|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
7. Baskıya Önsöz 5
Kısaltmalar 17
Giriş 23
1. Bölüm
ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI, ÖZELLİKLERİ, KAYNAKLARI VE TARİHSEL GELİŞİMİ
I. ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI 27
A. Uluslararası Ceza Hukuku Kavramı 27
B. Uluslararası Ceza Hukukunun Yakın Kavramlarla İlişkisi 35
C. Uluslararası Suç ve Benzer Kavramlar 40
1. Uluslararası Suç 40
2. Diğer Uluslararası Suçlar ve/veya Sınır Aşan Suçlar 48
3. “Devlet Suçları” (?) 52
4. TCK’da Yer Alan Düzenleme 54
II. ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNUN TEMEL ÖZELLİKLERİ 56
III. ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI 62
A. Genel Olarak 62
B. Uluslararası Ceza Mahkemelerinin Kurucu Statüleri 66
C. Uluslararası Örf ve Adet Hukuku 67
D. Uluslararası Ceza Hukukunun / Devletler Genel Hukukunun Genel İlkeleri 72
E. Uluslar Topluluğunca Kabul Edilen Genel İlkeler 73
F. Yardımcı Kaynaklar 74
G. Genel Değerlendirme 75
IV. ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ 76
A. İlkel Sistem ve Antik Yunan Dönemi 76
B. Roma ve Ortaçağın İlk Dönemleri 78
C. İtalyan Statüler Teorisi 80
1. Sitenin Yargı Bölgesinde İşlenen Suçlar 81
a. Bartole’nin Seleflerinde 81
b. Bartole’de 82
2. Site Yetki Bölgesi Dışında İşlenen Suçlar 83
a. Bartole’nin Seleflerinde 83
b. Bartole’de 84
D. 13. Yüzyıldan İtibaren Belçika ve Fransız Hukukundaki Gelişmeler 84
E. 13. Yüzyıldan İtibaren Diğer Avrupa Hukukları 88
2. Bölüm
CEZA KANUNLARININ YER BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI
I. MÜLKİLİK (ÜLKESELLİK) İLKESİ 93
A. Tanım 93
B. Teorik Dayanakları 94
C. Mülkilik İlkesinin Maddi Nedenleri ve Uluslararası Düzene İlişkin Dayanakları 95
D. Mülkilik İlkesinin Uygulama Alanının Belirlenmesi 97
1. Ülke Kavramı 97
2. Mülkilik İlkesi Çerçevesinde Suçun İşlendiği Yer 100
a. Genel Olarak 100
b. Harekete Üstünlük Tanıyan Görüşler 101
c. Neticeye Üstünlük Tanıyan Görüşler 102
d. Karma Görüş 102
e. TCK Açısından Değerlendirme 103
E. Ne bis in idem İlkesinin Uluslararası Geçerliliği 116
1. Türk Hukukunda ve Karşılaştırmalı Hukukta Durum 116
2. Ne bis in idem İlkesinin Avrupa Birliği İçinde Geçerliliği 123
F. Mülkilik İlkesinin Kendi İçindeki Yetki Çatışmaları 129
II. KİŞİSELLİK İLKESİ 131
A. Sanığa Göre Kişisellik İlkesi 132
B. Mağdura Göre Kişisellik İlkesi 138
C. Memuriyet veya Görevle Yurt Dışına Gidenlerin Yabancı Ülkede İşledikleri Suçlar (Diplomatik ve Konsolosluk Yargı Bağışıklığından Yararlananlar) 141
1. Genel Olarak Dipolamasi Ajanları ve Konsolosların Yargı Bağışıklığı 141
2. Yabancı Ülkede Görev Yapan Kamu Görevlilerinin İşledikleri Suçlar 143
III. GERÇEKLİK VEYA KORUNMA İLKESİ 145
IV. EVRENSEL YETKİ (ADALET) İLKESİ 147
A. Tek Yanlı Evrensel Yetki 157
B. İkame (Temsile Dayalı) Yargı Yetkisi 159
V. YARGILAMA YETKİSİNİ DÜZENLEYEN İLKELERİN GENEL DEĞERLENDİRİLMESİ VE YETKİ ÇATIŞMALARINI ÖNLEYECEK ÇÖZÜM YOLLARI 162
VI. YABANCI CEZA KANUNUNUN DEĞERİ 166
A. Karşılaştırmalı Hukukta Genel Görünüm 166
B. Yabancı Ceza Kanununun Uygulanmasının Leh ve Aleyhindeki Görüşler 167
1. Yabancı Ceza Kanununun Uygulanmasının Lehindeki Görüşler 168
a. Sanığın Yararı 168
b. Toplumun Yararı 169
c. Uluslararası İlişkiler Yönünden Sağlanacak Yarar 169
2. Yabancı Ceza Kanununun Uygulanmasının Aleyhindeki Görüşler 170
a. Yabancı Kanuna Duyulan Güvensizlik 170
b. Suç Yeri Ülkesinin İç İşlerine Karışma Tehlikesi 170
c. Yabancı Ceza Kanununu Bir Bütün Olarak Ele Alıp Değerlendirebilme Güçlüğü 170
C. Türk Hukukunda Durum 171
3. Bölüm
CEZA İŞLERİNDE ULUSLARARASI ADLİ YARDIMLAŞMA
I. KAVRAM OLARAK ADLİ YARDIMLAŞMANIN KAPSAMI 175
A. Genel Olarak Kapsamı 175
B. Adli Yardımlaşmanın Sınırı 177
C. Adli Yardımlaşmada İzlenecek Yöntem 178
II. DAR ANLAMDA CEZAİ KONULARDA ULUSLARARASI ADLİ YARDIMLAŞMALARDA UYGULANACAK KURALLAR 179
A. Adli Yardımlaşmanın Dayanakları 179
B. Adli Yardımlaşmanın Maddi Koşulları 190
1. Karşılıklılık 190
2. Çifte Cezalandırılabilirlik ve Kovuşturulabilirlik 190
3. Özellik İlkesi 192
4. Ordre Public (Kamu Düzeni) Çekincesi 193
C. Adli Yardımlaşmanın Geleneksel Türleri 193
1. Bilgi Verme ve Adli Sicil Bilgilerinin Gönderilmesi 193
2. Mahkeme Kararları ve Yargılamaya İlişkin Belgelerin Tebliği 194
3. Tanık, Bilirkişi ve Sanıkların Dinlenmesi 194
4. Delil Amacıyla Dosya, Belge ve Eşyanın Gönderilmesi 195
5. Tutuklu Kişinin Yüzleştirme veya Teşhis Amacıyla Tanık Olarak Bir Başka Ülkeye Gönderilmesi 196
D. Sınır Aşan Modern Soruşturma Metotları 197
1. DNA Analizi 197
2. Video–Konferans Yoluyla Tanık, Bilirkişi veya Sanıkların Dinlenmesi 199
3. Sınır Ötesi Ortak Soruşturma Ekibi Oluşturma 200
4. Gizli Soruşturma Tedbirleri 200
5. Sınır Ötesi Gözetleme ve Sıcak Takip 201
6. Kontrollü Teslimat 201
E. Yabancı Ülkede Elde Edilen Delillerin Değerlendirilmesi 203
F. Kolluk Alanında Bir İşbirliği Örgütü Olarak INTERPOL 206
1. Tarihsel Gelişim 206
2. INTERPOL’e Üyelik, Örgütün Uluslararası Hukuk Açısından Statüsü ve Örgütsel Yapı 208
3. INTERPOL Faaliyetlerine Egemen Olan İlkeler 213
a. Ulusal Egemenliklere Saygı İlkesi 213
b. Yalnızca Adi Suçların Kovuşturulmasına İlişkin Adli Yardımlaşma İstemleriyle İlgilenme İlkesi 213
c. İşbirliğinin Evrenselliği İlkesi 214
d. Bütün Üyelere Eşit Davranma İlkesi 214
e. Örgütün Faaliyetlerini Yaygınlaştırma İlkesi 215
f. İşbirliğinin Esnekliği İlkesi 215
g. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesine Saygı İlkesi 215
4. Amacı 216
5. Görevleri 216
6. Faaliyet Alanı 216
7. Yararlandığı Araçlar 218
8. Hukuksal Korunma 220
9. INTERPOL’e Yönelik Eleştiriler 220
III. GERİ VERME 221
A. Genel Bilgiler 221
1. Tanımı ve Temel Esasları 221
2. Dayanaklar 226
B. Türk Hukukuna Egemen Olan Geri Verme Kuralları 227
1. Geri Vermenin Koşulları 228
a. Eyleme İlişkin Kurallar 228
aa. Çifte Cezalandırılabilirlik İlkesi 228
ab. Suçun Kovuşturulabilir Olması 229
ac. Suçun Geri Vermeye Elverişli Olması 230
ad. Siyasal Suçlarla Bunlara Bağlı Adi Suçlarda Geri Vermeme İlkesi 231
ae. Askeri Suçtan Geri Verilmezlik İlkesi 235
af. Düşünce Suçundan Geri Verilmezlik İlkesi 235
ag. Mali Suçlardan Geri Verilmezlik İlkesi 236
ah. Geri Verme İsteminin Ciddi Olması 236
aı. Kendisinden İstemde Bulunulan Ülkenin Kendisinin Yargılama Yetkisine Sahip Olmaması 237
ai. “Non bis in idem” Kuralı 239
aj. Geri Vermeye Konu Oluşturan Suçun Ölüm Cezasını Gerektirmesi 240
ak. Ordre Public (Kamu Düzeni) Çekincesi 245
b. Geri Verilmesi İstenen Sanık veya Hükümlüye İlişkin Koşullar 249
ba. Uyruk (Vatandaş) Geri Verilmez Kuralı Genel Olarak 249
bb. Diğer Geri Verme Engelleri 253
2. Geri Verme Usulü 256
a. İstemde Bulunan Devletin Türkiye Olması Durumunda Yapılacak İşlemler 256
b. İstemde Bulunulan Devletin Türkiye Olması Durumunda Yapılacak İşlemler 257
c. Geri Verme Amacıyla Geçici Tutuklama 259
d. Geri Verilmesine Karar Verilen Kimsenin Teslimi 262
3. Geri Vermenin Sonuçları ve Geri Vermede Özellik (Hususilik) Kuralı 264
a. Özellik Kuralının Sağladığı Güvenceler 264
b. Özellik İlkesinin Sonuçları 266
c. Özellik İlkesinin İstisnaları 267
4. Geri Vermeyi Kabul Etmeyen Devletin İzleyeceği Yol 268
IV. CEZA KOVUŞTURMALARININ AKTARILMASI VE CEZA YARGILARININ ULUSLARARASI DEĞERİ 272
A. Ceza Kovuşturmalarının Aktarılması 272
B. Ceza Yargılarının Uluslararası Değeri 278
1. Genel Olarak 278
2. Ceza Yargılarının Uluslararası Değeri Konusunda Avrupa Sözleşmesi 280
3. 6706 sayılı Kanun’daki Düzenleme 286
V. İNFAZIN AKTARILMASI 288
VI. HÜKÜMLÜ NAKLİ 289
4. Bölüm
ULUSLARARASI CEZA MAHKEMELERİ
I. ULUSLARARASI CEZA HUKUKU KAPSAMINA GİREN İHLALLERE ULUSLARARASI TOPLUMUN YANITI 293
A. Genel Olarak 293
B. Ulusal Alanda Yapılan Yargılamalar 295
C. Çok Taraflı Uluslararası Sözleşmeler 296
D. Gerçek/Barış/Uzlaştırma Komisyonları 297
E. Af İlanı 305
F. Diğer Cevap Yolları 310
II. ULUSLARARASI CEZA YARGISINA DUYULAN GEREKSİNİMİN GEREKÇELERİ 311
III. SÜREKLİ BİR ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİNE DUYULAN GEREKSİNİMİN GEREKÇELERİ 314
IV. ULUSLARARASI BİR CEZA MAHKEMESİ KURMA ÇABALARININ TARİHÇESİ 317
A. Yirminci Yüzyıl Öncesi 317
B. Yirminci Yüzyılın Başından İkinci Dünya Savaşı Öncesine Kadarki Süreç 321
C. Nürnberg ve Tokyo Askeri Ceza Mahkemeleri 325
1. Mahkemelerin Niteliği ve Özellikleri 327
2. Mahkemelerin Yargı Yetkisi 328
3. Yargılamaların Sonuçları ve Özellikli Bazı Yönleri 329
4. Yargılamaların Lehinde ve Aleyhindeki Görüşler 330
D. İkinci Dünya Savaşından Sonraki Gelişmeler 335
E. BM Tarafından Kurulan Ad Hoc (Özel) Mahkemeler 340
1. Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi 340
a. Mahkemenin Kuruluş Süreci 340
b. EYUCM’un Kuruluşunun Yasal Dayanağı 342
c. EYUCM’un Hukuki Niteliği 345
d. EYUCM’un Yapısı 345
e. EYUCM’un Yargı Yetkisi 346
f. EYUCM’da Soruşturma, Kovuşturma ve İnfaz 352
g. EYUCM’un Faaliyeti 354
2. Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi 357
a. Mahkemenin Kuruluşunu Gerektiren Olaylar ve Kuruluş Aşaması 357
b. RUCM’un Özellikleri 358
c. RUCM’un Faaliyeti 362
3. Uluslararası Ceza Mahkemeleri İçin Mekanizma 362
V. ULUSLARARASI CEZA DİVANI 364
A. UCD’nin Kuruluş Aşaması, Önemi ve Devletlerce Karşılanışı 365
B. Statünün Yürürlüğü, Statüye Katılma – Çekince Koyma, Statüden Çekilme 368
C. UCD’nin Kurumsal Yapısı 369
1. Başkanlık 370
2. İstinaf, İlk Derece ve Ön Soruşturma Dairesi 371
3. Savcılık Makamı (Office of the Prosecutor) 372
4. Kalem Teşkilatı (Registry) 373
5. Taraf Devletler Meclisi (Assembly of States Parties) 374
D. Yargı Yetkisinin Niteliği ve Ulusal Yargılama Mercileriyle İlişki – Tamamlayıcılık İlkesi 376
E. Yargı Yetkisinin Kullanılmasının Ön Şartları 379
F. Zaman Bakımından (Ratione Temporis) Yetki 382
G. Kişi Bakımından (Ratione Personae) Yetki 383
H. Madde Bakımından (Ratione Materiae) Yetki 385
I. Yargı Yetkisinin Kullanılması 387
1. Genel Açıklamalar 387
2. Taraf Devletlerin Bildirimi 389
3. BM Güvenlik Konseyi’nin Bildirimi 390
4. Savcının Re’sen Harekete Geçme Yetkisi 393
5. Olayın UCD Önüne Geliş Biçimine Göre Savcılığın Görev ve Yetkileri 396
İ. Davanın Yetki Açısından Kabul Edilebilirliği 401
1. Davanın Kabulüne Engel Durumlar 401
2. Davanın Kabul Edilebilirliğine İlişkin Ön Karar 412
3. Yargı Yetkisine İtiraz 414
J. Divanın Uygulayacağı Hukuk 417
K. Yargılama Usulü, Uluslararası İşbirliği ve Cezaların İnfazı 423
L. UCD’nin Performansı ve Bunun Eleştirileri 442
VI. “YARI ULUSLARARASI” VEYA “ULUSLARASILAŞMIŞ” VEYA “MELEZ” VEYA “KARMA” CEZA MAHKEMELERİ 448
A. Kavramsal Çerçeve 448
B. Karma/Melez Mahkemeler Kurmanın Avantajları ve Dezavantajları 451
C. Örnekleri 454
1. Sierra Leone Özel Mahkemesi (SCSL) 454
2. Kamboçya Olağanüstü Daireleri (ECCC) 457
3. Lübnan Özel Mahkemesi (STL) 461
4. Doğu Timur ve Kosovo 464
5. Olağanüstü Afrika Daireleri 466
6. Diğer Bazı Organlar ve Güncel Gelişmeler 467
5. Bölüm
ULUSLARARASI CEZA SORUMLULUĞUNA DAİR GENEL İLKELER
I. ULUSLARARASI SUÇUN GENEL UNSURLARI 470
II. CEZA SORUMLULUĞUNUN KİŞİSELLİĞİ VE KUSUR İLKESİ 475
A. Genel Açıklama 475
B. “Devlet Suçları” Kavramı 477
III. NULLUM CRIMEN NULLA POENA SINE LEGE (KANUNSUZ SUÇ VE CEZA OLMAZ) İLKESİ 479
IV. CEZA SORUMLULUĞUNU ORTADAN KALDIRAN DURUMLAR 485
A. Kusur Yeteneğini Etkileyen Durumlar 487
B. Amirin Emrini İfa 490
C. Meşru Savunma 498
D. Zorunluluk Hali/Tehdit 501
E. Yanılma 505
F. Zararla Karşılık Verme 508
G. Diğer Savunmalar 509
1. İlgilinin Rızası 509
2. Askeri gereklilik/zorunluluk 509
3. Tu–Quoque İlkesi 510
H. Zamanaşımı 510
V. ULUSLARARASI HUKUKTAN KAYNAKLANAN BAĞIŞIKLIKLAR 511
A. Genel Olarak 511
B. Bağışıklık Türleri: Kişisel Bağışıklık ve Fonksiyonel Bağışıklık 513
C. Fonksiyonel Bağışıklık ve Uluslararası Suçlar 515
D. Kişisel Bağışıklıklar ve Uluslararası Suçlar 521
E. UAD’nin “Tutuklama Kararı” Davasında Yarattığı Belirsizlik 522
F. Roma Statüsü bakımından Bağışıklıklar 525
VI. BİREYSEL SORUMLULUK MODALİTELERİ 527
A. Genel Bilgi 527
B. Faillik 529
C. Şeriklik 533
1. Genel Olarak 533
2. Yardım Etmek 534
3. Planlamak (Planning) 538
D. Conspiracy (Komplo Kurma) 539
E. Joint Criminal Enterprise (Müşterek Suç Girişimi) 540
F. Üstlerin Sorumluluğu (Komuta Sorumluluğu) Öğretisi (Doctrine of Superior Responsibility/Command Responsibility) 545
1. Kavram ve Amacı 545
2. Kurumun Hukuki Niteliği 546
3. Roma Statüsü’ndeki Düzenleme 549
4. Kurumun Uygulanma Koşulları 551
G. Teşebbüs 556
VII. CEZANIN BELİRLENMESİ VE İÇTİMA 559
6. Bölüm
ULUSLARARASI CEZA MAHKEMELERİNİN KURUCU ANTLAŞMALARINDA YER VERİLEN SUÇ TİPLERİ
I. SOYKIRIM (JENOSİD) 563
A. Genel Bilgiler 563
1. Kavram ve Hukuki Nitelik 563
2. 1948 Sözleşmesine Dair Temel Bazı Bilgiler 565
3. Uluslararası Adalet Divanı’nın 2007 Tarihli Kararı 566
B. Korunan Hukuksal Değer 569
C. Fail 570
D. Mağdur 571
E. Maddi Unsur 575
1. Genel Açıklamalar 575
2. Seçimlik Fiiller 576
3. Plan veya Politika Unsuru Aranır Mı? 579
F. Hukuka Uygunluk Nedenleri 583
G. Manevi Unsur 584
1. Genel Açıklamalar ve Dolus Specialis Unsuru 584
2. Grubu “Kısmen” Yok Etmek Amacının Anlamı ve Kapsamı 587
3. Kastın Tespiti 589
H. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 591
1. Teşebbüs 592
2. İştirak 592
3. İçtima 594
II. İNSANLIĞA KARŞI İŞLENEN SUÇLAR 594
A. Genel Açıklamalar 594
B. Korunan Hukuksal Değer 596
C. Fail 597
D. Mağdur 597
E. Maddi Unsur 600
1. Genel Olarak 600
2. “Sivil Nüfusa Yönelik” 601
3. Yaygın veya Sistematik Saldırı Unsuru ve Failin Eyleminin Bunun Bir Parçası Olması 602
4. Politika (veya Plan) Unsuru 606
5. Fiil Unsuru 611
F. Hukuka Uygunluk Nedenleri 616
G. Manevi Unsur 616
H. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 617
1. Teşebbüs 617
2. İştirak 617
3. İçtima 618
III. SAVAŞ SUÇLARI 618
A. Uluslararası İnsancıl Hukuk (UİH) 618
B. UİH’nin Savaş Suçları ile İlişkisi 623
C. Silahlı Çatışmalar Hukuku Hakkında Genel Bilgiler 623
D. Savaş Suçlarının Tasnifi ve Genel Unsurları 629
1. Tasnifi 629
2. Savaş Suçlarının Genel Unsurları 630
E. Roma Statüsü’nde Savaş Suçları 637
1. Genel Bilgiler 637
2. Statü’de Yer Verilen Savaş Suçları 642
a. 12 Ağustos 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmelerinin Ağır İhlalleri 642
b. Savaş Yasa ve Adetlerinin Diğer Ciddi İhlalleri 645
c. Cenevre Sözleşmelerinin Ortak 3. Maddesinin Ciddi İhlalleri 650
d. Uluslararası Nitelikte Olmayan Silahlı Çatışmalarda Uygulanabilen Kural ve Adetlerin Diğer Ciddi İhlalleri 651
IV. SALDIRI SUÇU 653
A. Genel Açıklama 653
B. Uluslararası İlişkilerde Kuvvet Kullanma Yasağının Tarihçesi 654
C. Roma Statüsü’ndeki Düzenleme 659
1. Saldırı Suçunun Unsurları 660
2. Saldırı Fiili Üzerinde UCD’nin Yargı Yetkisini Kullanabilmesi 664
Kaynakça 671
Kavram Dizini 699 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
