sahtecilik 233
2. Resmi Belge Sahteciliğinin Terör Amacıyla İşlenmesi 240
3. Resmi Belgede Sahteciliğin Kamu Görevlisi Tarafından İşlenmesi 241
B. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Hafifletici Haller 243
1. Bir Hukuki İlişkiye Dayanan Alacağın İspatı Amacıyla Belgede Sahtecilik Suçunun İşlenmesi 245
2. Gerçek Bir Durumun Belgelenmesi Amacıyla Belgede Sahtecilik Suçunun İşlenmesi 249
VI. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Kusurluluk 251
A. Genel Olarak 251
B. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Kusurluluğa Etki Eden Hallerin İncelenmesi 253
1. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Zorunluluk Hali 253
2. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Cebir ve Şiddet, Korkutma ve Tehdit 256
3. Kusurluluğu Etkileyen Haksızlık Yanılgısı (Yasak Hatası) 257
4. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Haksız Tahrik 262
VII. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun Unsurları Dışında Kalan Diğer Haller 263
A. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Objektif Cezalandırılabilme Şartları 263
B. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Şahsi Cezasızlık Halleri 264
VIII. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun Özel Görünüş Biçimleri 265
A. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Teşebbüs 265
1. Genel Olarak 265
2. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Gönüllü Vazgeçme 270
B. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda İştirak 271
1. Genel Olarak 271
2. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Faillik ve Şeriklik 272
3. Özgü Suç Olarak Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun İştirakinde Çeşitli İhtimaller 275
C. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda İçtima 280
1. Genel Olarak 280
2. Fikri İçtima 282
3. Zincirleme Suç 284
a. Resmi Belgede Sahtecilik Suçu Bakımından Zincirleme Suçta Aynı Suç Koşulu 284
b. Resmi Belgede Sahtecilik Suçu Bakımından Zincirleme Suçta Değişik Zamanlar Koşulu 289
c. Resmi Belgede Sahtecilik Suçu Bakımından Zincirleme Suçta Bir Suç İşleme Kararının İcrası Koşulu 291
d. Resmi Belgede Sahtecilik Suçu Bakımından Zincirleme Suçta Suçların Aynı Kişiye (Mağdura) Yönelik Olması Koşulu 296
4. Belgede Sahtecilik Suçuna İlişkin Özel İçtima Düzenlemesi 299
§2. RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK SUÇU İLE BENZER SUÇLAR 303
I. Genel Olarak 303
II. Resmi Belgede Sahtecilik Suçu ile Resmi Belgeyi Bozmak, Yok Etmek ve Gizlemek Suçları Ayrımı 303
III. Resmi Belgede Sahtecilik Suçu ile Resmi Belgenin Düzenlenmesinde Yalan Beyan Suçu Ayrımı 304
IV. Resmi Belgede Sahtecilik Suçu ile Özel Belgede Sahtecilik Suçu Ayrımı 305
V. Resmi Belgede Sahtecilik Suçu ile Sağlık Mesleği Mensubunun Gerçeğe Aykırı Belge Düzenlemesi Suçu Ayrımı 307
VI. Resmi Belgede Sahtecilik Suçu ile Açığa İmzanın Kötüye Kullanılması Suçu Ayrımı 308
VII. Resmi Belgede Sahtecilik Suçu ile Gerçeğe Aykırı Bilirkişilik ve Tercümanlık Suçu Ayrımı 310
VIII. Resmi Belgede Sahtecilik Suçu ile Dolandırıcılık Suçu Ayrımı 311
Üçüncü Bölüm
RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK SUÇUNUN YER BAKIMINDAN UYGULANMASI, YAPTIRIMIN TESPİTİ, MUHAKEMESİ
§1. RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK SUÇUNA İLİŞKİN HÜKÜMLERİN YER BAKIMINDAN UYGULANMASI 313
§2. RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK SUÇUNDA YAPTIRIMIN TESPİTİ 317
I. Genel Olarak 317
II. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Hüküm 317
III. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Yaptırımın Tespiti 319
A. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Cezanın Belirlenmesi 319
B. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Cezanın Bireyselleştirilmesi 323
IV. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Hapis Cezasına Seçenek Yaptırımlar 324
V. Hapis Cezasının Ertelenmesi 326
VI. Güvenlik Tedbirleri 327
A. Belli Hakları Kullanmaktan Yoksun Bırakılma 328
B. Müsadere 332
1. Eşya Müsaderesi 333
2. Kazanç Müsaderesi 335
VII. Tekerrür 336
§3. RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK SUÇUNUN MUHAKEMESİ 339
I. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Zamanaşımı 339
A. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Dava Zamanaşımı 339
B. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Ceza Zamanaşımı 340
II. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Soruşturma ve Kovuşturma Usulü 341
A. Genel Olarak 341
B. Kamu Görevlisinin Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Soruşturma ve Kovuşturma Şartı 342
III. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Görevli ve Yetkili Mahkeme 345
A. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Görevli Mahkeme 345
B. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Yetkili Mahkeme 346
IV. Koruma Tedbirleri ve Deliller 348
A. Koruma Tedbirleri ve Delil Toplama 348
B. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Bilirkişilik 349
V. Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Davaya Katılma 353
VI. Sahtecilikte Hukuk Mahkemesi Kararının Ceza Mahkemesi Kararına Etkisi 360
VII. Resmi Belgede Sahtecilik Suçundan Kurulan Hükmün İnfazı 366
Sonuç 369
Kaynaklar 375
Kavram Dizini 387 |