İÇİNDEKİLER
Önsöz 5 İkinci Söz 7 Kısaltmalar 15 Özet 19 Giriş 23 Birinci Bölüm TERİM, TANIM VE KAVRAM, TARİHİ GELİŞİMİ, KONUSU VE AMACI 1. TERİM, TANIM VE KAVRAM 25 1.1. Terim 25 1.2. Tanım ve Kavram 27 2. İZ BİLİMİ VE DİĞER ADLİ BİLİMLER 28 2.1. Genel Olarak Adli Bilimler 28 2.2. Adli Bilimlerin Bazı Alt Kolları 29 3. İZ BİLİMİNİN TARİHİ GELİŞİMİ 33 3.1. Avrupa’daki Gelişimi 33 3.2. Amerika’daki Gelişimi 37 3.3. Türkiye’deki Gelişimi 38 4. İZ BİLİMİNİN KONUSU 39 4.1. Genel Olarak İz Biliminin Konusu 39 4.1.1. Delil Kavramı 40 4.1.2. Çeşitleri 41 4.1.3. Açıklamalar 43 4.1.3.1. Sanık Açıklamaları 43 4.1.3.2. Tanık Açıklamaları 46 4.1.3.3. Sanık ve Tanık Dışında Kalanların Açıklamaları 48 4.1.3.4. Yazılı Açıklamalar (Belgeler) 49 4.1.3.5. Görüntü ve/veya Ses Kaydeden Araçlarla Açıklama 50 4.2. İzler 51 4.2.1. Genel Olarak 51 4.2.2. Kavramı ve Çeşitleri 52 4.2.2.1. Kavram 52 4.2.2.2. Çeşitleri 54 5. İZ BİLİMİNİN AMACI 57 5.1. Genel Olarak 57 5.2. İzlerin Toplanması, Muhafazası ve Değerlendirilmesinde Ceza Muhakemesi Süjeleri 59 5.2.1. Hakim 59 5.2.2. Savcı 60 5.2.3. Kolluk 62 5.2.4. Bilirkişi 65 5.3. İzlerin Toplanma Vasıtaları 69 5.3.1. Suç Mahalli İncelemeleri 69 5.3.1.1. Genel Olarak 69 5.3.1.2. Suç Mahalline İlk Giden Görevliler ve Görevleri 71 5.3.1.3. Suç Mahalli İnceleme Metotları ve Tespiti 72 5.3.1.4. Suç Mahallindeki İzlerin Toplanması 73 5.3.1.5. Toplanan İzlerin Muhafazası ve İlgili Yerlere Gönderilmesi 77 5.3.1.6. Suç Mahalli İnceleme Uzmanı ve İz İnceleme Uzmanı İlişkisi 78 5.3.2. Keşif 79 5.3.3. Ölünün Tıbbi Kimliğini Belirleme 80 5.3.4. Otopsi 80 5.4. Koruma Tedbirleri ve İzlerin Toplanması, Muhafazası ve Değerlendirilmesi 83 5.4.1. Tutuklama, Yakalama, Arama ve El Koyma 83 5.4.2. Vücudun Muayenesi 86 5.4.3. Fiziki Kimliğin Tespiti 90 İkinci Bölüm DELİLLERİN İZ BİLİMİNDE İNCELENMELERİ 1. GENEL OLARAK 91 2. İZ BİLİMİ İNCELEMESİ YAPMA YETKİSİ 93 2.1. Genel Olarak 93 2.2. Polis ve Jandarma Adli İz İnceleme Laboratuvarları 95 2.3. Adli Tıp Kurumu 102 3. FİZİKSEL İNCELEMELER 104 3.1. Silah İnceleme Ünitesi (Balistik) 104 3.1.1. Genel Olarak 104 3.1.2. Ateşli Silah Mühimmatlarında Silaha Ait İzlerin Oluşumu ve İncelenmesi 107 3.1.3. Silahın Parçaları Üzerindeki Değişikliklerin Oluşması 111 3.1.4. Silahın TCK ve 6136 Sayılı Yasalar Yönünden Değerlendirilmesi 1 11 3.1.5. Antika Kararı 113 3.1.6. Silahlarda Vahim Nitelik 113 3.1.7. Atış Yapılan Yerin Tespiti 115 3.1.8. Atış Artıkları 115 3.1.8.1. Genel Olarak 115 3.1.8.2. Atış Mesafesi ve Atış Artıkları 117 3.1.8.3. Atış Artıklarının Bulaşması 118 3.1.8.4. Ateşli Silah ile Ateş Eden Elin Tespiti 118 3.1.8.5. Mermi Deliklerinin İncelenmesi 118 3.1.9.6. Ciltte ve Elbisede Giriş ve Çıkış Deliklerinin Ayırt Edilmesi 119 3.1.9.7. Camda Giriş-Çıkış Deliği 120 3.1.9.8. Genel Olarak Atış Artıklarını Toplama Metotları 120 3.1.9.9. Giysi ve Kumaş Üzerinden Atış Artığı Toplama 121 3.1.9.10. Atış Artıklarını Analitik Cihazlarla Belirleme Yöntemleri 122 3.1.9.11. Atış Artıklarını Koruma Yöntemleri 122 3.1.9.12. Atış Artıklarının Yorumlanması 123 3.1.9.13. Atış Mesafesi 123 3.1.9.13.1. Bitişik Atış 123 3.1.9.13.2. Yakın Atış (Kısa Mesafeden Atış) 124 3.1.9.13.3. Uzak Atış 125 3.2. Alet İzleri 125 3.2.1. Genel Olarak 125 3.2.2. Alet İzi Tipleri ve Alet İzlerindeki Değişiklikler 126 3.2.3. Alet İzlerinin Yorumlanmasında Dikkat Edilmesi Gerekenler 127 3.3. Oto Üzerindeki İncelemeler ile Tekerlek İzleri 127 3.3.1. Oto Üzerindeki İncelemeler 127 3.3.1.1. Motor ve Şasi Numarası Tetkiki 127 3.3.1.2. Parça Bütünleme 12 9 3.3.2. Tekerlek İzleri 129 3.4. Parmak İzi 131 3.4.1. Genel Olarak 131 3.4.2. Delil Olma Özelliği ve Tespiti 132 3.4.3. Çeşitleri ve Sınıflandırılmaları 133 3.5. El (Avuç) İzi İncelemeleri 134 3.6. Ayak ve Ayakkabı İzi İncelemeleri 134 3.6.1. Genel Olarak 134 3.6.2. Oluştuğu Zemine Göre İzler 134 3.6.3. Tespit Yöntemleri 135 3.6.4. Değerlendirilmesi 138 3.6.5. Yürüyüş Özellikleri 139 3.6.7. Ayakya da Ayakkabı İzinden Boy ve Cinsiyet Tespiti 140 3.7. Cam İncelemeleri 141 3.7.1. Genel Olarak 141 3.7.2. Sınıfsal Özellik-Bireysel (Karakteristik) Özellik 141 3.7.3. Camlardaki Delikler 142 3.7.4. Yangın Olaylarında 143 3.8. Veri İncelemeleri 144 3.8.1. Genel Olarak 144 3.8.2. Bilgisayardaki Unsurların Hukuki Durumu 145 3.8.3. Bilgisayardan Delil Elde Etme 146 3.9. Şüpheli Doküman İncelemeleri 147 3.9.1. Genel Olarak 147 3.9.2. Sahtecilik Çeşitleri 149 3.9.3. Fotokopi-Print Çıktısı-Daktilo Yazısı 151 3.9.4. El Yazısının Özellikleri 151 3.9.5. Yazı-Karakter İlişkisi 152 3.9.7. Sürüm Yeteneği-İğfal Kabiliyeti 153 3.9.8. Uzmanı ve Laboratuvar Ortamının Gereği ve Raporların Nitelikleri 153 3.9.9. Fotokopi Üzerinden İnceleme Yapmadan Kaçınmak 154 3.9.10. Örnek ve Mukayese Alma 155 3.9.11. İmza İncelemesi 156 3.9.11.1. İmza ve İmza Çeşitleri 156 3.9.11.2. İncelenmesi 157 3.9.11.3. Örnek ve Mukayese İmza 157 3.9.12. Mürekkep İnceleme 158 3.9.13. Kâğıt İncelemeleri 159 3.9.13.1. Genel Olarak 159 3.9.13.2. Filigran 160 3.10. Ses ve Görüntü Kayıtlarını İnceleme 161 3.10.1. Genel Olarak 161 3.10.2. Kullanılan Teknikler 162 3.10.3. Ses-Görüntü İncelemelerinin Faaliyet Alanı 163 3.10.4. Tanıma ve Elemedeki Standartlar 163 3.10.5. Manyetik Bantlar ve İncelenmeleri 164 4. KİMYASAL İNCELEMELER 165 4.1. Uyuşturucular-Narkotikler 165 4.1.1. Genel Olarak 165 4.1.2. Elde Edilişine Göre Uyuşturucu Maddeler 166 4.1.2.1. Tabii Olanlar 166 4.1.2.1.1. Haşhaş (Afyon) ve Ondan Elde Edilenler 166 4.1.2.1.2. Hint Keneviri Reçinesi, Esrar 167 4.1.2.1.3. Koka Ağacının Yapraklarından Elde Edilenler 168 4.1.2.2. Sentetik ya da Yeni İcat Edilmiş Uyuşturucular 168 4.1.3. Muhafaza ve İncelenmeleri 169 4.2. Boya ve Lif-İp 170 4.2.1. Boya 170 4.2.2. Lif-İp 171 4.3. Koku 173 4.4. Patlayıcı İncelemeleri 173 4.4.1. Genel Olarak 173 4.4.2. İncelenmeleri 174 4.4.3. Patlama Vakalarında Suç Mahalli İncelemesi 175 4.5. Toksikolojik İncelemeler 176 4.5.1. Genel Olarak 176 4.5.2. Zehirlenme Vakasında İz Elde Etme 176 5. BİYOLOJİK İNCELEMELER 177 5.1. DNA Analizi 177 5.1.1. Genel Olarak 177 5.1.2. DNA Analizi-Vücudun Muayenesi 180 5.1.3. Kim Tarafından Yapılmalı 180 5.1.4. Türkiye'deki İncelemeyi Yapan Kurumların Durumu 181 5.1.5. DNA Analizinde Numune 182 5.1.6. Moleküler Genetik Analizler 183 5.2. Kan 185 5.2.1. Şahıstan Kan Alma 185 5.2.2. Suç Mahallinden Kan Alma 186 5.2.3. Suç Mahallindeki Kan Lekelerinin Yorumlanması 187 5.2.4. Alkol ve Kan Tahlili 188 5.2.5. Kan-DNA 1 90 5.2.6. Kan Lekesinde Protein Profilleri 190 5.2.7. Lekenin Kan Lekesi Olup-Olmadığını Tespit 190 5.2.8. Kanın İnsan Kanı Olması 191 5.2.9. Kan Lekesinin Kadına ya da Erkeğe Ait Olması 192 5.2.10. Kan Lekesinden Grup Tayini 192 5.2.11. Kadın Genital Kanaması, Menstruasyon ve Deflorasyon Kanaması Lekesi 193 5.2.12. Düşük ve Doğum Kanı Lekesi 193 5.3. Kıl 193 5.3.1. Genel Yapısı 193 5.3.2. Bölümlerinin İncelenmesi 194 5.3.3. Örnek Alma 194 5.3.4. Saç Kıllarının Karşılaştırılması ve Kıl Kesitinin İncelenmesi 195 5.3.5. Vücuttaki Yabancı Kıllar 195 5.3.6. Hayvan ve İnsan Kıllarının Ayrımı 196 5.3.7. Kadına mı Erkeğe mi Ait Olduğu 196 5.3.8. Kılların Vücudun Hangi Bölgesine Ait Oldukları 197 5.3.9. Yaşlara Göre Kıllarda Görülen Özellikler 197 5.3.10. Saçlardaki Kozmetik Renk Değişikliklerinin İncelenmesi 198 5.3.11. Kesik Olup-Olmaması ve Ateşli Silahlar ve Kıllar 198 5.3.12. Ölüm Zamanı Tayininde Kıllar 199 5.4. Verniks, Amniyon, Anne Sütü 199 5.4.1. Verniks Caseosa (Kazeoza) Lekeleri 199 5.4.2. Amniyos (Amnion) Sıvısı Lekesi 199 5.4.3. Anne Sütü ve Sütağzı (Kolostrum) Lekesi 200 5.5. Mekonyum-Gaita-İdrar 200 5.5.1. Mekonyum 200 5.5.2. Gaita 201 5.5.3. İdrar 201 5.6. Meni 201 5.6.1. Suç Mahallinde Meni Lekesinin Tanınması 201 5.6.2. Meni Örneği Alma 202 5.6.3. Sperm Varlığını Anlama 203 5.6.4. Vajen İfrazatı Lekesi 204 5.6.6. Hayvan-İnsan Menisi 204 5.6.7. Meni Lekesinden Grup Tayini ve Spermin Aidiyeti 204 5.7. Cinsel Kromatin 205 5.8. Tükürük-Kusmuk-Sümük 205 5.8.1. Tükürük 205 5.8.2. Sümük 206 5.8.3. Kusmuk 206 5.9. Entomolojik İncelemeler 206 5.10. Mikrobiyolojik İncelemeler 208 5.11. Palinolojik (Bitkibilim) İncelemeler 209 5.11.1. Genel Olarak 209 5.11.2. Spor ve Polenlerin Miktar ve Dağılımı 209 5.11.3. Bölgelere Göre Bitkilerdeki Farklılıklar 210 Sonuç 211 Kaynakça 215 |