İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Ön Söz VII
İçindekiler IX
1. Bölüm
NEDEN KIYMETLİ EVRAK HUKUKU?
§ 1. GENEL OLARAK KIYMETLİ EVRAK VE ALACAĞIN DEVRİ İLİŞKİSİ 1
I. GENEL OLARAK 1
II. “KIYMETLİ EVRAK” TERİMİ VE “ADİ SENET”TEN FARKLILIKLAR 1
A. Terim ve Adi Senetten Farklılıklar 1
B. Alacağın Devri Sistemi ve Kıymetli Evrak Hukuku ile İlişkisi 3
C. Kambiyo Senetleri ile Alt İlişki Arasındaki İlişki ve Borcun Yenilenmesi 6
III. KIYMETLİ EVRAK HUKUKU İLE BORÇLAR HUKUKU BAĞLANTISI– KAMBİYO SENETLERİNDEKİ PİYASA İŞLEYİŞİ VE ÖĞRETİCİ BİR ÖRNEK 6
§ 2. KIYMETLİ EVRAK HUKUKU İLE İLGİLİ YASAL DÜZENLEME 10
I. TÜRK TİCARET KANUNU 10
II. TÜRK MEDENİ KANUNU 10
III. SERMAYE PİYASASI KANUNU 11
IV. TCK VE ÖZEL KANUNLAR 11
§ 3. KIYMETLİ EVRAK HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI 11
§ 4. KIYMETLİ EVRAKIN UNSURLARI, BORÇLUNUN DURUMU VE DEVİR 16
I. KIYMETLİ EVRAKIN TANIMI VE UNSURLARI 16
A. Tanım 16
B. Unsurlar 17
II. KIYMETLİ EVRAKTA BORÇLUNUN DURUMU 17
§ 5. KIYMETLİ EVRAK ALANINDA YAPILAN TASNİFLER 19
I. TEMSİL ETTİĞİ HAKKIN TÜRÜNE GÖRE 19
A. Alacak (Para) Senetleri 19
B. Emtia Senetleri–Eşya Hukuku Senetleri 19
C. Hisse (Pay) Senetleri 20
II. KIYMETLİ EVRAKTAKİ “MÜNDEMİÇ” HAKKIN SENETTEN ÖNCE VAR OLUP OLMAMASINA GÖRE 20
A. Kurucu (İhdasî) Kıymetli Evrak 20
B. Bildirici (İzharî) Kıymetli Evrak 20
III. KIYMETLİ EVRAKIN DÜZENLENMESİNE NEDEN OLAN TEMEL İLİŞKİ İLE BAĞLANTISINA GÖRE (İLLΖMÜCERRET KIYMETLİ EVRAK) 21
A. İllî Kıymetli Evrak 21
B. Mücerret (Soyut) Kıymetli Evrak 21
IV. DEVİR ŞEKLİ VEYA HAK SAHİBİNİ TESPİT ŞEKLİNE GÖRE 22
A. Nama Yazılı Kıymetli Evrak 22
1. Nama Yazılı Kıymetli Evrak ve Emre Yazılı Senetten Ayırımı 22
2. Nama Yazılı Senetlerde Defiler (ve İtirazlar) 24
3. Nama Yazılı Senetlerin Özel Bir Türü: Eksik Nama Yazılı Senetler 24
B. Emre Yazılı Kıymetli Evrak 26
1. Genel Olarak ve Türleri 26
2. Devir 26
3. Emre Yazılı Senetlerde Defi ve İtirazlar 26
C. Hamiline Yazılı Kıymetli Evrak 31
V. KAMU GÜVENİNE LAYIK OLUP OLMAMASINA GÖRE 32
§ 6. KIYMETLİ EVRAKTA TAHVİL 33
2. Bölüm
KIYMETLİ EVRAKIN ZIYA VE İPTALİ
§ 7. KIYMETLİ EVRAKIN ZIYA VE İPTALİ 34
I. GENEL OLARAK 34
II. KIYMETLİ EVRAKIN ZIYA VE İPTALİ İLE İLGİLİ GENEL HÜKÜMLER 34
III. KIYMETLİ EVRAKIN ZIYA VE İPTALİ İLE İLGİLİ ÖZEL HÜKÜMLER 35
A. Emre Yazılı Kıymetli Evrakta 35
B. Hamiline Yazılı Kıymetli Evrakta 36
1. Yetki 36
2. Usul 37
C. Nama Yazılı Kıymetli Evrakta 37
IV. İPTAL KARARININ SONUÇLARI 38
3. Bölüm
KAMBİYO SENETLERİ (TİCARÎ SENETLER)
§ 8. GENEL OLARAK KAMBİYO SENETLERİ VE ÖZELLİKLERİ 40
I. GENEL OLARAK VE YASAL DÜZENLEME 40
II. KAMBİYO SENETLERİNİN ÖZELLİKLERİ 40
A. Kanunen Emre Yazılı Olması 40
B. Geçerliliklerinin Sıkı Şekil Şartlarına Bağlı Olması 40
C. İbraz ve Tedavül Senetleri Olması 40
D. Kurucu ve Soyut (Mücerret) Kıymetli Evrak Olması 40
E. İmzaların Bağımsızlığı İlkesinin Geçerli Olması 41
F. Senetteki Mündemiç Hakkın Mutlaka Para Alacağı Olması 41
G. Senet Dolayısıyla Borç Altına Girenlerin Hamile Karşı Müteselsilen Sorumlu Olması 41
H. İcra ve İflas Hukukunda Özel Takip Usulünün Olması 42
I. Emre veya Hamiline Yazılı Olması Koşuluyla Kamu Güvenine Layık Olması 42
III. KAMBİYO SENETLERİNDE EHLİYET, TEMSİL ve İMZA 42
A. Ehliyet 42
B. Temsil 42
C. İmza 43
4. Bölüm
KARŞILAŞTIRMALI OLARAK POLİÇE VE BONO
§ 9. POLİÇE VE BONO 44
I. GENEL OLARAK, HUKUKİ NİTELEME VE İŞLEYİŞ 44
A. Poliçe 44
B. Bono 46
II. ZORUNLU ŞEKİL UNSURLARI 47
A. Poliçe 47
B. Bono 52
C. Zorunlu Unsurlardaki Eksiklikler ve Tamamlayıcı Hükümler 54
1. Poliçe 54
2. Bono 54
D. Yazılması Senedi Geçeriz Kılacak veya Yazılmamış Sayılmasına Neden Olacak Unsurlar 55
1. Yazılması Geçersizlik Sonucunu Doğuracak Kayıtlar 55
2. Yazılması Geçersizlik Sonucunu Doğurmayıp, İlgili Kaydın Yazılmamış Sayılmasına Neden Olan Durumlar 55
E. İhtiyarî Kayıtlar 55
III. AÇIK (BEYAZ) POLİÇE (BONO VE ÇEK) VE EKSİK POLİÇE / BONO / ÇEKTEN FARKLARI 56
A. Açık (Beyaz) Poliçe–Bono–Çek 56
B. Eksik Poliçe (Bono–Çek) 57
§ 10. POLİÇEDE DÜZENLEYENİN KONUMU VE KABUL 58
I. DÜZENLEYENİN (KEŞİDECİNİN) DURUMU 58
II. GENEL OLARAK KABUL VE BONO İLE ÇEKTE DURUM 58
III. “DOKUZ SORUDA” KABULE ARZ 59
§ 11. POLİÇENİN (BONO VE ÇEKİN) CİROSU 66
I. GENEL OLARAK 66
II. CİRONUN YAPILIŞI, ŞEKLİ, SÜRESİ ve TÜRLERİ 67
A. Cironun Temel İşlevi Nedir? 67
B. Cironun Tarafları Kimlerdir? Kimlere Ciro İlgili? 67
C. Ciro Ne Zamana Kadar Yapılabilir? 68
D. Cironun Şekli Nasıldır? 70
1. Genel Olarak 70
2. Ciroyu Yasaklayan Bir Kayıt ve Şart Bulunmamalıdır 71
3. Ciro Kayıtsız Şartsız Olmalıdır 71
4. Ciro Çizilmemiş Olmalıdır 71
E. Tam Ciro–Beyaz Ciro Ne Demektir? 71
F. Ciro Hangi Amaçlara Hizmet Eder? Ne İşlevleri Vardır? 74
1. Temlik Cirosu 74
a) Temlik Fonksiyonu 74
b) Teşhis Fonksiyonu 74
c) Garanti (Teminat) Fonksiyonu 74
3. Tahsil Cirosu 75
a) Genel Olarak ve Yapılışı 75
b) Senedi Tahsil Cirosu ile Devralanın Yetkileri 75
c) Tahsil Cirosundaki Defiler 75
4. Rehin Cirosu 76
a) Genel Olarak 76
b) Rehin Cirosunda Defiler 77
§ 12. POLİÇE VE BONODA ÖDEME VE AŞAMALARI 79
I. VADE – ÖDEME GÜNÜ AYIRIMI 79
II. POLİÇE VE BONODA VADE TÜRLERİ 79
A. Genel Olarak 79
B. Vade Türleri 80
1. Belirli Vadeli Poliçe ve Bonolar 80
2. Düzenleme Tarihinden Belli Bir Süre Sonra Ödenecek Poliçe/Bono 80
3. Görüldüğünde Ödenecek Poliçe ve Bonolar 80
a) Poliçe 80
b) Bono 80
4. Görüldükten Belli Bir Süre Sonra Ödenecek Poliçe ve Bonolar 81
a) Poliçe 81
b) Bono 81
III. POLİÇE VE BONODA ÖDEME REAKSİYONUNUN BAŞLAMASI 81
A. Yedi Soruda Ödeme İçin İbraz 81
1. Genel Olarak 81
2. İbrazın Konusu Nedir? Usulü Nasıldır? 81
3. İbrazın Tarafları Kimlerdir? 82
4. İbrazın Fonksiyonları Nelerdir? 82
5. İbraz Yeri Neresidir? 82
6. Poliçe ve Bono Ne Zamana Kadar İbraz Edilecektir? Süre Nedir? 82
a) Belirli Vadeli/Düzenleme Gününden Belli Bir Süre Sonra veya Görüldüğünden Belli Bir Süre Sonra Ödenecek Poliçe ve Bonolarda 83
b) Görüldüğünde Ödenecek Poliçe ve Bonolarda 83
7. İbraz Sürelerinin Kaçırılması ve İbrazın Sonuçları Nelerdir? 84
B. Ödeme Olgusu 84
1. Vadeden Önce 84
2. Vadede 84
a) Tam Ödeme 84
b) Kısmi Ödeme 85
3. Yabancı Ülke Parası ile Ödeme 85
§ 13. POLİÇE VE BONODA HAMİLİN BAŞVURU (MÜRACAAT) HAKLARI 85
I. GENEL OLARAK 85
II. BAŞVURU HAKLARININ KULLANILMA KOŞULLARI 86
A. Maddi Şartlar 86
1. Vadede 86
2. Vadeden Önce 86
a) Poliçede 86
b) Bonoda 87
B. Şeklî Şart: Protesto 87
1. Genel Olarak 87
2. Protestonun Çekilebileceği Süre 87
a) Kabul Etmeme Protestosu 87
b) Ödememe Protestosu 88
3. Protestoyu Çekecek Merci 91
4. Protesto Çekilmesinin Sonuçları 91
5. Protestodan Muafiyet 91
a) Kanuni 91
b) İradi 92
III. İHBAR KÜLFETİ 93
A. Genel Olarak İhbar ve Amacı 93
B. Kimler, Ne Zamana Kadar Bu Külfeti Yerine Getirir? 93
IV. BAŞVURU HAKKININ KAPSAMI 93
A. Hamilin Başvuru Hakkının Kapsamı 93
B. Ödeyen Başvuru Borçlusunun Başvuru Hakkının Kapsamı 94
V. BAŞVURU BORÇLULARI VE ARALARINDAKİ İLİŞKİLER 94
A. Hamil, Başvuru Borçlusunu Seçmekte Serbesttir 94
B. Ödeyen Başvuru Borçlusunun Durumu 95
C. Ödeme Hakkı 95
VI. BAŞVURU HAKKININ DÜŞMESİ 95
§ 14. POLİÇE VE BONODA ZAMANAŞIMI 96
I. GENEL OLARAK 96
II. SÜRELER 96
A. Poliçede Kabul Eden Muhatap, Bonoda Düzenleyene Karşı 96
B. Hamilin Kendisinden Önce Gelenlere Karşı 96
C. Başvuru Borçlusunun Kendisinden Önce Gelenlere Başvurusu 96
D. Örnekler 97
III. SÜRELERİN HESABI 97
IV. ZAMANAŞIMININ KESİLMESİ VE DURMASI 98
A. Kesilme 98
1. Genel Olarak ve Kavram 98
2. Kesilme Nedenleri 98
a) Dava Açılması 98
b) İcra Takibi Yapılması 98
c) Davanın İhbarı 98
d) Alacağın İflas Masasına Bildirilmesi 98
3. Zamanaşımının Kesilmesinin Sonuçları ve Etkisi 98
B. Durma 99
V. ZAMANAŞIMINA UĞRAMIŞ POLİÇE, BONONUN ÇEKİN AKIBETİ 99
§ 15. POLİÇE VE BONODA AVAL 99
I. GENEL OLARAK 99
II. AVALLE İLGİLİ YASAL DÜZENLEMELER 100
A. Avalin Tarafları Kimlerdir? 100
B. Aval Beyanı Nasıl Yapılır? 100
C. Avalin Hüküm ve Sonuçları Nelerdir? 100
1. Genel Olarak 100
2. Avalistin Sorumlu Olmaması ve İleri Sürülebilecek Defiler 100
3. Avalistin Hakları 101
§ 16. EMRE YAZILI HAVALE VE ÖDEME VAADİ 102
§ 17. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME VE KARŞILIĞIN DEVRİ 102
I. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME 102
A. Genel Olarak ve Koşullar 102
B. Taraflar ve Usul 103
II. KARŞILIĞIN DEVRİ 103
5. Bölüm
ÇEK
§ 18. GENEL OLARAK ÇEK 105
I. GENEL OLARAK 105
II. ÇEKİN İKTİSADÎ VE HUKUKİ NİTELİĞİ 106
III. ÇEKLE POLİÇENİN KARŞILAŞTIRILMASI VE ÇEKİN ÖZELLİKLERİ 106
§ 19. ÇEKİN UNSURLARI 107
I. ÇEKİN ZORUNLU İÇERİĞİ 107
A. TTK Açısından 107
B. 5941 Sayılı Çek Kanunu Açısından 109
II. ÇEKE KONULABİLECEK İHTİYARÎ KAYITLAR ile KONULAMAYACAK KAYITLAR 111
IV. ÇEKTE KABUL YASAĞI VE YANSIMALARI 111
A. Genel Olarak 111
B. Kabul Yasağının Yansımaları 112
C. Kabul Yasağını Yumuşatmak İçin Öngörülen Çareler ve Çek Türleri 112
§ 20. ÇEKTE MUHATAP BANKA–DÜZENLEYEN İLİŞKİLERİ 113
I. GENEL OLARAK ÇEK ANLAŞMASI 113
II. MUHATAP BANKANIN ÖZEN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 114
III. BANKANIN ÖZEN YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN ÖZEL GÖRÜNÜMÜ: SAHTE VEYA TAHRİF EDİLMİŞ ÇEKİN ÖDENMESİNDEN DOĞAN SORUMLULUK 114
§ 21. ÇEKİN TEDAVÜLÜ 115
I. DEVİR ŞEKLİ AÇISINDAN ÇEKLER 115
A. Emre Yazılı Çekler ve Devir 115
1. Cironun Şekli 115
2. Fonksiyonları 116
3. Gecikmiş Ciro 116
B. Nama Yazılı Çekler ve Devir 116
C. Hamiline Yazılı Çekler ve Devir Usulü 116
1. Genel Olarak 116
2. Devir 117
a) Teslim (Zilyetliğin Devri) 117
b) Ciro 117
§ 22. ÇEKİN ÖDENMESİ VE ÖDEME AŞAMALARI 118
I. GENEL OLARAK VE “VADE” SORUNU 118
II. ÇEKİN İBRAZI 118
A. Çek Nerede İbraz Edilir? Poliçe ve Bono ile Farklılık 118
1. Muhatap Bankaya İbraz 118
2. Muhatap Bankanın Başka Şubesine İbraz 118
3. Takas Odasına İbraz 118
C. İbraz Süreleri 119
1. Genel Olarak İbraz Süresi ve Hukuki Niteliği Nedir? 119
2. İbraz Süreleri Ne Kadardır? 119
3. İbraz Süreleri Nasıl Hesaplanır? 120
4. Çek Hukukunda İbraz Sürelerinin Önem Arz Ettiği Noktalar Nelerdir? 120
5. Çek İbraz Edilirse veya İbraz Süresi Kaçırılırsa Ne Olur? 121
D. Muhatap Bankanın Ödemesi 121
1. Genel Olarak 121
2. Bankanın Ödeme Sırasında Dikkat Edeceği Noktalar 121
3. Çekin Ödeme Şekilleri 121
a) Çizgili Çek 121
b) Hesaba Geçirilmek Üzere Düzenlenen Çek (Mahsup Çeki) 122
E. Çekin Ödenmesini Kesintiye Uğratan Durumlar 122
1. Çekten Cayma 122
2. Ödemeden Men (Ödeme Yasağı) 123
F. Çekin Ödenmesinde İstisnai Durumlar: Ölüm, İflas, Ehliyetsizlik 123
G. Çek Hesabında Yeterli Karşılığın Olmaması: Hukuki Sonuçlar 123
1. Genel Olarak 123
2. Başvuru Hakkı, Doğumu ve Kullanılması 123
3. Başvuru Hakkının Kapsamı 123
4. Başvuru Haklarında Zamanaşımı 124
H. Karşılıksızlık İşlemi Yapılmasına Sebebiyet Verilen Çeklerle İlgili Yaptırımlar 124
1. Çekle İlgili Olarak “Karşılıksızdır” İşlemi Yapılmasına Neden Olma Suçu 124
a) Koşullar 124
aa) Ortada Şeklen Geçerli Bir Çek Olması 124
bb) Çekin Süresinde Muhatap Bankaya İbraz Edilmiş Olması 125
cc) İbraz Edildiği Anda Çek Hesabında Karşılığının Kısmen veya Tamamen Bulunmaması 125
dd) Karşılıksızlık Durumunun Tespiti 125
2. Yaptırım 125
a) Genel Olarak 125
b) Çek Düzenleme ve Çek Hesabı Açma Yasağının Kaldırılması 126
Kaynakça 127 |