İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Sunuş 7
Önsöz 9
Kısaltmalar 17
BİRİNCİ BÖLÜM:
İŞKENCE YASAĞININ TANIMI, UNSURLARI, TARİHÇESİ VE İŞKENCE YASAĞINA İLİŞKİN ULUSLARARASI BELGELER
I. İŞKENCE YASAĞININ TANIMI VE UNSURLARI 19
A. Uluslararası Belgelerde İşkence Yasağı ve Unsurları 19
1. İşkence Yasağı 19
2. Unsurları 26
a. Genel Olarak 26
b. Şiddetli Fiziksel veya Ruhsal Yönden Acı Veren Bir Fiil 27
c. Eylemin Cezalandırmak, Bilgi veya İtiraf Elde Etmek ya da Gözdağı Vermek, Ayrımcılık Amaçlarına Yönelik Olarak Kasten Gerçekleştirilmesi 30
d. Kamu Görevlisi Tarafından veya Onun Bilgisi ya da Onayı Dahilinde Gerçekleştirilmiş Olması 31
B. TCK Bakımından İşkence Suçunun Tanımı 33
1. Türk Ceza Kanunu m. 94 İşkence Suçu Hakkında Genel Açıklama 33
a. Korunan Hukuksal Yarar 35
b. Maddi Unsur 38
ba. Kişi üzerinde bedensel veya ruhsal acı meydana getirme: 42
bb. Algılama veya irade yeteneğinin etkilenmesine yol açma: 44
bc. Mağdurun aşağılanmasına sebep olma: 45
c. Manevi Unsur 46
d. Fail 47
e. Mağdur 50
f. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 51
fa. Teşebbüs 51
fb. İştirak 54
fc. İçtima 56
2. TCK m. 94 İşkence Suçu İle Benzer Suçların Karşılaştırılması 58
a. Genel Olarak 58
b. Eziyet Suçu (TCK m. 96) 59
c. Kasten Yaralama Suçu (TCK m. 86 vd.) 63
d. Zor Kullanma Yetkisine İlişkin Sınırın Aşılması Suçu (TCK m. 256) 65
II. İŞKENCENİN TARİHİ GELİŞİMİ 68
A. Genel Olarak 68
B. Batı Hukukunda 68
1. Eski Yunan ve Roma İmparatorluğunda 68
2. Ortaçağ Avrupa Hukukunda ve Müşterek Hukuk Döneminde 71
3. Aydınlanma Döneminde 74
C. Türk Hukukunda 77
III. İŞKENCE YASAĞINA İLİŞKİN DİĞER ULUSLARARASI BELGELER 78
A. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirisi (10 Aralık 1948) 78
B. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (4 Kasım1950) 80
C. BM Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi (16.12.1966) 80
D. İşkenceye ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı veya Onur Kırıcı Muamele veya Cezaya Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi (10.12.1984) 83
E. İşkencenin ve İnsanlık Dışı veya Onur Kırıcı Muamele ve Cezanın Önlenmesi İçin Avrupa Sözleşmesi (26.11.1987) 87
F. İnsan Hakları Amerikan Sözleşmesi (22.11.1969) 89
G. Amerikalılar Arası İşkencenin Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi (09.12.1985) 91
H. Afrika İnsan Hakları Şartı (26.06.1981) 91
İ. İnsan Haklarına Dair Arap Şartı (15.09.1994) 92
IV. AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ MADDE 3 KAPSAMINDA İŞKENCE YASAĞI 94
A. Genel Olarak 94
B. AİHS m. 3’e Göre Kötü Muamele veya Ceza ve İnsanlık Dışı Muamele veya Ceza İle İşkence Kavramları 95
1. Kötü Muamele veya Ceza Kavramı 97
2. İnsanlık Dışı Muamele veya Ceza Kavramı 98
3. İşkence Kavramı 99
C. İşkence Yasağı ve İşkence Yasağı Kapsamında Devletlerin Yükümlülükleri 101
1. Negatif Yükümlülük 101
2. Pozitif Yükümlülük 101
3. Usuli Yükümlülük (Etkili Soruşturma Yükümlülüğü) 104
İKİNCİ BÖLÜM:
İŞKENCEYİ ETKİLİ BİÇİMDE SORUŞTURMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ, YÜKÜMLÜLÜĞÜN DİĞER HAKLARLA BAĞLANTISI, UYGULAMADA KARŞILAŞILAN PROBLEMLER VE
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
I. ETKİLİ BİÇİMDE SORUŞTURMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 105
A. Yükümlülüğün Kapsamı 105
1. İşkenceyi Cezalandırmaya Yönelik Olarak İç Hukukta Düzenleme Getirme Yükümlülüğü 110
2. İşkenceyi Etkili Şekilde Soruşturma Yükümlülüğü 112
a. Soruşturmanın Kendiliğinden Başlaması İlkesi 114
b. Soruşturma Organlarının Bağımsız Olması İlkesi 118
aa. Soruşturma Evresi Bakımından 120
ab. Kovuşturma Evresi Bakımından 125
ac. İdari Soruşturma Bakımından 126
c. Soruşturmanın Kamu Denetimine Açık Olması (Şeffaflık) İlkesi 127
d. Soruşturmanın Makul Bir Özen ve Hızla Yapılması İlkesi 131
e. Soruşturmanın Etkili Olması İlkesi 134
3. Cezanın Etkili Biçimde İnfaz Edilmesi Yükümlülüğü 140
B. YÜKÜMLÜLÜĞÜN AİHS’DE ÖNGÖRÜLEN DİĞER HAK VE ÖZGÜRLÜKLERLE BAĞLANTISI 143
1. AİHS m. 3 ile m. 2 Arasındaki Bağlantı 143
2. AİHS m. 3 ile m. 5 Arasındaki Bağlantı 146
3. AİHS m. 3 ile m. 6 Arasındaki Bağlantı 147
4. AİHS m. 3 ile m. 8 Arasındaki Bağlantı 151
5. AİHS m. 3 ile m. 13 Arasındaki Bağlantı 152
6. AİHS m. 3 ile m. 14 Arasındaki Bağlantı 154
7. AİHS m. 3 ile m. 15 Arasındaki Bağlantı 155
II. UYGULAMADA KARŞILAŞILAN PROBLEMLER VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 157
A. İşkence Suçunun Yaptırımı Bakımından 157
1. Genel Olarak 157
2. Cezanın Bireyselleştirilmesi, Seçenek Yaptırımlara Çevrilmesi, Hapis Cezasının Ertelenmesi ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Bakımından 160
3. Geçici veya Sürekli Olarak Kamu Hizmetlerinden Mahrumiyet Güvenlik Tedbirinin İşkence Suçunda Uygulanması Bakımından 163
B. Yargılama Usulü Bakımından 165
C. Yaptırımın İnfazı Bakımından 169
1. Koşullu Salıverme 169
2. Af 172
D. Zamanaşımı 174
E. İdare Hukuku Bakımından 176
1. Disiplin Soruşturması 176
2. Mağdurun Zararının Karşılanması Bakımından 179
F. Denetim Muhakemesi Aşamasında Karşılaşılan Problemler 185
SONUÇ 193
Kaynakça 195
Kavram Dizini 205 |