İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR LİSTESİ 13
GİRİŞ 15
BİRİNCİ BÖLÜM
ALMAN HUKUK TEORİSİNİN TARİHSEL ARKA PLANI
A. Alman Hukukunun Tekâmül Safhalarına Genel Bir Bakış 19
B. Roma Hukukunun Yeniden Canlandırılması: Corpus Iuris Civilis ve Skolastik Tin 21
1. Corpus Iuris Civilis 21
2. Birinci Safha: Glossatorlar 23
3. İkinci Safha: Postglossatorlar 24
C. Almanya’da İktibas Öncesi Siyasal ve Hukukî Durum 25
1. Germenlerin Manevi Halefiyeti: Papa’nın Tacı 25
2. Halk Hukuku “Volksrecht” Devri 27
D. İktibas Sürecinin Tetkik Usûlü 28
1. İktibas Hadisesinin Temellendirilmesi 28
2. İktibas Sürecinin İrdelenmesine Yönelik Modern Metot 31
3. İktibas Sürecinin Coğrafya ve Zaman Bakımından Ayrımı 35
E. Roma Hukukunun Almanya’da İktibası 36
1. İktibasın Hazırlık Safhaları 36
a. İktibasın Eğitim ve Öğretim Ayağı 37
b. Kilisenin ve Kanonik Hukukun Konumu 38
c. Hukuk Eserleri ve Hukukçular 40
2. Roma Hukukunun İktibası ve Yerel Hukukun Konumu 42
a. Yerel Hukukun Yetersiz Oluşu 42
b. Yargı Teşkilatının Dönüşümü 44
c. İmparatorluk Yüksek Mahkemesinin Yapısı ve İşlevi 45
F. 16. Yüzyılda İktibasın Seyri ve Millî Hukukun İnhitatı 46
1. Toplumsal Yaşamın Dönüşümü ve Gereksinimler 47
10 İçindekiler
2. İktisadî Dönüşüm, Protestanlık ve Köylü Ayaklanmaları 48
G. 16. ve 17. Yüzyıl Hümanist Roma Hukuku Öğretisi 50
H. Pandekt Hukuk İlmi 52
1. Pandekt Hukuk İlminin Mânâsı ve İşlevi 52
2. Pandekt Hukuk İlminin Kaynakları 57
İKİNCİ BÖLÜM
TARİHÇİ HUKUK OKULU BAĞLAMINDA HUKUKUN DÖNÜŞÜMÜ
A. Giriş 59
B. Tarihçi Hukuk Okulunun Teşekkül Safhası 61
1. Teorik Zemin 61
2. Siyasal Zemin ve Kanunlaştırma Tartışması 61
C. Savigny İle Teorik İnşa 63
1. Marburg Yılları ve Jakob Grimm 63
2. Genel Hatlarıyla Savigny Öğretisi 64
3. Hukukun Kaynağı Öğretisi: “Volksgeist” 65
4. Programın İlanı ve Tepkiler 67
D. Tarihçi Hukuk Okulunun Yapısı ve Germenci Temâyüller 70
E. Roma Hukukunun Değeri ve Konumu 71
F. 19. Yüzyıl Alman Hukuk Bilimi Açısından Roma Hukukunun Değeri 75
1. Alman Hukuku Kıskacında Roma Hukuku 76
2. Halk Hukuku ve Hukukçular Hukuku Tartışması 78
3. Savigny’nin Gözünde Kanun Koyucunun Konumu 80
G. Savigny’nin Hukuk Teorisinin Çözümlemesi 80
H. Hegel’in Hukuk Felsefesinin Konumu ve Etkileri 84
1. Hukukun Sosyolojikleştirilmesi Bağlamında Hegel 84
2. Kavram ve Terimlerin Belirlenmesi 85
3. “Volksgeist” Kavramının Kökeni ve Evrilmesi 87
4. Hegel’de “Volksgeist” Kavramının Yapısı 90
5. Hegel’in Kanunlaştırma Tartışmasında Tutumu 94
İ. BGB’nin Teşekkülü 95
1. Hâkim Hukukî Anlayış ve Germencilerin Durumu 95
2. Siyasî Süreç ve Lex Lasker 96
3. Komisyonların Benimsediği Metot 98
İçindekiler 11
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ALMAN HUKUKUNUN ETKİLERİ
A. Pandekt Hukuk İlminin İsviçre Özel Hukukuna Etkileri 99
1. İsviçre’de Kanunlaştırma Fikri ve Tarihsel Arka Plan 99
a. 1881 Tarihli OR’nin Tarihsel Arka Planı ve Kökeni 105
b. BGB’nin 1912 TarihliÜzerindeki Tesirleri 106
2. İsviçre Mahkemelerinde BGB Hükümlerinin Kaynak Değeri 107
3. Circolazione de modelli: Dolaşım Teorisi 107
4. ZGB’nin Özgünlüğü Bağlamında Genel Kısmının Önemi ve Sonuçları 109
B. Genel Hatlarıyla Osmanlı’da Hukuk 111
C. Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi Hukukta Modernleşme Hareketleri 114
1. Genel Hatlarıyla Hukukun Dönüşümü 114
2. İktibaslar Bağlamında Lozan Muahadesi 122
3. Siyasal Açıdan Cumhuriyet Dönemi İktibas Hareketi 126
SONUÇ 133
KAYNAKÇA 137 |