İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar Listesi 11
Giriş 13
Birinci Bölüm
DELİLLERİN TOPLANMASINA İLİŞKİN
GENEL ESASLAR VE KURUMLAR
I. DELİLLERİN TOPLANMASINDA KAVRAM, YÖNTEM VE SİSTEMLER 21
A. Delil Kavramı, Özellikleri, Türleri ve Delil Sistemleri 21
1. Delil Kavramı 21
2. Delillerin Özellikleri 25
3. Delil Türleri 28
4. Delil Sistemleri ve Farklı Muhakeme Dallarının “Gerçek”lik Anlayışları 33
a. Delil Sistemleri 33
b. Farklı Muhakeme Dallarının “Gerçek”lik Anlayışları 39
B. Delillerin Toplanmasının Ceza Muhakemesi İşlemleri Arasındaki Yeri 48
1. Delillerin Toplanması Kavramı 48
2. Bir Muhakeme İşlemi Olarak Delillerin Toplanmasının Özellikleri, Önemi ve Güçlükleri 51
C. Delillerin Toplanmasında İlke, Yöntem ve Modeller 58
1. Delil Toplama İlkeleri 58
2. Delillerin Toplanmasında Yöntemler ve Modeller 61
D. Delil Toplama Faaliyeti Bakımından Ceza Muhakemesi Sistemleri 67
1. Ceza Muhakemesi Sistemi ile Delil Toplama Faaliyeti Arasındaki İlişki 67
2. Tarihsel Gelişim 69
3. İtham Sisteminde Delillerin Toplanması 72
4. Tahkik Sisteminde Delillerin Toplanması 75
5. Karma Sistemde Delillerin Toplanması 77
6. Delillerin Ne Zaman Toplanacağı Sorunu ve Sistemsel Önemi 80
II. DELİLLERİ TOPLAMAKLA GÖREVLİ MERCİNİN MAHİYETİYLE DOLAYLI ŞEKİLDE BAĞLANTILI OLAN HAKLAR VE İLKELER 89
A. Bir Çerçeve Hak Olarak Adil Yargılanma ve Delillerin Toplanması 89
B. Makul Süre İçinde Yargılanma Hakkı ve Delillerin Toplanması 95
C. Hâkim Bağımsızlığı ve Delillerin Toplanması 101
D. Hâkimlik Teminatı ve Delillerin Toplanması 105
E. Usul Ekonomisi ve Delillerin Toplanması 107
F. Silahların Eşitliği ve Delillerin Toplanması 109
III. DELİLLERİ TOPLAMAKLA GÖREVLİ MERCİNİN MAHİYETİYLE DOĞRUDAN BAĞLANTILI İLKE: MADDİ GERÇEĞİN RE’SEN ARAŞTIRILMASI İLKESİ 114
A. Kavram, Kanuni Dayanaklar, İlkenin Kapsamı ve Alternatifi 114
1. Maddi Gerçek Kavramı 114
2. Maddi Gerçeğe Ulaşma Amacının Kanuni Temelleri 117
3. Re’sen Araştırma Kavramına Genel Bakış 123
4. Re’sen Araştırma Kavramının Kanuni Temelleri 123
a. 1412 Sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu’nda 123
b. 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda 124
aa. Kanun’daki Düzenlemelere ve Doktrindeki Yaklaşımlara Genel Bakış 124
bb. Re’sen Araştırma Kavramına Doğrudan ya da Dolaylı Olarak Dayanak Teşkil Eden Düzenlemeler 126
5. Re’sen Araştırma İlkesinin Genel Mahiyeti 136
6. Re’sen Araştırma İlkesinin Uygulandığı Muhakeme Dalları 139
7. Re’sen Araştırma İlkesinin Alternatifi: Taraflarca Getirilme İlkesi 141
B. İlkenin Ceza Muhakemesindeki Özel Yeri 151
1. Genel Olarak 151
2. Hukuki Dayanaklar 152
a. Türk Hukukunda 152
b. Alman, Fransız ve İtalyan Hukukunda 156
3. İlkenin Ceza Muhakemesinde Uygulandığı Yargılama Aşamaları 159
4. İlkeyle Çelişen Düzenlemeler 160
5. İlkeye Yönelik Eleştiriler 163
6. Değerlendirme 166
IV. DELİLLERİN TOPLANMASI FAALİYETİ AÇISINDAN CEZA MUHAKEMESİ TEŞKİLATI VE SÜJELERİ 166
A. Ceza Muhakemesi Teşkilatı ve Delillerin Toplanması 166
B. Delillerin Toplanmasında Genel Yetkili Merci Olarak Cumhuriyet Savcısı 168
C. Delillerin Toplanmasında Daimi Yardımcı Teşkilat Olarak Adli Kolluk 172
D. Delillerin Toplanması Faaliyeti Açısından Genel Olarak Hâkimin Konumu 175
1. Delil Toplama Faaliyeti ve Hâkimlik Mesleğinin Yapısı 175
2. “Hâkimlik Hâkimi” Olarak Sulh Ceza Hâkimi 179
3. “Mahkeme Hâkimi” ve Ceza Mahkemesi 184
İkinci Bölüm
SORUŞTURMA EVRESİNDE HÂKİMİN
DELİLLERİN TOPLANMASINDAKİ ROLÜ
I. DELİL TOPLANMASI FAALİYETİYLE BAĞLANTILI SORUŞTURMA İLKELERİ BAKIMINDAN SULH CEZA HÂKİMİNİN ROLÜ 187
A. Araştırma Mecburiyeti İlkesi ve Delillerin Hâkim Tarafından Toplanması 187
B. Kamu Davasının Mecburiliği İlkesi ve Delillerin Hâkim Tarafından Toplanması 190
II. DELİL TOPLAMA İŞLEMLERİNDE KARAR VE İTİRAZ MERCİİ OLARAK SULH CEZA HÂKİMİNİN ROLÜ 193
A. Sulh Ceza Hâkiminin Delillerin Toplanmasına Karar Vermek Hususunda Olağan ve İstisnai Rolü 193
1. Sulh Ceza Hâkiminin Olağan Durumlardaki Rolü 193
2. Sulh Ceza Hâkiminin İstisnai Durumlardaki Rolü 196
B. Sulh Ceza Hâkiminin Delillerin Toplanmasına Yönelik İşleme İtirazı Değerlendirmek Hususundaki Rolü 201
III. DELİL TOPLAMAYA YÖNELİK BELİRLİ İŞLEMLERİN KARARLAŞTIRILMASI VE İCRASI BAKIMINDAN SULH CEZA HÂKİMİNİN ROLÜ 204
A. Genel Olarak 204
B. Sulh Ceza Hâkiminin Yaptığı Sorgu Yönünden 204
C. Tanık Dinleme Yönünden 210
D. Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alma Yönünden 214
E. Arama ve Elkoyma Yönünden 217
F. Yer Gösterme Yönünden 223
G. Teşhis, Yüzleştirme ve Fizik Kimliğin Tespiti Yönünden 225
H. Ölünün Kimliğinin Tespiti, Adli Muayene ve Otopsi Yönünden 229
İ. Delillerin Korunması Maksadıyla Tutuklama Yönünden 230
J. Delil Elde Etmeye Yönelik Gizli Koruma Tedbirleri Yönünden 232
1. Gizli Tedbirler ve Sulh Ceza Hâkimliği 232
2. Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimi Denetleme Yönünden 233
3. Gizli Soruşturmacı Görevlendirme Yönünden 237
4. Teknik Araçlarla İzleme Yönünden 244
IV. SULH CEZA HÂKİMİNİN DELİL TOPLANMASINDAKİ ROLÜNE İLİŞKİN GENEL DEĞERLENDİRME 249
Üçüncü Bölüm
KOVUŞTURMA EVRESİNDE MAHKEMENİN
DELİLLERİN TOPLANMASINDAKİ ROLÜ
I. DELİL TOPLANMASI FAALİYETİYLE BAĞLANTILI KOVUŞTURMA İLKELERİ BAKIMINDAN CEZA MAHKEMESİNİN ROLÜ 253
A. Bağımsız ve Tarafsız Mahkeme Tarafından Yargılanma Hakkı ve Delillerin Mahkeme Tarafından Toplanması 253
B. Aleniyet İlkesi ve Delillerin Mahkeme Tarafından Toplanması 256
C. Delillerin Doğrudanlığı İlkesi ve Delillerin Mahkeme Tarafından Toplanması 264
D. Vicdani Delil Sistemi ve Delillerin Mahkeme Tarafından Toplanması 268
II. KOVUŞTURMADA DELİL TOPLANMASINA İHTİYAÇ DUYULMASI SORUNU 272
A. Soruşturmanın Etkinliği Sorunu ile Delil Toplama Faaliyetinin Çok Yönlü Niteliğinin Ceza Mahkemesinin Delillerin Toplanmasındaki Rolüne Tesiri 272
B. Avukatın Delil Toplaması Sorunu ve Ceza Mahkemesinin Delillerin Toplanmasındaki Rolüne Tesiri 275
III. DELİL TOPLAMAYA YÖNELİK BELİRLİ İŞLEMLER BAKIMINDAN CEZA MAHKEMESİNİN ROLÜ 284
A. Kavramsal Çerçeve ve Yasal Dayanaklar 284
1. “Delillerin Ortaya Konulması” ve “Delillerin Toplanması” Kavramlarının Karşılaştırılması 284
2. Ceza Mahkemesinin Delil Toplama Yetkisinin Yasal Dayanaklarının Çerçevesi 288
B. Mahkemenin Yaptığı Sorgu Yönünden 290
C. Doğrudan Soru Yöneltme Yönünden 294
D. Tanık Dinleme Yönünden 296
E. Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alma Yönünden 298
F. Bilirkişiye Başvurma Yönünden 300
G. Keşif Yönünden 303
H. Aleniyet İlkesi Karşısında Mahkemenin Delil Elde Etmeye Yönelik Gizli Koruma Tedbirlerine Başvurması Yönünden 307
1. Genel Olarak 307
2. Mahkeme Tarafından Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi Yönünden 308
3. Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi Yönünden 318
4. Mahkeme Tarafından Teknik Araçlarla İzleme Yönünden 321
IV. CEZA MAHKEMESİNİN DELİL TOPLANMASINDAKİ ROLÜNE İLİŞKİN GENEL DEĞERLENDİRME 323
Sonuç 327
Kaynakça 339
Kavram Dizini 351 |