İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Sunuş 7
16’ncı Baskıya Önsöz 9
Birinci Kitap
KAMU MALİYESİ
Birinci Bölüm
KAMU MALİYESİ VE KAMU EKONOMİSİ
I. KAMU MALİYESİ 23
A. Kamu Sektörü 24
B. Kamu Sektörünün Amaçları 24
C. Kamu Sektörünün Araçları 25
D. Kamu Maliyesinde Benimsenen Yaklaşımlar 25
E. Kamu Sektörünün Büyüklüğü 30
F. Kamu Sektörü ile Özel Sektör Arasındaki Farklar 30
II. KAMU MALİYESİNİN GÖREVLERİ 31
A. Kaynak Tahsisi Görevi 32
1. Ortak (Orta) Mal ve Kaynaklar 32
2. Kamu Mal ve Hizmetleri 32
a. Tam Kamusal Mal ve Hizmetler (Bölünemez Mal ve Hizmetler) 33
b. Yarı Toplumsal (Yarı Kamusal) Mal ve Hizmetler (Yarı Bölünebilir Mal ve Hizmetler) 34
c. Özel Mal ve Hizmetler (Bölünebilir Mal ve Hizmetler) 34
d. Erdemli Mal ve Hizmetler 35
e. Erdemsiz Mal ve Hizmetler 35
f. Kulüp Mal ve Hizmetler 36
3. Dışsallıklar 36
a. Üreticiden Üreticiye Dışsallık 37
b. Üreticiden Tüketiciye Dışsallık 37
c. Tüketiciden Tüketiciye Dışsallık 37
d. Tüketiciden Üreticiye Dışsallık 38
4. Ölçeğe Göre Artan Getirili Ekonomiler (Doğal Tekel ) 39
B. Gelir Dağılımı Görevi 40
C. Ekonomik İstikrar Görevi 40
MALİYE TEROSİ İLE İLGİLİ ÇIKMIŞ KPSS SORULARI 43
MALİYE TEROSİ İLE İLGİLİ DİĞER KURUMLARDA ÇIKMIŞ SORULAR 53
MALİYE TEORİSİ ÇALIŞMA SORULARI 59
İkinci Bölüm
KAMU HARCAMALARI
I. KAMU HARCAMALARI (KAMU GİDERLERİ) 69
II. DEVLET FAALİYETLERİNİN GENİŞLİĞİ (KAMU HARCAMALARININ GENİŞLİĞİ) 70
A. Kamu Harcamalarının Artışı 73
1. Kamu Harcamalarının Artış Nedenleri 74
a. Kamu Harcamalarının Görünüşte Artış Nedenleri 74
b. Kamu Harcamalarının Gerçek Artış Nedenleri 75
2. Kamu Harcamalarındaki Artışı Açıklamaya Yönelik Görüşler 76
a. Adolph Wagner (Kanun Fikri) 77
b. Peacock–Wiseman (Sıçrama Tezi) 77
c. Frencesco Nitti 78
d. Henry Carter Adams 79
e. Richard Musgrave 79
f. Niskanen 79
g. Colin Clark 80
h. Baumal (Dengesiz Büyüme Hipotezi) 80
ı. Buchanan (Kamusal Tercihler Yaklaşımı) 80
i. J. O’Connor 80
j. Pigou ve Dalton (Sosyal Refahın Artırılması Yaklaşımı) 80
B. Kamu Harcamalarının Tasnifi (Sınıflandırılması) 81
1. İdarî Tasnif (Organik, Kurumsal) 81
2. Fonksiyonel Tasnif 81
a. Genel Hizmetler 82
b. Sosyal Hizmetler 82
c. Ekonomik Hizmetler 82
3. Ekonomik (İktisadi) Tasnif 82
a. Bilimsel Tasnif [Gerçek (Reel) Giderler –Transfer Giderler] 82
b. Cari Harcamalar(Giderler)–Yatırım Harcamaları (Giderleri)– Kalkınma Carileri 84
c. Verimli Giderler–Verimsiz Giderler 84
4. Olağan Giderler–Olağanüstü Giderler 85
5. Merkezi Giderler–Yerel Giderler 85
6. Kamu Giderlerinin, Hizmetlerin Sağladıkları Faydalara Göre Sınıflandırılması 86
C. Marjinal Fayda Ölçütüne Göre Kamu Harcamalarının Açıklanması 86
1. Kamu Giderlerinin Marjinal Faydası 86
2. Kamu Harcamalarının Yönetici Sınıfın Tercihlerine Göre Tespit Edilmesi 86
3. Sosyal Faydanın Karşılaştırılması Bakımından 86
4. Kamu Giderlerinin Sosyal Faydası 87
D. Kamu Harcamalarının Sınırlandırılması 87
E. Kamu Harcamalarının Etkileri 88
1. Kamu Harcamalarının Ekonomi Üzerindeki Etkileri 88
a. Kamu Harcamalarının Üretim Düzeyi, Fiyatlar Genel Seviyesi, Tam İstihdam Denge Gelir Seviyesi Üzerine Etkileri 88
b. Savunma Harcamalarının Ekonomi Üzerindeki Etkisi 89
2. Kamu Harcamalarının Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkileri 90
KAMU HARCAMALARI İLE İLGİLİ KPSS’DE ÇIKMIŞ SORULAR 93
KAMU HARCAMALARI İLE İLGİLİ OLARAK DİĞER KURUM SINAVLARINDA
ÇIKMIŞ SORULAR 107
KAMU HARCAMALARI ÇALIŞMA SORULARI 115
Üçüncü Bölüm
KAMU GELİRLERİ VE VERGİLER
I. KAMU GELİRLERİ 125
A. Kamu Gelirlerinin Çeşitleri 125
1. Devletin Egemenlik Hakkına Dayanarak Elde Ettiği Kamu Gelirleri 125
2. Devletin Egemenlik Hakkına Dayanmadan Elde Ettiği Kamu Gelirleri 128
II. VERGİ 129
A. Verginin Özellikleri 129
B. İyi Bir Vergi Sisteminin Nitelikleri 130
C. Verginin Amaçları 130
1. Mali Amaç 130
2. İktisadi Amaç 130
3. Sosyal Amaç 131
D. Vergileme Prensipleri (Vergileme İlkeleri) 131
1. Vergide Genellik Prensibi 131
2. Vergide Adalet Prensibi 131
3. Vergide Verimlilik Prensibi 132
4. Vergide Eşitlik Prensibi 132
5. Vergide Belirlilik Prensibi 133
6. Vergide Uygunluk Prensibi 133
7. Vergide Açıklık Prensibi 133
8. Vergide İstikrar Prensibi 133
9. Vergide Esneklik Prensibi 134
10. Vergide Etkinlik (Tarafsızlık)Prensibi 134
D. Verginin Mahiyetine ve Vergi Yükünün Adil Dağılımına İlişkin Teoriler 135
E. Verginin Konusunun Tespiti 136
1. Tek Vergi Sistemi 136
2. Çok Vergi Sistemi 137
F. Vergi ile İlgili Bazı Kavramlar 138
G. Vergi Ödeme Gücü 144
H. Vergileme Tekniği 145
I. Vergileme Süreci 149
1. Verginin Tarhı 149
a. Tarh Usulleri 149
b. Vergi Tarifeleri 150
c. (Artan Oranlı) Vergi Tarifelerinin Özellikleri 159
2. Verginin Tebliği (VUK md. 21) 160
3. Verginin Tahakkuku (VUK md. 22) 160
4. Verginin Tahsili (VUK md. 23) 160
III. VERGİLERİN SINIFLANDIRILMASI (TASNİFİ, AYRIMI) 162
A. Şahsi (Subjektif–Öznel) Vergiler Gayrişahsi (Objektif–Nesnel) Vergiler Ayrımı 162
B. Vasıtalı (Dolaylı) Vergiler Vasıtasız (Dolaysız) Vergiler Ayrımı 162
1. Verginin Tahakkuku Ölçütü 162
2. Verginin Yansıması Ölçütü 163
C. Genel Vergiler – Özel Vergiler Ayrımı 164
D. Ayni Vergiler–Nakdi Vergiler Ayrımı 165
E. Gelir, Servet ve Harcama Vergileri Ayrımı 165
IV. GELİR VERGİSİ–KURUMLAR VERGİSİ–SERVET VERGİSİ–HARCAMA VERGİSİ 165
A. Gelirden Alınan Vergiler (Gelir Vergileri) 165
1. Gelirin Anlamları 165
a. İktisadi Anlamda Gelir 165
b. Mali Anlamda Gelir 166
2. Gelir Vergisinin Çeşitleri 166
a. Sedüler Gelir Vergisi 166
b. Toplam (Üniter) Gelir Vergisi 167
c. Birleşik Gelir Vergisi 167
B. Kurumlar Vergisi 167
1. Kurumlar Vergisinin Gelir Vergisinden Ayrı Bir Vergi Olarak Vergilendirilmesinin Nedenleri 167
2. Gelir Vergisinin Tasarruflar, Yatırımlar ve İktisadi Büyüme Üzerindeki Etkileri 168
3. Gelir Vergisinin İktisadi İstikrar Üzerindeki Etkisi 168
4. Gelir Vergisinde Hayat Standardı 168
C. Servetten Alınan Vergiler (Servet Vergileri) 169
D. Harcama Vergileri (Gider Vergileri) 170
1. Gider Vergilerinin Çeşitleri 170
a. Toplu Muamele Vergileri 170
b. Yayılı Muamele Vergileri 170
c. Katma Değer Vergisi (KDV) 171
2. Katma Değer Vergisinde Matrah Tespit Yöntemleri (KDV Çeşitleri) 171
a. Gayrisafi Hasıla Tipi KDV 171
b. Gelir Tipi KDV 172
c. Tüketim Tipi KDV 172
d. Ücret Tipi KDV 172
3. Katma Değer Vergisinin Hesaplama Teknikleri 172
E. Genel Olarak Vergilerin İktisadi Etkileri 173
V. VERGİ YÜKÜ 174
A. Vergi Yükü Çeşitleri 175
1. Toplumsal Vergi Yükü (Toplam Vergi Yükü – Gayrisafi Vergi Yükü) 175
2. Safi Vergi Yükü (Net Vergi Yükü) 175
3. Gerçek Vergi Yükü 175
4. Bireysel Vergi Yükü 176
5. Sektörel ve Bölgesel Vergi Yükü 176
6. Parafiskal Yük 176
B. Vergi Yükünü Etkileyen Faktörler 177
VI. VERGİLEME SINIRI (VERGİ KAPASİTESİ) 177
A. Vergi Oranlarına Getirilecek Sınırlar Hakkındaki Görüşler 177
VII. VERGİYE KARŞI TEPKİLER 181
A. Verginin Yansıması 181
1. Yansıma Şekilleri 181
2. Verginin Yansımasını Etkileyen Faktörler: (Yansıma Koşulları) 184
3. Verginin Yansıması ile İlgili Kavramlar 185
a. Verginin Sermayeleştirilmesi (Verginin Kapitalizasyonu) 185
b. Verginin Amortismanı 185
B. Verginin Dönüştürülmesi 186
C. Verginin Telafisi 186
D. Vergi Kaçakçılığı 187
E. Vergiden Kaçınma 187
KAMU GELİRLERİ İLE İLGİLİ ÇIKMIŞ KPSS SORULARI 189
KAMU GELİRLERİ İLE İLGİLİ DİĞER KURUM SINAVLARINDA ÇIKMIŞ SORULAR 201
KAMU GELİRLERİ ÇALIŞMA SORULARI 215
DENEME SINAVI 225
KAMU MALİYESİ DAHA ÖNCEKİ SINAVLARDA ÇIKMIŞ KLASİK SORULAR 235
İkinci Kitap
BÜTÇE
DEVLET BÜTÇESİ
I. BÜTÇENİN TARİHSEL GELİŞİMİ VE BÜTÇE HAKKI 252
II. BÜTÇENİN FONKSİYONLARI (İŞLEVLERİ) 253
A. Klasik Bütçe Fonksiyonları 253
B. Çağdaş Bütçe Fonksiyonları 254
III. BÜTÇE İLKELERİ (PRENSİPLERİ) 255
A. Genellik Prensibi 255
1. Gayrisafilik 256
2. Ademi Tahsis 256
B. Tahsis (Ödenek Ayrılması) Prensibi 257
C. Birlik Prensibi 258
D. Yıllık Olma Prensibi 258
E. Önceden İzin Alma Prensibi 258
F. Alenilik Prensibi 258
G. Samimiyet Prensibi (Subjektif Doğruluk) 258
H. Doğruluk Prensibi (Objektif Doğruluk) 259
I. Denklik Prensibi 259
İ. Açıklık (Anlaşılabilirlik) Prensibi 259
J. Bölümler İtibarıyla Onaylanma Prensibi 259
K. Sınırlı Yetki Prensibi 259
L. Tasarruf Prensibi 259
IV. BÜTÇELEME SİSTEMLERİ VE BÜTÇE TEORİLERİ 260
A. Klasik Bütçe Sistemi 260
B. Program Bütçe Sistemi 261
C. Performans Bütçe Sistemi 261
D. Planlama–Programlama–Bütçeleme Sistemi (PPBS) 262
1. PPBS’nin Aşamaları 263
2. PPBS ile Klasik Bütçenin Farkları 264
3. PPBS ile Performans Bütçenin Farkları 265
4. PPBS’nin Sakıncaları 265
E. Sıfır Tabanlı Bütçeleme Sistemi 265
F. Torba Bütçe Sistemi 266
G. Devri Bütçe Teorisi (Alvin Hansen) 266
H. Telafi Edici Bütçe Teorisi (Sir William Beveridge) 266
V. BÜTÇE ÇEŞİTLERİ 267
A. Merkezi Yönetim Bütçesi 267
1. Genel Bütçe 267
2. Özel Bütçe 267
3. Düzenleyici ve Denetleyici Kurum Bütçesi 268
B. Sosyal Güvenlik Kurumu Bütçesi 268
C. Mahalli İdare Bütçesi 268
D. Özerk Bütçe 268
E. Konsolide Bütçe 268
F. Milli Bütçe 269
G. Döner Sermaye İşletmelerinin Bütçesi 269
H. Yatırım Bütçeleri 269
VI. KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ (KİT) 270
A. İktisadi Devlet Teşekkülü 271
B. Kamu İktisadi Kuruluşu 271
C. Müessese 271
D. Bağlı Ortaklık 271
E. İştirak 272
F. İşletme 272
VII. TÜRK BÜTÇE SİSTEMİ 272
A. Bütçenin Hazırlanması 272
1. Gider Bütçesinin Hazırlanması 272
2. Gelir Bütçesinin Hazırlanması 273
3. Bütçe Tasarısının Hazırlanması 274
B. Bütçenin Görüşülmesi ve Onaylanması 276
C. Bütçenin Uygulanması 279
1. Gelirlerin Toplanması 279
2. Giderlerin Yapılması 279
a. Giderlerin Taahhüdü 280
b. Giderlerin Tahakkuku 281
c. Giderlerin Verile Emrine (Ödeme Emrine) Bağlanması 282
d. Giderlerin Ödenmesi 282
3. Hazine İşlemleri 284
a. Hazinenin Klasik İşlevleri (Fonksiyonları) 284
b. Hazinenin Modern İşlevleri 285
4. Bütçede Ödenek İşlemleri ve Değişiklikler 287
D. Bütçenin Kapatılması 290
1. Egzersiz Yöntemi (Hesap Devresi Yöntemi) 290
2. Jestiyon Yöntemi (Yönetim Dönemi Hesabı, Kasa Hesabı Yöntemi, İdare Zamanı Yöntemi) 290
E. Kesin Hesap 291
F. Bütçenin Denetlenmesi 292
1. İdari Denetim 293
a. Taahhütlerin Denetimi 293
b. Tahakkukların Denetimi 293
c. Ödeme Emrinin Denetimi 294
d. Ödemelerin Denetimi 294
2. Yargı Denetimi 294
3. Yasama Denetimi 295
G. İç ve Dış Denetim 295
1. İç Denetim 295
2. Dış Denetim 296
BÜTÇE İLE İLGİLİ ÇIKMIŞ KPSS SORULARI 299
BÜTÇE İLE İLGİLİ DİĞER SINAVLARDA ÇIKMIŞ SORULAR 313
DEVLET BÜTÇESİ ÇALIŞMA SORULARI 321
Üçüncü Kitap
BORÇLANMA
I. TANIMI VE ÖNEMİ 333
II. KLASİK VE MODERN MALİYECİLERE GÖRE BORÇLANMA VE MALİYE POLİTİKASI ARACI OLARAK BORÇLANMA 333
A. Klasik Maliyecilere Göre Borçlanma 333
B. Modern Maliyecilere Göre Borçlanma 334
C. Maliye Politikası Aracı Olarak Borçlanma 334
III. BORÇLANMANIN AMAÇLARI 335
IV. DEVLET BORÇLARININ SINIFLANDIRILMASI 336
A. Vadelerine Göre Borçlar 336
1. Kısa Vadeli Borçlar (Dalgalı Borçlar) 336
2. Uzun Vadeli Borçlar (Konsolide Borçlar) 337
B. Kaynaklarına Göre Borçlar 338
1. İç Borçlar 338
2. Dış Borçlar 339
V. DEVLET BORCUNDA GARANTİ VE AVANTAJLAR 341
A. Devlet Borçlanmasında Garanti 341
1. Altın Karşılığı Garanti 341
2. Kambiyo Garantisi (Döviz Garantisi) 341
3. Fiyat Endeksi Garantisi 341
B. Devlet Borçlanmasında Getiri 341
1. Birincil Getiri (FAİZ) 341
2. İkincil Getiri 342
V. BORÇ YÜKÜ 342
A. Borç Yükü ve Milli Gelir Arasındaki İlişkiler 342
B. Borç Yükünün Bütçe Üzerindeki Etkisi 342
C. Borç Yükü Çeşitleri 343
1. Bireysel Borç Yükü 343
2. Toplam (Toplumsal) Borç Yükü 343
VI. BORÇ YÖNETİMİ 343
A. Borç Yönetimini Etkileyen Faktörler 343
1. Borcun Bileşimi 343
2. Borcun Miktarı 344
B. Olağanüstü Borç Yöntemi 344
1. Tahkim (Konsolidasyon) 344
a. Zorunlu Konsolidasyon 345
b. İhtiyari Konsolidasyon 345
2. Konversiyon (Borç Değiştirme) 345
3. Monetizasyon 346
C. Olağan Borç Yöntemi 346
BORÇLANMA İLE İLGİLİ DİĞER SINAVLARDA ÇIKMIŞ SORULAR 361
DEVLET BORÇLANMASI ÇALIŞMA SORULARI 367
İKTİSADİ VE MALİ DÜŞÜNCE TARİHİ
I. İKTİSADİ VE MALİ KURAMSAL GÖRÜŞLER 377
A. Genel Görüşler 377
1. Merkantalizm 377
2. Fizyokrasi 378
3. Klasikler İktisadi Düşünce 378
4. Neo Klasik İktisadi Düşünce 380
B. Marksizm 381
C. Keynes 381
D. Geleneksel Düşüncenin Devamı Olan Görüşler 384
1. Monetarizm 384
2. Arz Yönlü İktisat 385
3. Yeni Klasikler (Rasyonel Beklentiler) 385
4. Neo Kuramsal Düşünce 386
E. Post Keynesyen Düşünce 386
F. Fonksiyonel Maliye 386
DENEME SINAVI 387
BÜTÇE–BORÇLANMA İLE İLGİLİ DAHA ÖNCEKİ SINAVLARDA ÇIKMIŞ KLASİK SORULAR 399
VERGİ DENETMENLİĞİ – GELİR UZMANLIĞI – MİLLİ EMLAK DENETMENLİĞİ – MİLLİ EMLAK UZMANLIĞI (ÇIKMIŞ SINAV SORULARI) 407
Kaynakça 423 |