İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ON ÜÇÜNCÜ BASIYA ÖNSÖZ 5
İÇİNDEKİLER 7
KISALTMALAR CETVELİ 27
GİRİŞ 29
I. HUKUK TARİHİNİN KONUSU 29
II. HUKUK TARİHİNİN AMACI 30
III. HUKUK TARİHİNİN BÖLÜMLERİ 30
IV. HUKUK TARİHİNİN ÖNEMİ 31
V. HUKUK TARİHİNİN KAYNAKLARI 33
BİRİNCİ BÖLÜM
ESKİ TÜRK HUKUKU
I. GENEL OLARAK 39
II. TÜRK ADI 39
III. TÜRKİYE İFADESİ 40
IV. DEVLETİN YAPISI VE İŞLEYİŞİ 41
A. HAKAN 42
B. KURULTAY 44
C. HÜKÜMET 45
V. TÖRE 47
VI. SOSYAL SINIFLAR 47
VII. CEZA HUKUKU 49
VIII. ADLÎ YAPI VE YARGILAMA USULÜ 51
IX. AİLE HUKUKU 52
A. EVLENME 52
B. BOŞANMA 54
C. EVLAT EDİNME 55
X. MİRAS HUKUKU 55
XI. BORÇLAR HUKUKU 56
XII. TÜRKLERİN MÜSLÜMAN OLMALARI 57
XIII. İLK MÜSLÜMAN TÜRK DEVLETLERİ 59
XIV. TÜRKLERİN İSLÂMİYETE HİZMETLERİ 64
İKİNCİ BÖLÜM
İSLÂM HUKUKU
I. GENEL OLARAK 67
II. İSLÂM HUKUKUNUN KAYNAKLARI 68
A. ASLİ (İTTİFAK EDİLEN) KAYNAKLAR 68
1. Kur’an 69
2. Sünnet 71
a) Sünnetin Kur’an’a Göre Yeri 72
b) Sünnetin Rivayet Bakımından Tasnifi 73
c) Senedin Ulaştığı İlk Kaynağa Göre Hadis 75
d) Ravilerin Vasıfları ve Senedin Sağlamlığına Göre Hadisler 75
e) Hz. Peygamber’in Sıfatları 76
f) Hz. Peygamber’in İçtihatları 77
g) Bağlayıcılık Yönünden Sünnet 78
3. İcma 80
4. Kıyas 80
B. TALİ (İHTİLAF EDİLEN) KAYNAKLAR 84
1. İstihsan 84
2. İstıslah 85
3. İstıshab 86
4. Örf 87
5. Sedd–i Zeria 89
6. Önceki Hukuk Sistemleri 90
7. Sahabe Fetvası 92
III. İSLÂM HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ 93
A. DİNÎ KAYNAKLI OLMASI 93
B. MÜSTAKİL BİR HUKUK SİSTEMİ OLMASI 94
C. EVRENSEL VE DEVAMLI OLMASI 95
D. HUKUKÇULAR HUKUKU OLMASI 96
E. MESELECİ BİR METOTLA DOĞMUŞ VE GELİŞMİŞ OLMASI 97
IV. İSLÂM HUKUKUNUN OLUŞUMU VE TARİHİ DEVİRLERİ 98
A. HZ. PEYGAMBER DEVRİ (610–632) 99
B. SAHABE DEVRİ (632–690) 103
C. TABİİN DEVRİ 104
D. MÜÇTEHİT İMAMLAR (OLGUNLUK) DEVRİ 105
1. Hanefi Mezhebi 106
2. Mâliki Mezhebi 107
3. Şafii Mezhebi 108
4. Hanbeli Mezhebi 108
E. İSTİKRAR DEVRİ 109
F. KANUNLAŞTIRMA VE YENİ İÇTİHAT DEVRİ 110
V. OSMANLIDA ÖRFÎ HUKUK 110
A. GENEL OLARAK 110
B. KAVRAMLAR 110
C. İSLAM ALİMLERİNİN ÖRFİ HUKUKA BAKIŞI 111
1. Örfi Hukuk Karşıtları 111
2. Örfi Hukukun Meşru Olduğunu Söyleyenler 112
D. OSMANLI ALİMLERİNİN ÖRFİ HUKUKA BAKIŞI 114
E. OSMANLI UYGULAMASINDA ÖRFİ HUKUK 116
F. OSMANLI KANUNLARINDA ÖRFİ HUKUKUN MEŞRUİYET TEMELİ 117
G. ÖRFİ HUKUKLA İLGİLİ MODERN YAKLAŞIMLAR 118
H. ORYANTALİSTLERE GÖRE ŞER’İ–ÖRFİ HUKUK 124
İ. RESMÎ MEZHEP UYGULAMASI 126
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İSLÂM ANAYASA VE İDÂRE HUKUKU
I. DEVLET 129
A. DEVLETİN YAPISI 131
B. DEVLETİN UNSURLARI 132
1. Hâkimiyet 132
2. Ülke 135
3. Halk 137
4. Meşruluk 137
C. DEVLETİN TEMEL ÖZELLİKLERİ 138
1. Dinî Esaslara Dayanması 138
2. Yönetimde Adalet 139
3. Sınırlı İktidar 139
4. Şura (Danışma) İlkesi 140
D. İSLÂM DEVLET TEŞKİLATI 141
1. Halife (Devlet Başkanı) 141
2. Halifenin Belirlenmesi 142
a) Seçim (Biat) Usulü 143
b) Ahd–İstihlaf 144
c) Şûrâ Usulü 145
d) Yönetime El Konulması (darbe) 145
3. Halifede Bulunması Gereken Nitelikler 146
a) Müslüman Olması 146
b) Hür Olması 147
c) Âkıl ve Baliğ Olması 147
d) Duyu Organlarının Sağlam Olması 147
e) Erkek Olması 147
f) Bilgili olmalı 148
g) Toplumun En Faziletlisi (Adil, Dürüst, Ahlaklı) Olması 148
h) Kureyş Kabilesi’nden Olması 148
4. Görevleri 151
5. Görevinin Sona Ermesi 152
a) Ölüm ve Feragat 152
b) Azil Sebepleri ve Azil 152
1) Akıl Hastalığı 153
2) Bedeni Sakatlıklar 153
3) İrtidat 154
4) Esir Düşme 154
5) Adaletten Ayrılıp Fıska Sapma 154
6. Yardımcıları 157
a) Vezirler 157
b) Emirler 158
c) Memurlar 158
d) Divanlar 158
e) Valiler 159
E. DEVLETİN FONKSİYONLARI 159
1. Yasama 159
1. Yürütme 161
2. Yargı 163
II. OSMANLI DEVLET TEŞKİLATI 165
A. KÖKENLERİ 165
1. Raşid Halifeler 165
2. Emeviler (661–750) 166
3. Abbasiler 167
4. Büyük Selçuklular (1040–1157) 169
5. Anadolu Selçukluları (1075–1308) 171
B. OSMANLI MERKEZ TEŞKİLATI 171
1. Padişah 172
a) Belirlenmesi 172
b) Padişahın Yetkileri 179
c) Padişahın görevleri 183
2. Divan–ı Hümayun 183
a) Üyeleri 184
1) Veziriazam 185
2) Kazasker 185
3) Kubbealtı Vezirleri 186
4) Defterdar 186
5) Nişancı 187
6) Kaptanpaşa 187
7) Yeniçeriağası 187
b) Toplantı zamanı ve yeri 187
c) Denetlenmesi 188
d) Bürokratik Teşkilat 188
C. OSMANLI TAŞRA TEŞKİLATI 190
1. Eyaletler 190
2. Sancaklar 191
3. Kazalar 193
4. Nahiyeler 194
5. Ayanlık: 194
6. Tanzimat Devri Taşra Teşkilatı 194
D. OSMANLI YARGI TEŞKİLATI 195
1. Klasik Dönem 196
a) Şeyhülislam 196
b) Kadı ve Kadılıklar 201
1) Kadıların Yetişmesi 203
2) Kadıların Görev ve Yetkileri 205
3) Kadıların Denetlenmesi ve Soruşturulması 208
c) Kadılık Görevinin Sona Ermesi 210
d) Diğer Görevliler (kadı yardımcıları) 210
1) Naip 211
2) Kâtip 212
3) Şuhûdü’l–Hal 213
4) Kassam 213
5) Müftü 213
6) Tercüman 214
6) Seccan 214
7) Bilirkişi 214
8) Muslihun (arabulucular) 215
9) Genel kolluk 215
10) Adli kolluk 216
11) Muhtesip 217
e) Genel Mahkemeler 217
1) Kadı Mahkemeleri 217
2) Özel mahkemeler 218
(a) Cemaat Mahkemeleri 218
(b) Konsolosluk Mahkemeleri 220
(c) Kazasker divanı 220
(d) Yeniçeri ağası divanı 220
(e) Kaptanpaşa divanı 221
(f) Hakem Heyetleri 221
(g) Muhtesip 221
(h) Nakibü’l–Eşraf 222
2. İstinaf Mahkemeleri 222
a) Cuma Divanı 222
b) Çarşamba Divanı 223
3. Temyiz Mahkemeleri 223
a) Divan–ı Hümayun 223
b) İkindi Divanı 224
4. Tanzimat Devri Mahkemeleri 224
a) Şer’iye Mahkemeleri 225
b) Nizamiye Mahkemeleri 227
c) Ticaret Mahkemeleri 228
5. Tanzimat devrinde üst mahkemeler 228
a) Meclis–i Vâlâ–yı Ahkâm–ı Adliyye 228
b) Divan–ı Ahkam–ı Adliyye 229
c) Şura–yı devlet 230
d) Meclis–i Tedkikat–ı Şer’iyye 231
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
OSMANLI HALKI
I. VATANDAŞ 233
A. ASKERÎ SINIF–REAYA (YÖNETENLER–YÖNETİLENLER) 233
B. MÜSLÜMANLAR VE GAYRİMÜSLİMLER 236
1. Müslümanlar 236
2. Zimmiler 237
a) Can ve Mal Güvenliği 237
b) Din ve Vicdan Özgürlüğü 238
c) Hukukî Durumları 240
3. Müste’menler 247
II. OSMANLI MİLLET SİSTEMİ 248
A. KLASİK DÖNEM 249
B. TANZİMAT DEVRİ 249
BEŞİNCİ BÖLÜM
CEZA HUKUKU
I. GENEL OLARAK 251
II. CEZA HUKUKU 251
III. İSLAM CEZA HUKUKU 252
A. SUÇ KAVRAMI 253
B. AĞIRLIKLARINA GÖRE SUÇLAR 254
1. Kısas ve Had Suçlarının Farkları 259
2. Had Suçları ile Tazir Suçları Arasındaki Farklar 260
IV. CEZA HUKUKU İLKELERİ 261
A. CEZALANDIRMA YETKİSİ / GÖREVİ 261
B. KANUNİLİK 262
C. SUÇ–CEZA DENKLİĞİ 264
D. ŞAHSİLİK 264
E. CEZALARIN EŞİTLİĞİ 265
F. BİREYSELLEŞTİRME 265
V. CEZA NORMLARININ UYGULAMA ALANI 266
A. ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA 266
B. KİŞİ BAKIMINDAN UYGULAMA 267
1. Devlet Başkanı 267
2. Diplomatik Dokunulmazlık (Bağışıklık) 268
C. YER BAKIMINDAN UYGULAMA 268
D. SUÇLULARIN İADESİ 268
VI. SUÇ TEORİSİ 269
A. SUÇUN YAPISAL UNSURLARI 270
1. Kanunî Unsur 270
2. Maddî Unsurlar 270
3. Manevî Unsur 274
4. Hukuka Aykırılık 280
a) Meşru Savunma 280
b) Görevin İfası 283
c) Hakkın Kullanılması 285
d) Spor Faaliyetleri 289
e) Tıbbî Müdahaleler 290
f) Eleştiri ve Direnme Hakkı 291
g) İlgilinin Rızası 292
h) Meslek icrası 293
i) Zilyetliğin Korunması 293
B. KUSURLULUĞU KALDIRAN VEYA AZALTAN SEBEPLER 294
1. Zorunluluk hali 294
2. Cebir ve Tehdit (İkrah) 296
3. Kaza 297
4. Hata 297
5. Bedeni Özür 298
6. Beklenebilirlik 298
7. Haksız Tahrik 298
C. CEZA SORUMLULUĞUNUN SINIRLANMASI 299
1. Yaş Küçüklüğü 299
2. Akıl Hastalığı 300
3. Sağır–dilsizlik 301
4. Sarhoşluk 301
5. Uyku/Bayılma 302
D. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ 302
1. Teşebbüs 302
2. İştirak 305
3. İçtima 308
E. SUÇUN NİTELİKLİ UNSURLARI 310
1. Ağırlatıcı sebepler 310
2. Hafifletici sebepler 313
F. UNSURLAR DIŞINDA KALAN HUSUSLAR 313
1. Önşartlar 313
2. Objektif Cezalandırılabilme Şartları 314
3. Soruşturma/Kovuşturma Şartları 314
4. Şahsî Cezasızlık Sebebi 315
G. CEZA İLİŞKİSİNİ SONA ERDİREN SEBEPLER 315
1. Ölüm 315
2. Akıl Hastalığı 316
3. Kısas Edilecek Organın Yok Olması 316
4. Kısas İsteme Hakkına Mirasçı Olmak 316
5. Zaman aşımı 317
a) Dava zaman aşımı 317
b) Ceza zaman aşımı 317
6. Şikayetten Feragat/Vazgeçme (Af) 317
7. Uzlaştırma 318
8. Kazifte İsnadın İspatlanması 318
9. Af 319
VII. YAPTIRIMLAR 319
A. CEZALAR 320
1. Cezalandırmanın amacı 320
2. Ölüm Cezası 322
3. Organ Kesme Cezası 325
4. El Kesme 326
5. Dayak 326
6. Hapis cezası 327
7. Sürgün 330
8. Para Cezası 330
B. GÜVENLİK TEDBİRLERİ 332
C. SUÇTAN DOĞAN MAĞDURİYETİN GİDERİLMESİ 336
ALTINCI BÖLÜM
KİŞİLER HUKUKU
I. GİRİŞ 341
II. GERÇEK KİŞİLER 341
A. KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI 341
B. KİŞİLİĞİN SONA ERMESİ 342
1. Gerçek (doğal) Ölüm 342
2. Hükmî Ölüm 342
3. Takdiri Ölüm 345
C. EHLİYET 345
1. Vücub (hak) Ehliyeti 345
2. Eda (fiil) Ehliyeti 345
D. EHLİYET AÇISINDAN İNSAN HAYATININ EVRELERİ 346
1. Temyiz Çağı (7 yaş–Ergenlik) 347
2. Buluğ (ergenlik) 348
3. Rüşd (erginlik) 348
E. EHLİYETİ DARALTAN SEBEPLER (EHLİYET ARIZALARI) 350
1. Semavî Arızalar 350
a) Küçüklük 350
b) Akıl hastalığı (cünun) 351
c) Bunama (ateh) 351
d) Uyku ve Bayılma 351
e) Unutma 352
f) Ölüm hastalığı 352
2. Müktesep Arızalar 353
a) Sefihlik (savurganlık) 353
b) Sarhoşluk 353
c) Borçluluk ve İflas 354
3. Borç sebebiyle hacir sebepleri 355
4. Hacirde usul 355
F. HUKUKÎ TEMSİL (VELAYET VE VESAYET) 356
1. Velayet 357
2. Vesayet 358
G. HISIMLIK 361
III. TÜZEL KİŞİLER 361
A. DEVLET 362
B. BEYTÜLMAL 362
C. VAKIFLAR 362
1. Tarifi ve Mahiyeti 363
2. Unsurları 365
a) Vakfeden (Vâkıf) 365
b) İrade Beyanı 365
c) Vakfedilen Mal (mevkûf) 367
d) Vakıftan Yararlananlar (mevkûfun aleyh) 368
3. Vakfın Yönetimi 368
4. Denetimi 369
5. Vakıf Malların Değiştirilmesi (istibdal) 369
6. Vakıf Malların Kiraya Verilmesi 371
7. Vakıf Paraların İşletilmesi (Fonları Kullandırma Usulleri) 372
8. Vakıf Çeşitleri 375
a) Sahih–Gayrisahih Vakıflar 376
b) Hayrî–Zürrî (Aile) Vakıflar 376
c) Mazbut–Mülhak–Müstesna Vakıflar 377
d) İcare–i Vahideli–İcareteynli–Mukataalı Vakıflar 378
9. Vakıflarla ilgili davalar 381
D. GEDİK VE GİRDAR 382
E. DERNEKLER 383
YEDİNCİ BÖLÜM
AİLE HUKUKU
BİRİNCİ KISIM
EVLENME
I. GİRİŞ 387
II. NİŞANLANMA 389
III. NİKÂH 392
IV. NİKAHIN RÜKÜNLERİ (UNSURLARI) 396
A. AKDİN TARAFLARI 396
B. İRADE BEYANI 397
V. NİKÂHIN ŞARTLARI 399
A. İN’İKAD (KURUCU) ŞARTLARI 399
1. Ehliyet 399
2. Meclis Birliği 402
3. Devamlılık 403
4. Evlenme Yasağı / Engelinin Olmaması 404
a) Evlenme yasakları 404
b) Geçici Engeller 405
5. İrade Beyanının Şartsız (müneccez) Olması 408
B. NİKAHIN SIHHAT (GEÇERLİLİK) ŞATLARI 409
C. NİKAHIN NEFAZ (YÜRÜRLÜK) ŞATLARI 410
D. NİKAHIN LÜZUM (BAĞLAYICILIK) ŞARTLARI 411
VI. NİKAH ÇEŞİTLERİ 412
A. GEÇERLİLİK BAKIMINDAN 412
1. Sahih Nikâh 413
2. Batıl Nikâh 413
3. Fasid Nikâh 414
4. Mevkuf (Nefaz Şartları Eksik, Askıda Hükümsüz) Nikâh 414
B. BAĞLAYICILIK BAKIMINDAN 415
1. Bağlayıcı (Lâzım) Nikâh 415
2. Bağlayıcı Olmayan (Gayrilâzım) Nikâh 415
VII. NİKAHIN HUKUKÎ SONUÇLARI 416
A. GENEL OLARAK 416
B. KOCANIN HAKLARI 417
1. Meskeni Belirleme 419
2. Ziyaretçi Kabulünü ve Evden Çıkışı Sınırlama 419
3. Sınırlı Tedip Hakkı 420
C. KARŞILIKLI HAKLAR 422
D. KARININ HAKLARI 424
1. Ayrı Ev İsteme Hakkı 424
2. Mehir 425
3. Nafaka 429
VIII.DEVLETİN AİLE HUKUKUNA MÜDAHALESİ 434
IX. İMAM NİKAHI İLE İLGİLİ CEZA NORMLARI 438
İKİNCİ KISIM
BOŞANMA
I. EVLİLİĞİN SONA ERMESİ 441
A. TALÂK 442
1. Talâk yetkisi 442
2. Talâk Ehliyeti 443
a) Küçüklerin Boşaması 443
b) Akıl Hastasının Boşaması 444
c) Uykuda Boşama 444
d) Şaka ile Boşama (hazilin talâkı) 444
e) Medhuşun Talâkı 444
f) Ölüm Hastasının Boşaması 445
g) İsteyerek Sarhoşluk 445
h) İstemeyerek Sarhoşluk 446
ı) Muvazaalı Talâk 446
i) Rol icabı Nikâh ve Talâk 446
j) Hata ile Boşama 446
k) Mükrehin Talâkı 447
l) Dilsizin Talâkı 447
3. Talâkın Konusu 447
4. Talâk için Kullanılan Sözler 448
5. Talâk Çeşitleri 449
a) Sayısına Göre 449
b) Tek Taraflı Beyanla Dönme İmkânı Olup Olmamasına Göre 449
1) Ric’î Talâk (dönüşlü boşama, ayrılık) 450
2) Bain Talâk (dönüşsüz boşama) 450
c) Şarta veya Vadeye Bağlı Olup Olmamasına Göre 451
1) Vadeye Bağlı (Muzaf) Talâk 451
2) Şarta Bağlı (Muallak) Talâk 452
d) Usule Uygun Olup Olmamasına Göre 453
1) Sünni Talâk (Usulüne Uygun Boşama) 453
2) Bid’î Talâk (Sürece Aykırı Boşama) 453
B. MUHALEA 454
C. FESİH 456
1. Fesihle talâk arasındaki farklar 456
2. Nikâh Öncesi Mevcut Olup Evliliği Etkileyen Fesih Sebepleri 457
3. Nikâhtan Sonra Ortaya Çıkan Fesih Sebepleri 457
D. TEFRİK 458
1. Kavram 458
2. Tefrik (adli boşanma) Sebepleri 459
a) Osmanlı Klasik Dönem 459
b) 1917 HAK’a Göre 460
1) Fizyolojik Kusur 460
2) Nafaka Ödenmemesi 461
3) Kocanın Gaipliği 461
4) Kötü Muamele ve Geçimsizlik 462
E. DOLAYISIYLA BOŞANMA SONUCU DOĞURAN USULLER 463
1. Îlâ 463
2. Lian 464
3. Zıhar 465
F. OSMANLIDA BOŞANMA TÜRLERİ 465
II. EVLİLİĞİN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI 466
A. İDDET 466
B. SOYBAĞI (NESEB) 467
C. TANIMA 468
D. HİDANE 469
III. DEVLETİN BOŞANMAYA MÜDAHALESİ 470
SEKİZİNCİ BÖLÜM
MİRAS HUKUKU
I. KAVRAMLAR 471
II. ŞER’İ MİRAS HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ 472
III. MİRASÇILIK SEBEPLERİ 473
A. KAN HISIMLIĞI (AKRABALIK) 474
B. EVLİLİK BAĞI 474
C. VELA 475
IV. MİRASIN ŞARTLARI 475
A. MİRASBIRAKANIN ÖLÜMÜ 475
1. Gerçek (tabii) ölüm 476
2. Hükmî ölüm 476
3. Takdiri Ölüm 476
B. MİRASÇININ HAYATTA OLMASI 476
C. MİRAS ENGELİNİN BULUNMAMASI 477
1. Kölelik 477
2. Murisini Öldürme 477
3. Din Farklılığı 478
4. Ülke Farklılığı 478
5. Ölüm Anının Bilinmemesi 479
6. Hacb 479
7. Teharuc 480
8. Münasaha 480
V. TEREKE ÜZERİNDEKİ HAKLAR 481
A. CENAZE MASRAFLARI 481
B. ÖLENİN BORÇLARI 481
C. VASİYET 482
D. MİRAS PAYLARI 483
VI. MİRASIN PAYLAŞTIRILMASI 484
A. MİRASÇILAR 484
1. Ashab–ı Feraiz (ferdi usul) 484
a) Baba 484
b) Dede 485
c) Anabir (a) kardeşler 485
d) Koca 486
e) Karı 486
f) Kız 486
g) Oğlun kızı 487
h) Ana–baba bir (öz) kızkardeş 488
i) Bababir (b) kızkardeş 489
j) Ana 489
k) Nine 490
2. Asabe (sınıf usulü) 490
a) Kendi Başına Asabe Olanlar (binefsihi asabe) 492
b) Başkası ile Birlikte Asabe Olanlar (bigayrihi asabe) 492
c) Başkasının Bulunması ile Asabe Olanlar (maa gayrihi asabe) 493
3. Zevi’l–erham (zümre usulü) 493
4. Red 496
5. Avl 497
VII. ÖRFİ MİRAS HUKUKU (ADİ İNTİKAL) 498
A. ÖRFİ MİRAS HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ 498
B. MİRİ ARAZİDE İNTİKAL 499
C. İCARETEYNLİ VAKIFTA İNTİKAL 502
D. MUKATAALI VAKIFTA İNTİKAL 503
DOKUZUNCU BÖLÜM
EŞYA HUKUKU
I. KAVRAM 505
II. MAL 506
III. MAL ÇEŞİTLERİ 507
A. MÜTEKAVVİM MAL VE GAYRİMÜTEKAVVİM MAL 507
B. MİSLÎ MAL VE KIYEMÎ MAL 508
C. TAŞINIR MAL VE TAŞINMAZ MAL 508
D. TÜKETİLEN MAL VE KULLANILAN MAL 509
IV. MÜLKİYET HAKKI 509
A. MÜLKİYETİN ÇEŞİTLERİ 509
1. Konusu Bakımından 509
2. Verdiği Yetki İtibariyle Mülkiyet Hakkı 510
3. Sahiplerine Göre Mülkiyet Çeşitleri 511
4. Maliklerin Sayısı Açısından Mülkiyet Hakkı 512
V. MÜLKİYETİN KAZANILMASI 513
A. Aslen Kazanma Yolları 513
1. İhraz 514
2. Lukata (bulunmuş eşya) 514
3. Define 514
4. Maden Mülkiyeti 515
5. Hukukî Tağyir (İşleme) 516
6. Halt ve İhtilat (karışma ve birleşme) 516
B. Devren Kazanma 516
1. Akitler 517
2. Halefiyet 518
3. Zaman aşımı 518
VI. MÜLKİYET HAKKININ SINIRLANDIRILMASI 519
A. GENEL SINIRLAMALAR 519
1. Şüf’a (önalım) Hakkı 520
2. Komşuluk Hukuku (muamelât–ı civariye) 521
B. SINIRLI AYNİ HAKLAR 522
1. İrtifak Hakları ve Çeşitleri 522
a) İrtifak Hakkının Kurulması 522
b) İrtifak Hakkının Çeşitleri 523
(1) Kaynak (şirb, su alma) Hakkı 523
(2) Su Akıtma (mecra ve mesil) Hakkı 524
(3) Geçit İrtifakı (mürur, yol hakkı) 525
(4) Üst (inşaat) Hakkı ve Kat İrtifakı (hakk–ı tealli) 525
2. İntifa Hakkı 526
3. Fer’i Ayni Haklar (teminat hukuku) 527
a) Rehin 527
1) Şartları 527
2) Hükümleri 528
3) Sona Ermesi 529
b) İpotek 529
c) Hapis Hakkı 530
d) Geri Alım Şartlı (vefaen) Satım 531
VII. ZİLYETLİK 531
A. ZİLYETLİĞİN KORUNMASI 533
B. ZİLYETLİK DAVALARI 533
VIII.TAPU SİCİLİ 534
ONUNCU BÖLÜM
ARAZİ HUKUKU
I. GİRİŞ 535
II. ARAZİ TÜRLERİ 536
A. MÜLK ARAZİ, ÇEŞİTLERİ VE HÜKÜMLERİ 536
B. MİRİ ARAZİ, ÇEŞİTLERİ VE HÜKÜMLERİ 537
1. Osmanlıya Kadar Beytülmal Arazisinin Tasarruf Şekli ve İkta 538
2. Tanzimat’a Kadar Miri Arazinin Tasarruf Şekli ve Tımar Sistemi 538
3. Miri Arazinin Tefvizi 540
4. Miri Arazide Tasarruf 540
a) Fiili Tasarruflar 540
b) Hukukî (kavli) Tasarruflar 541
c) Mirî Arazide Yasak Olan Tasarruflar 541
5. Miri Arazide Kullanım Hakkının Devri (ferağ) 542
C. VAKIF ARAZİ; ÇEŞİTLERİ VE HÜKÜMLERİ 544
D. METRUK ARAZİ VE HÜKÜMLERİ 545
1. Genel Olarak 545
2. Metruk Arazi Çeşitleri 545
a) Meralar 545
b) Yaylak ve Kışlaklar 546
c) Diğer Metruk Arazi Çeşitleri 546
E. MEVAT ARAZİ VE HÜKÜMLERİ 546
1. Tarifi ve Kapsamı 546
2. İhya ve Tahcir Tasarrufları 546
ONBİRİNCİ BÖLÜM
BORÇLAR HUKUKU
I. GİRİŞ 549
II. BORÇ KAVRAMI VE MUHTEVASI 549
A. TANIMI 549
B. UNSURLARI 550
C. MUHTEVASI 550
D. ÇEŞİTLERİ 550
1. Kazâî Borç – Dînî Borç 550
2. Mutlak Borç – Şarta Bağlı Borç 551
3. Muaccel Borç – Müeccel Borç 551
4. Basit Borç – Müşterek Borç 552
E. BORCUN KAYNAĞI 552
1. Kanun 552
2. Sebepsiz Zenginleşme 553
3. Haksız Fiil 555
a) Haksız Fiilin Unsurları 555
b) Haksız Fiil Türleri 558
1) Kişilere Karşı Haksız Fiiller 558
2) Mala Yönelik Haksız Fiiller 558
aa) Gasp 559
bb) İtlaf 560
cc) Hırsızlık 560
4. Hukukî İşlem 561
a) Tek Taraflı Hukukî İşlem 561
b) Akit 562
1) Akdin Unsurları 564
2) Akdin Şartları 569
aa) İn’ikad (kuruluş) Şartları 569
ab) Sıhhat (geçerlilik) Şartları 570
ac) Nefâz (işlerlik kazanma) Şartları 572
ad) Lüzum (bağlayıcılık) Şartları 572
3) Başlıca Akitler 575
aa) Satış sözleşmesi 575
bb) Bağışlama (hibe) 577
cc) Kira (icare) 579
dd) Karz (tüketim ödüncü) 584
ee) Ariyet (kullanım ödüncü) 585
ff) Vedia (saklama sözleşmesi) 587
gg) Kefalet 588
hh) Vekalet 589
ii) Eser sözleşmesi (istısna) 592
F. BORCUN İNTİKALİ 593
G. BORCUN SONA ERMESİ 594
1. İfa 594
2. Yenileme (tecdid) 596
3. Takas 596
4. İbra 597
5. Akdin Feshi 597
6. Alacaklı ve Borçlu Sıfatının Birleşmesi 599
7. Zaman aşımı 599
ONİKİNCİ BÖLÜM
TİCARET HUKUKU
I. GİRİŞ 601
II. ŞİRKETLER HUKUKU 604
A. ŞİRKET AKDİ VE HÜKÜMLERİ 606
1. Tanım 606
2. Temel Esaslar 607
3. Sona Erme Halleri 608
B. ŞİRKET ÇEŞİTLERİ 609
1. Hukukî Mahiyetlerine Göre 609
a) Mufavada (müsavat) Şirketi 609
b) İnan Şirketi 610
2. Sermaye Unsuruna Göre 611
a) Sermaye (emval) Şirketi 611
b) İş ve Taahhüt (a’mâl) Şirketi 612
c) Vücuh Şirketi 612
3. Mudarebe 613
III. SİGORTA 617
IV. KIYMETLİ EVRAK 622
ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TANZİMAT DEVRİNDE HUKUKÎ GELİŞMELER
I. GENEL OLARAK 631
II. TANZİMAT FERMANI 631
A. Fermanın ilkeleri 632
B. Hukuki niteliği 632
C. Fermanın etkileri 632
D. Tanzimat devri mülki teşkilat 633
E. Tanzimat devrinde hukuki gelişmeler 634
III. MİLLİ KANUNLAR 635
A. CEZA KANUNLARI 636
B. ARAZİ KANUNNAMESİ (1858) 639
C. MECELLE–İ AHKÂM–I ADLİYYE (1868–1876) 640
D. USUL–İ MUHAKEME–İ ŞER’İYE KARARNAMESİ (1917) 641
E. HUKUK–I AİLE KARARNAMESİ (1917) 642
IV. BATI KÖKENLİ KANUNLAR 644
A. 1838 ASKERİ CEZA KANUNU 644
B. TİCARET KANUNNAMESİ (1850) 644
C. MEN’İ İRTİKAP NİZAMNAMESİ 645
D. 1858 CEZA KANUNNAMESİ 645
E. USUL–İ MUHAKEME–İ TİCARET NİZAMNAMESİ 647
F. DENİZ TİCARETİ KANUNU 648
G. CEZA MUHAKEMESİ KANUNU 648
H. HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU 649
İ. KANUN–I ESASİ 649
J. OSMANLI TABİİYET KANUNU 650
K. NİZAMİYE MAHKEMELERİNİN TEŞKİLAT KANUNU 650
L. HUKUK İLAMLARININ İCRASINA DAİR KANUN 651
M. NOTERLİK KURUMUNUN OLUŞTURULMASI 651
N. TEVKİFHANE VE HAPİSHANELERİN İDARESİNE DAİR KANUN 652
O. ŞER’İYE VE NİZÂMİYE MAHKEMELERİNİN GÖREV VE YETKİ ALANLARI
HAKKINDA NİZAMNÂME 652
KAYNAKLAR 655
İNDEKS 669 |