İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 19
GİRİŞ 21
1. İsimlendirme Konusu 21
2. Kanun Yolu Kavramı 22
3. Kanun Yollarının Amacı 22
4. Kanun Yollarının Çeşitleri 25
a. Olağan Kanun Yolu 27
b. Olağanüstü Kanun Yolu 28
Birinci Bölüm
FRANSA VE TÜRKİYE’DE İDARÎ YARGININ GELİŞİMİ
I. FRANSA’DA İDARÎ YARGININ GELİŞİMİ 29
A. İhtilâl (1789) Öncesi Dönem 29
B. İhtilâl (1789) Sonrası Dönem 30
1. Conseil d’État’nın Kurulması 31
2. Vilayet Konseylerinden İdare Mahkemelerine 33
C. İdarî Davaların Ortaya Çıkışı 34
1. İptal Davasının Ortaya Çıkışı 35
2. Tam Yargı Davalarının Ortaya Çıkışı 36
II. TÜRKİYE’DE İDARÎ YARGININ GELİŞİMİ 38
A. Tanzimat Öncesi Dönem 38
1. Genel Bilgiler 38
2. Memurların Sorumluluğu 43
3. Memurların Haksızlıklarına Karşı Şikâyet Yolu 45
4. Kadılar 46
5. Mezalim Mahkemeleri 47
B. Tanzimat Sonrası Gelişmeler 48
1. Şûray–ı Devletin Kurulması 49
2. Taşra Meclisleri ve Yargılama Yetkisinin Gelişimi 53
3. Cumhuriyet Dönemi 56
a. 1920–1924 Dönemi 56
b. Şûray–ı Devletin Yeniden Kuruluşu 57
c. Şûrayı Devlet’den Devlet Şûrası’na 60
d. 1961 Anayasasında Danıştay 61
e. 1982 Sonrası İdarî Yargı 62
f. İl İdare Kurullarından İdare Mahkemelerine 62
g. Tam Yargı Davaları ve İdarenin Sorumluluğu 64
İkinci Bölüm
FRANSA VE TÜRKİYE’DE İDARÎ YARGI TEŞKİLÂTI
I. FRANSA’DA İDARÎ YARGI TEŞKİLÂTI 67
A. Conseil d’État (Danıştay) 67
1. Conseil d’État Anayasal Bir Kurum Değildir 67
2. Conseil d’État’nın Personeli ve Atama Usulü 68
a. Conseil d’État’da Yargısal Görev Yapan Personel 68
b. Conseil d’État Personelinin Atanmaları 69
3. Conseil d’État Personelinin Hukukî Statüsü 72
4. Conseil d’État’nın Yönetimi 74
a. Conseil d’État’nın Başkanı 74
b. Conseil d’État Başkan Vekili 75
c. Bölümler, Daireler ve Başkanlar 76
5. Conseil d’État’nın Görevleri 77
a. Conseil d’État’nın Danışmanlık Görevleri 77
b. Conseil d’État’nın Yargısal Görevleri 78
6. Conseil d’État’da Karar Verme Biçimleri 80
a. Tek Hâkimle Verilen Kararlar 80
b. Kurul Halinde Verilen Kararlar 81
7. Kamu Raportörü 82
B. İdarî İstinaf Mahkemeleri 82
1. İdarî İstinaf Mahkemelerinin Görevleri 82
2. İdarî İstinaf Mahkemelerinin Yapısı 83
3. İdarî İstinaf Mahkemelerinin Personeli ve Statüsü 84
C. İdare Mahkemeleri 85
1. İdare Mahkemelerinin Görevleri 85
2. İdare Mahkemelerinin Yapısı 85
3. İdare Mahkemelerinin Personeli ve Statüsü 86
II. TÜRKİYE’DE İDARİ YARGI TEŞKİLÂTI 86
A. Danıştay 86
1. Danıştay Anayasal Bir Kurumdur 86
2. Danıştay’ın Personeli ve Atama Usulü 88
a. Danıştay Üyelerinin Nitelikleri ve Atanması 89
b. Savcılar ve Tetkik Hâkimleri 92
3. Danıştay ve Personelinin Hukukî Statüsü 93
4. Danıştay’ın Yönetimi 96
a. Danıştay Başkanı 96
b. Danıştay Başsavcısı 97
c. Daire Başkanları 97
5. Danıştay’ın Görevleri 98
a. Danıştay’ın Danışmanlık Görevleri 98
b. Danıştay’ın Yargısal Görevleri 101
(1) Danıştay’ın Temyiz Görevi 101
(2) Danıştay’ın İstinaf Görevi 102
(3) Danıştay’ın İlk Derece Mahkemesi Olarak Görevleri 103
6. Danıştay’da Karar Verme Mercileri ve Usulleri 104
a. Danıştay Daireleri 104
(1) Daire Sayısı ve Görevleri 104
(2) Dairelerde Karar Alma Yöntemi 105
(3) Dairelerin Görev Dağılımı (İş Bölümü) 106
b. Danıştay Genel Kurulu 108
c. İdarî İşler Kurulu 108
d. İdarî ve Vergi Dava Daireleri Kurulları 109
e. İçtihatları Birleştirme Kurulu 111
f. Başkanlar ve Başkanlık Kurulu 112
B. Bölge İdare Mahkemeleri 114
1. Bölge İdare Mahkemelerinin Kuruluşu ve Yapısı 114
2. Bölge İdare Mahkemelerinin İşleyişi 117
3. Bölge İdare Mahkemelerinin Görevleri 120
C. İdare ve Vergi Mahkemeleri 121
1. Mahkemelerin Kuruluşu ve İşleyişi 122
2. Mahkemelerin Görevleri 123
3. Mahkemelerin Personeli 124
Üçüncü Bölüm
FRANSA’DA KARARLARA KARŞI BAŞVURU YOLLARI
I. İSTİNAF 132
A. Genel Bilgiler 132
B. İstinaf Kanun Yolunun Usule İlişkin Kuralları 134
1. İstinafta Yetkili Mercii 134
2. Dilekçe ve İçeriği 135
3. Avukatla Temsil Zorunluluğu 136
4. İstinafa Başvuru Süresi 137
5. İstinafa Başvurma Hakkı Olanlar 138
6. İstinafa Götürülebilecek Kararlar 140
C. İstinaf Kanun Yolunun Esasa İlişkin Kuralları 141
1. İstinaf Yargılamasının Sınırı 141
2. İstinaf Sebepleri 142
D. İstinaf İncelemesi ve Sonuçları 144
1. İstinafın Dévolutif Etkisi 144
2. İstinafın Évocation Etkisi 146
E. Türev İstinaflar 149
1. Mukabil İstinaf 149
2. Başkasına Yöneltilen İstinaf 150
II. TEMYİZ 152
A. Genel Bilgiler 152
B. Temyizin Durdurucu Etkisinin Olmayışı 154
C. Temyiz Kanun Yolunun Usule İlişkin Kuralları 155
1. Temyizde Yetkili Mercii 155
2. Dilekçe ve Avukatla Temsil Zorunluluğu 155
3. Temyize Başvuru Süresi 157
4. Temyize Başvurma Hakkı Olanlar 158
5. Temyize Götürülebilecek Kararlar 160
D. Temyizde Kabul Edilebilirlik İncelemesi 161
E. Temyiz (Bozma) Sebepleri 166
1. Dış Unsurlar Bakımdan Kararın Hukuka Uygunluğu 168
2. İç Unsurlar Bakımdan Kararın Hukuka Uygunluğu 171
F. Temyiz İncelemesi Sonunda Verilen Kararlar 176
1. Temyiz Başvurusunun Reddi 176
2. Temyize Konu Kararın İptali 176
III. YARGILAMANIN YENİLENMESİ 180
A. Genel Bilgiler 180
B. Yargılamanın Yenilenmesinde Usule İlişkin Şartlar 181
C. Yargılamanın Yenilenmesinde Esasa İlişkin Şartlar 182
1. Yargılamanın Yenilenmesi Sebepleri 182
2. İnceleme Sonunda Verilecek Kararlar 184
IV. DİĞER BAŞVURU YOLLARI 184
A. Maddî Hataların Düzeltilmesi Başvurusu 185
1. Usule İlişkin Kurallar 186
2. Esasa İlişkin Kurallar 186
B. İtiraz Başvurusu 190
1. Genel Bilgiler 190
2. Usule İlişkin Kurallar 192
3. Verilebilecek Kararlar 193
C. Üçüncü Kişinin İtiraz Başvurusu 193
1. Usule İlişkin Kurallar 195
2. Verilebilecek Kararlar 198
D. Kanun Yararına Başvuru 198
1. Usule İlişkin Kurallar 200
2. Verilebilecek Kararlar 201
Dördüncü Bölüm
TÜRKİYE’DE BAŞVURU YOLLARININ TARİHİ SEYRİ
I. ÖNCEKİ HUKUKUMUZDA VE KANUNLARIMIZDAKİ DURUM 203
A. Önceki Hukukumuzda Mahkeme Kararlarının Denetlenmesi 203
1. Klasik Dönem 203
2. Tanzimat Sonrası Gelişmeler 208
B. Önceki Kanunlarda Yer Alan Başvuru Yoları 212
1. 1925 Tarih ve 669 Sayılı Kanunda Başvuru Yolları 214
a. İtiraz 215
b. Temyiz 216
c. Yargılamanın Yenilenmesi 219
2. 1938 Tarih ve 3546 Sayılı Kanunda Başvuru Yolları 221
a. Temyiz 222
b. Muhakemenin İadesi 224
c. Kararın Tashihi 226
d. Kararın Tavzihi 228
3. 1964 Tarih ve 521 Sayılı Kanunda Başvuru Yolları 229
a. Temyiz Davası 229
(1) Temyiz Davasının Farkları 230
(2) Temyiz Davasının Usulü 231
b. Muhakemenin İadesi 233
(1) Muhakemenin İadesi Sebepleri 233
(2) Muhakemenin İadesi Usulü 234
c. Kararın Düzeltilmesi 235
(1) Kararın Düzeltilmesi Sebepleri 235
(2) Kararın Düzeltilmesi Usulü 235
d. Diğer Başvuru Yolları 236
(1) Tavzih 236
(2) Yanlışlıkların Düzeltilmesi 237
II. 2577 SAYILI KANUNDA KALDIRILAN BAŞVURU YOLLARI 237
A. İtiraz 238
1. Hukukî Niteliği 238
2. İtiraz Yoluna Tabi Kararlar 241
3. İtirazın Süresi ve Şekli 242
4. İtirazda Görevli Merci 243
5. İtiraz İncelemesi 244
6. İtiraz İncelemesi Sonunda Verilen Kararın Kesinliği 245
B. Kararın Düzeltmesi 246
1. Tanımı ve Hukukî Niteliği 246
2. Düzeltilmesi İstenebilecek Kararlar 247
3. Kararın Düzeltilmesinde Süre 250
4. Düzeltme Talebinde Bulunma Yetkisi 251
5. Karar Düzeltme Dilekçesi 253
6. Karar Düzeltme Aşamasında Duruşma 254
7. Karar Düzeltme Aşamasında Yürütmenin Durdurulması 255
8. Karar Düzeltme Sebepleri 255
a. Kararın Esasına Etkisi Olan İddia ve İtirazların Karşılanmamış Olması 255
b. Bir Kararda Birbirine Aykırı Hükümler Bulunması 256
c. Kararın Usul ve Kanuna Aykırı Bulunması 256
d. Belgelerde Hile ve Sahtekârlığın Ortaya Çıkması 258
9. Düzeltme İstemini Karara Bağlayacak Yargı Yerleri 258
10. Dilekçe Üzerinde İlk İnceleme 259
11. Esastan İnceleme 259
Beşinci Bölüm
TÜRKİYE’DE KARARLARA KARŞI BAŞVURU YOLLARI
GİRİŞ: BAŞVURU YOLLARI HAKKINDA GENEL BİLGİLER 261
1. Başvuru Yollarının Tasnifi 261
2. Yargılama Aşamaları ve Başvuru Yolları 262
3. Başvuru Yollarının Mukayesesi 263
4. Kesin Hüküm ve Kanun Yolları 266
5. Başvuru Yollarına Tabi Kararlar 273
6. Başvuru Yollarından Feragat 283
7. Aleyhe Karar Verme ve Aleyhe Bozma Yasağı 289
8. Usulî Kazanılmış Hak Meselesi 293
I. İSTİNAF 298
A. Genel Olarak İstinaf 298
1. İstinaf Kavramı 298
2. İstinafın Leh ve Aleyhindeki Görüşler 302
3. İstinaf ve Diğer Kanun Yolları 306
B. İstinafa Tabi Kararlar 308
1. Genel Kural 308
2. İstinaf Yolu Kapalı Kararlar 310
C. İstinafa Başvuru Usûlü 315
1. Yetkili İstinaf Mahkemesi 315
2. İstinaf Yoluna Başvurma Hakkı Olanlar 316
3. İstinaf Süresi 318
4. İstinaf Başvurusunun Şekil ve Usûlü 320
5. İstinaf Aşamasında Yürütmenin Durdurulması 325
D. İstinaf İncelemesi ve Karar 327
1. İstinaf Sebepleri 327
2. İstinaf İncelemesi ve Kararlar 330
3. Kararların Kesinliği 341
II. TEMYİZ 342
A. Genel Olarak Temyiz 342
1. Temyiz Kavramı 342
2. Temyiz ve İstinaf Arasındaki Farklar 346
B. Temyiz Edilebilen Kararlar 346
1. Yargısal ve Nihaî Kararlar Temyiz Edilebilir 347
2. Danıştay Dava Dairelerinin Nihaî Kararları Temyiz Edilebilir 349
3. Bölge İdare Mahkemelerinin Nihaî Kararları Temyiz Edilebilir 352
4. Israr Kararları Temyiz Edilebilir 354
5. İlk Derece Mahkemelerinin Bazı Kararları Temyiz Edilebilir 356
6. Temyiz Yolu Kapalı Kararlar 357
C. Temyiz Başvuru Usûlü 362
1. Yetkili Temyiz Mercileri 362
2. Temyiz Yoluna Başvurma Hakkı Olanlar 363
3. Temyiz Süresi 369
4. Temyiz Başvurusunun Şekil ve Usûlü 371
5. Temyiz Aşamasında Yürütmenin Durdurulması 380
D. Temyiz Sebepleri 382
1. Görev ve Yetki Dışında Bir İşe Bakılmış Olması 383
2. Hukuka Aykırı Karar Verilmiş Olması 392
a. Uygulanacak Hukuk Kuralında Hataya Düşülmesi 392
b. Maddî Vakıanın Tespitinde Hata Yapılması 395
c. Olayın Nitelendirilmesinde Hata Yapılması 397
3. Usûl Hükümlerine Uyulmaması 399
a. Dosyanın Tekemmülünde Usulsüzlük 400
b. Duruşma Kurallarında Usulsüzlük 402
c. Toplanma ve Karar Alma Kurallarında Usulsüzlük 403
d. Kararlarda Bulunması Gereken Hususlarda Usulsüzlük 404
E. Temyiz İncelemesi 406
1. Temyiz İncelemesinin Niteliği 406
2. Temyiz İncelemesinin Sonuçları 409
a. Onama Kararı 409
b. Bozma Kararı 410
c. Esastan Karar Verme 411
F. İstinaf Mahkemesinin Tutumu 412
1. Bozmaya Uyma Kararı 412
2. Israr Kararı 414
III. KANUN YARARINA TEMYİZ 416
A. Genel Olarak Kanun Yararına Temyiz 416
1. Niteliği ve Amacı 416
2. Kanun Yararına Temyize Konu Olabilecek Kararlar 418
B. Kanun Yararına Temyiz Usulü 420
1. Kanun Yararına Temyiz Talebinde Yetki 420
2. Kanun Yararına Temyizde Süre ve Başvuru Biçimi 421
3. Kanun Yararına Temyiz Sebepleri 421
4. Kanun Yararına Temyiz Başvurusunun Sonuçları 422
a. Kanun Yararına Temyiz Talebinin Reddi 422
b. Kanun Yararına Bozma Kararı 423
c. Kısmi Kanun Yararına Temyiz 426
5. Kanun Yararına Bozma Kararının Sonuçları 428
IV. YARGILAMANIN YENİLENMESİ 429
A. Hukukî Mahiyeti ve Bu Usûle Tabi Kararlar 429
1. Hukukî Mahiyeti 429
2. Yargılamanın Yenilenmesine Tâbi Kararlar 430
3. Yargılamanın Yenilenmesine Konu Olmayan Kararlar 436
B. Yargılamanın Yenilmesinde Usul 448
1. Yargılamanın Yenilenmesinde Süre 448
2. Yargılamanın Yenilenmesini İsteyebilecekler 449
3. Yargılamanın Yenilenmesine Başvuru 451
4. Yetkili Mahkeme 452
C. Yargılamanın Yenilenmesi Sebepleri 454
1. Karardan Sonra Yeni Bir Belgenin Ortaya Çıkması 461
2. Hükme Esas Alınan Belgenin Sahteliğinin Anlaşılması 464
3. Hükme Esas Alınan İlamın Kesin Bir Hükümle Kalkması 465
4. Bilirkişinin Gerçeğe Aykırı Rapor Vermesi 467
5. Hile Kullanılmış Olması 467
6. Yetkisiz Kimselerin Huzurunda Davanın Görülmesi 468
7. Davaya Bakması Yasak Olan Hâkimin Hüküm Vermesi 470
8. Çelişik Hükümlerin Varlığı 471
9. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Kararı 473
D. İnceleme ve Karar 481
1. İlk İnceleme ve Esastan İnceleme 481
2. Kararın Sonuçları 488
V. DİĞER BAŞVURU YOLLARI 488
A. Açıklama 489
1. Hukukî Mahiyeti 489
2. Açıklama Konuları 492
3. Açıklaması İstenebilecek Kararlar 493
4. Açıklama Usulü 494
5. Açıklama İsteminin Karara Bağlanması 495
B. Yanlışlıkların Düzeltilmesi 497
1. Hukukî Mahiyeti 497
2. Düzeltmenin Konusu 498
3. Düzeltmeye Konu Olabilecek Kararlar 499
4. Yanlışlıkların Düzeltilmesi Usulü 500
5. Düzeltme Yönteminde Karar 501
GENEL MUKAYESE 503
Yararlanılan Kaynaklar 527
Kavramlar Dizini 537 |