İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
GİRİŞ 19
BİRİNCİ BÖLÜM
KAVRAMSAL ÇERÇEVE
I. İŞ KAZASI KAVRAMI 25
A. İş Sağlığı ve Güvenliği Hukuku Bakımından 25
1. Genel Olarak 25
2. Uluslararası Hukukun Konuya Yaklaşımı 25
3. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa Göre İş Kazası 28
4. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa Göre İş Kazası 30
B. Ceza Hukuku Bakımından 35
II. MESLEK HASTALIĞI KAVRAMI 38
III. İŞ İLİŞKİSİNİN UNSURLARI 40
İKİNCİ BÖLÜM
İŞ KAZALARINA KRİMİNOLOJİK BAKIŞ
I. İŞ KAZALARININ NEDENLERİ 45
A. İş Güvenliği Önlemlerinin Alınmamış Olması 45
B. İşin Uzmanı veya Yetkilisi Tarafından Yapılmıyor Olması 47
C. İşçinin Eğitim Eksikliği 47
D. İşçiden Kaynaklı Nedenler 49
E. Denetimlerin Yetersizliği 50
F. Uzun Çalışma Süreleri ve Üretim Zorlaması 51
II. İŞ KAZASINI ÖNLEME TEDBİRLERİ 52
A. İş Yeri Güvenliği Sistemleri 52
B. “Compliance” ve İş Kazaları 53
C. İş Güvenliği Uzmanlarının Bağımsızlığının Sağlanması 56
D. İş Güvenliği Uzmanlarının Yetkin Kişiler Arasından Seçilmesi 57
E. Endüstriyel Robotlar ve İş Kazalarına Etkisi 58
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İHMAL SURETİYLE TAKSİRLE ÖLDÜRME VE
TAKSİRLE YARALAMA SUÇLARININ YAPISAL UNSURLARI
I. İŞ KAZASINI ÖNLEME YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İHMALİ 62
A. İhmalin Suç Genel Teorisi İçindeki Yeri 62
B. Türk Ceza Kanununda İhmali Suç Sistematiği 65
C. İhmalden Kaynaklanan Cezai Sorumluluğun Unsurları 67
1. İş Kazasının Önlenmesi Yükümlülüğünün Varlığı 70
a. Kanuni Düzenlemeler 70
aa. Türk Borçlar Kanunu 71
bb. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (İSGK) 72
aaa. Risk Değerlendirmesi Yapmak veya Yaptırmak 73
bbb. Çalışanların Eğitimini ve Bilgilendirilmesini Sağlamak 75
ccc. İşyerinde Organizasyon Yapma Yükümlülüğü 78
ddd. Gerekli Araç ve Gereçleri Sağlanmak 79
eee. Sağlık ve Güvenlik Tedbirlerinin Değişen Şartlara Uygun Hale Getirilmesi ve Mevcut Durumun İyileştirilmesi İçin Çalışmalar Yapmak 81
fff. İşyerinde Alınan İş Sağlığı ve Güvenliği Tedbirlerine Uyulup Uyulmadığını İzlemek, Denetlemek ve Uygunsuzlukların Giderilmesini Sağlamak 81
ggg. Çalışana Görev Verirken, Çalışanın Sağlık ve Güvenlik Yönünden İşe Uygunluğunu Göz Önüne Almak 86
hhh. Yeterli Bilgi ve Talimat Verilenler Dışındaki Çalışanların Hayati ve Özel Tehlike Bulunan Yerlere Girmemesi İçin Gerekli Tedbirleri Almak 87
ııı. Acil Durum Planları, Yangınla Mücadele ve İlk Yardım 88
iii. İşyeri Hekimleri ve İş Güvenliği Uzmanları İlgili Yükümlülükler 90
jjj. İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının Kayıt ve Bildirimi Yükümlülüğü 95
kkk. İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu Oluşturma Yükümlülüğü 96
b. Sözleşmeden Kaynaklanan Yükümlülükler 96
2. Garantörün Varlığı 97
a. Asıl İşverenin Sorumluluğu 98
aa. İşveren Kavramı 98
bb. Tüzel Kişi İşverenin Sorumluluğu 100
aaa. İdari Yaptırım Sorumluluğu 100
bbb. Güvenlik Tedbiri Sorumluluğu 107
cc. Gerçek Kişilerin Cezai Sorumluluğu 108
aaa. İşverenin Gerçek Kişi Olması Halinde 108
bbb. İşverenin Tüzel Kişi Olması Halinde 108
aaaa. Yönetim Kurulu Başkanı 109
bbbb. Yönetim Kurulu Üyeleri 112
ccc. İşveren Vekili 114
ddd. Yapı İşlerinde Proje Sorumlusu ve Sağlık Güvenlik Koordinatörü 124
b. Alt İşverenin Sorumluluğu 125
aa. Alt İşverenlik İlişkisinin Tanımı ve Temel Özellikleri 125
bb. Alt İşverenlik İlişkisinde İş Kazalarını Önleme Yükümlülüğü ve Cezai Sorumluluk 131
c. Eser Sözleşmelerinde (Anahtar Teslim İşlerde) Garantörlük ve Cezai Sorumluluk 143
c. İş Güvenliği Profesyonellerinin Sorumluluğu 148
aa. İş Güvenliği Uzmanının Sorumluluğu 148
bb. İş Güvenliği Uzmanı Olmayan Diğer Çalışanlar 152
d. İşyeri Hekiminin Sorumluluğu 153
e. İlgili Kamu Görevlilerinin Sorumluluğu 155
3. Garantörün Yükümlülüğü Yerine Getirebilecek Durumda Olması 159
II. TAKSİRLİ VE İHMALİ SUÇLARDA NEDENSELLİK BAĞLANTISI VE OBJEKTİF İSNADİYET 161
A. Genel Olarak 161
B. Şart Teorisi ve Nedensellik Bağlantısı 161
C. Objektif İsnadiyet Teorisi 164
1. Genel Olarak 164
2. İşçinin Kusurlu Davranışının Cezai Sorumluluğa Etkisi 166
3. Üçüncü Kişinin Kusurlu Davranışının Cezai Sorumluluğa Etkisi 176
4. Yükümlülüğe Aykırılık İlişkisinin Bulunmaması (Hukuka Aykırılık İlişkisi ya da Hukuka Uygun Alternatif Hareketler) 179
III. TAKSİRİN UNSURLARININ GERÇEKLEŞMİŞ OLMASI 182
A. Taksirin Suç Genel Teorisi İçindeki Yeri 182
B. Taksire Dayalı Cezai Sorumluluğun Koşulları 185
1. Kanuni Düzenleme 185
2. Neticeye Sebep Olunmuş Olması 185
3. Objektif Dikkat ve Özen Yükümlülüğünün İhmali 185
a. Genel Olarak 185
b. İş Kazalarındaki Anlamı ve İşlevi 187
c. Güven İlkesinin Taksirli Sorumluluğa Etkisi 190
d. Özensiz Davranışın Tespitinde Bilirkişi İncelemesinin Rolü 192
4. Öngörülebilir Olan Neticenin Öngörülmemiş Olması 194
5. Neticenin Kaçınılabilir Olması 195
III. Basit ve Bilinçli Taksir Ayrımı 196
IV. Bilinçli Taksir ve Olası Kast Ayrımı 199
V. Birden Fazla Kişinin Taksirle İşlediği Suçlarda Cezanın Belirlenmesi 208
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TAKSİRLE YARALAMA SUÇU VE UZLAŞTIRMA
I. İŞ KAZASI İLE İLGİLİ SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMALARDA UZLAŞTIRMANIN KOŞULLARI 211
A. Taraflar Yönünden 211
B. Suç Yönünden 211
II. İŞÇİ VE İŞVERENİN UZLAŞTIRMA SÜREÇLERİNDE TEMSİLİ 213
A. Uzlaştırma Teklif Aşamasında 213
B. Uzlaştırma Müzakere Aşamasında 214
III. UZLAŞTIRMANIN SONUÇLARI 214
BEŞİNCİ BÖLÜM
İNŞAAT VEYA YIKIMLA İLGİLİ
EMNİYET KURALLARINA UYMAMA SUÇU
I. YASAL DÜZENLEME 217
II. SUÇLA KORUNAN HUKUKİ DEĞER 217
III. SUÇUN MADDİ UNSURLARI 217
A. Fail 217
B. Mağdur 218
C. Fiil 218
IV. SUÇUN MANEVİ UNSURU 219
ALTINCI BÖLÜM
ALMAN HUKUKUNDA İŞÇİYİ KORUMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ VE İHMALİNİN SONUÇLARI
I. İŞ GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ MEVZUAT 221
II. İŞ KAZASI KAVRAMI VE UNSURLARI 222
III. İLGİLİ YAPTIRIMLAR 224
A. Yan Ceza Hukuku (Alm. Nebenstrafrecht) 224
1. İş Güvenliğine İlişkin Önlemlerin Alınmaması 224
2. Denetim ve Organizasyon Önlemlerinin Alınmamış Olması – Compliance 228
3. Kabahatin Suça Dönüşmesi – Alm.İKK prg. 26 230
4. Çalışanların Yükümlülükleri 232
IV. ASIL CEZA HUKUKU 232
A. İnşaat İşlerinde Tehlikeye Neden Olma Suçu (Alm.CK prg.319) 232
B. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçlarından Sorumluluk 234
1. Anahtar Teslim İnşaat İşlerinde Sorumluluk Paylaşımı 234
2. Alt İşverenlik Halinde Sorumluluk Paylaşımı 235
3. İnşaat Faaliyetlerini İnşaat Sahibi Adına Denetlemekle Sorumlu Mimarın Kaza Sonrası Sorumluluğu 236
4. İnşaat İşinin Birden Fazla Şirket Tarafından Yürütülmesi Halinde Sorumluluk 239
5. İş Sağlığı ve Güvenliği Koordinatörlerinin Rolü ve Sorumluluğu 243
6. İşçinin Kusurlu Hareketinin İşverenin Cezai Sorumluluğuna Etkisi 243
7. Kazaya Neden Olan Hareketi Gerçekleştiren Kişinin Belirsiz Olmasının Cezai Sorumluluğa Etkisi 246
8. Lojistik Sektöründe Azami Seyir Sürelerinin Aşılmasının Kazaya Neden Olması 248
SONUÇ (Genel) 251
SONUÇ (Karar Tahliller) 259
EKLER METİN İÇİNDE DEĞERLENDİRİLEN YCGK KARARLAR 267
1. KARŞIDAN KARŞIYA GEÇEN İŞÇİ KARARI 267
2. ÇÖP KAMYONU KARARI 278
3. PRES MAKİNESİ KARARI 285
Ceza Genel Kurulu, 2014/179 E., 2014/499 K. 285
Kaynakça 293
Kavram Dizini 303 |