İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 7
KISALTMALAR 17
GİRİŞ 19
BİRİNCİ BÖLÜM 21
GREV KAVRAMI, UNSURLARI VE YASAL GREVİN KOŞULLARI 21
I. Genel Olarak 21
II. İş Uyuşmazlığı Kavramı ve Türleri 22
1. Hak Uyuşmazlığı–Menfaat (Çıkar) Uyuşmazlığı Ayrımı 23
A. Hak Uyuşmazlığı 23
B. Menfaat (Çıkar) Uyuşmazlığı 23
2. Toplu İş Uyuşmazlığı–Bireysel İş Uyuşmazlığı Ayrımı 25
A. Bireysel İş Uyuşmazlığı 25
B. Toplu İş Uyuşmazlığı 26
III. Grev ve Grev Hakkının Tarihsel Gelişimi 27
1. Uluslararası Literatürde 27
2. Ulusal Literatürde 32
A. Cumhuriyet Öncesi Dönem 32
B. Cumhuriyet Sonrası Dönem 34
a) 1923–1961 Yılları Arasındaki Dönem 35
b) 1961–1980 Yılları Arasındaki Dönem 37
c) 1980 ve Sonraki Dönem 40
IV. Hukuki ve Sosyolojik Grev Kavramları 43
1. Sosyolojik Grev Kavramı 43
2. Hukuki Grev Kavramı 44
V. Grevin Tanımı ve Unsurları 48
1. Grevin Tanımı 48
2. Grevin Unsurları 50
A. İşçilerin İşi Bırakması (Maddi Unsur) 50
a) İşin Bırakılmasının Niteliğine Dayanan Unsurlar 51
aa) İşi Bırakanların İşçi Olması 51
bb) İşin Topluca Bırakılması 54
b) İş Bırakmanın Yöntemine Dayanan Unsurlar 59
aa) İşçilerin Yapmakla Yükümlü Oldukları İşleri Yapmaktan Kaçınması 59
bb) İşçilerin İşi Tamamen Bırakmaları 60
cc) İşin Bırakılma Süresi 63
dd) İş yerinin Terk Edilmesinin Gerekli Olup Olması 66
B. Anlaşma ya da Bir Kuruluşun Kararına Uyma (Manevi Unsur) 67
1. İşçilerin Aralarında Anlaşmış Olmaları 67
2. Bir Kuruluşun Kararına Uymaları 69
C. İşin Bırakılmasının Amacı 70
1. İş yerinde Faaliyeti Durdurmak Veya İşin Niteliğine Göre Önemli Ölçüde Aksatmak Amacı 70
2. İş yerinde Faaliyetin Etkilenip Etkilenmemesi 71
VI. Yasal Grevin Koşulları 74
1. Mesleki Amaca Uygunluk 75
2. Yasal Şekle Uygunluk 76
A. Uyuşmazlığın Kanunda Öngörülen Usule Uygun Olarak Ortaya Konması 76
B. Arabuluculuk Aşamasında Tarafların Anlaşamamış Olması 80
C. Kararın Yetkili İşçi Sendikası Tarafından Alınması 82
D. Alınan Grev Kararının Kapsamı 83
a) Grev Kararının Kapsamı 83
b) İşletme Kapsamında Yer Alan Bazı İş Yerlerinde Grev Yasağı Bulunması Halinde Grev Kararının Kapsamı 86
E. Grev Kararının Alınması ve Uygulanmasına İlişkin Süre ve Usul 90
3. Grev Yasağının Bulunmaması 96
A. Sürekli Grev Yasakları 98
B. Geçici Grev Yasakları 102
4. Mesleki Amaç Unsuru Yönünden Bazı Yasa Dışı Grev Türleri 104
A. Siyasi Amaçlı (Politik) Grev 104
B. Genel Grev 111
C. Dayanışma (Sempati) Grevi 112
VII. Yasal Grev Kararının Uygulanmasının Engellenmesi 115
1. Grevin Cumhurbaşkanınca Ertelenmesi 115
A. Grev Ertelemenin Koşulları 116
a) Yasal Bir Greve Karar Verilmiş Ya Da Başlanmış Olması 116
b) Cumhurbaşkanı Kararı 117
c) Belirli Sebeplerin Bulunması 119
aa) Genel Sağlık 121
bb) Milli Güvenlik 122
B. Erteleme Süresi ve Erteleme Kararının Denetlenmesi 126
2. Grevin Mahkeme Kararıyla Durdurulması 128
A. Grev Hakkının Kötüye Kullanılması ve Yasal Grevin Mahkeme Kararıyla Durdurulması 128
B. Grevin Yasal Olup Olmadığının Tespiti Davasında Mahkemenin İhtiyati Tedbir Kararı İle Grevi Geçici Olarak Durdurması 132
3. Grev Oylaması 134
A. Oylama Talebi ve Usulü 136
B. Oylamanın Sonucu 139
C. Oylamanın Sonucuna İtiraz 141
İKİNCİ BÖLÜM 145
TOPLU EYLEM HAKKI 145
I. Toplu Eylem Hakkı Kavramı 145
II. Toplu Eylem Hakkına İlişkin Uluslararası Hukukun Yaklaşımı 148
A. Genel Olarak 148
B. Avrupa Sosyal Şartı 149
C. Avrupa Birliği Temel Haklar Bildirgesi 153
D. Uluslararası Çalışma Örgütü Denetim Organlarının Yaklaşımı 156
E. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları 161
a) Sözleşmenin Toplanma ve Örgütlenme Özgürlüğüne İlişkin Hükmü 161
b) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları 162
aa) Mahkemenin Sosyal Haklara Bakışı ve Uyguladığı Yorum Metodu 162
bb) Mahkemenin Demir–Baykara/Türkiye Kararı Öncesi İçtihadının Gelişimi 165
cc) Toplu Sözleşme Akdetmenin Toplu Eylem Biçimlerinden Biri Olduğuna Yönelik Demir–Baykara/Türkiye Kararı 169
dd) Mahkemenin Türkiye’ye Yönelik Verdiği Çeşitli Toplu Eylem Biçimlerine İlişkin Kararlar 172
ee) Dayanışma Grevi Şeklinde Ortaya Çıkan Toplu Eyleme İlişkin Karar 178
III. Anayasanın 90/5 Maddesinin Toplu Eylem Hakkı Bağlamında Değerlendirilmesi 181
IV. Türk Hukukunda Toplu Eylem Hakkına İlişkin Gelişen Yüksek Yargı İçtihadı 186
A. Yargıtay’ın Yaklaşımı 186
B. Danıştay’ın Yaklaşımı 204
C. Anayasa Mahkemesi’nin Yaklaşımı 207
V. Toplu Eylem Hakkının Hukuka Uygunluk Koşulları 213
A. Meşru Bir Amaca Yönelik Olma (Salt Siyasi Nitelik Taşımama) 214
B. Barışçıl Nitelik Taşıma 219
C. Ölçülülük İlkesine Uygunluk 222
D. Son Çare Olarak Başvurma 227
E. Toplu Eylem Hakkının Çalışma Barışını Sağlama Borcu (Dirlik Borcu) İle İlişkisi 229
VI. Toplu Eylem Hakkının Yasal Grev Kavramı İle Birlikte Değerlendirilmesi 231
SONUÇ 237
KAYNAKÇA 245 |