|
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
TEŞEKKÜR 5
İÇİNDEKİLER 7
KISALTMALAR CETVELİ 17
GİRİŞ 19
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL BİLGİLER
I. KAVRAMSAL OLARAK KORUMA TEDBİRLERİ, SINIFLANDIRILMASI,
ÖZELLİKLERİ VE ÖNKOŞULLARI 23
A. Kavram 23
B. Koruma Tedbirlerinin Sınıflandırılması 25
1. Yöneldikleri Değere Göre Koruma Tedbirleri 26
2. Amaçlarına Göre Koruma Tedbirleri 26
3. Yöneldikleri Kişilere Göre Koruma Tedbirleri 27
4. Karar Verme ve Uygulama Yetkisine Göre Koruma Tedbirleri 27
C. Koruma Tedbirlerinin Özellikleri 28
1. Kanun İle Düzenlenmiş Olma 28
2. Geçici Olma 32
3. Araç Olma 32
4. Zorlama ve/veya Rıza Dışı Olma 33
5. İhtiyari Olma 34
D. Koruma Tedbirlerinin Ön Koşulları 34
1. Bir Suç Şüphesinin Bulunması 34
a. Basit Şüphe/Başlangıç Şüphesi 35
b. Makul Şüphe 36
c. Yeterli Şüphe 38
d. Kuvvetli Şüphe 38
e. Yoğun Şüphe 39
2. Gecikmede Sakınca Bulunması 40
3. Görünüşte Haklılık 41
4. Orantı (Ölçülülük) Bulunması 43
5. Kural Olarak Hâkim veya Mahkemenin, Gecikmesinde Sakınca
Bulunan Hallerde Cumhuriyet Savcısının Kararının Bulunması (Yetkili
Merciin Kararının Bulunması) 45
II. TAZMİNATIN HUKUKİ NİTELİĞİ, GEREĞİ, TAZMİNATIN TARİHSEL GELİŞİMİ,
KAYNAKLARI VE SORUMLULUK HUKUKU (TAZMİNAT SORUMLULUĞU) 46
A. Tazminatın Hukuki Niteliği ve Gereği 46
B. Koruma Tedbirlerine ilişkin Tazminatın Tarihsel Gelişimi ve Kaynakları 52
C. Sorumluluk Hukuku (Tazminat Sorumluluğu) 55
1. Genel Olarak 55
2. Kusur Sorumluluğu (Haksız Fiil Sorumluluğu) 57
a. Haksız Fiil Kavramı 59
b. Haksız Fiilin Unsurları 59
ba. Hukuka Aykırı Fiil 60
bb. Kusur 61
bc. Zarar 63
bd. İlliyet Bağı (Nedensellik Bağı) 66
3. Kusursuz Sorumluluk (Sebep Sorumluluğu) 68
4. Devletin Sorumluluğu 70
a. Devletin, İdari Nitelikli Organlarının Eylemlerinden Kaynaklanan
Mali Sorumluluğu 73
b. Devletin, Yargısal Nitelikli Organlarının Eylemlerinden
Kaynaklanan Mali Sorumluluğu 77
ba. Devletin, Yargısal Nitelikli Organlarının İdari
Eylemlerinden Kaynaklanan Mali Sorumluluğu 77
bb. Devletin, Yargısal Nitelikli Organlarının Yargısal
Eylemlerinden Kaynaklanan Mali Sorumluluğu 78
İKİNCİ BÖLÜM
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ’NE GENEL BAKIŞ, KARAR TÜRLERİ,
TÜRKİYE’DE KARARLARIN UYGULANMASININ DENETİMİ VE KARARLARIN İCRASI
I. AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ’NE GENEL BAKIŞ 83
A. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Kökenleri 83
B. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Kuruluşu 85
C. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Yapısı 88
1. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin İdari Yapısı 89
a. Mahkeme Genel Kurulu 89
b. Bölümler 89
c. Eleme (Filtraj) Birimi 90
2. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Yargısal Yapısı 91
a. Tek Hakim 91
b. Komite 93
c. Daire 95
d. Büyük Daire 96
3. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Diğer Birimleri 97
a. Başkanlık Kurulu 97
b. Yazı İşleri Müdürlüğü 98
II. AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ KARARLARI 100
A. Genel Olarak 100
B. Yargısal Kararlar 101
1. Kabul Edilebilirlik Hakkında Kararlar 101
2. Esas İncelemesi 103
a. Eski Hale İade 103
b. Adil Tatmin 107
C. Seçenek (Alternatif) Çözümler 109
1. Dostane Çözüm 109
2. Tek Taraflı Duyurma (Deklarasyon) 110
D. Pilot (Öncül) Karar Usulü 112
E. İhtiyati Tedbir Kararı 114
F. İhlal Davası 117
G. Gözden Geçirme (Revizyon), Düzeltme ve Yorum Kararları 118
1. Gözden Geçirme (Revizyon) Kararı 118
2. Düzeltme Kararı 120
3. Yorum Kararı 120
H. Danışma Görüşü 120
III. TÜRKİYE’DE AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ KARARLARININ
UYGULANMASININ DENETİMİ VE KARARLARIN İCRASI 122
A. Genel Olarak 122
B. Türkiye’de Kararların Uygulanmasını Takip Etmekle Görevli Birimler 128
C. Türkiye Aleyhine Verilen Kararlarda Alınan Giderim Tedbirleri 131
1. Durdurma 131
2. Onarım 135
a. Genel Olarak 135
b. Yargılamanın Yenilenmesi 136
c. Tatmin 138
d. Tazminat Ödenmesi 142
e. Tekrarlanmama Güvencesi (Garantisi) 143
D. Türkiye’de AİHM Kararlarının İcra Edilmemesi 148
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TAZMİNAT NEDENLERİ VE TAZMİNAT NEDENLERİ KONUSUNDA BELİREN SORUNLAR
I. TAZMİNAT NEDENLERİ 157
A. CMK m. 141’de Düzenlenen Tazminat Sebepleri 160
1. Kanunlarda Belirtilen Koşullar Dışında Yakalanan, Tutuklanan veya
Tutukluluğunun Devamına Karar Verilenler (CMK m. 141/1–a) 160
a. Kanunlarda Belirtilen Koşullar Oluşmadan Yakalanma 161
b. Kanunlarda Belirtilen Koşullar Oluşmadan Tutuklama veya
Tutukluluğun Devamına Karar Verilmiş Olması 166
ba. Genel Olarak 166
bb. Tutuklama Nedenleri 168
bc. Tutuklama Kararı Verilemeyecek Haller 173
bd. Tutuklama Kararı Verme Yetkisi ve Gerekçe 175
be. Tutukluluğun İncelenmesi (Gözden Geçirilmesi) 178
2. Kanuni Gözaltı Süresinde Hâkim Önüne Çıkarılmama (CMK m.
141/1–b) 184
3. Kanuni Hakları Hatırlatmamak veya Hatırlatılmasına Rağmen Bu
Haklardan Yararlandırmadan Tutuklanma (CMK m. 141/1–c) 193
a. İsnadı Öğrenme Hakkı 197
b. Müdafinin Hukuki Yardımından Yararlanma Hakkı 198
c. Yakınlarına Haber Verme Hakkı 203
d. Susma Hakkı 204
e. Delil Toplama ve Toplanmasını İsteme Hakkı 207
4. Kanuna Uygun Olarak Tutuklandığı Hâlde Makul Sürede Yargılama
Mercii Huzuruna Çıkarılmamak ve Bu Süre İçinde Hakkında Hüküm
Vermemek (CMK m. 141/1–d) 208
a. Tutuklunun Makul Süre İçinde Yargılama Mercii Huzuruna
Çıkartılmaması 209
b. Tutuklu Hakkında Makul Süre İçinde Hüküm Verilmemesi 211
5. Kanuna Uygun Olarak Yakalandıktan veya Tutuklandıktan Sonra
Kovuşturmaya Yer Olmadığı veya Beraat Kararı Verilmesi (CMK m.
141/1–e) 215
6. Kişinin Gözaltı ve Tutuklulukta Geçirdiği Sürenin Hükümlülükten
Fazla Olması veya İşlenen Suç İçin Kanunda Öngörülen Cezanın
Sadece Adli Para Cezası Olması (CMK m. 141/1–f) 219
7. Yakalama veya Tutuklama Nedenleri ve Haklarındaki Suçlamaların
Kişilere, Yazıyla veya Bunun Hemen Olanaklı Bulunmadığı Hâllerde
Sözle Açıklanmaması (CMK m. 141/1–g) 223
8. Yakalamanın ve Tutuklamanın Yakınlara Bildirilmemesi (CMK m.
141/1–h) 226
9. Arama Kararının Ölçüsüz Bir Şekilde Gerçekleştirilmesi (CMK m.
141/1–i) 229
a. Genel Olarak 229
b. Arama Kararının Uygulanma Şekli ve Ölçüsü 231
c. Öğreti ve Uygulama 234
10. Eşyasına veya Diğer Malvarlığı Değerlerine, Koşulları Oluşmadığı Halde
Elkonulması veya Korunması İçin Gerekli Tedbirler Alınmaması ya da
Eşyası veya Diğer Malvarlığı Değerlerinin Amaç Dışı Kullanılması veya
Zamanında Geri Verilmemesi (CMK m.141/1–j) 237
a. Eşya veya Malvarlığı Değerlerine Koşulları Oluşmadığı Halde
Elkonulması 240
b. Elkonulan Eşyanın veya Malvarlığı Değerlerinin Korunması İçin
Gerekli Tedbirlerin Alınmaması 247
c. Elkonulan Eşyanın veya Malvarlığı Değerlerinin Amaç Dışı
Kullanılması 249
d. Elkonulan Eşyanın veya Malvarlığı Değerlerinin Zamanında
Geri Verilmemesi 250
11. Yakalama, Adli Kontrol veya Tutuklama İşlemine Karşı Kanunda
Gösterilen Başvuru İmkânlarından Yararlandırmama (CMK m. 141/1–k) 258
12. CMK m. 109/3–e ve CMK m. 109/3–j’de Düzenlenen Adli Kontrol
Yükümlülükleri Uygulandıktan Sonra Haklarında Kovuşturmaya Yer
Olmadığına veya Beraatlerine Karar Verilenler (CMK m. 141/1–l) 263
a. Genel Olarak 263
b. 02.03.2024 Tarihli 7499 Sayılı Kanun Değişikliği Öncesi Durum 263
c. 02.03.2024 Tarihli 7499 Sayılı Kanun Değişikliği Sonrası Durum 265
B. CMK m. 141/1 Dışında Hâkim ve Savcıların Verdikleri Kararlar ve
Yaptıkları İşlemler Nedeniyle Tazminat (CMK m. 141/3) ve HMK m. 46
Kapsamında Hâkimlerin Hukuki Sorumluluğu 267
C. Yargılamanın Yenilenmesi Sonucunda Beraat veya Ceza Verilmesine Yer
Olmadığına Karar Verilmesi Nedeniyle Tazminat (CMK m. 323/3) 274
II. TAZMİNAT NEDENLERİ KONUSUNDA BELİREN SORUNLAR 276
A. Hapis Cezasının Ertelenmesine Karar Verilmesi Halinde Tazminat 276
B. Davanın Düşme Hallerinde Tazminat 277
1. Ölüm Halinde Tazminat 278
2. Önödeme Halinde Tazminat 279
C. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Karar Verilmesi Halinde
Tazminat 280
D. Koşullu Salıverme Süresinden Fazla Tutuklu Kalma Halinde Tazminat 283
E. Tedavi ve Denetimli Serbestlik Tedbirine Karar Verilmesi Halinde
Tazminat 285
F. Kişinin Tutuklandığı Suçtan Beraat Etmesi, Tutuklanmadığı Suçtan
Mahkûm Edilmesi Halinde Tazminat (Birden Fazla Suçun Varlığı) 286
G. Mahsup Kararı Halinde Tazminat 288
H. Suçluların İadesi Halinde Tazminat 290
1. Türkiye’de Suç İşleyip Yabancı Ülkeye Kaçan Kişinin İadesi 296
2. Yabancı Ülkede Suç İşleyip Türkiye’ye Kaçan Kişinin İadesi 299
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TAZMİNAT TALEP EDEMEYECEK KİŞİLER, TAZMİNAT DAVASININ ÖZELLİKLERİ,
BAŞVURU, YARGILAMA, TAZMİNATIN HESAPLANMASI, TAZMİNATIN GERİ
ALINMASI, DEVLETİN RUCÜ HAKKI VE KANUN YOLLARI
I. TAZMİNAT TALEP EDEMEYECEK KİŞİLER 303
A. Genel Olarak 303
B. Tazminata Hak Kazanamadığı Halde, Sonradan Yürürlüğe Giren ve
Lehte Düzenlemeler Getiren Kanun Gereği, Durumları Tazminat
İstemeye Uygun Hale Dönüşenler 305
1. Suç Olmaktan Çıkarma 306
2. Sonradan Yürürlüğe Giren Lehte Düzenlemeler 310
C. Genel veya Özel Af, Şikâyetten Vazgeçme, Uzlaşma Gibi Nedenlerle
Hakkında Kovuşturmaya Yer Olmadığına veya Davanın Düşmesine
Karar Verilen veya Kamu Davası Geçici Olarak Durdurulan veya Kamu
Davası Ertelenen veya Düşürülenler 312
D. Kusur Yeteneğinin Bulunmaması Nedeniyle Hakkında Ceza Verilmesine
Yer Olmadığına Karar Verilenler 318
E. Adlî Makamlar Huzurunda Gerçek Dışı Beyanla Suç İşlediğini veya Suça
Katıldığını Bildirerek Gözaltına Alınanlar, Adli Kontrol Altına Alınanlar
veya Tutuklananlar 320
II. TAZMİNAT İSTEMENİN KOŞULLARI (BAŞVURU) 321
A. Tazminat Hakkının İlgilisine Bildirilmesi 321
B. Tazminat İsteminde Bulunabilecek Kişiler (Davacı) 322
C. Davanın Açılacağı Kişiler (Davalı) 328
D. Başvuru Süresi (Dava Açma Süresi), Sürenin Başlangıcı, Sürenin Niteliği
ve Başvuru Şekli 329
1. Başvuru Süresi ve Sürenin Başlangıcı 329
2. Sürenin Niteliği 333
3. Başvuru Şekli 333
E. Başvuru Mercii 335
1. Genel Olarak 335
2. Görevli ve Yetkili Mahkeme 336
3. İstisnai Yetkili Mahkeme 343
4. Tazminat Komisyonu’nun Görevli Olduğu Haller ve İşleyişi 345
III. TAZMİN EDİLECEK ZARARLAR (TAZMİNATIN KAPSAMI) 346
A. Genel Olarak 346
B. Maddi Zarar 347
1. Genel Olarak 347
2. Parasal Kayıplar 348
3. Tedavi Masrafları 350
4. Avukatlık Vekâlet Ücreti 351
a. Tazminat Davasının Sebebi Olan Koruma Tedbirinin
Uygulandığı Soruşturma veya Kovuşturma Aşamasındaki
Vekâlet Ücreti 351
b. CMK m. 141 Dolayısıyla Görülen Tazminat Davasındaki Vekâlet
Ücreti 353
C. Manevi Zarar 354
D. Harç ve Faiz 356
1. Harç 356
2. Faiz 357
IV. YARGILAMA 359
A. Genel Olarak 359
B. Dilekçenin İncelenmesi (Ön İnceleme) 361
C. Duruşmanın Açılması 362
D. Davanın Değeri 363
E. Davanın İhbarı 363
F. Araştırma ve Delillerin Değerlendirilmesi / Esasın İncelenmesi 364
1. Talep ve İspata ilişkin Delillerin Doğruluğunun Araştırılması 364
2. Delillerin Değerlendirilmesi ve Tazminat Miktarının Belirlenmesi 366
G. Hüküm/Mahkemece Verilecek Kararlar 367
1. Dava Dilekçesinin Reddi 367
2. İstemin Süre Yönünden Reddi 369
3. İstemin Husumetten Reddi 369
4. Yetkisizlik Kararı 369
5. Davanın Esastan Reddi 370
6. Davanın Kabulü 371
H. Hüküm Bildirilmesi ve Hükmün İcrası 372
I. Yargılama Giderleri 372
İ. Adli Tatilin Tazminat Davalarına Etkisi 373
V. TAZMİNATIN miktarı ve hesaplanması 373
A. Genel Olarak 373
B. Taleple Bağlılık ve Islah 376
1. Taleple Bağlılık 376
2. Islah 378
C. Maddi Tazminatın Hesaplanması 380
D. Manevi Tazminatın Hesaplanması 383
VI. TAZMİNATIN GERİ ALINMASI VE DEVLETİN RÜCU HAKKI 386
A. Genel Olarak 386
B. Tazminatın Geri Alınması 386
C. Devletin Rücu Hakkı 388
1. Genel Olarak 388
2. Hâkim, Cumhuriyet Savcısı ve Diğer Kamu Görevlilerine Rücu 389
3. İftira Eden veya Yalan Tanıklık Edenlere Rücu 392
VII. KANUN YOLLARI 393
A. Genel Olarak 393
B. Kanun Yollarına Başvurabilecek Kişiler 394
C. Kanun Yollarına Başvurmada Süre 395
D. İnceleme Makamı 395
E. İnceleme Yöntemi 396
F. Başvuru Sınırı (Kesinlik Sınırı) 397
G. Kazanılmış Hak 399
VIII. KORUMA TEDBİRLERİ NEDENİYLE CMK M. 141 VD. UYARINCA TAZMİNAT
DAVASI AÇMADAN ANAYASA MAHKEMESİ VE AVRUPA İNSAN HAKLARI
MAHKEMESİ’NE YAPILAN BAŞVURULARIN İNCELENMESİ 401
A. Anayasa Mahkemesi Açısından 401
B. AİHM Açısından 406
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME 409
KAYNAKLAR 415 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
