İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
SUNUŞ 5
İÇİNDEKİLER 7
TABLOLAR VE ŞEKİLLER LİSTESİ 17
KISALTMALAR 19
GİRİŞ 23
BİRİNCİ BÖLÜM
ENDÜSTRİ 4.0 VE ÜÇ BOYUTLU BASKI TEKNOLOJİLERİ
I. ENDÜSTRİ 4.0 ÖNCESİ SANAYİ DEVRİMLERİNE BAKIŞ 31
II. ENDÜSTRİ 4.0 DÖNEMİ 38
A. GENEL OLARAK 38
B. ENDÜSTRİ 4.0’IN TEMEL İLKELERİ 41
1. Birlikte Çalışabilirlik (Inter–Operability) ve Bağlantısallık (Inter–
Connection) 41
2. Sanallaştırma (Virtualization) 42
3. Merkezi Olmayan Yönetim (De–centralisation) ve Bağımsız Kararlar
(Autonomous Decisions) 42
4. Gerçek Zamanlılık (Real–time Capability) 43
5. Teknik Yardım (Technical Assistance) ve Hizmet Oryantasyonu
(Service Orientation) 43
6. Modülerlik (Modularity) 44
C. ENDÜSTRİ 4.0’IN TEMEL ALANLARI 46
1. Nesnelerin İnterneti (Internet of Things–ıot) 48
2. Bulut Bilişim (Cloud Computing) 50
3. Gelişmiş Robotik (Advanced Robotics) 51
4. Sanal ve Artırılmış Gerçeklik (Virtual/Augmented Reality) 54
5. Yapay Zeka (Artificial Intelligence) 58
6. Blok Zincir Teknolojileri (Block–chain Technologies) 61
7. Üç Boyutlu Baskı Teknolojileri (Three Dimensional Printing
Technologies) 64
İKİNCİ BÖLÜM
ÜÇ BOYUTLU BASKI TEKNOLOJİLERİ ORTAYA ÇIKIŞI VE KULLANIM ALANLARI
I. DÜZEN BOZUCU BİR TEKNOLOJİ OLARAK ÜÇ BOYUTLU BASKI
TEKNOLOJİLERİ 67
A. EKSİLTMELİ ÜRETİM SİSTEMLERİNDEN, KATMANLI ÜRETİM
SİSTEMLERİNE GEÇİŞ 67
B. DÜZEN BOZUCU TEKNOLOJİLER 71
II. ÜÇ BOYUTLU BASKI YAPAN YAZICILAR (3D PRINTERS) 74
A. BİR KAVRAM OLARAK ÜÇ BOYUTLU YAZICILAR 74
B. ÜÇ BOYUTLU YAZICILARIN TARİHİ 77
1. Bilgisayarlı Sayısal Kontrol Teknolojileri (CNC) ve Bilgisayar Destekli
Tasarımın (CAD) Ortaya Çıkışı 77
2. Üç Boyutlu Yazıcıların Ortaya Çıkışı 82
C. ÜÇ BOYUTLU BASKI YÖNTEMLERİ 86
1. SLA Yöntemi (Stereolithography) 87
2. Malzeme Yığma Prensibine Dayalı Yöntem (Fused Deposition
Modelling–FDM Yöntemi) 89
3. Seçici Lazer Sinterleme (Selective Laser Sintering–SLS) ve Seçici
Lazer Ergitme (Selective Laser Melting–SLM) Yöntemleri 91
4. Katmanlı Nesne İmalatı (Laminated Object Manufacturing–LOM) 94
III. ÜÇ BOYUTLU BASKI TEKNOLOJİLERİNİN TÜKETİCİYE ULAŞILABİLİRLİĞİ 95
IV. ÜÇ BOYUTLU BASKI TEKNOLOJİLERİNİN BAŞLICA KULLANIM ALANLARI 97
A. TEMEL ÖZELLİKLER 97
B. SEKTÖRLERE GÖRE KULLANIM ALANLARI 98
1. Medikal ve Sağlık Sektöründe Kullanımı 98
2. Havacılık ve Savunma Alanında Kullanımı 103
3. Otomotiv ve Makine Alanında Kullanımı 106
4. İnşaat ve Mimari Alanda Kullanımı 107
5. Moda ve Takı Alanında Kullanımı 110
6. Gıda Alanında Kullanımı 115
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TELİF HAKLARI HUKUKU VE ÜÇ BOYUTLU BASKI TEKNOLOJİLERİ
I. FİKRİ MÜLKİYET HUKUKU VE ÜÇ BOYUTLU BASKI TEKNOLOJİLERİ
ETKİLEŞİMİ 120
II. ÜÇ BOYUTLU BASKI TEKNOLOJİLERİNE İLİŞKİN ÖNEM ARZEDEN TELİF
HAKLARI HUKUKU ESASLARI 125
A. GİRİŞ 125
B. ESER KORUMASI İÇİN GEREKLİ OLAN ŞARTLAR 126
C. ESER SAHİBİNİN HAKLARI 134
1. Genel Olarak 134
2. Eser Sahibinin Çoğaltma Hakkı 136
3. Eser Sahibinin Yayma Hakkı 138
4. Eser Sahibinin Umuma İletim Hakkı 140
D. TELİF HAKLARI HUKUKUNDA TÜKENME İLKESİ 143
1. Genel Olarak 143
2. İnternet Ortamında Yayma Hakkının Tükenmesi İlkesinin
Uygulanması 150
3. Dijital Tükenmeye İlişkin Avrupa Birliği Adalet Divanı ve ABD’de
Verilen Önemli Kararlara Bakış 153
a. UsedSoft v. Oracle Kararı 153
b. Art and Allposters International v. Stichting Pictoright Kararı 158
c. Vereniging Openbare Bibliotheken (VOB) v. Stichting
Leenrecht Kararı 160
d. Nederlands Uitgeversverbond v. Tom Kabinet Internet Kararı 163
e. Capitol Records ve ReDigi Kararı 168
III. ÜÇ BOYUTLU BASKI TEKNOLOJİLERİ ALANINDA OLUŞABİLECEK TELİF
HAKKI SORUNLARINA BAKIŞ 171
A. MÜZİK SEKTÖRÜNDEN AKTARILAN BİR DENEYİM OLARAK NAPSTER VE
VIACOM ÖRNEKLERİNE BAKIŞ 171
1. Giriş 171
2. Napster Kararı 172
3. Viacom v. Youtube Uyuşmazlığı 174
B. ÜÇ BOYUTLU BASKI TEKNOLOJİSİNDE EKOSİSTEMİ OLUŞTURAN TEMEL
AKTÖRLER 175
1. Üç Boyutlu Yazıcı İmalat Şirketleri ve Malzeme Üreticileri 175
2. CAD Dosyalarını Oluşturanlar ve Geliştirenler 176
3. İnternet Servis Sağlayıcıları 176
4. Üç Boyutlu Baskı Gerçekleştiren Aracılar ve Son Kullanıcılar 177
C. CAD DOSYALARI 179
1. Tersine Mühendislik ve Üç Boyutlu Tarama 179
a. Tersine Mühendislik (Reverse Engineering) 179
b. Üç Boyutlu Tarama (3D Scanning) 181
2. CAD Dosyalarının Oluşturulması 183
3. CAD Dosyalarının Niteliği ve Telif Hakkı Kapsamında Korunabilirliği 187
D. 3D YAZICIDA OLUŞTURULAN ÜÇ BOYUTLU NESNENİN TELİF HAKKI
KORUMASINA HAK KAZANMASI 192
E. ÜÇ BOYUTLU BASKI TEKNOLOJİLERİNE İLİŞKİN İLK OLUŞAN TELİF HAKKI
İHLALİ İHTİLAFLARINDAN ÖRNEKLER 193
1. Penrose Üçgeni Uyuşmazlığı 193
2. Warhammer Tarzı Üç Boyutlu Figürler 195
3. Game of Thrones Karakterlerinin 3D Baskıları 196
4. Tenten Roketi 197
5. Marcel Duchamp Satranç Takımı Tasarımı 198
IV. ÜÇ BOYUTLU BASKI TEKNOLOJİLERİ VE TELİF HAKKINA TECAVÜZ
DURUMLARININ TARTIŞILMASI 199
A. TELİF HAKKINA TECAVÜZ OLUŞTURMAYAN EYLEMLER 199
1. Hiçbir Telif Hakkı Olmayan Dosyanın 3D Yazıcıdan Çıkarılması 199
2. Kamu Malı Olmuş Eserin/Ürünün 3D Yazıcıdan Çıkarılması 200
3. Üzerinde Telif Hakkı Koruması Bulunmayan Çalışmaların 3D
Yazıcıdan Çıkarılması 200
4. Eserin Telif Hakkı Sahibinin İzniyle 3D Yazıcıdan Çıkarılması 200
B. CAD DOSYASI OLUŞTURMA, İNDİRME, PAYLAŞMA VE BARINDIRMA
YÖNÜNDEN 200
1. CAD Dosyasının Oluşturulması (creating a CAD File) 200
2. CAD Dosyasının İndirilmesi ve Paylaşılması (Downloading and
Sharing a CAD file) 204
3. Bir CAD Dosyasının Host Edilmesi ve Servis Sağlayıcı Kurumların
Sorumluluğu 209
C. ÜÇ BOYUTLU BASKI YAPILMASI HALİNDE SORUMLULUK 217
D. ESER SAHİBİNİN HAKLARININ SINIRLANDIRILMASI VE İSTİSNALAR 219
1. Şahsi Kullanım İstisnası 219
2. Karikatür/Parodi/Pastiş İstisnası 224
V. TELİF HAKLARI HUKUKUNDA 3D BASKIYA KARŞI GELİŞTİRİLEBİLECEK
KORUMA TEKNOLOJİLERİ 227
A. GENEL OLARAK 227
B. KRİPTOGRAFİ 229
C. DİJİTAL FİLİGRAN VE PARMAK İZİ 229
D. DİJİTAL YIPRANMA SİSTEMLERİ 230
E. İLET VE SİL UYGULAMASI 231
F. DEĞERLENDİRME 232
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
PATENT HUKUKU VE ÜÇ BOYUTLU BASKI TEKNOLOJİLERİ
I. PATENT HAKKI VE KAPSAMI 235
A. BULUŞ VE PATENT KAVRAMLARI 235
1. Buluş Kavramı 235
2. Patent Kavramı 238
B. PATENT İSTEME HAKKI VE PATENT HAKKI KAVRAMLARI 243
C. PATENT HAKKININ ÖZELLİKLERİ 245
1. İnhisari Nitelikte Hak Bahşetmesi 245
2. Mutlak Hak Niteliği 246
3. Koruma Süresinin Sınırlılığı 247
4. Ülkesellik 248
D. LÜKSEMBURG SÖZLEŞMESİ VE ÜNİTER AVRUPA BİRLİĞİ PATENTİ 248
E. PATENT HAKKININ KAPSAMI 253
1. Hakkın Kapsamının Belirlenmesi (İstemler, Tarifname ve Resimler) 253
2. Patent Hakkı Kapsamında Hak Sahibinin Önleyebileceği Eylemler 256
a. Giriş 256
b. Ürün ve Usul Patenti Kavramları 257
c. Patent Koruması Kapsamında Kalan Ürün Patentine İlişkin
Koruma Eylemleri 258
d. Patent Koruması Kapsamında Kalan Usul Patentine İlişkin
Koruma Eylemleri 259
e. Patent Koruması Kapsamında Buluşun Dolaylı Kullanımı
Kapsamında Kalan Eylemler 260
3. Patentin Sağladığı Hakkın Kapsamı Dışında Kalan Eylemler 263
a. Sınai ve Ticari Bir Amaç Taşımayan ve Özel Amaçlı Kullanımlar
(SMK, m. 85/3–a) 264
b. Deneme Amaçlı Eylemler (SMK, m. 85/3–b) 269
c. İlaçların Ruhsatlandırılması için Yapılan Deneyler/Bolar
İstisnası (SMK, m. 85/3–c) 270
d. Eczane İstisnası (SMK, m. 85/3–ç) 273
e. Diğer İstisnalar 274
4. Patent Hukukunda Hakkın Tükenmesi İlkesi 276
II. PATENT HAKKINA TECAVÜZ HALLERİ 278
A. PATENT HAKKINA TECAVÜZÜN BELİRLENMESİ SÜRECİ 279
1. Genel Olarak 279
2. Birebir Tecavüz/Aynen Kullanım (Literal Infringement) 282
3. Eşdeğerler Yoluyla Tecavüz (Infringement by Equivalents) 283
B. DOĞRUDAN TECAVÜZ 285
1. Üretim 287
a. Genel Olarak 287
b. Kısmen veya Tamamen Üretim 287
c. Ürünün Parçalarının Üretilmesi 290
d. Ürünün Onarımı/Tamir Edilmesi 291
da. Genel Olarak 291
db. ABD 292
dc. İngiltere 299
dd. Almanya 302
de. Kanada 304
df. Değerlendirme 306
2. Satış, Satışa Sunma, Dağıtma, Ticaret Alanına Çıkarma, Ticari Amaçla
Elde Bulundurma ve Sözleşme Yapmak için Öneride Bulunma 310
3. Tecavüz Konusu Ürünleri Kullanma 315
4. Kısmen veya tamamen taklit suretiyle meydana getirildiğini bildiği
ya da bilmesi gerektiği patentli buluşu satım, dağıtım, ticaret
alanına çıkarma gibi amaçlar için İthal Etmek 315
5. Usul Patentlerine İlişkin Tecavüz Halleri 316
6. Bilme veya Bilmesi Gerekme Unsuru 319
7. Patent Konusu Ürünün Kişisel İhtiyaçtan Başka Bir Nedenle
Elde Bulundurulması 320
C. DOLAYLI TECAVÜZ 322
1. Genel Olarak 322
2. SMK’nın 86/1 Maddesi Uygulama Şartları (Yardım/Tedarik Yoluyla
Tecavüz): 323
a. Buluşun uygulanmasını mümkün kılan unsur veya araçlar
olmalıdır. Bu unsur ve araçlar aynı zamanda buluşun esasını
teşkil eden bir kısmı ile ilgili olmalıdır. 324
aa. Unsur ve Araçların Buluşun Uygulanmasını Mümkün
Kılması 324
ab. Unsur ve Araçların Buluşun Esasını Teşkil Eden Bir Kısmı ile
İlgili Olması 326
b. Unsur ve Araçların Üçüncü Kişiler Tarafından, Patent Konusu
Buluşu Kullanmaya Yetkili Olmayan Kişilere Verilmesi 327
c. Bilme veya Yeterince Açık Olma Koşulu 328
d. Tedarik Edilen Unsur ve Araçlar Piyasada Her Zaman
Bulunabilen Ürünlerden Olmamalıdır 330
3. SMK’nın 86/2 Maddesi Uygulama Şartları (Teşvik Yoluyla Tecavüz): 331
a. Buluşun uygulanmasını mümkün kılan unsur veya araçlar
olmalıdır. Bu unsur ve araçlar aynı zamanda buluşun esasını
teşkil eden bir kısmı ile ilgili olmalıdır 331
b. Unsur ve Araçların Üçüncü Kişiler Tarafından, Patent Konusu
Buluşu Kullanmaya Yetkili Olmayan Kişilere Verilmesi 331
c. Bilme veya Yeterince Açık Olma Koşulu 332
d. Tedarik Edilen Unsur ve Araçlar Piyasada Her Zaman
Bulunabilen Ürünlerden Olmalıdır 332
e. Buluşa Ait Unsur ve Araçları Veren Kişinin, Buluşu Kullanmaya
Yetkili Olmayan Kişiyi Buluşu Uygulamak Suretiyle Patent
Hakkını İhlal Etmeye Teşvik Etmesi Gerekir 332
III. PATENT HAKKININ SONA ERMESİ 333
IV. ÜÇ BOYUTLU BASKI TEKNOLOJİLERİ ALANINDA OLUŞABİLECEK PATENT
HAKKI SORUNLARINA BAKIŞ 334
A. CAD DOSYASININ OLUŞTURULMASI (CREATING of a CAD–FILE) 334
B. CAD DOSYASININ PAYLAŞILMASI (SHARING a CAD–FILE) 335
C. CAD DOSYASININ HOST EDİLMESİ (HOSTING a CAD–FILE) 338
D. 3D BASKI YAPILMASI HALİNDE SORUMLULUĞUN DEĞERLENDİRİLMESİ
(PRINTING a 3D OBJECT) 338
V. ABD PATENT HUKUKUNA GÖRE DOĞRUDAN VE DOLAYLI PATENT
TECAVÜZÜ VE 3D BASKI ALANINA YANSIMALARI 341
A. DOĞRUDAN PATENT İHLALİ (ABD PATENT KANUNU, m. 271 (a)) 341
1. Giriş 341
2. Patentli Buluşa Ait CAD Dosyasının Satışı ve Satışa Sunulması
Yoluyla Doğrudan Tecavüz 343
3. Buluşun 3D Yazıcıdan Çıkarılması ve Buluşun Yapılması Kapsamında
Doğrudan İhlal 350
4. Eşdeğerlik Doktrini 351
B. DOLAYLI PATENT İHLALİ 354
1. Aktif Teşvik (Active Inducement) Yoluyla Dolaylı Patent İhlali (ABD
Patent Kanunu, m. 271 (b)) 354
2. İhlale Katkıda Bulunma (Contributory Infringement) Yoluyla Dolaylı
Patent İhlali (ABD Patent Kanunu m. 271 (c)) 359
VI. İNGİLİZ HUKUKUNA GÖRE DOĞRUDAN VE DOLAYLI PATENT TECAVÜZÜ
VE 3D BASKI ALANINA YANSIMALARI 362
A. DOĞRUDAN PATENT TECAVÜZÜ (İNGİLİZ PATENT KANUNU, m. 60/1–a) 362
B. DOLAYLI PATENT TECAVÜZÜ (İNGİLİZ PATENT KANUNU, m. 60/2) 365
C. ÜÇ BOYUTLU BASKI ALANINA ÖZGÜ DURUMLARDA DEĞERLENDİRME 368
1. CAD Dosyasının Oluşturulması 368
2. CAD Dosyasının Yüklenmesi, Paylaşılması ve Host Edilmesi 369
3. Patentli Ürünün Baskısının Yapılması ve Dağıtılması 370
BEŞİNCİ BÖLÜM
ÜÇ BOYUTLU BASKI TEKNOLOJİLERİNİN TASARIM VE
MARKA HUKUKU BAKIMINDAN ETKİLERİ
I. GENEL OLARAK MARKA VE TASARIM HUKUKU 371
A. MARKA HUKUKU 371
B. TASARIM HUKUKU 375
C. MARKA–TASARIM HUKUKU İLİŞKİSİ 378
II. ÜÇ BOYUTLU BASKI TEKNOLOJİLERİNİN TASARIM HUKUKUNA ETKİLERİ 382
A. TASARIM KORUMASININ KONUSU BAKIMINDAN 382
B. TASARIMIN KORUMA ŞARTLARI BAKIMINDAN 386
C. KAMUYA SUNULMUŞ SAYILMA 389
D. ÜÇ BOYUTLU BASKI TEKNOLOJİSİ ALANINDA BİLGİLENMİŞ KULLANICI 392
E. İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ VE TASARIM HAKLARI: NADIA PLESNER KARARI 394
F. ONARIM İSTİSNASI VE YEDEK PARÇA KULLANIMI 397
G. TASARIM HAKKININ İHLAL EDİLMESİ 403
1. CAD Dosyalarının İhlale Yol Açma Durumu 404
2. Ürünün Üç Boyutlu Yazıcıdan Oluşturulması Durumu 406
3. Özel ve Ticari Olmayan Amaçlarla Kullanım İstisnası 407
4. Üç Boyutlu Baskı Hizmeti Veren Aracı Kurumlar ve Paylaşım
Platformlarının Durumu 409
5. Tescilsiz Tasarımlar Açısından Değerlendirme 412
III. ÜÇ BOYUTLU BASKI TEKNOLOJİLERİNİN MARKA HUKUKUNA ETKİLERİ 413
A. ÜÇ BOYUTLU ŞEKİLLERİN MARKA OLARAK TESCİL EDİLMESİ 413
1. AB ve Türk Hukukunda Üç Boyutlu Şekillerin Marka Olarak Tescil
Edilmesi 413
2. ABD ve Çin Hukukunda Üç Boyutlu Şekillerin Marka Olarak Tescil
Edilmesi 422
a. ABD Hukuku'nda 422
b. Çin Hukuku'nda 426
3. Üç Boyutlu Şekil Markalarına İlişkin Türk ve AB Hukuku'nda
Verilmiş Önemli Kararlara Bakış 427
a. Nestle KitKat Kararı 427
b. Lego Kararı 429
c. Rubik Küpü Kararı 431
d. Gucci At Gemi Kararı 433
e. Londra Taksi–Land Rover ve Muratbey Kararları 435
f. Yargıtay'ın Ferrero Rocher ve Seretide Kararları 437
B. ÜÇ BOYUTLU BASKI TEKNOLOJİLERİ YOLUYLA ÇIKMASI OLASI MARKA
İHLALLERİ 438
1. Giriş 438
2. CAD Dosyaları Bakımından İhlalin Değerlendirilmesi 439
a. Genel Olarak 439
b. Tanınmış Markalar Açısından 440
3. Ürünün Üç Boyutlu Yazıcıdan Oluşturulması Durumu 442
4. Üç Boyutlu Baskı Hizmeti Veren Aracı Kurumlar ve Paylaşım
Platformlarının Durumu 443
5. Üç Boyutlu Baskı Ekosisteminde 'Karıştırılma İhtimali (Likelıhood Of
Confusıon)' Kavramının Değerlendirilmesi 446
IV. KISA DEĞERLENDİRME 452
SONUÇ 455
BİBLİYOGRAFYA 461
KARAR ARAMA DİZİNİ 507
KAVRAM ARAMA DİZİNİ 511 |