Kategoriler
Eser Adı Yazar Yayınevi Açıklama İçindekiler Barkod
Arama  
Ana Sayfa Sipariş Takip Üyelik Yardım İletişim
 
 
Bülten
   

×
Anayasa Hukuku: Genel Kısım
(Temel İlkeler, Kavram ve Kurumlar)
Ekim 2024 / 7. Baskı / 904 Syf.
Fiyatı: 740.00 TL
24 saat içerisinde temin edilir.
 
Sepete Ekle

Diğer Baskılar
 Baskı Tarih Fiyatı İndirimli
 6. Eylül 2023 740.00 TL 495.00 TL (%33) Sepete Ekle
 5. Ekim 2022 735.00 TL 245.00 TL (%67) Sepete Ekle
 4. Eylül 2021 470.00 TL 175.00 TL (%63) Sepete Ekle
 3. Eylül 2020 95.00 TL 47.50 TL (%50) Sepete Ekle
 2. Eylül 2019 89.00 TL 9.90 TL (%89) Sepete Ekle
 1. Eylül 2018 80.50 TL 4.90 TL (%94) Sepete Ekle
   

Anayasa hukuku, özgürlük ile düzeni bağdaştırma ve bu iki temel bileşen arasında optimal denge kurma tekniklerini inceleyen bir disiplindir. Bu özelliği nedeniyle gerek içerik gerek yöntem açısından diğer hukuk dalları gibi saf anlamda pozitif hukuk niteliğine ve yöntemine sahip değildir. Bir hukuk dalı olması nedeniyle kendine özgü konusu, kaynakları ve yargılama esasları şüphesiz vardır. Ancak diğer hukuk dallarından farklı olarak, isminin çağrıştırdığının aksine, sadece belirli bir ülkenin anayasasının normatif açıdan incelenmesinden ibaret değildir. Duverger'nin çarpıcı betimlemesiyle "Anayasada olmayan bir anayasa hukuku, anayasa olmadan da bir anayasa hukuku vardır".

Siyasal iktidarın İngiliz düşünür Acton ile mottolaşmış değişmez yasası vardır: "İktidar yozlaştırır; mutlak iktidar ise mutlaka yozlaştırır." İşte anayasacılık, iktidarın hamurunda mevcut yozlaşma potansiyelini önlemek ve özgürlüğü güvence altına almak amacı taşıyan düşüncedir. Bu düşünceden ve felsefeden yoksun bir anayasa hukuku bilgisi kuru metin yığınından ibarettir.

Gerçek şu ki, anayasa hukukunun teorik temelleri ve arka planı bilinmeden herhangi bir anayasal metin ve düzen gerektiği gibi değerlendirilemez. İyi bir "anayasa okur-yazarlığı"nın yolu öncelikle anayasa hukukunun teorik çerçevesine ya da genel kısmına vakıf olmaktan geçer. İşte anayasa hukukunun genel kısmı ya da yaygın deyimle genel esaslarını ele alan kitap, anayasal düzenlerin kökleriyle ve felsefesiyle okunmasını ve yorumlanmasını sağlama amacı taşımaktadır.

Kitap; hukuk fakültesi lisans öğrencileri ile hukuk ve siyasal bilimler alanında lisans-üstü çalışma yürütenler başta olmak üzere, anayasa hukuku kavram ve kurumlarına ilgi duyan herkese hitap etmektedir. Konular, görsel ve zihinsel hafızaya hitap edebilecek çok sayıda şekil ve karşılaştırmalı tablo ile gündelik yaşam kesitlerinden özenle seçilmiş olgu ve örnekler eşliğinde açıklanmaya çalışılmıştır.

Konu Başlıkları
Anayasa
Kurucu İktidar
Kurumsallaşmış İktidar Olarak Devlet
Güçler Ayrılığı ve Hükümet Sistemleri
Egemenliğin Kullanım Yöntem ve Sınırları
Siyasal Partiler ve Seçimler
Devletin Temel Organları
Anayasaya Uygunluk Denetimi
Barkod: 9789750295874
Yayın Tarihi: Ekim 2024
Baskı Sayısı:  7
Ebat: 16x24
Sayfa Sayısı: 904
Yayınevi: Seçkin Yayıncılık
Kapak Türü: Karton Kapaklı
Dili: Türkçe
Ekler: -

 

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Yedinci Baskıya Önsöz  7
Önsöz  9
Kısaltmalar  37
Birinci Bölüm
DEVLETİN HUKUKSAL ÇERÇEVESİ OLARAK
ANAYASA VE ANAYASA HUKUKU
Birinci Kısım
ANAYASA KAVRAMI VE ANAYASA HAREKETLERİ
I. ANAYASA KAVRAMI: ORTAYA ÇIKIŞI VE GELİŞİMİ  41
A. Anayasa Kavramının Etimolojisi  41
B. Anayasacılık Düşüncesi ve Hareketleri  44
1. Anlamı ve Tarihçesi  44
2. Liberal Anayasacılığın Düsturları (Mottoları)  47
3. Liberal Anayasacılığın Amaç ve İlkeleri  48
4. Anayasacılık ve Demokrasi Düşüncesi Arasındaki Karşıtlık ve Anayasal Demokrasi  50
C. Anayasacılık Düşüncesinde Anayasaya Yüklenen İşlevsel Anlam: Anayasanın Siyasal Anlamı  52
D. Anayasanın Anlam Erozyonuna Uğraması  54
E. Anayasacılığın İçini Boşaltma Eğilimleri: Liberal Anayasacılık Versus İlliberal Anayasacılık (!) ve Anayasacılık Öykünmeleri  56
1. Liberal Anayasacılığa Yönelik Tehditler ve “Anti–Anayasacılık” (!) Tezleri  56
2. Anayasacılık Çeşitlemelerinin (!) Anayasacılığı Sulandırma Sorunu  60
F. Türkçede Terminoloji Sorunu ve Tartışması  62
II. ANAYASALARIN İŞLEVLERİ  64
A. Hukuksal İşlevleri  66
1. Anayasa, Hukuk Düzeninin Geçerlilik Temelidir  66
2. Anayasa, Devletin Kurucu İşlemi ve Yönetenlerin Statüsüdür  66
3. Anayasa, Bir Devletin Uluslararası Toplumdaki Sembolüdür  67
4. Anayasa, Siyasal İktidarın Sınır ve Çerçevesi, Özgürlüğün Güvence Aracıdır  67
B. Siyasal İşlevleri  68
1. Anayasa Egemen Halkın İradesini Yansıtan İşlemdir  68
2. Anayasa Yönetimin Meşruiyet Kaynağıdır  69
3. Anayasa Ulusal Bütünlüğün ve Ortak Kimlik İnşasının Temel Unsurudur  70
4. Anayasa Bir İdeoloji ve Felsefenin Somutlaşmış İfadesidir  73
5. Anayasa Siyasal İstikrarı Sağlama Aracıdır  74
III. ANAYASALARIN İÇERİĞİ  74
A. Genel Çerçeve  74
1. Anayasal Değerlere Dair Hükümler (Anayasal Kimlik)  75
2. Devlet Teşkilatına Dair Hükümler (Anayasal Kurumlar)  75
3. Hak ve Özgürlüklere Dair Hükümler (Anayasal Hak ve Özgürlükler)  76
B. Anayasal Başlangıçlar ve Pozitif Değeri Sorunu  77
1. Anayasal Başlangıçlar (dibace, önsöz, preamble)  77
2. Başlangıçların Pozitif Hukuk Gücü Sorunsalı  79
a. Hukuksal Güçleri Yönünden Başlangıç Türleri  79
aa. Dekoratif Başlangıçlar  80
bb. Bağlayıcı Başlangıçlar  80
cc. Yorumlayıcı Başlangıçlar  80
b. Pozitif Değere Sahip Başlangıçlar Sorunu  81
aa. Yasama Organına “Açık Çek” Sunması  81
bb. Anayasa Yargısına Geniş Değerlendirme Marjı Bırakması  82
c. Anayasal Başlangıçlara İlişkin Genel Değerlendirme  83
IV. ANAYASA HUKUKU VE DİĞER HUKUK DALLARI ÜZERİNDE ETKİSİ  83
A. Tanım  83
B. Anayasa Hukuku Alanının Çerçevesini Çizmede Zorluk  85
C. Anayasa Hukukunun İçeriği: Anayasa Hukuku, Anayasanın Hukuku  86
1. Genel Olarak  86
2. Anayasa Hukukunun Kısımları  87
3. Anayasa Hukuku Alanının Genişlemesi ve Bunun Alanın İsimlendirilmesi ve İçeriği Üzerinde Etkisi  90
a. Anayasa Hukukunun Alanının Genişlemesi  90
b. Anayasa Hukukunun Alanının Genişlemesinin Dersin İçeriği, Yöntemi ve İsimlendirilmesi Üzerindeki Etkisi  90
c. Günümüzde Anayasa Hukukunun Alanı  92
D. Anayasa Hukukunun Uluslararasılaşması  94
E. Anayasa Hukuku ve Siyaset Bilimi  96
1. Konu Bakımından Ayrılamama  96
2. Yöntemsel Ayrışma  97
3. Karşılıklı Etkileşim  98
V. ANAYASA HUKUKUNUN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ  99
A. Anayasa Hukuku, Bir Yandan Eski, Bir Yandan Genç Bir Hukuk Dalıdır  99
B. Anayasa Hukuku, Kamu Hukukunun Bir Dalıdır  100
C. Anayasa Hukuku Sürekli Değişim İçinde Olan Bir Hukuk Dalıdır  101
D. Anayasa Hukuku Diğer Hukuk Dallarına da Hâkim Bir Hukuk Dalıdır: “Hukukun Anayasallaşması”  102
E. Anayasa Hukuku, Değerlere Dayalı Bir Hukuk Dalıdır (Un droit engagé)  104
VI. ANAYASA HUKUKUNUN KAYNAKLARI  106
A. Bilgi Kaynağı  106
B. Organik Kaynak  106
C. Sosyolojik Kaynak  107
D. Şekli Kaynak  108
VII. ANAYASA HUKUKUNDA YÖNTEM  110
A. Genel Olarak Hukuksal Pozitivizm Yöntemi (Egzejetik Yöntem/Metin Yorumculuğu Yöntemi)  110
B. Anayasa Hukukunda Yöntemler  111
1. Dogmatik Yöntem  111
2. Yöntem Genişlemesi ve Sosyolojik Yönteme Başvuru Gereği  113
İkinci Kısım
ANAYASALARIN ÇEŞİTLİ AÇILARDAN SINIFLANDIRILMASI
I. ANLAMLARI YÖNÜNDEN ANAYASALAR: ANAYASANIN TERMİNOLOJİK AÇIDAN İKİ FARKLI ANLAMI  117
A. Geniş (Maddi) Anlamda Anayasa (la constitution au sens large)  118
B. Dar (Şekli) Anlamda Anayasa (au sens strict)  120
C. Geniş Anlamda Anayasa–Dar Anlamda Anayasa Arasındaki İlişkiler  121
D. Geniş ve Dar Anlamda Anayasa Tanımlarının Karşılaştırılması  123
E. Ayrıma Yönelik Tereddütler ve Ayrımın Gerekli Olup Olmadığı  123
II. ŞEKİLLERİ YÖNÜNDEN  126
A. Yazılı Anayasalar (written constitutions)  126
B. Gelenek Ağırlıklı Anayasalar  127
1. Tanım  127
2. Yazılı Anayasa İle Gelenek Ağırlıklı Anayasanın Karşılaştırılması  129
3. Gelenek Ağırlıklı Anayasaların Oluşumu  129
a. Objektif Unsur (Maddi Unsur–Tekrarlama Olgusu–Répétition)  130
b. Sübjektif Unsur (Manevi/Psikolojik Unsur–le centiment d’obligation)  130
c. Hukuksallık Unsuru  130
4. Gelenek Ağırlıklı Anayasalar ile Anayasa Gelenekleri İlişkisi  131
a. Anayasa Geleneği Kavramı  131
b. Anayasa Geleneklerinin İşlevi  133
aa. Yazılı Anayasanın Boşluklarını Doldurma İşlevi (Praeter Legem)  133
bb. Yazılı Anayasa Kuralını Yorumlayıcı İşlevi veya Belirsizliklerini Giderme İşlevi (Secundum Legem)  133
cc. Yazılı Anayasa Kuralını Kaldırma veya Değiştirme İşlevi (Praeter Constitutionem)  133
c. Anayasa Geleneklerinin Anayasa Uygulamalarından (Pratiklerinden) Farkı  134
C. Yazılı Anayasa–Gelenek Ağırlıklı Anayasa Ayrımının Değerlendirilmesi  136
III. DEĞİŞTİRİLİŞLERİ YÖNÜNDEN  137
A. Katı Anayasalar (Sert Anayasalar/Bükülmez Anayasalar)  137
1. Tanım ve Önemi  137
2. Özellikleri ve Sonuçları  138
3. Katılığın Olumlu ve Olumsuz Yanları  139
a. Olumlu Yanları  140
b. Olumsuz Yanları  140
c. Değerlendirme  141
d. Katılığı Sağlayıcı Düzenlemeler  142
B. Esnek (Yumuşak) Anayasalar  142
IV. ANAYASA YAZIM TEKNİĞİ YÖNÜNDEN ANAYASALAR  144
A. Düzenleyici Anayasa–Çerçeve Anayasa  144
1. Tanım  144
2. Değerlendirme ve Uygulamada Durum  146
B. Yazılım Yöntemi Bakımından: Orijinal (Özgün) Anayasalar–Taklit Anayasalar  148
V. İŞLEVLERİ (FELSEFELERİ) YA DA ANAYASACILIK YÖNÜNDEN ANAYASALAR  150
A. Anayasal Ontoloji ve Anlam Kayması (invertion)  150
B. Anayasaları “Ontolojik Açıdan” Sınıflandırma Gereği ve Anayasa Türleri  152
VI. İÇERDİKLERİ HÜKÜMLERİN NİTELİĞİ BAKIMINDAN: SİYASAL ANAYASA/SOSYAL ANAYASA  156
İkinci Bölüm
ANAYASALARIN YAPILMASI VE DEĞİŞTİRİLMESİ
I. KURUCU İKTİDAR KAVRAMI  159
II. ASLİ KURUCU İKTİDAR (le pouvoir constituant originaire; pouvoir créateur)  162
A. Niteliği  162
1. Hukukun Sıfır Noktası Tezi (Hukuk Boşluğu)  163
2. Asli Kurucu İktidarın Sınırlılığı Tezi: Hukukun Sürekliliği  164
a. Genel Olarak  164
b. Asli Kurucu İktidarın Sürekliliği ve Sınırlılığı  166
3. Değerlendirme  167
B. Asli Kurucu İktidarın Eylemsel Sınırları  169
1. İç Dinamikler  169
2. Dış Dinamikler: Uluslararası Kuruluşların Kurucu İktidar Üzerindeki Etkisi  169
C. Yeni Anayasanın Ortaya Çıktığı Durumlar  172
1. Yeni Bir Devletin Kurulması  173
2. Mevcut Devletin Anayasal Düzeninin Şiddet Yoluyla Ortadan Kalkması ya da Egemenliğin Kaybedilmesi  173
3. Mevcut Anayasal Düzenin Devamında  177
III. YENİ ANAYASA YAPIM YÖNTEMLERİ: KURUCU İKTİDARIN SOMUTLAŞMASI  180
A. Otoriter Yöntemler (Antidemokratik/Monokratik/Otokratik Yöntemler)  182
1. Ferman Yöntemi (charte octroyée)  183
2. Misak/Pakt (charte négociée) Yöntemi  184
B. Demokratik Anayasa Yapımı Yöntemleri  185
1. Halkın Doğrudan Anayasa Yapımı (Doğrudan Demokrasi Yöntemi)  187
2. Kurucu Referandum Yöntemi (Yarı Doğrudan Demokrasi Yöntemi)  187
a. Genel Olarak  187
b. Olağan Parlamentolara Kuruculuk İşlevi Verme  190
aa. 1946 Tarihli IV. Cumhuriyet Anayasası Yapımı  193
bb. 1958 Tarihli V. Cumhuriyet Anayasası  195
cc. Şili Anayasası’nın Yenilenmesi Süreci  196
3. Konvansiyon Yöntemi (Kurucu Meclis/Temsili Demokrasi Yöntemi)  197
C. Karma Yol: Plebisiter Kuruculuk (Kurucu Plebisit Yolu): Demokratik Anayasa Yapımının Bozulmuş Hâli  198
1. Yöntemin Tanımı ve Tarihçesi  198
2. Kurucu Referandumdan Farklılık  200
IV. ANAYASALARIN DEĞİŞTİRİLMESİ: “KURULU İKTİDAR” (Pouvoir constitué, pouvoir institué)  201
A. Tanım ve Kurucu İktidardan Farklılıkları  201
B. Kurulu İktidarın Sınırlılığının Meşruiyeti  204
C. Kurulu İktidarın Sahibi  205
D. Genel Olarak Anayasaların Değiştirilmesi Usulleri  207
E. Anayasaların Değiştirilmesinde İzlenen Süreçler  210
1. Öneri/Teklif Süreci (l’initiative)  210
2. Metnin Görüşülmesi ve Karara Bağlanması (Discussion/décision)  211
a. Birden Fazla Görüşme Esasına Bağlama  211
b. Nitelikli Çoğunluklara Tâbi Tutma  212
3. Onay (Ratification)  213
F. Anayasa Değiştirme Yetkisinin Sınırlamaları ve Bunların Pozitif Değeri  214
1. Genel Olarak Sınırlamalar  214
a. Konu Sınırlamaları (maddi sınırlamalar/ (limites matérielles)  215
b. Zamansal Sınırlamalar (limites temporelles)  216
c. Dönemsel (Konjonktürel) Sınırlamalar (limites circonstancielles)  217
2. Değişiklik Sınırlamalarına İlişkin Bazı Özel Durumlar  220
a. Değiştirme Usulünün Değiştirilebilir Olup Olmadığı  220
b. Değişiklik Yasağını Düzenleyen Maddenin Kendisinin Değiştirilebilir Olup Olmadığı  222
c. Değiştirme Yasağının Sadece Yasağı Düzenleyen Maddelerle Sınırlı Olup Olmadığı  226
3. Kurulu İktidara Getirilen Değiştirme Yasaklarının Hukuksal Değeri  228
a. Genel Olarak  228
b. Anayasa–Üstülük (supra–constitutionnalité) Tezi  231
aa. Anayasa–Üstülük Kavramı  231
bb. Pozitif Hukuk Kimliği Kazandırılmış Doğal Hukuk Normları (!)  234
c. Anayasa Değişikliklerinin Denetimi ve Anayasa–Üstü Normlar  235
d. Anayasa–Üstülük Yaklaşımına Yönelik Eleştiriler  242
G. Anayasayı Değiştirme Yasaklarına İlişkin Genel Değerlendirme  242
Üçüncü Bölüm
KURUMSALLAŞMIŞ İKTİDAR OLARAK DEVLET
Birinci Kısım
DEVLETİN OLUŞUMU VE TİPOLOJİSİ
I. DEVLET KAVRAMI  247
A. Kavramın Kökeni Üzerine  247
B. Modern Devletin Ortaya Çıkışı  249
1. Feodaliteden Kurumsal Kimliğe (Modern Devlete)  249
2. Modern Devletin İki Aşaması: Kral–Devletten Ulus–Devlete  252
C. Hukuk Açısından Devletin Anlamı ve Çerçevesi  254
II. DEVLETİN KÖKENİ ÜZERİNE ÇEŞİTLİ YAKLAŞIMLAR  255
A. Devlete İlişkin Tarihsel ve Sosyolojik Yaklaşımlar  257
1. Devlet Patriyarkal Ailelerin Birleşmesinin Ürünüdür  257
2. Devlet Kuvvet ve Mücadelenin Ürünüdür  257
3. Devlet Sınıf Çatışmalarının Ürünüdür  257
B. Devlete İlişkin “Varsayımsal” Yaklaşımlar  258
1. Devletin İlâhî İradenin Ürünü Olduğu Yönündeki Yaklaşımlar  258
2. Devlet Yapay Bir Kurum Olmayıp Biyolojik Bir Varlıktır  258
3. Devlet İrâdî Bir İşlemin Ürünüdür: Sosyal Sözleşme Teorileri  259
a. Thomas Hobbes  259
b. John Locke  260
c. Jean–Jacques Rousseau  260
4. Devlet, Toplumsal Gelişmelerin Ürünüdür: Doğal Gelişim Teorisi  261
III. DEVLETİN KURUCU UNSURLARI  261
A. Ülke Unsuru (Fiziksel–Maddi Unsur, Coğrafi Unsur)  262
1. Kara Ülkesi  264
2. Hava Ülkesi  265
3. Deniz Ülkesi  266
B. Topluluk Unsuru (Sosyal–Beşerî Unsur)  267
1. Topluluk Kavramı  267
a. Milletin Devleti Ortaya Çıkartması  268
b. Devletin Milleti Ortaya Çıkartması  268
2. Topluluk Unsurunu Açıklayıcı Teoriler  268
a. Nesnel (Objektif) Millet Görüşü  269
b. Öznel (Sübjektif) Millet Yaklaşımı  270
3. Değerlendirme  270
C. Siyasal–Hukuksal Unsur: Egemenlik/Devlet Gücü, Siyasal İktidar, Kamu Gücü (puissance publique, souveranité, pouvoir politique)  277
1. Egemenlik Kavramı  278
2. Egemenliğin Belirgin Yanları  280
a. Tekel Güç Oluşu (un pouvoir monopole)  281
b. Meşru Güç Oluşu (un pouvoir légitime)  281
c. Kurumsallaşmış Bir Güç Oluşu (un pouvoir institutionnalisé)  282
d. Hukuksal Bir Güç Oluşu (un pouvoir de droit)  283
e. Asli Bir Güç Oluşu (un pouvoir orijinaire)  283
f. Mutlak Güç Oluşu (un pouvoir absolu)  284
g. Bölünmez, Devredilemez ve Paylaşılamaz Güç Oluşu (pouvoir indivisible et inaliénable)  284
3. Egemenliğin Geçerli Olduğu Alan  285
4. Egemenliğin Kaynağı (Kökeni) Sorunu  287
a. Egemenliğin İlahi Kaynağa Dayandırılışı: Teokratik Egemenlik Anlayışı  287
aa. Tabiatüstü İlahi Egemenlik Görüşü (théorie du droit divin surnatural)  287
bb. Providansiyel (Aşkın) İlahi Egemenlik Görüşü (théorie du droit divin providentiel)  288
cc. Egemenliğin İlahi Kaynağa Dayandırılmasının Sebep ve Sonucu  288
b. Beşerî Egemenlik Anlayışı  289
aa. Halk Egemenliği Teorisi (la théori de la souveraineté populaire)  289
bb. Millet Egemenliği Teorisi (la théorie de la souveraineté nationale)  290
5. İki Egemenlik Anlayışının Doğurduğu Sonuçlar: Demokrasinin Gelişimine Katkıları  292
a. Demokrasi Anlayışı: Temsili Demokrasi–Doğrudan Demokrasi  292
b. Emredici Vekâlet–Temsili Vekâlet  292
c. Seçme İşleminin (İradesinin) Niteliği  293
d. Genel Oy–Sınırlı Oy  293
e. Karşılaştırmalı Tablo Eşliğinde Topluca Sunumu  293
6. Egemenliğin ve Egemenlik Teorilerinin Metamorfozu  294
a. Klasik Egemenlik Kavramında Dönüşüm  294
aa. Egemenliğin Hukuk Yoluyla Sınırlandırılması  295
bb. Egemenliğin Uluslararası Sistemle Sınırlandırılması  296
b. Halk Egemenliği ve Ulus Egemenliği Teorilerinin Günümüzdeki Anlamı  296
D. Tanınma İşleminin Devletlerin Varlığı Üzerindeki Etkisi ve Sonuçları  297
E. Devletin Tüzel Kişiliği ve Sonuçları  298
1. Devletin Tüzel Kişiliğe Sahip Olması  298
2. Tüzel Kişiliğe Sahip Olmanın Hukuksal Sonuçları  300
İkinci Kısım
DEVLETİN ÇEŞİTLİ AÇILARDAN SINIFLANDIRILMASI
I. ŞEKİLLERİ BAKIMINDAN DEVLETLER: CUMHURİYETLER VE MONARŞİLER  302
A. Devlet Şekli Olarak Monarşiler  303
1. İktidara Geliş Yöntemine Göre  303
a. Irsî Monarşiler (monarchie héréditaire)  303
b. Seçimli Monarşiler (monarchie elective)  304
2. İktidarın Sınır ve Çerçevesine Göre Monarşiler  305
a. Mutlak Monarşiler (monarchie absolue): “Devlet Benim”  305
b. Meşruti Monarşiler (anayasal monarşiler, monarchie constitutionnelle): “Devlet Olsam da Her Şeyi Yapamam”  307
B. Devlet Şekli Olarak Cumhuriyet  308
1. Tanım ve Çerçeve  308
a. Dar Anlamda Cumhuriyet  308
b. Geniş Anlamda Cumhuriyet  309
2. Cumhuriyet ve Monarşi ile Demokrasi Arasındaki İlişki  309
II. TEŞKİLAT YAPILARI BAKIMINDAN DEVLETLER (Structure de l’État/organisation interne de l’État)  311
A. Üniter Devletler (Tek yapılı, Tekçi, Basit, État simple, État unitaire)  312
1. Tanım ve Çerçeve  312
2. Üniter Devletlerde İdarî Anlamda Bazı Yetkilerin Dağıtılması ve Paylaşılması  314
a. Yetki Genişliği (déconcentration)  315
b. Merkezi Yönetimden Hizmet Devri (décentralisation)  316
c. İdarî Özerklik ve Üniter Yapı  317
3. Üniter Devletin Belirgin Özellikleri  319
B. Bölgeli Devlet: Siyasal Bölgeli Devlet (Kısmî Siyasal Otonomi)  319
1. Tanım ve Çerçeve  319
2. Terminoloji Sorunu ve Üniter Devletten Sapmalar  320
3. Bölgeli Devletlerin Belirgin Özellikleri  323
4. Bölgeli Devletin Üniter Devletten Farklılıkları  326
5. Uygulamadan Örnekler  326
a. İtalyan Modeli  326
b. İspanya Modeli  327
c. Diğer Örnekler ya da Girişimler  329
6. Değerlendirme  330
C. Devlet Birlikleri ve Birleşik Devletler (Mürekkep Devletler)  331
1. Devlet Birlikleri  332
a. Kişisel Birlikler (Şahsi Birlik)  332
b. “Gerçek Birlikler”  333
c. Devletler Konfederasyonu (la confédérations d’États, staatenbund)  335
aa. Kuruluş ve Statüsü  335
bb. Karar Alma Süreci ve Kararlarının Etkisi  336
cc. Konfederal Örgütlenmelerin Uygulaması  337
2. Birleşik Devletler: Prototipi Olarak Federal Devlet  339
a. Tanım  339
b. Felsefe  343
c. Özellikler  345
aa. Siyasal İktidarın Birden Fazlalığı  345
bb. Federal Hukukun Üstünlüğü  346
cc. Çift Meclisli Yasama  347
dd. Federe Devletler ve Uluslararası İlişkiler  347
ee. Federal Devlet ile Federe Devletler Arasında Yetki Paylaşımı  348
ff. Federal Devletlerle Federe Devletler Arasında Yetki Uyuşmazlıklarının Çözümü  349
gg. Federal/Federe Vatandaşlık: İki Vatandaşlık İlkesi  350
hh. Federe Devletlerin Federal Yönetime Katılması  350
 Anayasanın değiştirilmesine katılma  351
 Federal yasama faaliyetine katılma  351
 Federal yürütme organının seçimine katılma  351
d. Federal Devletin Devletler Konfederasyonundan Farklılıkları  352
e. Federal Devletin Üniter Devletten Farklılıkları  353
f. Federal Devletin Bölgeli Devletten Farklılıkları  354
g. Federal Devletin Kuruluş Biçimleri  355
h. İstisnaî Bir Federalizm Türü Olarak “Toplulukçu Federalizm” (Fédéralisme communautaire)  356
i. Avrupa Birliği’nin Niteliği Hakkında Çeşitli Tartışmalar  358
aa. Süreç ve Günümüzdeki Durumu  358
bb. Birliğin Devlet Olup Olmadığı: Devlet Tipolojisi Yönünden Analizi  359
III. EGEMENLİĞİN KAYNAĞI BAKIMINDAN (DİN–DEVLET İLİŞKİLERİ) DEVLET TİPOLOJİSİ  362
A. Laik Devletler  363
1. Tanım  363
2. Laik Devletin Belirgin Özellikleri  365
a. Din ve Devlet İlişkilerinin Kurumsal Ayrılığı İlkesi  365
b. Din Özgürlüğünün Güvencesi  366
3. Bazı Özel Durumların Tahlili  370
B. Teokratik Devletler  377
1. Saf (Mutlak) Teokrasiler  377
2. Anayasal Teokrasiler (théocratie constitutionnelle): Mutlak/Saf Teokrasinin Anayasallaşması  378
IV. SİYASAL YAPILARINA YA DA DEVLET–TOPLUM İLİŞKİLERİNE GÖRE DEVLETLER  381
A. Klasik Sınıflandırmalar  381
B. Modern Sınıflandırmalar  382
1. Totaliter Devletler  384
a. Totaliter Devletlerin Özellikleri  385
aa. Resmî Bir İdeolojinin Varlığı  386
bb. Kütlesel Bir Tek Partinin Varlığı  387
cc. Muhalefetin Yokluğu  387
dd. Yargı Bağımsızlığı ve Tarafsızlığının Olmayışı  387
ee. Ekonominin Merkezden Planlanması: Piyasa Ekonomisine Kapalılık  387
ff. Korkutma ve Sindirme Sistemin Temel Aracıdır  388
gg. Gelişmiş Bir Asker ve Polis Ağının Varlığı  388
hh. Temel Hak ve Özgürlükler Resmî İdeolojiye Hizmet İçin Tanınmıştır  388
ii. Resmî Toplum–Sivil Toplum ya da Kamu–Özel Ayrımı Hemen Hemen Yoktur  388
b. Totaliter Devlet Modelleri  388
aa. Marksist–Leninist Totaliter Devletler  388
bb. Faşist Totaliter Devletler  392
2. Otoriter Devletler  395
3. Liberal Çoğulcu Demokratik Rejimler  396
4. Şematik Olarak Karşılaştırma  397
Dördüncü Bölüm
DEVLETİ SINIRLANDIRMA ARACI OLARAK GÜÇLER AYRILIĞI
I. GÜÇLER AYRILIĞI TEORİSİ VE DOĞURDUĞU SONUÇLAR  399
A. Anlam ve Önemi  399
1. Güçler Ayrılığının Anlamı  399
2. Güçler Ayrılığının Anayasacılık Bakımından Önemi  400
B. Güçler Ayrılığı Düşüncesinin Tarihsel Temelleri  401
1. Locke’da Güçler Ayrılığı Düşüncesi  402
2. Montesquieu’de Güçler Ayrılığı Düşüncesi  403
a. Genel Olarak  403
b. Teorinin Esası  404
C. Güçler Ayrılığı Öğretisinin Pratiği  405
D. Güçler Ayrılığı Anlayışının Günümüzde Geçerliliği  408
II. GÜÇLER AYRILIĞI İLKESİ VE UYGULAMASI  410
A. Güçler Ayrılığında Anlam Kayması ve Hükümet Sistemleri Üzerinde Etkisi  410
B. Güçler Ayrılığı İlkesi ve Hükümet Sistemlerini Sınıflandırmada Sorunlar  412
III. PARLAMENTER SİSTEMLER  415
A. Tanım  415
B. Parlamenter Sistemin Uygulama Biçimleri  416
1. Düalist (İkici) ya da Orleanist Parlamenterizm  416
2. Monist (Tekçi) Parlamenterizm (Klasik Parlamenter Rejim)  418
3. Çoğunlukçu Parlamenterizm (parlementerisme majoritaire)  419
C. Parlamenter Sistemlerin Belirgin Özellikleri  420
1. Güçlerin Denkliği ve İş Birliği  421
2. İki Yapılı–İkici Yürütme (Düalist Yürütme–bicéphalisme)  422
3. Devlet Başkanının Sorumsuzluğu  423
a. Siyasal Sorumsuzluk  423
b. Cezaî Sorumsuzluk  424
c. Hukuksal (Medenî) Sorumluluk  426
4. Bakanlar Kurulunun ve Bakanların Yasama Organı Önünde Siyasal Sorumluluğu  427
a. Siyasal Sorumluluk Kavramı  427
b. Yasama Organının Bilgi Edinme ve Denetim Araçları  428
aa. Soru (Parliamentary questioning)  429
bb. Genel Görüşme (General debate)  430
cc. Meclis Araştırması (Parliamentary inquiry)  431
dd. Gensoru (Censure motion)  431
ee. Meclis Soruşturması (parliamentary investigation)  433
5. Yürütmenin Yasamayı Fesih Yetkisi  435
a. Fesih Kurumunun Varlık Nedeni  437
b. Fesih Yetkisinin Sahibi  438
c. Fesih Kurumunun Genişlemesi  438
d. Fesih Türleri  440
aa. Yürütme Organının Feshi  441
bb. Kendi Kendini Fesih (öz fesih, auto–dissolution)  441
cc. Otomatik Fesih (kendiliğinden sonlanma, dissolution automatique)  442
dd. Karşılıklı Fesih  443
ee. Halkın Geri Çağırması ya da Kolektif Azil Yolu (recall)  443
D. Parlamenter Sistemin Aklileştirilmesi (Rasyonelleştirilmiş Parlamenter Sistem): Parlamenter Sisteme İşlerlik Kazandırma Eğilimi  444
1. Tanım  444
2. Parlamenter Sistemde Aklileştirme Teknikleri  447
a. Kurucu (Yapıcı) Güvensizlik Önergesi (Önce Kur Sonra Devir Yolu)  448
b. Güvensizlik Önergesinin Sayı ve Süre Yönünden Sınırlandırılması  449
c. Hükümetin Kurulmasının Kolay, Düşürülebilmesinin Zorlaştırılması  449
d. Fesih Yetkisinin Rasyonelleştirilmesi (Fesih Tehdidi Altında Güvenoyu)  450
e. Giyotin Usulü  450
f. Parlamentonun Etkin Çalışmasını Sağlamaya Yönelik Önlemler  451
3. Rasyonelleştirilmiş Parlamenter Araçların Sisteme Katkısı  452
IV. “GÜÇLERİN SERT AYRILIĞI”: BAŞKANLIK SİSTEMİ  453
A. Genel Olarak Başkanlık Sistemi  454
B. Başkanlık Sisteminin Ayırt Edici Unsurları  455
1. Monist (Monocéphale) Yürütme (Tek Yapılı/Tek Başlı)  456
2. Organların Birbirinden Bağımsızlığı  457
a. Organların Göreve Gelişinde Bağımsızlık (Organik Sert Ayrılık)  457
b. Organların Görevlerinde Bağımsızlık (İşlevsel Sert Ayrılık)  458
c. Organların İlişkilerinde Bağımsızlık  459
C. Başkanlık Sisteminde Güçlerin Birbiriyle Yakınlaştırılması  461
1. Başkanın Veto Yetkisi  463
2. Üst Düzey Kamu Yöneticilerinin Atamalarında Yasama Onayı  465
3. Uluslararası Sözleşmelerin Onayı  466
4. Bütçe Yetkisi  467
D. Uygulamada Durum  468
1. ABD Sistemi ve Saf (Otantik) Başkanlık  468
2. Yasama Organı  469
3. Yürütme Organı  470
a. Başkan  470
aa. Seçim Usulü  471
bb. Görev ve Yetkileri  472
b. Başkan Yardımcısı  473
c. Başkanlık Kabinesi  474
d. Başkan ve Kongre (Yasama Organı) Arasındaki İlişkiler  474
aa. Başkanın Kongre Üzerinde Sahip Olduğu Araçlar  477
bb. Başkanın Tek Başına Kullandığı Düzenleme Aracı Olarak “Başkanlık Kararnameleri” ya da “Başkanlık Emirnameleri” (executive orders)  479
aaa. Genel Olarak “Başkanlık Kararnameleri” (Başkanlık Emirnameleri)  479
bbb. Başkanlık Kararnameleri ve Bildirilerinin Hukuki Statüsü ve Kapsamı  480
cc. Başkan Üzerinde Kongre Araçları  484
e. Başkanın Sorumluluğu  485
V. KARMA (MELEZ/HİBRİT) HÜKÜMET SİSTEMLERİ  486
A. Başkan Ağırlıklı Karma Sistemler (régimes à prépondérance présidentielle)  488
1. Yarı Başkanlık Sistemi  488
a. Genel Çerçeve  488
b. Sistemi İsimlendirmede Güçlükler  491
c. Yarı Başkanlık Sisteminin Belirgin Özellikleri  495
aa. Cumhurbaşkanının Halk Tarafından Seçilmesi  495
bb. Cumhurbaşkanının Nispeten “Önemli” Sayılabilecek Yetkilere Sahip Olması  496
cc. Hükümetin Parlamento Önünde Siyasal Sorumluluğu  498
d. Yarı Başkanlık Sisteminin Uygulaması  499
2. Başkancı Yapılar (Sistemler)  502
a. Saf Başkanlık Sisteminden Ayırma Zorunluluğu  502
b. Başkanlık Sisteminin Başka Ülkelerde Uygulamasında Karşılaşılan Güçlükler  504
c. Saf Başkanlıktan Sapmalar ve Başkanın Kontrolsüz Güce Dönüşebilme Riski  505
d. Başkancı Sistemlerde Parlamenterleşme Eğilimleri ve “Parlamenterleştirilmiş Başkanlıklar” ya da Rasyonelleştirilmiş Başkancı Model Kurgusu  507
B. Parlamento Ağırlıklı Karma Sistemler (les régimes à prépondérance parlementaire): Meclis Hükümeti Sistemi  510
1. Meclis Hükümeti Sistemini Sınıflandırma Sorunu  510
2. Meclis Hükümeti Sistemi (Konvansiyonel Sistem): Tanımı ve Tarihçesi  511
3. Özellikleri ve İşleyişi  513
a. Yasama ve Yürütme İşlevlerinin Yasama Organında Toplanması  513
b. Yürütme Organı Yasama Organından Bağımsız Bir Kimliğe Sahip Değildir  514
c. İşlevlerin Yerine Getirilmesi Meclis Tarafından Belirlenir  514
d. Yürütmenin Meclise Karşı Kullanabileceği Hukuksal Bir Aracı Yoktur  514
e. Meclisin Sürekliliği  514
f. Meclisin Üstünlüğü  515
4. Uygulamada Durum  515
a. İsviçre Sistemi ve Meclis Hükümeti Açısından Değerlendirilmesi  516
b. 1921 Teşkilat–ı Esâsîyesi (Anayasası) ve Meclis Hükümeti Sistemi  518
Beşinci Bölüm
EGEMENLİĞİN KULLANIM YÖNTEMİ OLARAK DEMOKRASİ
I. ÇAĞDAŞ DEMOKRASİNİN KÖKENİ  519
A. Klasik Demokrasi ve Evrimi  519
B. Günümüzde Aldığı Anlam  522
II. ÇAĞDAŞ DEMOKRASİNİN BELİRLEYİCİ İLKELERİ  524
A. İktidarın Seçim Yoluyla Değiştirilebilir Oluşu: Düzenli Aralıklı Seçimler  525
B. Katılımcılık  526
C. Çoğunluk İlkesi: Çoğunluğun Yönetimi  527
D. Muhalefetin Varlığı  528
E. Siyasal Çoğulculuk  529
1. Genel Anlamda Çoğulculuk ve Demokrasi  529
2. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İçtihatları Çerçevesinde Çoğulculuk  531
F. Hak ve Özgürlüklerin Güvencesi  532
G. Azınlığa Saygı İlkesi  533
H. Güçler Ayrılığı  535
İ. Çok Partili Siyasal Yaşam: “Siyasal Rekabet”e Dayalılık  535
J. Hukukun Üstünlüğü  535
K. Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik  537
III. EGEMENLİĞİN KULLANIM YÖNTEMLERİ OLARAK DEMOKRASİ UYGULAMALARI  537
A. Doğrudan (Aracısız–Temsilsiz) Demokrasi  538
B. Temsili Demokrasi  541
1. Temsili Rejim Teorisi  541
2. Anlamı ve Geçirdiği Süreç  542
C. Yarı Doğrudan Demokrasi  544
1. Tanım ve Çerçevesi  544
2. Yarı Doğrudan Demokrasi Araçları  546
a. Halk Vetosu (Veto populaire)  547
aa. İsviçre’de Federal Düzeyde  548
bb. ABD’de Federe Devlet Düzeyinde  549
cc. İtalya’da  549
b. Halkın Kanun Girişimi (initiative de populaire)  549
c. Referandum  552
aa. Tanım  552
bb. Referandum– Plebisit Oylamaları Farklılığı  553
cc. Referandum Türleri  557
(1) Konularına Göre  558
(2) Uygulama Çevresine Göre  558
(3) Harekete Geçirilişinin Niteliğine Göre  559
(4) Harekete Geçiriliş Zamanına Göre  559
(5) Harekete Geçirene Göre  559
(6) Doğurduğu Sonuca Göre  560
dd. Referandum Sınırlamaları  561
d. Halkın Geri Çağırması (Révocation Populaire=Temsilcinin Azli=Recall)  562
aa. Bireysel Geri Çağırma (Bireysel Azil)  563
bb. Kolektif (Toplu) Geri Çağırma (aberrufungsrecht)  563
IV. EGEMENLİĞİN KULLANIMINA KATILIM ARACI OLARAK SEÇİMLER  564
A. Genel Oy İlkesi (Herkes için oy ilkesi)  565
1. Tanım ve Tarihçesi  565
2. Genel Oy Hakkına Getirilen Nesnel Sınırlamalar  568
a. Yaş  568
b. Yabancılar Yönünden  570
c. Asker Kişiler Yönünden  572
d. Mahkûmlar Yönünden  572
e. Diğer Kısıtlamalar  573
3. Genel Oy ve Demokrasi Kültürü İlişkisi  574
B. Eşit Oy İlkesi (Tek Birey–Tek Oy)  575
1. Sayısal Açıdan Oy Eşitsizliği (Çoğul oy/bindirmeli oy)  575
2. Değer Açısından Oy Eşitsizliği  576
3. Seçim Sisteminden Kaynaklanan Oy ve Temsil Eşitsizliği  577
C. Doğrudan Oy–Dolaylı Oy (suffrage direct–suffrage indirect)  577
D. Oyun Gizliliği İlkesi  579
E. Zorunlu Oy–Serbest Oy İlkesi (compulsory, mandatory voting/voluntary voting)  581
F. Dürüst Oy İlkesi (honnêteté du vote)  584
G. Bireysel Oy İlkesi (Vote personel)  585
H. Yargı Güvencesi Altında Seçim İlkesi  587
Altıncı Bölüm
EGEMENLİĞİN KURUMSAL İFADE ARAÇLARI OLARAK
SİYASAL PARTİLER VE SEÇİM SİSTEMLERİ
I. SİYASAL PARTİ KAVRAMI VE HUKUK ALANINA GİRMELERİ  589
A. Siyasal Parti Tanımı  589
1. Amaç unsuru  590
2. Örgütlü (Teşkilatlı) Sivil Topluluk Unsuru  591
3. Süreklilik Unsuru  592
B. Siyasal Partilerin Kısa Tarihçesi  593
II. SİYASAL PARTİLERİN İŞLEVLERİ  594
A. Toplum Çıkarlarını Birleştirmek İşlevi  595
B. İktidarı Kullanma, Denetleme ve Muhalefet İşlevi  596
C. Siyasal Kadroların Yetiştirilmesi İşlevi  597
D. “Siyasal Sosyalleştirme” (Political Socialisation) İşlevi  597
E. Halkla Yönetim Arasında İletişim Kanalı Görme İşlevi  598
III. SİYASAL PARTİLERİN HUKUKSAL NİTELİĞİ  598
IV. SİYASAL PARTİLERİN SINIFLANDIRILMASI  600
A. Yapıları Yönünden  601
1. Kadro Partileri  601
2. Kitle Partileri  602
B. İşlevleri Yönünden  602
1. Bireysel Temsil Partileri  602
2. Sosyal Bütünleşme Partileri  603
C. İdeolojik Türdeşlikleri Yönünden  604
1. Türdeş Partiler  604
2. Türdeş Olmayan Partiler  604
D. Disiplinleri Yönünden  604
1. Disiplinli Partiler  605
2. Serbest Partiler (Disiplinsiz Partiler)  605
V. PARTİ SİSTEMLERİ VE SONUÇLARI  606
A. Tek Partili Sistemler  608
1. “Hâkim Tek Parti Sistemi”  609
2. “Hegemonyacı Tek Partili Sistem”  609
B. İki Partili Sistemler  609
C. Çok Partili Sistemler  611
1. Katı (Agresif) Çok Partili Sistem (le multipartisme rigide)  611
2. Esnek (Ilımlı) Çok Partili Sistem (le multipartisme souple)  612
VI. SİYASAL PARTİLERİN KURULUŞ VE İŞLEYİŞ ESASLARI  612
A. Kuruluşları  612
B. Partilere Devlet Yardımı  613
1. Devlet Tarafından Sağlanan İmkân, Yardım ve Kolaylıklar  615
a. Doğrudan Sağlanan Yardım ve Kolaylıklar  615
b. Dolaylı Yoldan Sağlanan Yardım ve Destekler  616
2. Yardım Almada Bazı Yasaklar ve Devlet Yardımından Yararlanma Esasları  616
C. Siyasal Partilerin Denetlenmesi  618
1. Gelir, Gider ve Seçim Harcamaları Yönünden (Mali Denetim)  618
2. Faaliyetleri Yönünden Denetim  620
3. Siyasal Partilere Uygulanacak Yaptırımlar  622
4. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Siyasal Partilere Yaklaşımı  624
D. Parti İçi Demokrasi  627
1. Tanım ve Önemi  627
2. Parti İçi Demokrasiyi Sağlamada Hukukun Etkisi  628
VII. TEMSİLCİLERİN BELİRLENMESİ YÖNTEMİ OLARAK SEÇİM SİSTEMLERİ  630
A. Seçim Çevresi Kavramı ve Düzenlenmesi  631
1. Seçim Çevresi Kavramı ve Türleri  631
a. Ulusal Seçim Çevresi  632
b. Geniş Seçim Çevresi (Geniş Bölge)  632
c. Dar Seçim Çevresi (Dar Bölge)  632
2. Seçim Çevrelerinin Oluşturulması ve Eşit Temsiliyet İlkesi  633
a. Genel Olarak  633
b. Yargı Yerlerinin Yaklaşımı  635
B. Seçim Çevresinden Çıkartılacak Milletvekili Sayısı ve Seçim Turlarına Göre Seçimler  636
C. Seçim Sistemleri  637
1. Çoğunluk Sistemi  638
a. Çoğunluğun Türüne Göre Çoğunluk Sistemi  638
aa. Salt Çoğunluk Sistemi  638
bb. Basit Çoğunluk Sistemi (Nispî Çoğunluk Sistemi)  638
b. Seçilecek Aday Sayısına Göre Çoğunluk Sistemi  639
aa. Tek İsimli Çoğunluk Sistemi (scrutin majoritaire uninominal)  639
bb. Listeli Çoğunluk Sistemi  640
2. Nispî Temsil Sistemi (Orantılı Temsil)  641
a. Tanım  641
b. Nispi Temsil Sisteminde Milletvekili Dağılımı  641
aa. Ulusal Sabit Seçim Sayısı  641
bb. Değişken Seçim Çevresi Sayısı  641
c. Artık Oyların Değerlendirilmesi Yöntemleri  642
aa. En Fazla Artık Oy Yöntemi (la méthode des plus forts restes)  642
bb. En Yüksek Ortalama Oy Yöntemi (la méthode de la plus forte moyenne)  642
cc. D’Hondt Sistemi  643
dd. Sainte–Laguë Sistemi (Tek sayı sistemi)  645
ee. Milli Bakiye (Artık) Sistemi (La méthode des restes sur le plan national)  646
3. Karma (Hibrit/Melez) Seçim Sistemleri  647
a. Karma Sistem Arayışları ve Uygulamaları  647
b. Karma Sistem Örnekleri  649
4. Avrupa Konseyi Üyesi Devletlerin Seçim Sistemleri  651
D. Seçim Sisteminin Siyasal Partiler ve Siyasal Rejim Üzerindeki Etkileri  652
1. Çoğunluk Sistemine İlişkin Değerlendirme  652
a. Genel Olarak  652
b. Seçim Adaletsizlikleri ve “Küp Kanunu” Formülü  653
c. Seçim Adaletsizlikleri ve Karşılaştırmalı Somut Örnekler  654
d. Tek Turlu, Tek İsimli Çoğunluk Sistemi ve Siyasal Sonuçları (İngiliz Sistemi)  655
e. İki Turlu Tek İsimli Çoğunluk Sistemi (Fransız Sistemi)  656
f. Çoğunluk Sistemi Her Zaman Parlamentoda Çoğunluğun Garantisi Değildir  656
2. Nispî Temsil Sisteminin Değerlendirilmesi  657
3. Seçim Sisteminin Doğurduğu Sonuçların Çeşitli İhtimallere Göre Toplu Olarak Açıklanması  658
4. Genel Değerlendirme  660
VIII. SEÇİM BARAJLARI  663
A. Kavram ve Amaç  663
B. Seçim Barajı Türleri  665
1. Seçim Çevresi Barajı  665
2. Ülke Barajı  665
C. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Seçim Barajlarına Yaklaşımı  668
Yedinci Bölüm
DEVLETİN TEMEL ORGANLARI
I. YASAMA ORGANI  669
A. Yasama Organının Oluşumu  669
1. Genel Olarak Meclislerin Sayısı  670
2. Çift Meclislilik  670
a. Tarihçe ve Günümüzde Durum  670
b. Çift Meclisli Yasama Organlarının Oluşumu ve Yetki Paylaşımı  672
3. Tek Meclislilik/Çift Meclislilik Üzerinde Tartışmalar  673
a. İkinci Meclislerin Aleyhine Görüşler  673
b. İkinci Meclislerin Lehine Görüşler  674
c. Değerlendirme ve Sonuç  676
B. Yasama Organının Çalışma Esasları  677
1. İçtüzük Kuralları (Réglement d’assemblée, Règlement intérieur de parlement)  677
a. İçtüzük Kurallarının Önemi  677
b. İçtüzük Kurallarının Düzenleme Alanı ve Yetki  678
2. Parlamentoların Toplanma Dönemleri ve Bazı Kavramlar  681
3. Yasama Organının Görüşme ve Oylamalarına İlişkin Temel Kavramlar  681
a. Öncelikle ve İvedilikle Görüşme  681
b. Toplanma ve Karar Yeter Sayısı  682
c. Oylama Yöntemleri  684
C. Yasama İşlevi ve Nitelikleri  685
1. Yasama İşlevi Olarak Kanun  685
2. Yasama İşlevinin Ayırt Edici Özellikleri  687
a. Genellik İlkesi  688
b. Asli Düzenleme Yetkisi Oluşu  691
c. Devredilemezlik İlkesi  693
D. Yasama Üyeliğinin Niteliği  695
1. Temsili Vekâlet (mandat représentatif) İlkesi ve Sonuçları  695
a. Azil Yasağı  696
b. Millî Temsil İlkesi  696
2. Emredici/Azledici Vekâlet (mandat impératif) ve Sonuçları  699
E. Parlamenter Bağışıklıklar (Les immunités parlementaires)  700
1. Kavram ve İçerik  700
2. Yasama Bağışıklığı Türleri  701
a. Yasama Sorumsuzluğu (l’irresponsabilité parlementaire)  701
aa. Tanım ve Çerçevesi  701
bb. Sonuçları  702
cc. Sorumsuzluk ve Parlamento Disiplin Hukuku  705
b. Yasama Dokunulmazlığı (l’inviolabilité parlementaire)  705
aa. Tanım ve Çerçevesi  705
bb. Özellikleri  707
II. YÜRÜTME ORGANI  709
A. Yürütmenin Geleneksel İşlevleri  710
1. Kanunların Uygulanması  710
2. İç ve Dış Güvenliğin Sağlanması  711
3. Yürütmenin Düzenlemelerde Bulunması  711
4. Ülke Genel Siyasetinin Tespiti ve Uygulanması  713
B. Yürütme Organının Görevlerinin Genişlemesi ve Giderek Güçlenmesi  714
1. Yürütme Organının Görev Alanının Genişlemesinin Nedenleri  714
2. Yürütme Organının Ön Plana Çıkmasının Sonuçları  714
a. Yasama İşlevine Yürütmenin Giderek Karışması  715
b. Yürütmeye Yasama Yetkilerinin Devri (délégation)  715
c. Yürütmeye Özerk Düzenleme Yetkisi Tanınması  716
d. Ulusal Siyasetin Direksiyonunun Yürütmeye Geçmesi  717
C. Yürütme Organının Yapısı  717
III. YARGI  718
A. Kavram  718
1. Yargının Maddi Ölçüt Açısından Tanımı ve Çerçevesi  720
2. Yargının Şekli Ölçüt Açısından Tanımı ve Çerçevesi  720
3. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İçtihatlarında Yargı Kavramı  720
4. Değerlendirme  722
B. Çoğulcu Demokrasilerde Yargının Yeri ve Temel İlkeler  723
1. Doğal Yargı İlkesi (Doğal Hâkim/Doğal Mahkeme İlkesi)  724
2. Yargı Bağımsızlığı  725
a. Anlamı  725
b. Önemi  727
c. Yargı Bağımsızlığının Ön Şartı Olarak Kurumsal Bağımsızlık  730
aa. Yasama Organına Karşı Kurumsal Bağımsızlık  731
bb. Basına Karşı Bağımsızlık (Dördüncü Güce Karşı)  731
cc. Yürütme Organına Karşı Bağımsızlık  732
dd. Taraflara Karşı Bağımsızlık  733
ee. Yargının Bizâtihi Kendisine Karşı Bağımsızlık  733
d. Yargı Bağımsızlığının Kurucu Unsurları  733
aa. Hâkimlik Güvencesi  734
aaa. Görevinden Alınamama (Azil Yasağı)  734
bbb. Re’sen Emekli Edilememe  735
ccc. Maaş ve Ödeneklerden Yoksun Bırakılamama  736
ddd. Rızası Dışında Başka Bir Yargısal ya da İdari Göreve Getirilememesi  736
eee. Görev Yeri Değişikliği (Coğrafi Güvence)  736
bb. Yargıya Müdahale Suçu  737
cc. Atama ve Özlük İşlemlerinin Bağımsız Kurullara Bırakılması  737
3. Yargının Tarafsızlığı ve Bağımsızlıkla İlişkisi  737
4. AİHM İçtihatları Işığında Yargı Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı  740
a. Yargı Yerinin ve Yargı Görevini Yerine Getiren Kişilerin Niteliği  740
b. Hâkimlerin Göreve Gelmeleri ve Bağımsızlıkları Üzerinde Etkisi  741
c. Dış Baskılara Karşı Korunması ve Güvencesi  742
C. Yargısal Kurullar  743
1. Bağımsız ve Tarafsız Yargı İçin Yargısal Kurullar Oluşturma Gereği  743
2. Yargısal Kurulların Oluşumu  744
a. Kooptasyon Modeli (Korporatif Model)  744
b. Karma Nitelikte Yapılanma Modeli  745
D. Yargının Denetimi ve Sorumluluğu  747
1. Cezaî Sorumluluk  749
2. Tazminat Sorumluluğu  749
3. Meslekî Sorumluluk  750
Sekizinci Bölüm
SİYASAL İKTİDARIN SINIRLANMASI ARACI OLARAK
ANAYASALLIK DENETİMİ
I. ANAYASANIN ÜSTÜNLÜĞÜ KAVRAMI  753
A. Anayasal Üstünlüğün Gerekçeleri ve Temelleri  753
1. Maddi Temeli: Devletin Kurucu İşlemi Olma  754
2. Organik Temel: Kurucu İradenin Eseri Olma  754
3. Demokratik Temeli: Anayasanın Sosyal Sözleşme Niteliği Taşıması  755
4. Biçimsel Temel: Yapılış ve Değiştirilişinin Diğer Kurallardan Farklı Esaslara Bağlanması  756
B. Anayasanın Üstünlüğünün İki Anlamı  756
1. Esasa İlişkin Üstünlük/Maddi Üstünlük (suprématie matérielle)  756
2. Şekle İlişkin Üstünlük (suprématie formelle)  757
II. ANAYASAL ÜSTÜNLÜĞÜN KURUMSAL GÜVENCESİ OLARAK ANAYASALLIK DENETİMİ  758
A. Genel Olarak  758
1. Geniş Anlamda Anayasallık Denetimi  759
2. Dar Açıdan Anayasallık Denetimi  759
B. Parlamentonun Üstünlüğünden Anayasanın Üstünlüğüne  759
1. Parlamentonun Üstünlüğü: Genel İrade Efsanesi  759
2. Genel İradenin Sarsılması: Anayasanın Üstünlüğü  760
C. Yapan Organa Göre Anayasallık Denetimi Türleri  762
1. Siyasal Organlar Eliyle Anayasallık Denetimi  762
a. Tanım  762
b. Siyasal Denetim Yoluna Yöneltilen Eleştiriler  764
2. Yargısal Denetim (Anayasa Yargısı/Anayasal Yargı)  766
III. ANAYASAYA UYGUNLUĞUN YARGISAL DENETİMİ (ANAYASA YARGISI)  769
A. Anayasa Yargısının Meşruiyeti Sorunsalı  769
B. Anayasa Yargısına Yöneltilmiş Eleştiriler ve Meşruiyet İnşâsı Arayışları  771
1. Halk İradesinin Yasama İradesiyle Özdeşleştirilemeyeceği  772
2. Seçilmiş Olmanın Tek Başına Demokrasinin Meşruiyet Ölçüsü Olmayışı  773
3. Son Sözün Yine Seçilmişlere Ait Olduğu  774
4. Kararlarının Yasama Yetkisinin Kullanımı Olmadığı  775
5. Anayasa Yargısının da Kaynağını Anayasadan Alan Bir Yargı Yetkisi Olduğu  777
C. Anayasa Yargısının Yükselişi  777
IV. ANAYASA YARGISINDA DENETİM MODELLERİ VE İŞLEYİŞ ESASLARI  779
A. Denetim Modeline Göre Anayasa Yargısı  780
1. Amerikan Modeli (Decentralized Judicial Review)  781
a. Ortaya Çıkışı  781
b. Marbury/Madison Davası ve (Amerikan) Anayasa Yargısı Bakımından Önemi  783
c. Sistemin (Modelin) Belirgin Özellikleri  784
aa. Yaygınlaştırılmış Anayasa Yargısı Modelidir (un contrôle décentralisé)  785
bb. Somut Olay Denetimine Dayanır (voi d’exception/contrôle concret)  786
cc. Denetim Ancak Düzeltici/Bastırıcı (contrôle à posteriori) Olabilir  786
dd. Verilen Kararlar Somut Olay ve Taraflarıyla Sınırlıdır (un contrôle aux effets relatifs)  787
ee. Denetimin Kapsamı ve Kararların Yerine Getirilmesi  788
d. Modelin Uygulama Çevresi  789
2. Avrupa Modeli (centralized judicial review)  790
a. Modelin Ortaya Çıkışı ve Gelişimi  791
b. Modelin Temel Özellikleri  793
aa. Merkezileşmiş, “Özel Yetkili Anayasa Yargısı” Esasına Dayanır  793
bb. Hem Soyut Hem Somut Denetime Elverişlidir  794
cc. Hem Önleyici Hem Düzeltici Sisteme Uygun Modeldir  795
dd. Mahkeme Kararları Mutlak Otoriteye Sahiptir  795
3. Her İki Modelin Tablo Eşliğinde Karşılaştırılması  795
4. Anayasallık Denetimi Modellerinin Dünya Genelinde Dağılımı  796
B. Zaman Bakımından Anayasa Yargısı  796
1. Önleyici Denetim (côntrole préventif, controle préalable, ex ante, a priori)  796
a. Tanım ve Uygulama Çevresi  796
b. Özellikleri: Olumlu ve Olumsuz Yanları  798
2. Düzeltici (Bastırıcı) Denetim (contrôle répressif, ex post, a posteriori denetim)  800
a. Tanım ve Uygulama Çevresi  800
b. Özellikleri: Olumlu ve Olumsuz Yanları  800
3. Önleyici ve Düzeltici Denetimin Çeşitli Açılardan Karşılaştırılması  802
4. Değerlendirme ve Tablo Eşliğinde Uygulama Örnekleri  803
C. Anayasal Dava Türleri (Başvuru Yolları) (le mode de contrôle)  803
1. İptal Yolu (côntrole par voie d’action, soyut norm denetimi, dava yolu)  804
2. Somut Norm Denetimi (côntrole par voie d’exception, constitutional review, def’i yoluyla denetim, itiraz yolu)  806
3. Kişisel (Bireysel) Başvuru Yolu (“individual application”, “recours individuel”, “requête individuelle”)  808
V. ANAYASALLIK DENETİMİNİN KAPSAMI VE ALANI  811
A. Denetim Kapsamı  811
1. Şekil Açısından Denetim  812
2. Esas (Öz) Açısından Denetim  812
B. Denetim Alanı (Denetime Tâbi İşlemler)  812
1. Kanunlar (Her ülkede)  812
2. Yasama İçtüzükleri ve Diğer Düzenleyici İşlemler  814
3. Uluslararası Sözleşmeler  814
4. Referandumlar  815
5. Anayasa Değişiklikleri  815
a. Şekil Bakımından Denetim  816
b. Anayasa Değişikliklerinin İçerikleri (Esas) Yönünden Denetimi ve Karşılaştırmalı Anayasa Yargısında Durum  816
aa. Esas Denetiminin Anlamı ve İçeriği  816
bb. Karşılaştırmalı Anayasa Yargısında Durum  819
VI. MAHKEMELERİN KOMPOZİSYONU (OLUŞUMU) ÜZERİNE  822
A. Mahkeme Üyelerinin Belirlenmesi Yöntemi  822
B. Üyelerin Göreve Getirilişi, Bağımsızlık ve Tarafsızlıkları  823
C. Üyelik Şartları ve Görev Süresi  825
D. AB Ülkelerinde Mahkemenin Oluşumu, Üye Sayısı ve Görev Süreleri  826
VII. MAHKEMELERİN GÖREV ALANLARI: BELLİ BAŞLI İŞLEVLERİ ÜZERİNE  827
A. Hak ve Özgürlükleri Koruma, Hukuk Devletini Güçlendirme İşlevi  828
B. Yetki Dağılımından Doğan Uyuşmazlıkları Çözme  830
1. Devlet Bileşenleri Arasında Yetki Dağılımından Kaynaklanan Uyuşmazlıklar  831
2. Devlet Organları Arasında Çıkan Yetki Uyuşmazlıkları  831
C. Ulusal Düzeyde Seçim ve Referanduma İlişkin Uyuşmazlıkların Çözümü  832
D. Siyasal Partilerin Kapatılmaları ve Malî Denetimleri  832
VIII. ANAYASALLIK DENETİMİNDE ÖLÇÜ (REFERANS) NORMLAR  833
IX. MAHKEME KARARLARININ ETKİSİ VE SONUÇLARI  836
A. Genel Olarak Yargısal Karar Alma Modelleri ve Mahkemenin Karar Türleri  836
1. Yargısal Karar Alma Modelleri  836
a. Klasik Yaklaşım  836
b. Şekilci Yaklaşım (Formalist yaklaşım)  836
c. Davranışçı Yaklaşım  837
d. Yeni Kurumsalcı Yaklaşım  837
2. Anayasa Yargısında Karar Türleri  838
a. Yokluk Kararları (inexistence)  838
b. İptal Kararları (Nullite)  840
c. Ret Kararları (Anayasaya uygunluk kararları)  840
d. “Şartlı (Rezervli) Ret”: Ret–İptal Arası Kararlar (les décisions intermédiaires)  841
aa. Kavramın Anlamı  841
bb. Şartlı Ret Kararlarına Başvuru Nedeni  842
cc. Uygulamada Durum  843
e. Çağrı Kararları  845
B. Kararların Etkisi  848
1. Kararların Bağlayıcılığı  848
2. Kararların Yürürlüğe Girmesini Erteleme  850
3. Kararların Kişiler Bakımından Etkisi  851
4. Kararların Zaman Bakımından Etkisi  851
X. ANAYASA YARGISINDA GEÇİCİ ÖNLEMLER  852
A. Geçici Önlemler Kurumuna Gereksinim ve Kurumun Amacı  852
B. Bazı Ülkelerde Uygulama Örnekleri  854
1. ABD Uygulaması  855
2. Belçika Uygulaması  856
3. Almanya Uygulaması  857
4. Türkiye Uygulaması  857
EKLER  859
Seçilmiş Kaynakça  861
Kavram Dizini  895
 


Abdurrahman Eren
Eylül 2024
1000.00 TL
Sepete Ekle
Yasin Aydoğdu
Eylül 2024
325.00 TL
Sepete Ekle
Erdoğan Teziç
Ekim 2024
699.50 TL
Sepete Ekle





 

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Yedinci Baskıya Önsöz  7
Önsöz  9
Kısaltmalar  37
Birinci Bölüm
DEVLETİN HUKUKSAL ÇERÇEVESİ OLARAK
ANAYASA VE ANAYASA HUKUKU
Birinci Kısım
ANAYASA KAVRAMI VE ANAYASA HAREKETLERİ
I. ANAYASA KAVRAMI: ORTAYA ÇIKIŞI VE GELİŞİMİ  41
A. Anayasa Kavramının Etimolojisi  41
B. Anayasacılık Düşüncesi ve Hareketleri  44
1. Anlamı ve Tarihçesi  44
2. Liberal Anayasacılığın Düsturları (Mottoları)  47
3. Liberal Anayasacılığın Amaç ve İlkeleri  48
4. Anayasacılık ve Demokrasi Düşüncesi Arasındaki Karşıtlık ve Anayasal Demokrasi  50
C. Anayasacılık Düşüncesinde Anayasaya Yüklenen İşlevsel Anlam: Anayasanın Siyasal Anlamı  52
D. Anayasanın Anlam Erozyonuna Uğraması  54
E. Anayasacılığın İçini Boşaltma Eğilimleri: Liberal Anayasacılık Versus İlliberal Anayasacılık (!) ve Anayasacılık Öykünmeleri  56
1. Liberal Anayasacılığa Yönelik Tehditler ve “Anti–Anayasacılık” (!) Tezleri  56
2. Anayasacılık Çeşitlemelerinin (!) Anayasacılığı Sulandırma Sorunu  60
F. Türkçede Terminoloji Sorunu ve Tartışması  62
II. ANAYASALARIN İŞLEVLERİ  64
A. Hukuksal İşlevleri  66
1. Anayasa, Hukuk Düzeninin Geçerlilik Temelidir  66
2. Anayasa, Devletin Kurucu İşlemi ve Yönetenlerin Statüsüdür  66
3. Anayasa, Bir Devletin Uluslararası Toplumdaki Sembolüdür  67
4. Anayasa, Siyasal İktidarın Sınır ve Çerçevesi, Özgürlüğün Güvence Aracıdır  67
B. Siyasal İşlevleri  68
1. Anayasa Egemen Halkın İradesini Yansıtan İşlemdir  68
2. Anayasa Yönetimin Meşruiyet Kaynağıdır  69
3. Anayasa Ulusal Bütünlüğün ve Ortak Kimlik İnşasının Temel Unsurudur  70
4. Anayasa Bir İdeoloji ve Felsefenin Somutlaşmış İfadesidir  73
5. Anayasa Siyasal İstikrarı Sağlama Aracıdır  74
III. ANAYASALARIN İÇERİĞİ  74
A. Genel Çerçeve  74
1. Anayasal Değerlere Dair Hükümler (Anayasal Kimlik)  75
2. Devlet Teşkilatına Dair Hükümler (Anayasal Kurumlar)  75
3. Hak ve Özgürlüklere Dair Hükümler (Anayasal Hak ve Özgürlükler)  76
B. Anayasal Başlangıçlar ve Pozitif Değeri Sorunu  77
1. Anayasal Başlangıçlar (dibace, önsöz, preamble)  77
2. Başlangıçların Pozitif Hukuk Gücü Sorunsalı  79
a. Hukuksal Güçleri Yönünden Başlangıç Türleri  79
aa. Dekoratif Başlangıçlar  80
bb. Bağlayıcı Başlangıçlar  80
cc. Yorumlayıcı Başlangıçlar  80
b. Pozitif Değere Sahip Başlangıçlar Sorunu  81
aa. Yasama Organına “Açık Çek” Sunması  81
bb. Anayasa Yargısına Geniş Değerlendirme Marjı Bırakması  82
c. Anayasal Başlangıçlara İlişkin Genel Değerlendirme  83
IV. ANAYASA HUKUKU VE DİĞER HUKUK DALLARI ÜZERİNDE ETKİSİ  83
A. Tanım  83
B. Anayasa Hukuku Alanının Çerçevesini Çizmede Zorluk  85
C. Anayasa Hukukunun İçeriği: Anayasa Hukuku, Anayasanın Hukuku  86
1. Genel Olarak  86
2. Anayasa Hukukunun Kısımları  87
3. Anayasa Hukuku Alanının Genişlemesi ve Bunun Alanın İsimlendirilmesi ve İçeriği Üzerinde Etkisi  90
a. Anayasa Hukukunun Alanının Genişlemesi  90
b. Anayasa Hukukunun Alanının Genişlemesinin Dersin İçeriği, Yöntemi ve İsimlendirilmesi Üzerindeki Etkisi  90
c. Günümüzde Anayasa Hukukunun Alanı  92
D. Anayasa Hukukunun Uluslararasılaşması  94
E. Anayasa Hukuku ve Siyaset Bilimi  96
1. Konu Bakımından Ayrılamama  96
2. Yöntemsel Ayrışma  97
3. Karşılıklı Etkileşim  98
V. ANAYASA HUKUKUNUN BELİRGİN ÖZELLİKLERİ  99
A. Anayasa Hukuku, Bir Yandan Eski, Bir Yandan Genç Bir Hukuk Dalıdır  99
B. Anayasa Hukuku, Kamu Hukukunun Bir Dalıdır  100
C. Anayasa Hukuku Sürekli Değişim İçinde Olan Bir Hukuk Dalıdır  101
D. Anayasa Hukuku Diğer Hukuk Dallarına da Hâkim Bir Hukuk Dalıdır: “Hukukun Anayasallaşması”  102
E. Anayasa Hukuku, Değerlere Dayalı Bir Hukuk Dalıdır (Un droit engagé)  104
VI. ANAYASA HUKUKUNUN KAYNAKLARI  106
A. Bilgi Kaynağı  106
B. Organik Kaynak  106
C. Sosyolojik Kaynak  107
D. Şekli Kaynak  108
VII. ANAYASA HUKUKUNDA YÖNTEM  110
A. Genel Olarak Hukuksal Pozitivizm Yöntemi (Egzejetik Yöntem/Metin Yorumculuğu Yöntemi)  110
B. Anayasa Hukukunda Yöntemler  111
1. Dogmatik Yöntem  111
2. Yöntem Genişlemesi ve Sosyolojik Yönteme Başvuru Gereği  113
İkinci Kısım
ANAYASALARIN ÇEŞİTLİ AÇILARDAN SINIFLANDIRILMASI
I. ANLAMLARI YÖNÜNDEN ANAYASALAR: ANAYASANIN TERMİNOLOJİK AÇIDAN İKİ FARKLI ANLAMI  117
A. Geniş (Maddi) Anlamda Anayasa (la constitution au sens large)  118
B. Dar (Şekli) Anlamda Anayasa (au sens strict)  120
C. Geniş Anlamda Anayasa–Dar Anlamda Anayasa Arasındaki İlişkiler  121
D. Geniş ve Dar Anlamda Anayasa Tanımlarının Karşılaştırılması  123
E. Ayrıma Yönelik Tereddütler ve Ayrımın Gerekli Olup Olmadığı  123
II. ŞEKİLLERİ YÖNÜNDEN  126
A. Yazılı Anayasalar (written constitutions)  126
B. Gelenek Ağırlıklı Anayasalar  127
1. Tanım  127
2. Yazılı Anayasa İle Gelenek Ağırlıklı Anayasanın Karşılaştırılması  129
3. Gelenek Ağırlıklı Anayasaların Oluşumu  129
a. Objektif Unsur (Maddi Unsur–Tekrarlama Olgusu–Répétition)  130
b. Sübjektif Unsur (Manevi/Psikolojik Unsur–le centiment d’obligation)  130
c. Hukuksallık Unsuru  130
4. Gelenek Ağırlıklı Anayasalar ile Anayasa Gelenekleri İlişkisi  131
a. Anayasa Geleneği Kavramı  131
b. Anayasa Geleneklerinin İşlevi  133
aa. Yazılı Anayasanın Boşluklarını Doldurma İşlevi (Praeter Legem)  133
bb. Yazılı Anayasa Kuralını Yorumlayıcı İşlevi veya Belirsizliklerini Giderme İşlevi (Secundum Legem)  133
cc. Yazılı Anayasa Kuralını Kaldırma veya Değiştirme İşlevi (Praeter Constitutionem)  133
c. Anayasa Geleneklerinin Anayasa Uygulamalarından (Pratiklerinden) Farkı  134
C. Yazılı Anayasa–Gelenek Ağırlıklı Anayasa Ayrımının Değerlendirilmesi  136
III. DEĞİŞTİRİLİŞLERİ YÖNÜNDEN  137
A. Katı Anayasalar (Sert Anayasalar/Bükülmez Anayasalar)  137
1. Tanım ve Önemi  137
2. Özellikleri ve Sonuçları  138
3. Katılığın Olumlu ve Olumsuz Yanları  139
a. Olumlu Yanları  140
b. Olumsuz Yanları  140
c. Değerlendirme  141
d. Katılığı Sağlayıcı Düzenlemeler  142
B. Esnek (Yumuşak) Anayasalar  142
IV. ANAYASA YAZIM TEKNİĞİ YÖNÜNDEN ANAYASALAR  144
A. Düzenleyici Anayasa–Çerçeve Anayasa  144
1. Tanım  144
2. Değerlendirme ve Uygulamada Durum  146
B. Yazılım Yöntemi Bakımından: Orijinal (Özgün) Anayasalar–Taklit Anayasalar  148
V. İŞLEVLERİ (FELSEFELERİ) YA DA ANAYASACILIK YÖNÜNDEN ANAYASALAR  150
A. Anayasal Ontoloji ve Anlam Kayması (invertion)  150
B. Anayasaları “Ontolojik Açıdan” Sınıflandırma Gereği ve Anayasa Türleri  152
VI. İÇERDİKLERİ HÜKÜMLERİN NİTELİĞİ BAKIMINDAN: SİYASAL ANAYASA/SOSYAL ANAYASA  156
İkinci Bölüm
ANAYASALARIN YAPILMASI VE DEĞİŞTİRİLMESİ
I. KURUCU İKTİDAR KAVRAMI  159
II. ASLİ KURUCU İKTİDAR (le pouvoir constituant originaire; pouvoir créateur)  162
A. Niteliği  162
1. Hukukun Sıfır Noktası Tezi (Hukuk Boşluğu)  163
2. Asli Kurucu İktidarın Sınırlılığı Tezi: Hukukun Sürekliliği  164
a. Genel Olarak  164
b. Asli Kurucu İktidarın Sürekliliği ve Sınırlılığı  166
3. Değerlendirme  167
B. Asli Kurucu İktidarın Eylemsel Sınırları  169
1. İç Dinamikler  169
2. Dış Dinamikler: Uluslararası Kuruluşların Kurucu İktidar Üzerindeki Etkisi  169
C. Yeni Anayasanın Ortaya Çıktığı Durumlar  172
1. Yeni Bir Devletin Kurulması  173
2. Mevcut Devletin Anayasal Düzeninin Şiddet Yoluyla Ortadan Kalkması ya da Egemenliğin Kaybedilmesi  173
3. Mevcut Anayasal Düzenin Devamında  177
III. YENİ ANAYASA YAPIM YÖNTEMLERİ: KURUCU İKTİDARIN SOMUTLAŞMASI  180
A. Otoriter Yöntemler (Antidemokratik/Monokratik/Otokratik Yöntemler)  182
1. Ferman Yöntemi (charte octroyée)  183
2. Misak/Pakt (charte négociée) Yöntemi  184
B. Demokratik Anayasa Yapımı Yöntemleri  185
1. Halkın Doğrudan Anayasa Yapımı (Doğrudan Demokrasi Yöntemi)  187
2. Kurucu Referandum Yöntemi (Yarı Doğrudan Demokrasi Yöntemi)  187
a. Genel Olarak  187
b. Olağan Parlamentolara Kuruculuk İşlevi Verme  190
aa. 1946 Tarihli IV. Cumhuriyet Anayasası Yapımı  193
bb. 1958 Tarihli V. Cumhuriyet Anayasası  195
cc. Şili Anayasası’nın Yenilenmesi Süreci  196
3. Konvansiyon Yöntemi (Kurucu Meclis/Temsili Demokrasi Yöntemi)  197
C. Karma Yol: Plebisiter Kuruculuk (Kurucu Plebisit Yolu): Demokratik Anayasa Yapımının Bozulmuş Hâli  198
1. Yöntemin Tanımı ve Tarihçesi  198
2. Kurucu Referandumdan Farklılık  200
IV. ANAYASALARIN DEĞİŞTİRİLMESİ: “KURULU İKTİDAR” (Pouvoir constitué, pouvoir institué)  201
A. Tanım ve Kurucu İktidardan Farklılıkları  201
B. Kurulu İktidarın Sınırlılığının Meşruiyeti  204
C. Kurulu İktidarın Sahibi  205
D. Genel Olarak Anayasaların Değiştirilmesi Usulleri  207
E. Anayasaların Değiştirilmesinde İzlenen Süreçler  210
1. Öneri/Teklif Süreci (l’initiative)  210
2. Metnin Görüşülmesi ve Karara Bağlanması (Discussion/décision)  211
a. Birden Fazla Görüşme Esasına Bağlama  211
b. Nitelikli Çoğunluklara Tâbi Tutma  212
3. Onay (Ratification)  213
F. Anayasa Değiştirme Yetkisinin Sınırlamaları ve Bunların Pozitif Değeri  214
1. Genel Olarak Sınırlamalar  214
a. Konu Sınırlamaları (maddi sınırlamalar/ (limites matérielles)  215
b. Zamansal Sınırlamalar (limites temporelles)  216
c. Dönemsel (Konjonktürel) Sınırlamalar (limites circonstancielles)  217
2. Değişiklik Sınırlamalarına İlişkin Bazı Özel Durumlar  220
a. Değiştirme Usulünün Değiştirilebilir Olup Olmadığı  220
b. Değişiklik Yasağını Düzenleyen Maddenin Kendisinin Değiştirilebilir Olup Olmadığı  222
c. Değiştirme Yasağının Sadece Yasağı Düzenleyen Maddelerle Sınırlı Olup Olmadığı  226
3. Kurulu İktidara Getirilen Değiştirme Yasaklarının Hukuksal Değeri  228
a. Genel Olarak  228
b. Anayasa–Üstülük (supra–constitutionnalité) Tezi  231
aa. Anayasa–Üstülük Kavramı  231
bb. Pozitif Hukuk Kimliği Kazandırılmış Doğal Hukuk Normları (!)  234
c. Anayasa Değişikliklerinin Denetimi ve Anayasa–Üstü Normlar  235
d. Anayasa–Üstülük Yaklaşımına Yönelik Eleştiriler  242
G. Anayasayı Değiştirme Yasaklarına İlişkin Genel Değerlendirme  242
Üçüncü Bölüm
KURUMSALLAŞMIŞ İKTİDAR OLARAK DEVLET
Birinci Kısım
DEVLETİN OLUŞUMU VE TİPOLOJİSİ
I. DEVLET KAVRAMI  247
A. Kavramın Kökeni Üzerine  247
B. Modern Devletin Ortaya Çıkışı  249
1. Feodaliteden Kurumsal Kimliğe (Modern Devlete)  249
2. Modern Devletin İki Aşaması: Kral–Devletten Ulus–Devlete  252
C. Hukuk Açısından Devletin Anlamı ve Çerçevesi  254
II. DEVLETİN KÖKENİ ÜZERİNE ÇEŞİTLİ YAKLAŞIMLAR  255
A. Devlete İlişkin Tarihsel ve Sosyolojik Yaklaşımlar  257
1. Devlet Patriyarkal Ailelerin Birleşmesinin Ürünüdür  257
2. Devlet Kuvvet ve Mücadelenin Ürünüdür  257
3. Devlet Sınıf Çatışmalarının Ürünüdür  257
B. Devlete İlişkin “Varsayımsal” Yaklaşımlar  258
1. Devletin İlâhî İradenin Ürünü Olduğu Yönündeki Yaklaşımlar  258
2. Devlet Yapay Bir Kurum Olmayıp Biyolojik Bir Varlıktır  258
3. Devlet İrâdî Bir İşlemin Ürünüdür: Sosyal Sözleşme Teorileri  259
a. Thomas Hobbes  259
b. John Locke  260
c. Jean–Jacques Rousseau  260
4. Devlet, Toplumsal Gelişmelerin Ürünüdür: Doğal Gelişim Teorisi  261
III. DEVLETİN KURUCU UNSURLARI  261
A. Ülke Unsuru (Fiziksel–Maddi Unsur, Coğrafi Unsur)  262
1. Kara Ülkesi  264
2. Hava Ülkesi  265
3. Deniz Ülkesi  266
B. Topluluk Unsuru (Sosyal–Beşerî Unsur)  267
1. Topluluk Kavramı  267
a. Milletin Devleti Ortaya Çıkartması  268
b. Devletin Milleti Ortaya Çıkartması  268
2. Topluluk Unsurunu Açıklayıcı Teoriler  268
a. Nesnel (Objektif) Millet Görüşü  269
b. Öznel (Sübjektif) Millet Yaklaşımı  270
3. Değerlendirme  270
C. Siyasal–Hukuksal Unsur: Egemenlik/Devlet Gücü, Siyasal İktidar, Kamu Gücü (puissance publique, souveranité, pouvoir politique)  277
1. Egemenlik Kavramı  278
2. Egemenliğin Belirgin Yanları  280
a. Tekel Güç Oluşu (un pouvoir monopole)  281
b. Meşru Güç Oluşu (un pouvoir légitime)  281
c. Kurumsallaşmış Bir Güç Oluşu (un pouvoir institutionnalisé)  282
d. Hukuksal Bir Güç Oluşu (un pouvoir de droit)  283
e. Asli Bir Güç Oluşu (un pouvoir orijinaire)  283
f. Mutlak Güç Oluşu (un pouvoir absolu)  284
g. Bölünmez, Devredilemez ve Paylaşılamaz Güç Oluşu (pouvoir indivisible et inaliénable)  284
3. Egemenliğin Geçerli Olduğu Alan  285
4. Egemenliğin Kaynağı (Kökeni) Sorunu  287
a. Egemenliğin İlahi Kaynağa Dayandırılışı: Teokratik Egemenlik Anlayışı  287
aa. Tabiatüstü İlahi Egemenlik Görüşü (théorie du droit divin surnatural)  287
bb. Providansiyel (Aşkın) İlahi Egemenlik Görüşü (théorie du droit divin providentiel)  288
cc. Egemenliğin İlahi Kaynağa Dayandırılmasının Sebep ve Sonucu  288
b. Beşerî Egemenlik Anlayışı  289
aa. Halk Egemenliği Teorisi (la théori de la souveraineté populaire)  289
bb. Millet Egemenliği Teorisi (la théorie de la souveraineté nationale)  290
5. İki Egemenlik Anlayışının Doğurduğu Sonuçlar: Demokrasinin Gelişimine Katkıları  292
a. Demokrasi Anlayışı: Temsili Demokrasi–Doğrudan Demokrasi  292
b. Emredici Vekâlet–Temsili Vekâlet  292
c. Seçme İşleminin (İradesinin) Niteliği  293
d. Genel Oy–Sınırlı Oy  293
e. Karşılaştırmalı Tablo Eşliğinde Topluca Sunumu  293
6. Egemenliğin ve Egemenlik Teorilerinin Metamorfozu  294
a. Klasik Egemenlik Kavramında Dönüşüm  294
aa. Egemenliğin Hukuk Yoluyla Sınırlandırılması  295
bb. Egemenliğin Uluslararası Sistemle Sınırlandırılması  296
b. Halk Egemenliği ve Ulus Egemenliği Teorilerinin Günümüzdeki Anlamı  296
D. Tanınma İşleminin Devletlerin Varlığı Üzerindeki Etkisi ve Sonuçları  297
E. Devletin Tüzel Kişiliği ve Sonuçları  298
1. Devletin Tüzel Kişiliğe Sahip Olması  298
2. Tüzel Kişiliğe Sahip Olmanın Hukuksal Sonuçları  300
İkinci Kısım
DEVLETİN ÇEŞİTLİ AÇILARDAN SINIFLANDIRILMASI
I. ŞEKİLLERİ BAKIMINDAN DEVLETLER: CUMHURİYETLER VE MONARŞİLER  302
A. Devlet Şekli Olarak Monarşiler  303
1. İktidara Geliş Yöntemine Göre  303
a. Irsî Monarşiler (monarchie héréditaire)  303
b. Seçimli Monarşiler (monarchie elective)  304
2. İktidarın Sınır ve Çerçevesine Göre Monarşiler  305
a. Mutlak Monarşiler (monarchie absolue): “Devlet Benim”  305
b. Meşruti Monarşiler (anayasal monarşiler, monarchie constitutionnelle): “Devlet Olsam da Her Şeyi Yapamam”  307
B. Devlet Şekli Olarak Cumhuriyet  308
1. Tanım ve Çerçeve  308
a. Dar Anlamda Cumhuriyet  308
b. Geniş Anlamda Cumhuriyet  309
2. Cumhuriyet ve Monarşi ile Demokrasi Arasındaki İlişki  309
II. TEŞKİLAT YAPILARI BAKIMINDAN DEVLETLER (Structure de l’État/organisation interne de l’État)  311
A. Üniter Devletler (Tek yapılı, Tekçi, Basit, État simple, État unitaire)  312
1. Tanım ve Çerçeve  312
2. Üniter Devletlerde İdarî Anlamda Bazı Yetkilerin Dağıtılması ve Paylaşılması  314
a. Yetki Genişliği (déconcentration)  315
b. Merkezi Yönetimden Hizmet Devri (décentralisation)  316
c. İdarî Özerklik ve Üniter Yapı  317
3. Üniter Devletin Belirgin Özellikleri  319
B. Bölgeli Devlet: Siyasal Bölgeli Devlet (Kısmî Siyasal Otonomi)  319
1. Tanım ve Çerçeve  319
2. Terminoloji Sorunu ve Üniter Devletten Sapmalar  320
3. Bölgeli Devletlerin Belirgin Özellikleri  323
4. Bölgeli Devletin Üniter Devletten Farklılıkları  326
5. Uygulamadan Örnekler  326
a. İtalyan Modeli  326
b. İspanya Modeli  327
c. Diğer Örnekler ya da Girişimler  329
6. Değerlendirme  330
C. Devlet Birlikleri ve Birleşik Devletler (Mürekkep Devletler)  331
1. Devlet Birlikleri  332
a. Kişisel Birlikler (Şahsi Birlik)  332
b. “Gerçek Birlikler”  333
c. Devletler Konfederasyonu (la confédérations d’États, staatenbund)  335
aa. Kuruluş ve Statüsü  335
bb. Karar Alma Süreci ve Kararlarının Etkisi  336
cc. Konfederal Örgütlenmelerin Uygulaması  337
2. Birleşik Devletler: Prototipi Olarak Federal Devlet  339
a. Tanım  339
b. Felsefe  343
c. Özellikler  345
aa. Siyasal İktidarın Birden Fazlalığı  345
bb. Federal Hukukun Üstünlüğü  346
cc. Çift Meclisli Yasama  347
dd. Federe Devletler ve Uluslararası İlişkiler  347
ee. Federal Devlet ile Federe Devletler Arasında Yetki Paylaşımı  348
ff. Federal Devletlerle Federe Devletler Arasında Yetki Uyuşmazlıklarının Çözümü  349
gg. Federal/Federe Vatandaşlık: İki Vatandaşlık İlkesi  350
hh. Federe Devletlerin Federal Yönetime Katılması  350
 Anayasanın değiştirilmesine katılma  351
 Federal yasama faaliyetine katılma  351
 Federal yürütme organının seçimine katılma  351
d. Federal Devletin Devletler Konfederasyonundan Farklılıkları  352
e. Federal Devletin Üniter Devletten Farklılıkları  353
f. Federal Devletin Bölgeli Devletten Farklılıkları  354
g. Federal Devletin Kuruluş Biçimleri  355
h. İstisnaî Bir Federalizm Türü Olarak “Toplulukçu Federalizm” (Fédéralisme communautaire)  356
i. Avrupa Birliği’nin Niteliği Hakkında Çeşitli Tartışmalar  358
aa. Süreç ve Günümüzdeki Durumu  358
bb. Birliğin Devlet Olup Olmadığı: Devlet Tipolojisi Yönünden Analizi  359
III. EGEMENLİĞİN KAYNAĞI BAKIMINDAN (DİN–DEVLET İLİŞKİLERİ) DEVLET TİPOLOJİSİ  362
A. Laik Devletler  363
1. Tanım  363
2. Laik Devletin Belirgin Özellikleri  365
a. Din ve Devlet İlişkilerinin Kurumsal Ayrılığı İlkesi  365
b. Din Özgürlüğünün Güvencesi  366
3. Bazı Özel Durumların Tahlili  370
B. Teokratik Devletler  377
1. Saf (Mutlak) Teokrasiler  377
2. Anayasal Teokrasiler (théocratie constitutionnelle): Mutlak/Saf Teokrasinin Anayasallaşması  378
IV. SİYASAL YAPILARINA YA DA DEVLET–TOPLUM İLİŞKİLERİNE GÖRE DEVLETLER  381
A. Klasik Sınıflandırmalar  381
B. Modern Sınıflandırmalar  382
1. Totaliter Devletler  384
a. Totaliter Devletlerin Özellikleri  385
aa. Resmî Bir İdeolojinin Varlığı  386
bb. Kütlesel Bir Tek Partinin Varlığı  387
cc. Muhalefetin Yokluğu  387
dd. Yargı Bağımsızlığı ve Tarafsızlığının Olmayışı  387
ee. Ekonominin Merkezden Planlanması: Piyasa Ekonomisine Kapalılık  387
ff. Korkutma ve Sindirme Sistemin Temel Aracıdır  388
gg. Gelişmiş Bir Asker ve Polis Ağının Varlığı  388
hh. Temel Hak ve Özgürlükler Resmî İdeolojiye Hizmet İçin Tanınmıştır  388
ii. Resmî Toplum–Sivil Toplum ya da Kamu–Özel Ayrımı Hemen Hemen Yoktur  388
b. Totaliter Devlet Modelleri  388
aa. Marksist–Leninist Totaliter Devletler  388
bb. Faşist Totaliter Devletler  392
2. Otoriter Devletler  395
3. Liberal Çoğulcu Demokratik Rejimler  396
4. Şematik Olarak Karşılaştırma  397
Dördüncü Bölüm
DEVLETİ SINIRLANDIRMA ARACI OLARAK GÜÇLER AYRILIĞI
I. GÜÇLER AYRILIĞI TEORİSİ VE DOĞURDUĞU SONUÇLAR  399
A. Anlam ve Önemi  399
1. Güçler Ayrılığının Anlamı  399
2. Güçler Ayrılığının Anayasacılık Bakımından Önemi  400
B. Güçler Ayrılığı Düşüncesinin Tarihsel Temelleri  401
1. Locke’da Güçler Ayrılığı Düşüncesi  402
2. Montesquieu’de Güçler Ayrılığı Düşüncesi  403
a. Genel Olarak  403
b. Teorinin Esası  404
C. Güçler Ayrılığı Öğretisinin Pratiği  405
D. Güçler Ayrılığı Anlayışının Günümüzde Geçerliliği  408
II. GÜÇLER AYRILIĞI İLKESİ VE UYGULAMASI  410
A. Güçler Ayrılığında Anlam Kayması ve Hükümet Sistemleri Üzerinde Etkisi  410
B. Güçler Ayrılığı İlkesi ve Hükümet Sistemlerini Sınıflandırmada Sorunlar  412
III. PARLAMENTER SİSTEMLER  415
A. Tanım  415
B. Parlamenter Sistemin Uygulama Biçimleri  416
1. Düalist (İkici) ya da Orleanist Parlamenterizm  416
2. Monist (Tekçi) Parlamenterizm (Klasik Parlamenter Rejim)  418
3. Çoğunlukçu Parlamenterizm (parlementerisme majoritaire)  419
C. Parlamenter Sistemlerin Belirgin Özellikleri  420
1. Güçlerin Denkliği ve İş Birliği  421
2. İki Yapılı–İkici Yürütme (Düalist Yürütme–bicéphalisme)  422
3. Devlet Başkanının Sorumsuzluğu  423
a. Siyasal Sorumsuzluk  423
b. Cezaî Sorumsuzluk  424
c. Hukuksal (Medenî) Sorumluluk  426
4. Bakanlar Kurulunun ve Bakanların Yasama Organı Önünde Siyasal Sorumluluğu  427
a. Siyasal Sorumluluk Kavramı  427
b. Yasama Organının Bilgi Edinme ve Denetim Araçları  428
aa. Soru (Parliamentary questioning)  429
bb. Genel Görüşme (General debate)  430
cc. Meclis Araştırması (Parliamentary inquiry)  431
dd. Gensoru (Censure motion)  431
ee. Meclis Soruşturması (parliamentary investigation)  433
5. Yürütmenin Yasamayı Fesih Yetkisi  435
a. Fesih Kurumunun Varlık Nedeni  437
b. Fesih Yetkisinin Sahibi  438
c. Fesih Kurumunun Genişlemesi  438
d. Fesih Türleri  440
aa. Yürütme Organının Feshi  441
bb. Kendi Kendini Fesih (öz fesih, auto–dissolution)  441
cc. Otomatik Fesih (kendiliğinden sonlanma, dissolution automatique)  442
dd. Karşılıklı Fesih  443
ee. Halkın Geri Çağırması ya da Kolektif Azil Yolu (recall)  443
D. Parlamenter Sistemin Aklileştirilmesi (Rasyonelleştirilmiş Parlamenter Sistem): Parlamenter Sisteme İşlerlik Kazandırma Eğilimi  444
1. Tanım  444
2. Parlamenter Sistemde Aklileştirme Teknikleri  447
a. Kurucu (Yapıcı) Güvensizlik Önergesi (Önce Kur Sonra Devir Yolu)  448
b. Güvensizlik Önergesinin Sayı ve Süre Yönünden Sınırlandırılması  449
c. Hükümetin Kurulmasının Kolay, Düşürülebilmesinin Zorlaştırılması  449
d. Fesih Yetkisinin Rasyonelleştirilmesi (Fesih Tehdidi Altında Güvenoyu)  450
e. Giyotin Usulü  450
f. Parlamentonun Etkin Çalışmasını Sağlamaya Yönelik Önlemler  451
3. Rasyonelleştirilmiş Parlamenter Araçların Sisteme Katkısı  452
IV. “GÜÇLERİN SERT AYRILIĞI”: BAŞKANLIK SİSTEMİ  453
A. Genel Olarak Başkanlık Sistemi  454
B. Başkanlık Sisteminin Ayırt Edici Unsurları  455
1. Monist (Monocéphale) Yürütme (Tek Yapılı/Tek Başlı)  456
2. Organların Birbirinden Bağımsızlığı  457
a. Organların Göreve Gelişinde Bağımsızlık (Organik Sert Ayrılık)  457
b. Organların Görevlerinde Bağımsızlık (İşlevsel Sert Ayrılık)  458
c. Organların İlişkilerinde Bağımsızlık  459
C. Başkanlık Sisteminde Güçlerin Birbiriyle Yakınlaştırılması  461
1. Başkanın Veto Yetkisi  463
2. Üst Düzey Kamu Yöneticilerinin Atamalarında Yasama Onayı  465
3. Uluslararası Sözleşmelerin Onayı  466
4. Bütçe Yetkisi  467
D. Uygulamada Durum  468
1. ABD Sistemi ve Saf (Otantik) Başkanlık  468
2. Yasama Organı  469
3. Yürütme Organı  470
a. Başkan  470
aa. Seçim Usulü  471
bb. Görev ve Yetkileri  472
b. Başkan Yardımcısı  473
c. Başkanlık Kabinesi  474
d. Başkan ve Kongre (Yasama Organı) Arasındaki İlişkiler  474
aa. Başkanın Kongre Üzerinde Sahip Olduğu Araçlar  477
bb. Başkanın Tek Başına Kullandığı Düzenleme Aracı Olarak “Başkanlık Kararnameleri” ya da “Başkanlık Emirnameleri” (executive orders)  479
aaa. Genel Olarak “Başkanlık Kararnameleri” (Başkanlık Emirnameleri)  479
bbb. Başkanlık Kararnameleri ve Bildirilerinin Hukuki Statüsü ve Kapsamı  480
cc. Başkan Üzerinde Kongre Araçları  484
e. Başkanın Sorumluluğu  485
V. KARMA (MELEZ/HİBRİT) HÜKÜMET SİSTEMLERİ  486
A. Başkan Ağırlıklı Karma Sistemler (régimes à prépondérance présidentielle)  488
1. Yarı Başkanlık Sistemi  488
a. Genel Çerçeve  488
b. Sistemi İsimlendirmede Güçlükler  491
c. Yarı Başkanlık Sisteminin Belirgin Özellikleri  495
aa. Cumhurbaşkanının Halk Tarafından Seçilmesi  495
bb. Cumhurbaşkanının Nispeten “Önemli” Sayılabilecek Yetkilere Sahip Olması  496
cc. Hükümetin Parlamento Önünde Siyasal Sorumluluğu  498
d. Yarı Başkanlık Sisteminin Uygulaması  499
2. Başkancı Yapılar (Sistemler)  502
a. Saf Başkanlık Sisteminden Ayırma Zorunluluğu  502
b. Başkanlık Sisteminin Başka Ülkelerde Uygulamasında Karşılaşılan Güçlükler  504
c. Saf Başkanlıktan Sapmalar ve Başkanın Kontrolsüz Güce Dönüşebilme Riski  505
d. Başkancı Sistemlerde Parlamenterleşme Eğilimleri ve “Parlamenterleştirilmiş Başkanlıklar” ya da Rasyonelleştirilmiş Başkancı Model Kurgusu  507
B. Parlamento Ağırlıklı Karma Sistemler (les régimes à prépondérance parlementaire): Meclis Hükümeti Sistemi  510
1. Meclis Hükümeti Sistemini Sınıflandırma Sorunu  510
2. Meclis Hükümeti Sistemi (Konvansiyonel Sistem): Tanımı ve Tarihçesi  511
3. Özellikleri ve İşleyişi  513
a. Yasama ve Yürütme İşlevlerinin Yasama Organında Toplanması  513
b. Yürütme Organı Yasama Organından Bağımsız Bir Kimliğe Sahip Değildir  514
c. İşlevlerin Yerine Getirilmesi Meclis Tarafından Belirlenir  514
d. Yürütmenin Meclise Karşı Kullanabileceği Hukuksal Bir Aracı Yoktur  514
e. Meclisin Sürekliliği  514
f. Meclisin Üstünlüğü  515
4. Uygulamada Durum  515
a. İsviçre Sistemi ve Meclis Hükümeti Açısından Değerlendirilmesi  516
b. 1921 Teşkilat–ı Esâsîyesi (Anayasası) ve Meclis Hükümeti Sistemi  518
Beşinci Bölüm
EGEMENLİĞİN KULLANIM YÖNTEMİ OLARAK DEMOKRASİ
I. ÇAĞDAŞ DEMOKRASİNİN KÖKENİ  519
A. Klasik Demokrasi ve Evrimi  519
B. Günümüzde Aldığı Anlam  522
II. ÇAĞDAŞ DEMOKRASİNİN BELİRLEYİCİ İLKELERİ  524
A. İktidarın Seçim Yoluyla Değiştirilebilir Oluşu: Düzenli Aralıklı Seçimler  525
B. Katılımcılık  526
C. Çoğunluk İlkesi: Çoğunluğun Yönetimi  527
D. Muhalefetin Varlığı  528
E. Siyasal Çoğulculuk  529
1. Genel Anlamda Çoğulculuk ve Demokrasi  529
2. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İçtihatları Çerçevesinde Çoğulculuk  531
F. Hak ve Özgürlüklerin Güvencesi  532
G. Azınlığa Saygı İlkesi  533
H. Güçler Ayrılığı  535
İ. Çok Partili Siyasal Yaşam: “Siyasal Rekabet”e Dayalılık  535
J. Hukukun Üstünlüğü  535
K. Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik  537
III. EGEMENLİĞİN KULLANIM YÖNTEMLERİ OLARAK DEMOKRASİ UYGULAMALARI  537
A. Doğrudan (Aracısız–Temsilsiz) Demokrasi  538
B. Temsili Demokrasi  541
1. Temsili Rejim Teorisi  541
2. Anlamı ve Geçirdiği Süreç  542
C. Yarı Doğrudan Demokrasi  544
1. Tanım ve Çerçevesi  544
2. Yarı Doğrudan Demokrasi Araçları  546
a. Halk Vetosu (Veto populaire)  547
aa. İsviçre’de Federal Düzeyde  548
bb. ABD’de Federe Devlet Düzeyinde  549
cc. İtalya’da  549
b. Halkın Kanun Girişimi (initiative de populaire)  549
c. Referandum  552
aa. Tanım  552
bb. Referandum– Plebisit Oylamaları Farklılığı  553
cc. Referandum Türleri  557
(1) Konularına Göre  558
(2) Uygulama Çevresine Göre  558
(3) Harekete Geçirilişinin Niteliğine Göre  559
(4) Harekete Geçiriliş Zamanına Göre  559
(5) Harekete Geçirene Göre  559
(6) Doğurduğu Sonuca Göre  560
dd. Referandum Sınırlamaları  561
d. Halkın Geri Çağırması (Révocation Populaire=Temsilcinin Azli=Recall)  562
aa. Bireysel Geri Çağırma (Bireysel Azil)  563
bb. Kolektif (Toplu) Geri Çağırma (aberrufungsrecht)  563
IV. EGEMENLİĞİN KULLANIMINA KATILIM ARACI OLARAK SEÇİMLER  564
A. Genel Oy İlkesi (Herkes için oy ilkesi)  565
1. Tanım ve Tarihçesi  565
2. Genel Oy Hakkına Getirilen Nesnel Sınırlamalar  568
a. Yaş  568
b. Yabancılar Yönünden  570
c. Asker Kişiler Yönünden  572
d. Mahkûmlar Yönünden  572
e. Diğer Kısıtlamalar  573
3. Genel Oy ve Demokrasi Kültürü İlişkisi  574
B. Eşit Oy İlkesi (Tek Birey–Tek Oy)  575
1. Sayısal Açıdan Oy Eşitsizliği (Çoğul oy/bindirmeli oy)  575
2. Değer Açısından Oy Eşitsizliği  576
3. Seçim Sisteminden Kaynaklanan Oy ve Temsil Eşitsizliği  577
C. Doğrudan Oy–Dolaylı Oy (suffrage direct–suffrage indirect)  577
D. Oyun Gizliliği İlkesi  579
E. Zorunlu Oy–Serbest Oy İlkesi (compulsory, mandatory voting/voluntary voting)  581
F. Dürüst Oy İlkesi (honnêteté du vote)  584
G. Bireysel Oy İlkesi (Vote personel)  585
H. Yargı Güvencesi Altında Seçim İlkesi  587
Altıncı Bölüm
EGEMENLİĞİN KURUMSAL İFADE ARAÇLARI OLARAK
SİYASAL PARTİLER VE SEÇİM SİSTEMLERİ
I. SİYASAL PARTİ KAVRAMI VE HUKUK ALANINA GİRMELERİ  589
A. Siyasal Parti Tanımı  589
1. Amaç unsuru  590
2. Örgütlü (Teşkilatlı) Sivil Topluluk Unsuru  591
3. Süreklilik Unsuru  592
B. Siyasal Partilerin Kısa Tarihçesi  593
II. SİYASAL PARTİLERİN İŞLEVLERİ  594
A. Toplum Çıkarlarını Birleştirmek İşlevi  595
B. İktidarı Kullanma, Denetleme ve Muhalefet İşlevi  596
C. Siyasal Kadroların Yetiştirilmesi İşlevi  597
D. “Siyasal Sosyalleştirme” (Political Socialisation) İşlevi  597
E. Halkla Yönetim Arasında İletişim Kanalı Görme İşlevi  598
III. SİYASAL PARTİLERİN HUKUKSAL NİTELİĞİ  598
IV. SİYASAL PARTİLERİN SINIFLANDIRILMASI  600
A. Yapıları Yönünden  601
1. Kadro Partileri  601
2. Kitle Partileri  602
B. İşlevleri Yönünden  602
1. Bireysel Temsil Partileri  602
2. Sosyal Bütünleşme Partileri  603
C. İdeolojik Türdeşlikleri Yönünden  604
1. Türdeş Partiler  604
2. Türdeş Olmayan Partiler  604
D. Disiplinleri Yönünden  604
1. Disiplinli Partiler  605
2. Serbest Partiler (Disiplinsiz Partiler)  605
V. PARTİ SİSTEMLERİ VE SONUÇLARI  606
A. Tek Partili Sistemler  608
1. “Hâkim Tek Parti Sistemi”  609
2. “Hegemonyacı Tek Partili Sistem”  609
B. İki Partili Sistemler  609
C. Çok Partili Sistemler  611
1. Katı (Agresif) Çok Partili Sistem (le multipartisme rigide)  611
2. Esnek (Ilımlı) Çok Partili Sistem (le multipartisme souple)  612
VI. SİYASAL PARTİLERİN KURULUŞ VE İŞLEYİŞ ESASLARI  612
A. Kuruluşları  612
B. Partilere Devlet Yardımı  613
1. Devlet Tarafından Sağlanan İmkân, Yardım ve Kolaylıklar  615
a. Doğrudan Sağlanan Yardım ve Kolaylıklar  615
b. Dolaylı Yoldan Sağlanan Yardım ve Destekler  616
2. Yardım Almada Bazı Yasaklar ve Devlet Yardımından Yararlanma Esasları  616
C. Siyasal Partilerin Denetlenmesi  618
1. Gelir, Gider ve Seçim Harcamaları Yönünden (Mali Denetim)  618
2. Faaliyetleri Yönünden Denetim  620
3. Siyasal Partilere Uygulanacak Yaptırımlar  622
4. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Siyasal Partilere Yaklaşımı  624
D. Parti İçi Demokrasi  627
1. Tanım ve Önemi  627
2. Parti İçi Demokrasiyi Sağlamada Hukukun Etkisi  628
VII. TEMSİLCİLERİN BELİRLENMESİ YÖNTEMİ OLARAK SEÇİM SİSTEMLERİ  630
A. Seçim Çevresi Kavramı ve Düzenlenmesi  631
1. Seçim Çevresi Kavramı ve Türleri  631
a. Ulusal Seçim Çevresi  632
b. Geniş Seçim Çevresi (Geniş Bölge)  632
c. Dar Seçim Çevresi (Dar Bölge)  632
2. Seçim Çevrelerinin Oluşturulması ve Eşit Temsiliyet İlkesi  633
a. Genel Olarak  633
b. Yargı Yerlerinin Yaklaşımı  635
B. Seçim Çevresinden Çıkartılacak Milletvekili Sayısı ve Seçim Turlarına Göre Seçimler  636
C. Seçim Sistemleri  637
1. Çoğunluk Sistemi  638
a. Çoğunluğun Türüne Göre Çoğunluk Sistemi  638
aa. Salt Çoğunluk Sistemi  638
bb. Basit Çoğunluk Sistemi (Nispî Çoğunluk Sistemi)  638
b. Seçilecek Aday Sayısına Göre Çoğunluk Sistemi  639
aa. Tek İsimli Çoğunluk Sistemi (scrutin majoritaire uninominal)  639
bb. Listeli Çoğunluk Sistemi  640
2. Nispî Temsil Sistemi (Orantılı Temsil)  641
a. Tanım  641
b. Nispi Temsil Sisteminde Milletvekili Dağılımı  641
aa. Ulusal Sabit Seçim Sayısı  641
bb. Değişken Seçim Çevresi Sayısı  641
c. Artık Oyların Değerlendirilmesi Yöntemleri  642
aa. En Fazla Artık Oy Yöntemi (la méthode des plus forts restes)  642
bb. En Yüksek Ortalama Oy Yöntemi (la méthode de la plus forte moyenne)  642
cc. D’Hondt Sistemi  643
dd. Sainte–Laguë Sistemi (Tek sayı sistemi)  645
ee. Milli Bakiye (Artık) Sistemi (La méthode des restes sur le plan national)  646
3. Karma (Hibrit/Melez) Seçim Sistemleri  647
a. Karma Sistem Arayışları ve Uygulamaları  647
b. Karma Sistem Örnekleri  649
4. Avrupa Konseyi Üyesi Devletlerin Seçim Sistemleri  651
D. Seçim Sisteminin Siyasal Partiler ve Siyasal Rejim Üzerindeki Etkileri  652
1. Çoğunluk Sistemine İlişkin Değerlendirme  652
a. Genel Olarak  652
b. Seçim Adaletsizlikleri ve “Küp Kanunu” Formülü  653
c. Seçim Adaletsizlikleri ve Karşılaştırmalı Somut Örnekler  654
d. Tek Turlu, Tek İsimli Çoğunluk Sistemi ve Siyasal Sonuçları (İngiliz Sistemi)  655
e. İki Turlu Tek İsimli Çoğunluk Sistemi (Fransız Sistemi)  656
f. Çoğunluk Sistemi Her Zaman Parlamentoda Çoğunluğun Garantisi Değildir  656
2. Nispî Temsil Sisteminin Değerlendirilmesi  657
3. Seçim Sisteminin Doğurduğu Sonuçların Çeşitli İhtimallere Göre Toplu Olarak Açıklanması  658
4. Genel Değerlendirme  660
VIII. SEÇİM BARAJLARI  663
A. Kavram ve Amaç  663
B. Seçim Barajı Türleri  665
1. Seçim Çevresi Barajı  665
2. Ülke Barajı  665
C. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Seçim Barajlarına Yaklaşımı  668
Yedinci Bölüm
DEVLETİN TEMEL ORGANLARI
I. YASAMA ORGANI  669
A. Yasama Organının Oluşumu  669
1. Genel Olarak Meclislerin Sayısı  670
2. Çift Meclislilik  670
a. Tarihçe ve Günümüzde Durum  670
b. Çift Meclisli Yasama Organlarının Oluşumu ve Yetki Paylaşımı  672
3. Tek Meclislilik/Çift Meclislilik Üzerinde Tartışmalar  673
a. İkinci Meclislerin Aleyhine Görüşler  673
b. İkinci Meclislerin Lehine Görüşler  674
c. Değerlendirme ve Sonuç  676
B. Yasama Organının Çalışma Esasları  677
1. İçtüzük Kuralları (Réglement d’assemblée, Règlement intérieur de parlement)  677
a. İçtüzük Kurallarının Önemi  677
b. İçtüzük Kurallarının Düzenleme Alanı ve Yetki  678
2. Parlamentoların Toplanma Dönemleri ve Bazı Kavramlar  681
3. Yasama Organının Görüşme ve Oylamalarına İlişkin Temel Kavramlar  681
a. Öncelikle ve İvedilikle Görüşme  681
b. Toplanma ve Karar Yeter Sayısı  682
c. Oylama Yöntemleri  684
C. Yasama İşlevi ve Nitelikleri  685
1. Yasama İşlevi Olarak Kanun  685
2. Yasama İşlevinin Ayırt Edici Özellikleri  687
a. Genellik İlkesi  688
b. Asli Düzenleme Yetkisi Oluşu  691
c. Devredilemezlik İlkesi  693
D. Yasama Üyeliğinin Niteliği  695
1. Temsili Vekâlet (mandat représentatif) İlkesi ve Sonuçları  695
a. Azil Yasağı  696
b. Millî Temsil İlkesi  696
2. Emredici/Azledici Vekâlet (mandat impératif) ve Sonuçları  699
E. Parlamenter Bağışıklıklar (Les immunités parlementaires)  700
1. Kavram ve İçerik  700
2. Yasama Bağışıklığı Türleri  701
a. Yasama Sorumsuzluğu (l’irresponsabilité parlementaire)  701
aa. Tanım ve Çerçevesi  701
bb. Sonuçları  702
cc. Sorumsuzluk ve Parlamento Disiplin Hukuku  705
b. Yasama Dokunulmazlığı (l’inviolabilité parlementaire)  705
aa. Tanım ve Çerçevesi  705
bb. Özellikleri  707
II. YÜRÜTME ORGANI  709
A. Yürütmenin Geleneksel İşlevleri  710
1. Kanunların Uygulanması  710
2. İç ve Dış Güvenliğin Sağlanması  711
3. Yürütmenin Düzenlemelerde Bulunması  711
4. Ülke Genel Siyasetinin Tespiti ve Uygulanması  713
B. Yürütme Organının Görevlerinin Genişlemesi ve Giderek Güçlenmesi  714
1. Yürütme Organının Görev Alanının Genişlemesinin Nedenleri  714
2. Yürütme Organının Ön Plana Çıkmasının Sonuçları  714
a. Yasama İşlevine Yürütmenin Giderek Karışması  715
b. Yürütmeye Yasama Yetkilerinin Devri (délégation)  715
c. Yürütmeye Özerk Düzenleme Yetkisi Tanınması  716
d. Ulusal Siyasetin Direksiyonunun Yürütmeye Geçmesi  717
C. Yürütme Organının Yapısı  717
III. YARGI  718
A. Kavram  718
1. Yargının Maddi Ölçüt Açısından Tanımı ve Çerçevesi  720
2. Yargının Şekli Ölçüt Açısından Tanımı ve Çerçevesi  720
3. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İçtihatlarında Yargı Kavramı  720
4. Değerlendirme  722
B. Çoğulcu Demokrasilerde Yargının Yeri ve Temel İlkeler  723
1. Doğal Yargı İlkesi (Doğal Hâkim/Doğal Mahkeme İlkesi)  724
2. Yargı Bağımsızlığı  725
a. Anlamı  725
b. Önemi  727
c. Yargı Bağımsızlığının Ön Şartı Olarak Kurumsal Bağımsızlık  730
aa. Yasama Organına Karşı Kurumsal Bağımsızlık  731
bb. Basına Karşı Bağımsızlık (Dördüncü Güce Karşı)  731
cc. Yürütme Organına Karşı Bağımsızlık  732
dd. Taraflara Karşı Bağımsızlık  733
ee. Yargının Bizâtihi Kendisine Karşı Bağımsızlık  733
d. Yargı Bağımsızlığının Kurucu Unsurları  733
aa. Hâkimlik Güvencesi  734
aaa. Görevinden Alınamama (Azil Yasağı)  734
bbb. Re’sen Emekli Edilememe  735
ccc. Maaş ve Ödeneklerden Yoksun Bırakılamama  736
ddd. Rızası Dışında Başka Bir Yargısal ya da İdari Göreve Getirilememesi  736
eee. Görev Yeri Değişikliği (Coğrafi Güvence)  736
bb. Yargıya Müdahale Suçu  737
cc. Atama ve Özlük İşlemlerinin Bağımsız Kurullara Bırakılması  737
3. Yargının Tarafsızlığı ve Bağımsızlıkla İlişkisi  737
4. AİHM İçtihatları Işığında Yargı Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı  740
a. Yargı Yerinin ve Yargı Görevini Yerine Getiren Kişilerin Niteliği  740
b. Hâkimlerin Göreve Gelmeleri ve Bağımsızlıkları Üzerinde Etkisi  741
c. Dış Baskılara Karşı Korunması ve Güvencesi  742
C. Yargısal Kurullar  743
1. Bağımsız ve Tarafsız Yargı İçin Yargısal Kurullar Oluşturma Gereği  743
2. Yargısal Kurulların Oluşumu  744
a. Kooptasyon Modeli (Korporatif Model)  744
b. Karma Nitelikte Yapılanma Modeli  745
D. Yargının Denetimi ve Sorumluluğu  747
1. Cezaî Sorumluluk  749
2. Tazminat Sorumluluğu  749
3. Meslekî Sorumluluk  750
Sekizinci Bölüm
SİYASAL İKTİDARIN SINIRLANMASI ARACI OLARAK
ANAYASALLIK DENETİMİ
I. ANAYASANIN ÜSTÜNLÜĞÜ KAVRAMI  753
A. Anayasal Üstünlüğün Gerekçeleri ve Temelleri  753
1. Maddi Temeli: Devletin Kurucu İşlemi Olma  754
2. Organik Temel: Kurucu İradenin Eseri Olma  754
3. Demokratik Temeli: Anayasanın Sosyal Sözleşme Niteliği Taşıması  755
4. Biçimsel Temel: Yapılış ve Değiştirilişinin Diğer Kurallardan Farklı Esaslara Bağlanması  756
B. Anayasanın Üstünlüğünün İki Anlamı  756
1. Esasa İlişkin Üstünlük/Maddi Üstünlük (suprématie matérielle)  756
2. Şekle İlişkin Üstünlük (suprématie formelle)  757
II. ANAYASAL ÜSTÜNLÜĞÜN KURUMSAL GÜVENCESİ OLARAK ANAYASALLIK DENETİMİ  758
A. Genel Olarak  758
1. Geniş Anlamda Anayasallık Denetimi  759
2. Dar Açıdan Anayasallık Denetimi  759
B. Parlamentonun Üstünlüğünden Anayasanın Üstünlüğüne  759
1. Parlamentonun Üstünlüğü: Genel İrade Efsanesi  759
2. Genel İradenin Sarsılması: Anayasanın Üstünlüğü  760
C. Yapan Organa Göre Anayasallık Denetimi Türleri  762
1. Siyasal Organlar Eliyle Anayasallık Denetimi  762
a. Tanım  762
b. Siyasal Denetim Yoluna Yöneltilen Eleştiriler  764
2. Yargısal Denetim (Anayasa Yargısı/Anayasal Yargı)  766
III. ANAYASAYA UYGUNLUĞUN YARGISAL DENETİMİ (ANAYASA YARGISI)  769
A. Anayasa Yargısının Meşruiyeti Sorunsalı  769
B. Anayasa Yargısına Yöneltilmiş Eleştiriler ve Meşruiyet İnşâsı Arayışları  771
1. Halk İradesinin Yasama İradesiyle Özdeşleştirilemeyeceği  772
2. Seçilmiş Olmanın Tek Başına Demokrasinin Meşruiyet Ölçüsü Olmayışı  773
3. Son Sözün Yine Seçilmişlere Ait Olduğu  774
4. Kararlarının Yasama Yetkisinin Kullanımı Olmadığı  775
5. Anayasa Yargısının da Kaynağını Anayasadan Alan Bir Yargı Yetkisi Olduğu  777
C. Anayasa Yargısının Yükselişi  777
IV. ANAYASA YARGISINDA DENETİM MODELLERİ VE İŞLEYİŞ ESASLARI  779
A. Denetim Modeline Göre Anayasa Yargısı  780
1. Amerikan Modeli (Decentralized Judicial Review)  781
a. Ortaya Çıkışı  781
b. Marbury/Madison Davası ve (Amerikan) Anayasa Yargısı Bakımından Önemi  783
c. Sistemin (Modelin) Belirgin Özellikleri  784
aa. Yaygınlaştırılmış Anayasa Yargısı Modelidir (un contrôle décentralisé)  785
bb. Somut Olay Denetimine Dayanır (voi d’exception/contrôle concret)  786
cc. Denetim Ancak Düzeltici/Bastırıcı (contrôle à posteriori) Olabilir  786
dd. Verilen Kararlar Somut Olay ve Taraflarıyla Sınırlıdır (un contrôle aux effets relatifs)  787
ee. Denetimin Kapsamı ve Kararların Yerine Getirilmesi  788
d. Modelin Uygulama Çevresi  789
2. Avrupa Modeli (centralized judicial review)  790
a. Modelin Ortaya Çıkışı ve Gelişimi  791
b. Modelin Temel Özellikleri  793
aa. Merkezileşmiş, “Özel Yetkili Anayasa Yargısı” Esasına Dayanır  793
bb. Hem Soyut Hem Somut Denetime Elverişlidir  794
cc. Hem Önleyici Hem Düzeltici Sisteme Uygun Modeldir  795
dd. Mahkeme Kararları Mutlak Otoriteye Sahiptir  795
3. Her İki Modelin Tablo Eşliğinde Karşılaştırılması  795
4. Anayasallık Denetimi Modellerinin Dünya Genelinde Dağılımı  796
B. Zaman Bakımından Anayasa Yargısı  796
1. Önleyici Denetim (côntrole préventif, controle préalable, ex ante, a priori)  796
a. Tanım ve Uygulama Çevresi  796
b. Özellikleri: Olumlu ve Olumsuz Yanları  798
2. Düzeltici (Bastırıcı) Denetim (contrôle répressif, ex post, a posteriori denetim)  800
a. Tanım ve Uygulama Çevresi  800
b. Özellikleri: Olumlu ve Olumsuz Yanları  800
3. Önleyici ve Düzeltici Denetimin Çeşitli Açılardan Karşılaştırılması  802
4. Değerlendirme ve Tablo Eşliğinde Uygulama Örnekleri  803
C. Anayasal Dava Türleri (Başvuru Yolları) (le mode de contrôle)  803
1. İptal Yolu (côntrole par voie d’action, soyut norm denetimi, dava yolu)  804
2. Somut Norm Denetimi (côntrole par voie d’exception, constitutional review, def’i yoluyla denetim, itiraz yolu)  806
3. Kişisel (Bireysel) Başvuru Yolu (“individual application”, “recours individuel”, “requête individuelle”)  808
V. ANAYASALLIK DENETİMİNİN KAPSAMI VE ALANI  811
A. Denetim Kapsamı  811
1. Şekil Açısından Denetim  812
2. Esas (Öz) Açısından Denetim  812
B. Denetim Alanı (Denetime Tâbi İşlemler)  812
1. Kanunlar (Her ülkede)  812
2. Yasama İçtüzükleri ve Diğer Düzenleyici İşlemler  814
3. Uluslararası Sözleşmeler  814
4. Referandumlar  815
5. Anayasa Değişiklikleri  815
a. Şekil Bakımından Denetim  816
b. Anayasa Değişikliklerinin İçerikleri (Esas) Yönünden Denetimi ve Karşılaştırmalı Anayasa Yargısında Durum  816
aa. Esas Denetiminin Anlamı ve İçeriği  816
bb. Karşılaştırmalı Anayasa Yargısında Durum  819
VI. MAHKEMELERİN KOMPOZİSYONU (OLUŞUMU) ÜZERİNE  822
A. Mahkeme Üyelerinin Belirlenmesi Yöntemi  822
B. Üyelerin Göreve Getirilişi, Bağımsızlık ve Tarafsızlıkları  823
C. Üyelik Şartları ve Görev Süresi  825
D. AB Ülkelerinde Mahkemenin Oluşumu, Üye Sayısı ve Görev Süreleri  826
VII. MAHKEMELERİN GÖREV ALANLARI: BELLİ BAŞLI İŞLEVLERİ ÜZERİNE  827
A. Hak ve Özgürlükleri Koruma, Hukuk Devletini Güçlendirme İşlevi  828
B. Yetki Dağılımından Doğan Uyuşmazlıkları Çözme  830
1. Devlet Bileşenleri Arasında Yetki Dağılımından Kaynaklanan Uyuşmazlıklar  831
2. Devlet Organları Arasında Çıkan Yetki Uyuşmazlıkları  831
C. Ulusal Düzeyde Seçim ve Referanduma İlişkin Uyuşmazlıkların Çözümü  832
D. Siyasal Partilerin Kapatılmaları ve Malî Denetimleri  832
VIII. ANAYASALLIK DENETİMİNDE ÖLÇÜ (REFERANS) NORMLAR  833
IX. MAHKEME KARARLARININ ETKİSİ VE SONUÇLARI  836
A. Genel Olarak Yargısal Karar Alma Modelleri ve Mahkemenin Karar Türleri  836
1. Yargısal Karar Alma Modelleri  836
a. Klasik Yaklaşım  836
b. Şekilci Yaklaşım (Formalist yaklaşım)  836
c. Davranışçı Yaklaşım  837
d. Yeni Kurumsalcı Yaklaşım  837
2. Anayasa Yargısında Karar Türleri  838
a. Yokluk Kararları (inexistence)  838
b. İptal Kararları (Nullite)  840
c. Ret Kararları (Anayasaya uygunluk kararları)  840
d. “Şartlı (Rezervli) Ret”: Ret–İptal Arası Kararlar (les décisions intermédiaires)  841
aa. Kavramın Anlamı  841
bb. Şartlı Ret Kararlarına Başvuru Nedeni  842
cc. Uygulamada Durum  843
e. Çağrı Kararları  845
B. Kararların Etkisi  848
1. Kararların Bağlayıcılığı  848
2. Kararların Yürürlüğe Girmesini Erteleme  850
3. Kararların Kişiler Bakımından Etkisi  851
4. Kararların Zaman Bakımından Etkisi  851
X. ANAYASA YARGISINDA GEÇİCİ ÖNLEMLER  852
A. Geçici Önlemler Kurumuna Gereksinim ve Kurumun Amacı  852
B. Bazı Ülkelerde Uygulama Örnekleri  854
1. ABD Uygulaması  855
2. Belçika Uygulaması  856
3. Almanya Uygulaması  857
4. Türkiye Uygulaması  857
EKLER  859
Seçilmiş Kaynakça  861
Kavram Dizini  895
 


 
Kitap
Bülten
Kitap
Kitap
İndirimli Kitaplar
 
 
Ana Sayfa | 2021 Kaynakça Dokümanı | Hakkımızda | Bülten | Kişisel Verilerin Korunması | Yardım | İletişim

Seçkin Yayıncılık San. Tic. A.Ş.
Copyright © 1996 - 2024