|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 15
GİRİŞ 17
BİRİNCİ BÖLÜM
KAVRAMLAR VE TARİHSEL GELİŞİM
I. KAVRAMLAR VE TANIMLAR 23
A. Tanım 23
B. Kusurun Derecelendirilmesi 27
C. Farklı Hukuk Dallarının Kusur Kavramına Yaklaşımı 31
1. Tüm Hukuk Dalları Bakımından Kusurun Sorumluluk Doğurma İşlevi 31
2. Sosyal Sigortalar Hukukunda Kusur Kavramı ve Özel Hukuk ile Etkileşimi 33
3. Sosyal Sigortalar Hukuku ile İş Hukukunun Aynı Zararlandırıcı Olay Bakımından Kesiştiği Ortak Sorumluluk Alanında “Kusur” Kavramının Etkisi 38
II. KUSUR SORUMLULUĞU ile KUSURSUZ SORUMLULUK AYRIMI 41
A. Genel Olarak 41
B. Kusursuz Sorumluluk İlkesini Doğuran İhtiyaçlar ve Kuramsal Temelleri 44
C. Türk Hukukunda Kusursuz Sorumluluk Türleri 46
D. Türk Sosyal Sigortalar Hukukunda Sorumluluğun Hukuki Niteliğinin Önemi 47
İKİNCİ BÖLÜM
İŞÇİYİ/SİGORTALIYI KORUMA VE GÖZETME BORCUNUN
HUKUKİ NİTELİĞİ VE KUSUR KAVRAMI İLE İLİŞKİSİ
I. İŞÇİYİ/SİGORTALIYI KORUMA ve GÖZETME BORCU 53
A. Genel Olarak 53
B. İşverenin İşçiyi/Sigortalıyı Koruma ve Gözetme Borcu ile Sınırları 54
1. Genel Olarak 54
2. Koruma ve Gözetme Borcunun Sınırları 57
C. İşverenin İşçiyi/Sigortalıyı Koruma ve Gözetme Borcunun İhlali 58
II. İŞVERENİN İŞÇİYE KARŞI SORUMLUĞUNUN HUKUKİ NİTELİĞİ HAKKINDAKİ ÖĞRETİ VE İÇTİHAT GÖRÜŞLERİ 64
A. Öğretideki Görüşler 64
1. Kusur Sorumluluğu Görüşü 64
2. Kusursuz Sorumluluk Görüşü 66
B. Yargıtayın İşverenin Sorumluluğunun Hukuki Niteliği Hakkındaki Görüşü 67
1. Kusursuz Sorumluluk Görüşünün Kabul Edildiği Dönem 68
2. Kusur Sorumluluğu Görüşünün Kabul Edildiği Dönem 78
III. GÖRÜŞÜMÜZ 87
A. Genel Kural: Kusur Sorumluluğu 87
B. İşverenin Kusursuz Sorumluluğunu Gerektiren Haller 91
1. Tehlike Sorumluluğu Açısından İşverenin Kusursuz Sorumluluğu 91
2. Adam Çalıştıranın Sorumluluğu Açısından İşverenin Kusursuz Sorumluluğu 96
3. Organizasyon Sorumluluğu Açısından İşverenin Kusursuz Sorumluluğu 99
4. Yardımcı Kişilerin Fiillerinden Sorumluluk Açısından İşverenin Kusursuz Sorumluluğu 103
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İŞÇİYİ/SİGORTALIYI GÖZETME BORCU VE
KUSUR AÇISINDAN SEBEPLERİN ÇOKLUĞU, İLLİYET BAĞININ ÖNEMİ
I. İŞÇİYİ/SİGORTALIYI GÖZETİM BORCUNUN İHLALİNDE SEBEPLERİN ÇOKLUĞU, KUSUR VE UYGUN NEDENSELLİK BAĞI 109
A. Genel Olarak 109
B. Sebeplerin Çokluğu Halinde Nedensellik Bağı 110
C. İlliyet Bağının Kesilmesi 111
1. Mücbir Sebep 112
2. Zarar Görenin Ağır Kusuru 115
3. Üçüncü Kişinin Ağır Kusuru 118
II. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARIYLA İLGİLİ TAZMİNAT MİKTARININ BELİRLENMESİNDE KUSURUN ETKİSİ VE SEBEPLERİN ÇOKLUĞU 119
A. Genel Olarak 119
B. Tazminatın Belirlenmesinde İşverenin Kusurunun Ağırlığının Önemi 126
1. Kusur Sorumluluğunda İşverenin Kusurunun Ağırlığı 126
2. Kusursuz Sorumlulukta İşverenin Kusurunun Ağırlığı 128
C. Tazminatın Belirlenmesinde Zarar Görenin Kusurunun Ağırlığı 129
1. Zarar Görenin Zarara Razı Olması Halinde Zarar Verenin Kusuru 129
2. Zarar Görenin Ortak Kusuru 133
3. Üçüncü Kişinin Ortak Kusuru 145
4. Beklenmedik Halin Zarara Katkısı 147
5. Yapısal Yatkınlığın (Bünyevi İstidadın) Zarara Katkısı 148
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
SOSYAL SİGORTA HUKUKUNDA KUSUR,
RÜCU HAKKININ HUKUKİ NİTELİĞİ VE TESELSÜL İLİŞKİSİ
I. RÜCU HAKKININ HUKUKİ NİTELİĞİ 153
A. Genel Olarak 153
B. Sigorta Edimlerinden Doğan Rücu Hakkının Hukuki Niteliği 156
1. Genel Olarak 156
2. 5510 Sayılı Kanunda Rücu Düzenlemeleri 159
3. Kurumun Basit Rücu ya da Kanuni Halefiyete Dayanarak Rücu Hakkını Kullanmasının Yaratacağı Farklar 160
4. Sorumlu İşveren ve Sorumlu Üçüncü Kişi Bakımından Rücu Hakkının Hukuki Niteliğinin Farkı 165
5. Bildirimsiz Çalıştırılan Sigortalı Bakımdan Rücu Hakkının Hukuki Niteliği 166
6. Rücu Hakkının Hukuki Niteliği ile Kusur Prensibi Arasındaki İlişki 167
7. Rücu Hakkının Hukuki Niteliği ile Kusurun Tazminat Hesaplamasındaki Sırası Arasındaki İlişki 168
8. Görüşümüz 170
II. RÜCU DAVALARINDA KUSUR 173
A. Genel Olarak 173
B. SSGSSK Uyarınca İşverenin Sorumluluğu Açısından Kusur 174
1. Kusur Sorumluluğu 174
a. İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları Bakımından İşverenin Sorumluluğu 174
aa. Sorumluluğun Hukuki Niteliği 174
ab. Kusuru Nedeniyle İşveren Gibi Sorumlu Tutulanlar 179
b. İş Kazasının Kuruma Bildiriminde Gerçeğe Aykırılık Nedeniyle İşverenin Sorumluluğu 182
2. Kusursuz Sorumluluk 183
a. İş Kazasının Bildirimi Açısından Kusur 183
b. Süresinde Bildirilmeyen Sigortalılıktan Doğan Sorumluluk Açısından Kusur 185
c. Sigortalının Bünyece Elverişli Olmayan İşlerde Çalıştırılması Açısından Kusur 196
C. Rücu Davalarında Üçüncü Kişinin Kusuru 200
1. Genel Olarak 200
2. Kısa Vadeli Sigortalar Bakımından 201
3. Uzun Vadeli Sigortalar Bakımından 210
D. Sorumluluk Sigortasına Rücu Bakımından Kusur 214
III. RÜCU DAVALARINDA KUSUR AÇISINDAN TESELSÜL İLİŞKİSİ 219
A. Genel Olarak 219
B. Kurum, İşveren ve Üçüncü Kişinin Sigortalıya Karşı Müteselsil Sorumluluğu 224
C. İşveren ve Üçüncü Kişinin Kuruma Karşı Müteselsil Sorumluluğu 226
IV. MUKAYESELİ HUKUKTA KURUMLARIN RÜCU HAKKINA GENEL BİR BAKIŞ 233
BEŞİNCİ BÖLÜM
TAZMİNAT VE RÜCU SORUMLULUĞU AÇISINDAN KAÇINILMAZLIK, MÜCBİR SEBEP VE BEKLENMEYEN HAL İLİŞKİSİ
I. SORUMLULUK HUKUKUNDA KAÇINILMAZLIK KAVRAMI 235
A. Genel Olarak 235
1. Mücbir Sebep ve Beklenmeyen Halin İfa Engeli Olması 235
2. Mücbir Sebep 236
3. Beklenmeyen Hal 238
4. Mücbir Sebep ve Beklenmeyen Halin Ortak Kurucu Unsuru “Kaçınılmazlık” 238
B. Karşılaştırmalı Hukukta Kaçınılmazlık 239
C. İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülüklerine Aykırılık ve Kaçınılmazlık İlişkisi 245
II. RÜCU VE TAZMİNAT DAVALARINDA KAÇINILMAZLIK KAVRAMININ FARKLI YORUMU VE İLLİYET BAĞINA ETKİSİ 247
A. Genel Olarak 247
B. Doktrinde Kaçınılmazlık Kavramı ve Uygulaması ile İlgili Görüşler 249
C. Rücu ve Tazminat Davaları Açısından Yargıtayın “Kaçınılmazlık” Uygulaması 250
1. Genel Olarak 250
2. Rücu ve Tazminat Davaları Açısından Kaçınılmazlık Kavramına İlişkin Mutlaklık – Nispilik Sorunu 251
3. Rücu Davalarında Mutlaklık – Nispilik Açısından Yargıtayın Kaçınılmazlık İlkesine Bakışı 253
a. İş Kazaları Bakımından Kaçınılmazlık 253
b. Meslek Hastalıkları Bakımından Kaçınılmazlık 254
c. Bünyesel Faktörler Açısından Kaçınılmazlık 257
4. Tazminat Davalarında Mutlaklık – Nispilik Açısından Yargıtayın Kaçınılmazlık İlkesine Bakışı 258
a. İş Kazaları Bakımından Kaçınılmazlık 258
b. Meslek Hastalıkları Bakımından Kaçınılmazlık 260
c. Bünyesel Faktörler Açısından Kaçınılmazlık 262
5. Müteselsil Sorumluluk Hallerinde Kaçınılmazlık 265
III. KUSUR VE KAÇINILMAZLIK İLİŞKİSİ IŞIĞINDA YARGITAYIN UYGULAMASININ DEĞERLENDİRİLMESİ 267
A. Genel Olarak 267
B. Yargıtayın Güncel İçtihadı ve Değerlendirme 268
ALTINCI BÖLÜM
TBK M. 55 IŞIĞINDA SİGORTA EDİMLERİ İLE MADDİ TAZMİNATIN KUSUR BAKIMINDAN KARŞILIKLI ETKİLEŞİMİ
I. GENEL OLARAK 275
II. DENKLEŞTİRME GEREKLİLİĞİ VE TEMELİ 278
III. DENKLEŞTİRMEDE SOSYAL GÜVENLİK EDİMLERİNİN YERİ 281
A. Genel Olarak 281
B. Denkleştirmeye Tabi Olma Açısından Ödemeler 282
1. Rücu Edilemeyen Sosyal Güvenlik Ödemeleri 282
2. Rücu Edilebilen Sosyal Güvenlik Ödemeleri 283
3. İfa Amacı Taşımayan Ödemeler 289
IV. TBK M. 55 UYARINCA ZARAR, TAZMİNAT, KUSUR İLİŞKİSİ 294
A. Tazminatın Belirlenmesinde Sıra 294
B. Zararın Hesaplanması ve Kusur İlişkisi 296
C. TBK m. 55’in Gerekçesinde Yer Alan Kusur ve Kaçınılmazlık Düzenlemesi ile İlgili Tartışmalar 305
D. TBK m. 55 ve Kusur Bağlamında Hakkaniyet İndirimi Yasağı 308
1. Genel Olarak 308
2. TBK m. 55’in Hakkaniyet Yasağı Düzenlemesine İlişkin Görüşler 311
3. Uygulamada Hakkaniyet İndirimi 314
a. Genel Olarak 314
b. Kusursuz Sorumluluk Durumunda Hakkaniyet Gereği Tazminat 315
c. Kusur Sorumluluğu Durumunda Hakkaniyet Gereği Tazminat 317
E. İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bakımından Hâkimin Yorum Faaliyeti Kapsamında Hakkaniyete Dayalı Karar Verme Yetkisi 320
1. Genel Olarak 320
2. Hâkimin Takdir Yetkisine Dayanarak, Hakkaniyet Gereği İşverenin Sorumluluğunu Azaltması veya Sorumluluk Yaratması 321
3. Hâkimin Hukuk Yaratmak Suretiyle Hakkaniyet Gereği İşverenin Sorumluluğunu Azaltması veya Arttırması 326
a. Genel Olarak 326
b. İş Hukuku ve Sosyal Sigortalar Hukukundaki Boşluklar Bakımından Hâkimin Hukuk Yaratma Faaliyeti 328
c. TMK’nın 55. Maddesindeki Hakkaniyet Yasağı Düzenlemesinin, Hâkimin Hukuk Yaratmasını Gerektirecek Bir Boşluk İçerip İçermediği 330
d. TBK’nın 55. Maddesindeki Hakkaniyet Yasağı Düzenlemesinin, Hâkimin Yorum Faaliyeti Çerçevesinde 5510 Sayılı SSGSSK’nun 21. Maddesi ile Kıyaslanması 337
F. TBK’nın 55. Maddesi Çerçevesinde Tazminatın Belirlenmesi Bakımından İşgöremezlik ve Kusur İlişkisi 338
YEDİNCİ BÖLÜM
KUSUR TESPİT YÖNTEMİ VE FARKLI DAVALARIN
KUSUR BAKIMINDAN BİRBİRİNE ETKİSİ
I. ZARARLANDIRICI SİGORTA OLAYINDA BAŞVURU YÖNTEM ve SIRASI 341
A. Genel Olarak 341
B. Zararlandırıcı Sigorta Olayının Bildirimi 344
II. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞININ KURUM TARAFINDAN TESPİT VE TAKİBİ 345
III. KURUMA BAŞVURMADAN TAZMİNAT DAVASI AÇILMASI DURUMUNDA KUSUR TESPİTİ 354
IV. KUSUR TESPİT YÖNTEMİ AÇISINDAN KURUM MÜFETTİŞ RAPORU İLE RÜCU VE TAZMİNAT DAVASI ARASINDAKİ BAĞLANTI 356
V. KUSUR TESPİTİNDE VE ZARAR HESAPLAMASINDA BİLİRKİŞİLİK KURUMUNUN YERİ 359
A. Genel Olarak 359
B. Kusur Bilirkişiliği 363
C. Hesap Bilirkişiliği 369
D. Bilirkişi Raporlarının Değerlendirilmesi 372
VI. FARKLI YARGILAMALARIN KUSUR AÇISINDAN BİRBİRİNE ETKİSİ 379
A. Ceza Mahkemesince Tespit Edilen Kusur Oranının Rücu Davalarında Bağlayıcılığı 379
B. Tazminat Davalarında Belirlenen Kusur Oranının Rücu Davaları Yönünden Bağlayıcılığı 384
C. Rücu Davalarında Gerçek Zarar Miktarının Belirlenmesi ve Tazminat Davasının Buna Etkisi 387
1. Genel Olarak 387
2. Rücu ve Tazminat Davası Arasındaki “Gerçek Zarar” İlişkisi 390
D. Rücu Davasında Belirlenen Kusur Oranlarının Tazminat Davasına Etkisi 397
Sonuç 401
Kaynakça 423 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
