İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR 13
GİRİŞ 15
BİRİNCİ BÖLÜM
HUKUK VE GIDA GÜVENLİĞİ
I. GIDANIN HUKUKİ TANIMI 23
A. Genel Olarak Gıda 25
1. Gıda Kapsamına Dâhil Olduğu Açıkça Belirtilen Ürünler 30
2. Gıda Kapsamında Olmadığı Açıkça Belirtilen Ürünler 35
B. Özel Nitelikli Gıdalar 43
1. Takviye Edici Gıda 44
2. Okul Gıdası 47
3. Helal Gıda 50
4. Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizma ve Ürünlerinin Kullanıldığı Gıda 53
5. Coğrafi İşaret veya Geleneksel Ürün Adı Taşıyan Gıda 55
6. Organik Gıda 59
C. Sağlık veya Beslenme Beyanı İçeren Gıdalar 61
II. GIDA GÜVENLİĞİ 63
A. Gıda Hakkı 63
1. Gıda Güvencesi 65
2. Gıda Güvenliği 68
3. Güvenli Gıda 73
B. Gıda Güvenliğini Tehdit Eden Bir Unsur Olarak Gıdada Taklit ve Tağşiş 75
C. Gıdanın Piyasaya Arzında Tüketici Haklarının Korunması 78
III. TÜRK GIDA KODEKSİ 81
A. Türkiye’de Gıdanın Kodifikasyonu 81
B. Regülasyon Modeli 87
1. Birincil–İkincil Düzenleme Alanları 87
2. Yatay ve Dikey Gıda Kodeksi 90
a. Yatay ve Dikey Gıda Kodeksinin Kapsamı 92
b. Türk Gıda Kodeksinin Hazırlanma Usulü 96
3. Genel ve Özel Nitelikli Düzenleme Yöntemi 99
C. Gıda Kodekslerinde Uluslararasılaştırma Politikası 100
1. Uluslararası Gıda Hukukuna Uyum 100
2. Avrupa Birliği Gıda Hukukuna Uyum 102
Ç. Türk Gıda Kodeksine Uygun Gıdaların Tüketiminden Kaynaklanan
Zararlardan Dolayı İdarenin Sorumluluğu 105
İKİNCİ BÖLÜM
GIDADA TAKLİT VE TAĞŞİŞ
I. GIDADA TAKLİT VE TAĞŞİŞİN TARİHİ VE ORTAYA ÇIKIŞ NEDENLERİ 110
II. TAKLİT VE TAĞŞİŞİN EN FAZLA KARŞILAŞILDIĞI GIDALAR 116
III. BİR HAKSIZLIK OLARAK GIDADA TAKLİT VE TAĞŞİŞ 120
A. Doktrinde Gıdada Taklit ve Tağşişi Tanımlama Çabaları 122
B. Gıdada Taklit ve Tağşişin Suç Niteliği 125
1. Gıda Kanunu’nda Düzenlenen Suç 127
2. Diğer Özel Kanunlarda Düzenlenen Suçlar 129
3. Türk Ceza Kanunu’nda Düzenlenen Suçlar 132
C. Gıda Kanunu’na Göre Gıdada Taklit ve Tağşiş Kabahati 134
1. Kanunilik İlkesi Açısından Gıdada Taklit ve Tağşiş Kabahati 136
2. Taklit ve Tağşiş Kabahatinin Unsurları 139
a. Fail ve Mağdur 139
b. Taklit ve Tağşiş Fiili 146
i. Gıdanın Taklidi 147
ii. Gıdada Tağşiş 151
c. Taklit ve Tağşiş Konusu Gıdayı Üretme, İthal Etme veya Piyasaya
Arz Etme 157
ç. Fiilin Tekliği 161
d. İlliyet Bağı ve Netice 164
e. Kusur 168
f. Taklit ve Tağşiş Kabahatinin Özel Görünüm Şekilleri 172
i. İştirak 172
ii. Teşebbüs 175
g. Hukuka Uygunluk Nedenleri 177
Ç. Diğer Kanunlar Kapsamında Gıdada Taklit ve Tağşiş 181
1. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun 182
2. Biyogüvenlik Kanunu 184
3. Organik Tarım Kanunu 185
4. Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair
Kanun 187
5. İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu 188
IV. TAKLİT VE TAĞŞİŞE BENZER NİTELİKTE KABAHAT OLUŞTURAN DİĞER GIDA
GÜVENLİĞİ İHLALLERİ 190
A. Yanlış Etiketleme veya Tüketiciyi Yanıltıcı Reklam 190
B. Yetkisiz Gıda Üretimi veya Piyasaya Arz 193
C. Gıda Üretiminde Yasaklanmış Ürünlerin Kullanımı 194
Ç. Onaya Tabi Ürünlerin Onay Alınmaksızın Üretimi veya Piyasaya Arzı 195
D. Türk Gıda Kodeksine Aykırı Bir Şekilde Gıda Üretimi veya Piyasaya Arz 195
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
GIDA KANUNU KAPSAMINDA TAKLİT VE TAĞŞİŞE UYGULANACAK İDARİ YAPTIRIMLAR
I. İDARİ YAPTIRIMLARIN TÜRK HUKUK SİSTEMİNDEKİ YERİ 197
II. GIDADA TAKLİT VE TAĞŞİŞE KARŞI ÖNLEYİCİ HUKUK POLİTİKASI 200
A. Gıda Kontrol Sisteminin Etkinliği 201
B. Olağan Kolluk Tedbirleri 208
1. Yasaklama Kararları ile Gıdaların Onaya Tabi Tutulması 209
2. İhtiyatlılık İlkesi Kapsamında Alınan Tedbirler 213
3. Riskler ve Alınan Tedbirler Hakkında Kamuoyunu Bilgilendirme
Yükümlülüğü 216
a. AB Uyarı ve İş Birliği Ağı 218
b. Ülkemizdeki Uygulama 220
4. Gıda Güvenliği Uygulamaları ve İzlenebilirlik 222
C. İdari Yaptırımlar 226
1. İdari Tedbirler 227
a. El Koyma ve Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesi 228
b. Gıdanın İthalat ve İhracatında Uygulanan İdari Tedbirler 230
c. Diğer İdari Tedbirler 233
ç. Gıdada Taklit ve Tağşişe Karşı Öngörülen İdari Tedbirlerin
Güvenlik Tedbirlerinden Farkı 237
2. İdari Para Cezaları 239
3. İfşa İşlemi 242
4. Ticari Faaliyetten Men Kararları 252
III. GIDADA TAKLİT VE TAĞŞİŞ NEDENİYLE İDARİ YAPTIRIM UYGULAMASI 255
A. Yetkili Merci 256
1. Kişi Bakımından Yetki 257
2. Konu Bakımından Yetki 260
3. Yer Bakımından Yetki 261
4. Zaman Bakımından Yetki 262
B. İdari Yaptırımların Şekil ve Usulü 264
1. Gıda İşletmelerinin Resmî Kontrole Tabi Tutulması 265
2. Numune Alma Usulü 267
3. Muayene ve Analiz Raporu Tanzimi 269
a. Muayene ve Analiz Raporu 270
b. Muayene ve Analiz Raporuna İtiraz 272
c. Gıda Kontrol Laboratuvarlarının Yetkinliği, Güvenilirliği ve
Tarafsızlığı 273
C. İdari Yaptırım Kararlarının Sebebi 275
Ç. İdari Yaptırım Kararlarının Konusu 280
1. Genel Olarak 280
2. Konu Unsuru Bakımından Hukuka Uygunluk 280
a. İdari Yaptırımların Kanuniliği İlkesi 281
i. Anayasal Dayanak 281
ii. İdari Yaptırım Türlerine Göre Kanunilik İlkesinin Uygulanma
Derecesi 283
iii. Gıdada Taklit ve Tağşişe Karşı Öngörülen İdari Yaptırımların
Kanunilik İlkesine Uygunluğu 284
b. Ölçülülük İlkesi 289
i. İdari Para Cezası Açısından 289
ii. İfşa Yaptırımı Açısından 293
c. Mükerrer Ceza Yasağı 298
i. Ceza Soruşturmasına Başlanılmış Olmasının İdari Yaptırım
Uygulama Yetkisine Etkisi 299
ii. Bir Fiil Nedeniyle Adli ve İdari Cezaların Aynı Anda
Uygulanabilirliği 300
iii. Bir Fiil Nedeniyle Birden Fazla İdari Yaptırımın
Uygulanabilirliği 302
iv. Ceza Mahkemesi Kararlarının İdari Yaptırım Kararlarına Etkisi 305
ç. Farklı Türdeki İdari Yaptırımların Eşzamanlı Uygulanması 308
d. İnsan Onuru ile Kişinin Maddi ve Manevi Varlığını Geliştirme
Hakkının Korunması Açısından İfşa İşlemi 310
e. Aleyhe Hüküm Kurma Yasağı 315
IV. GIDADA TAKLİT VE TAĞŞİŞE RAĞMEN İFŞA İŞLEMİNİN GERÇEKLEŞTİRİLMEMESİ 316
IV. İDARİ YAPTIRIM KARARLARININ ETKİNLİĞİ 317
V. HUKUKA AYKIRI İDARİ YAPTIRIM KARARLARINDAN DOLAYI İDARENİN
TAZMİNAT SORUMLULUĞU 321
A. Hukuka Aykırı İfşa İşleminden Dolayı İdarenin Tazminat Sorumluluğu 321
B. Hukuka Aykırı Diğer İdari Tedbirlerden Dolayı İdarenin Tazminat
Sorumluluğu 324
VI. GIDADA TAKLİT VE TAĞŞİŞTEN DOLAYI UYGULANACAK İDARİ YAPTIRIMLARIN
YARGISAL DENETİM USULÜ 327
A. Yargısal Denetimde Görevli Mahkeme 328
B. Dava Açma Süreleri 335
C. Olağan Kanun Yolları 339
Ç. İdari Yaptırım Kararlarının Farklı Yargı Kollarının Denetimine Tabi
Tutulmasının Ortaya Çıkardığı Sorunlar 343
SONUÇ 347
KAYNAKÇA 355 |