İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Sunuş 5
Sunuş 7
Önsöz ve Teşekkür 9
Kısaltmalar 23
GİRİŞ 27
BİRİNCİ BÖLÜM
SPOR VE HAK
I. GENEL OLARAK SPOR 31
II. SPORUN TARİHÇESİ 38
A. Sporun Ortaya Çıkışı ve Gelişmesi 38
B. Türk Topluluklarında Sporun Gelişimi 42
C. Cumhuriyet Döneminde Spor 44
III. SPOR TÜRLERİ 46
A. Bireysel Sporlar 46
1. Tek başına bireysel sporlar 46
2. Temas olmaksızın karşılıklı bireysel sporlar 47
3. Temasa dayalı karşılıklı sporlar 47
a. Doğrudan maddi cebir kullanılan spor branşları 48
b. Doğrudan maddi cebir kullanılmayan spor branşları 49
B. Takım Sporları 49
IV. SPOR HAKKI KAVRAMI 50
A. “Hak” ve “Temel Hak” Kavramları 50
B. Sporun, “Hak” ve “Temel Haklar” İçerisindeki Yeri 53
C. Sporun “Sosyal Haklar” İçerisindeki Yeri 56
a. Spor ile Eğitim ve Öğrenim Hakkı İlişkisi 56
b. Spor ile Çalışma Hakkı ve Özgürlüğü İlişkisi 57
c. Spor ile Sağlık hakkı ilişkisi 58
d. Spor ile Gençliğin korunması ödevi ilişkisi 62
D. Değerlendirme 63
İKİNCİ BÖLÜM
SPOR YAPILANMASI, SPOR YARGI SİSTEMİ VE
SPOR FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN SORUMLULUK
I. SPOR YAPILANMASI VE SPOR YARGI SİSTEMİ 67
A. Genel Olarak 67
B. Sporun Uluslararası Yapılanması 68
1. Genel Olarak (Spor Yapılanması Piramidi) 68
2. Olimpik Kurullar Piramidi 69
3. Uluslararası Federasyonlar Piramidi 74
a. Uluslararası Federasyonlar 74
b. Ulusal Federasyonlar 77
c. Spor Kulüpleri ve Spor Anonim Şirketleri 77
C. Türk Spor Yapılanması 82
1. Genel Durum ve Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi’nin Konumu 82
2. Türk Spor Yapılanmasında ‘İkili Sistem’ 85
3. Gençlik ve Spor Bakanlığı Teşkilatı 88
4. Türkiye Futbol Federasyonu Teşkilatı 97
5. Üst Kuruluş 103
D. Spor Yargı Sistemi 105
1. Genel Olarak Spor Yargısı ve “Lex Sportiva” 105
2. Uluslararası Spor Yargı Sistemi 113
a. Uluslararası Spor Federasyonlarının Yargı Sistemi 113
b. Uluslararası Spor Tahkim Mahkemesi (CAS) 116
3. Türkiye’de Spor Yargı Sistemi 122
a. Anayasal Düzenleme ve Yargılama Rejimi 122
b. Gençlik ve Spor Bakanlığı Spor Yargı Sistemi 127
c. Türkiye Futbol Federasyonu Yargı Sistemi 135
II. SPOR FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN SORUMLULUK 142
A. Genel Olarak 142
B. Spor Faaliyetlerinden Kaynaklanan Sorumluluk Türleri 144
1. Spor Faaliyetlerinden Kaynaklanan İdari Sorumluluk 144
2. Spor Faaliyetlerinden Kaynaklanan Disiplin Sorumluluğu 150
3. Spor Faaliyetlerinden Kaynaklanan Özel Hukuk Sorumluluğu 153
a. Sözleşmeden Doğan Sorumluluk 155
b. Haksız Fiilden Doğan Sorumluluk 157
4. Spor Faaliyetlerinden Kaynaklanan Ceza Sorumluluğu 159
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HUKUKA UYGUNLUK NEDENİ OLARAK SPOR FAALİYETİ
I. GENEL OLARAK 161
II. CEZA HUKUKUNDA HUKUKA UYGUNLUK NEDENİ KAVRAMI 162
III. SPOR FAALİYETLERİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ VE HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ İÇERİSİNDEKİ YERİ 170
A. Genel Olarak 170
B. Spor Faaliyetini “Meşru Savunma” Olarak Değerlendiren Görüşler 173
1. Ceza Hukukunda Meşru Savunma Kavramı 173
2. Spor Faaliyetini Meşru Savunma Olarak Açıklayan Görüş 177
3. Değerlendirme 177
C. Spor Faaliyetini “İlgilinin Rızası” Olarak Değerlendiren Görüşler 178
1. Ceza Hukukunda İlgilinin Rızası Kavramı 178
a. Genel Olarak 178
b. Rızanın Hukuki Niteliği 179
c. Rızanın Konusu ve Kapsamı 184
2. Spor Faaliyetini İlgilinin Rızası Olarak Açıklayan Görüş 188
3. Değerlendirme 194
D. Spor Faaliyetini “Kanunun İzni” Olarak Değerlendiren Görüşler 195
1. Ceza Hukukunda Kanunun İzni Kavramı 195
2. Spor Faaliyetlerini Kanunun İzni ile Açıklayan Görüşler 198
3. Değerlendirme 200
E. Spor Faaliyetini “Hakkın Kullanılması” Olarak Değerlendiren Görüşler 201
1. Ceza Hukukunda Hakkın Kullanılması Kavramı 201
2. Spor Faaliyetini Hakkın Kullanılması Olarak Açıklayan Görüşler 204
3. Değerlendirme 206
F. Spor Faaliyetini “İzin Verilen Risk” Olarak Değerlendiren Görüşler 207
1. İzin Verilen Risk Kavramı 207
a. Genel olarak ‘İzin Verilen Risk’ kavramı ve kapsamı 207
b. İzin Verilen Riskin Hukuki Niteliğine İlişkin Görüşler 209
c. İzin Verilen Riski İlgilinin Rızası ile Birlikte Değerlendiren Görüş 212
2. Spor Faaliyetlerini İzin Verilen Risk ile Açıklayan Görüş 214
3. Değerlendirme 219
G. Spor Faaliyetlerinin Ceza Hukuku Bakımından Hukuki Niteliğine İlişkin Genel Değerlendirmemiz ve Görüşümüz: “Kabul Edilen Risk” 221
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
SPOR FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN CEZA SORUMLULUĞU
I. TÜRK HUKUKUNDA SPOR FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN CEZA SORUMLULUĞUNUN KAPSAMI 1
A. Genel Olarak 231
B. 6222 sayılı Kanunun Genel Çerçevesi 232
1. Kanunun Arka Planı ve Tartışmalar 232
2. Kanunun Amacı ve Kapsamı 238
3. Kanunun Öngördüğü Genel Hükümler 240
4. Kanun Kapsamında Düzenlenen Suç Tipleri 244
C. 6222 sayılı Kanun Dışında Kalan Haller 246
D. Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Nedenleri ile Spor Faaliyetlerinden Kaynaklanan Ceza Sorumluluğunun Kapsamı Hakkındaki Değerlendirmemiz 248
II. SPOR FAALİYETLERİNİN SUÇ GENEL TEORİSİ İÇERİSİNDEKİ YERİ 257
A. Genel Olarak 257
B. Fail (Suçun Aktif Süjesi) 260
1. Genel Olarak Spor Faaliyeti Yönünden Fail 260
2. Gerçek Kişiler 261
a. Sporcular 261
b. Teknik Kişiler 265
c. Hakemler 267
d. Menajerler 272
e. Kulüp Personeli 275
f. Federasyon ve Spor Kulübü Yöneticileri 276
g. Gözlemciler 277
h. Taraftarlar veya Seyirciler 278
i. Medya Mensupları 281
3. Tüzel Kişilerin Durumu ve Ceza Sorumluluğu 283
C. Suçun Maddi Konusu 290
D. Mağdur (Suçun Pasif Süjesi) 291
E. Suçun Hukuki Konusu 294
F. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 295
1. Teşebbüs 296
2. İştirak 299
3. İçtima 302
a. Genel Olarak 302
b. Bileşik Suç 303
c. Zincirleme Suç 305
d. Fikri İçtima 306
e. Spor Faaliyetleri Yönünden Suçların İçtimaı Hükümlerinin Uygulanması 310
G. Değerlendirme 315
III. 6222 SAYILI KANUN KAPSAMINDA SPOR FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN SUÇLAR 317
A. Şike 317
1. Kavram 317
2. Şikenin Türleri 325
a. Maddi Menfaat Karşılığı Yapılan Şike 326
b. Transfer Şikesi 327
c. Bahis Şikesi 329
d. Hatır Şikesi 332
3. 6222 sayılı Kanun Öncesi Şike Uygulaması 334
4. Şike Suçunun Hukuki Konusu 337
5. Şike Suçunun Faili 339
6. Şike Suçunun Mağduru 342
7. Şike Suçunun Maddi Unsuru 342
a. Kazanç veya Sair Menfaat Temini 343
b. Şike Anlaşması 345
8. Şike Suçunun Manevi Unsuru 350
9. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 352
a. Teşebbüs 352
b. İştirak 356
c. İçtima 358
10. Ağırlaştırıcı Nedenler 359
a. Suçun Kamu Görevinin Sağladığı Güven veya Nüfuzun Kötüye Kullanılması Suretiyle İşlenmesi (m. 11/4–a) 360
b. Suçun, Federasyon veya Spor Kulüpleri ile Spor Alanında Faaliyet Gösteren Tüzel Kişilerin, Genel Kurul ve Yönetim Kurulu Başkan veya Üyeleri, Teknik veya İdari Yöneticiler ile Kulüplerin ve Sporcuların Menajerleri veya Temsilciliğini Yapan Kişiler Tarafından İşlenmesi (m. 11/4–b) 363
c. Suçun, Suç İşlemek Amacıyla Kurulmuş Bir Örgütün Faaliyetleri Çerçevesinde İşlenmesi (m. 11/4–c) 363
d. Suçun, Bahis Oyunlarının Sonuçlarını Etkilemek Amacıyla İşlenmesi (m. 11/4–ç) 366
11. Şike Suçunun Yaptırımı 372
12. Türkiye’de Şike Suçuna İlişkin Yargı Uygulaması 373
13. Karşılaştırmalı Hukukta Şike Suçu Düzenlemeleri 379
a. İtalya 379
b. Portekiz 382
c. Bulgaristan 383
d. Rusya 385
e. İspanya 386
f. Yunanistan 388
g. Birleşik Krallık 389
B. Teşvik Primi 390
1. Kavram ve Suçun Düzenlenme Biçimi 390
2. Suçun Maddi Unsuru 392
3. Suçun Manevi Unsuru 396
4. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 397
C. Şike ve Teşvik Primi Suçları Yönünden Ortak Hükümler 398
1. Etkin Pişmanlık 399
2. İdari Yaptırım ve Güvenlik Tedbirleri 401
3. Ceza Muhakemesine İlişkin Hükümler 409
4. Şike ve Teşvik Primi Yönünden Sportif Yaptırımlar 417
D. Spor Alanlarına Yasak Madde Sokulması ve Müsabaka Düzeninin Bozulmasına İlişkin Suçlar (m. 13) 423
1. Spor Alanlarına Yasak Madde Sokulması ve Müsabaka Düzeninin Bozulması Suçlarının Genel Çerçevesi 423
a. Genel Olarak 423
b. Suçların Hukuki Konusu 424
c. Spor Alanlarının ve Yasak Maddenin Kapsamı 426
2. Bulundurulması Suç Oluşturan Silahları Spor Alanlarına Sokma Suçu (m. 13/1) 428
a. Maddi Unsur 428
b. Manevi Unsur 430
c. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 431
3. Sokulması Yasak Alet veya Maddeleri Spor Alanlarına Sokma Suçu (m. 13/2) 434
a. Maddi Unsur 434
b. Manevi Unsur 436
c. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 437
4. Sokulması Yasak Alet veya Maddeleri Seyircilere Temin Etmek Amacıyla Spor Alanlarına Sokma veya Temin Etme Suçu (m. 13/3) 439
a. Maddi Unsur 439
b. Manevi Unsur 441
c. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 444
5. Sokulması Yasak Alet veya Maddeleri Kullanarak Müsabaka veya Antrenman Düzenini Bozma Suçu (m. 13/4) 445
a. Maddi Unsur 445
b. Manevi Unsur 449
c. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 450
6. Spor Alanlarına Sokulması Yasak Olmayan Maddeleri Kullanarak Müsabaka veya Antrenman Düzenini Bozma Suçu (m. 13/5) 454
a. Maddi Unsur 454
b. Manevi Unsur 456
c. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 457
7. Spor Alanlarına Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde ya da Alkollü İçecek Sokma Suçu (m. 13/6) 458
a. Maddi Unsur 458
b. Manevi Unsur 460
c. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 460
E. Spor Alanlarında Tehdit veya Hakaret İçeren Tezahüratta Bulunma Suçu (m. 14/1) 462
1. Genel Olarak 462
2. Türk Ceza Hukukunda “Tehdit” ve “Hakaret” Kavramlarının 14/1. madde Yönünden Değerlendirilmesi 464
a. Tehdit Suçu Yönünden Değerlendirme 464
b. Hakaret Suçu Yönünden Değerlendirme 467
3. Suçun Hukuki Konusu 473
4. Suçun Maddi Unsuru 474
5. Suçun Manevi Unsuru 484
6. Suçun Nitelikli Halleri 484
7. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 485
F. Spor Alanlarında Toplum Kesimlerini Aşağılama Suçu (m. 14/2) 487
1. Genel Olarak 487
2. Toplum Kesimlerini Aşağılama ve Spor Alanlarında ‘Nefret Söylemi’ Olgusu 488
3. Suçun Hukuki Konusu 492
4. Suçun Maddi Unsuru 493
5. Suçun Manevi Unsuru 496
6. Suçun Nitelikli Halleri 496
7. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 497
G. Spor Alanlarına Usulsüz Seyirci Girişine İlişkin Suçlar (m. 15) 498
1. Genel Olarak 498
2. Spor Alanlarına Biletsiz Girme Suçu (m. 15/1) 500
a. Maddi Unsur 500
b. Manevi Unsur 504
c. Suçun Nitelikli Hali 505
d. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 507
3. Spor Alanlarına Biletsiz Seyirci Kabul Etme veya Kabulünü Sağlama Suçu (m. 15/2) 508
a. Maddi Unsur 508
b. Manevi Unsur 510
c. Suçun Nitelikli Hali 510
d. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 511
4. Elektronik Kartı Başkasına Kullandırma Suçu (m. 15/4) 512
a. Maddi Unsur 512
b. Manevi Unsur 513
c. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 514
5. Elektronik Kartı Yetkisiz Olarak Üretme, Satma, Satışa Arz Etme, Devretme, Satın Alma, Kabul Etme veya Bulundurma Suçu (m. 15/5) 515
a. Maddi Unsur 515
b. Manevi Unsur 517
c. Suçun Nitelikli Hali 517
d. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 518
6. Yetkisiz Bilet Satışı Suçu (m. 15/6) 519
a. Maddi Unsur 519
b. Manevi Unsur 522
c. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 523
7. Karaborsa Bilet Satışı Suçu (m. 15/6) 524
a. ‘Karaborsa’ Kavramı 524
b. Maddi Unsur 526
c. Manevi Unsur 527
d. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 527
H. Yasak Alanlara Girme Suçu (m. 16) 529
1. Genel Olarak 529
2. Suçun Maddi Unsuru 530
3. Suçun Manevi Unsuru 536
4. Suçun Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Hali 537
5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 540
İ. Spor Alanlarında Taşkınlık Yapılması ve Tesislere Zarar Verilmesine İlişkin Suçlar (m. 17) 541
1. Genel Olarak 541
2. Spor Alanlarında İşlenen Kasten Yaralama Suçu 542
a. Suçun Maddi Unsuru 542
aa. Doğrudan Maddi Cebir Kullanılan Sporlarda Kasten Yaralama 548
bb. Maddi Cebir Kullanılmayan Sporlarda Kasten Yaralama 553
b. Suçun Manevi Unsuru 555
c. Suçun Nitelikli ve Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Halleri 556
d. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 559
3. Spor Alanlarında İşlenen Mala Zarar Verme Suçu 561
a. Suçun Maddi Unsuru 561
b. Suçun Manevi Unsuru 566
c. Suçun Nitelikli Halleri 567
d. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 570
e. Failin ve Taraftarı Olduğu Spor Kulübünün Verilen Zarardan Hukuki Sorumluluğu 571
J. Suçun Ağırlaştırıcı Unsuru ve Hak Yoksunluğu (m. 17/A) 573
K. Yargılama ve Usul Hükümleri (m. 23) 575
IV. SEYİRDEN YASAKLANMA (m. 18) 578
A. Genel Olarak 578
B. Güvenlik Tedbiri Olarak Seyirden Yasaklanma 579
C. Koruma Tedbiri Olarak Seyirden Yasaklanma 585
D. İdari Yaptırım Olarak Seyirden Yasaklanma 589
E. Seyirden Yasaklanma Tedbirinin Uygulanma Usulü 593
F. Seyirden Yasaklanma Tedbirinin İhlali Suçu 597
V. 7405 SAYILI SPOR KULÜPLERİ VE SPOR FEDERASYONLARI KANUNU’NDA DÜZENLENEN SUÇLAR 604
A. Genel Olarak 7405 sayılı Kanun Kapsamında Getirilen Sistem ve Ceza Hükümleri 604
B. Spor Kulüplerinde Gelir ve Alacakların Devri, Borçlanma ve Temlik İlkelerini ve Sınırlarını İhlal Suçu (m. 47/1) 613
C. Spor Kulüplerinde Kanunda Belirlenen Ödeme Yönetimlerine Aykırılık Suçu (m. 47/2) 615
D. Spor Federasyonlarında Borçlanma İlkelerini ve Sınırlarını İhlal Suçu (m. 47/3) 616
E. Spor Federasyonlarında Kanunda Belirlenen Ödeme Yönetimlerine Aykırılık Suçu (m. 47/4) 618
F. Spor Federasyonlarında Tahsis Edilen Taşınmaz ve Destekleri Amacı Dışında Kullanma Suçu (m. 47/5) 619
G. Spor Dallarının Hukuka Aykırı Düzenlenmesi ve Yürütülmesi Suçu (m. 47/6) 621
H. Spor Kulübüne Ait Tutulması Gereken Defter ve Kayıtlarda Usulsüzlük Suçu (m. 47/9) 623
İ. Genel Kurul ve Spor Kulübü Organlarının Seçimine Hile Karıştırma ve Usulsüzlük Suçu (m. 47/10) 625
J. Spor Kulübüne Ait Para veya Para Hükmündeki Evrak, Senet ve Mallar Üzerinde Güveni Kötüye Kullanma Suçu (m. 47/11) 627
K. Gerçeğe Aykırı Beyanname Verme Suçu (m. 47/12) 630
L. Denetim Esnasında Bilgi, Belge ve Kayıtların Verilmesi Zorunluluğunun İhlali Suçu (m. 47/13) 632
M. Futbol Menajerliği Faaliyetlerinde Ücret Sınırlarını İhlal Suçu (m. 54/9) 634
N. Etkin Pişmanlık (m. 47/14) 636
O. 7405 sayılı Kanun’da Öngörülen İdari Yaptırımlar 637
P. 7405 sayılı Kanunda Düzenlenen Suçlarda ve İdari İhlallerde Usul ve Görevli Merci 638
SONUÇ 641
EK–1: SPORDA ŞİDDET VE DÜZENSİZLİĞİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN 645
EK–2: SPOR KULÜPLERİ VE SPOR FEDERASYONLARI KANUNU 660
EK–3: GENÇLİK VE SPOR HİZMETLERİ KANUNU (İlgili Hükümler) 690
Kaynakça 697 |