|
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖN SÖZ vii
TEŞEKKÜR xi
KISALTMALAR xvi
KAYNAKÇA xvii
I– HUKUK İLMİNDEN ESERLER xvii
II– DİĞER ESERLER xxxiv
III– DİĞER KAYNAKLAR lvi
IV–YARARLANILAN WEB SİTELERİ lxviii
GİRİŞ 1
BİRİNCİ BÖLÜM
ÖJENİ VE KİŞİLER HUKUKU ARASINDA TERMİNOLOJİK BAĞLANTI KURULMASI 9
A– ÖJENİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER 10
1– Öjeninin Tanımıyla Kısa Tarihi ve Türleri 10
2– Yeni veya Liberal Öjeni 25
3– Zihinsel Engelli Kadınlara Yönelik Öjenik Yaklaşımların
Canlanması 34
B– ÖJENİ VE KİŞİLER HUKUKU 38
1– Hak Ehliyeti ve Kişilik Hakkıyla Öjeninin Sınanması
40
2– Öjeni ve Kişiler Hukuku Bağlamında Kavramsal Sonuçlara
Ulaşılması 47
C– TIBBÎ GENETİKTEKİ İLERLEMELERİN ÖJENİK
SPEKTRUMU 49
1– Öğretide Tıbbî Genetikteki Gelişmelerin Öjeni Yönünden
Değerlendirilmesi 49
a– Çekimserler 50
b– Öjeni Tehlikesi Sayanlar 54
c– Öjeni Rizikosu Görmeyenler 59
2– Gen Terapilerinde Öjenik Riziko Üzerine Düşünceler 63
İKİNCİ BÖLÜM
HAK EHLİYETİ VE KİŞİLİK İZDÜŞÜMÜNDE ÖJENİK TEDBİRLERİN MUKAYESELİ İNCELENMESİ 69
A– ULUSLARARASI HUKUKUN ÖJENİYİ İLGİLENDİREN
TEMEL METİNLERİ 71
1– Evrensel Bildirge ve Oviedo Sözleşmesi 71
2– Avrupa Birliği 76
B– MUKAYESELİ HUKUK 80
1– İsviçre Konfederasyonu 81
2– Fransız Cumhuriyeti 91
3– Almanya 98
4– İspanya Krallığı ve Katalonya 109
5– İsveç Krallığı 118
6– Belçika Krallığı 127
7– İtalyan Cumhuriyeti 132
8– Amerika Birleşik Devletleri 137
9– Birleşik Krallık 150
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
MUKAYESELİ HUKUKTAN ÖJENİ HAKKINDA ELDE EDİLEN VERİLERİN ANALİZİ 157
A– MUKAYESELİ HUKUK TARİHİNDEKİ ÖJENİK UYGULAMALARIN KİŞİLER HUKUKU EKSENİNDE VASIFLANDIRILMASI 159
1– Hukuk Tarihinde Negatif Öjenik Tedbir Bulunan Ülkeler
160
a– Almanya 160
b– İspanya Krallığı 164
c– İsveç Krallığı 168
d– Amerika Birleşik Devletleri 171
2– Pozitif Karakterli Öjenik Tedbirlerle Yetinmiş Ülkeler 180
a– Fransız Cumhuriyeti 180
b– Birleşik Krallık 183
3– Özel İncelenmesi Gereken Ülkeler 187
a– Belçika Krallığı 187
b– İtalyan Cumhuriyeti 189
c– İsviçre Konfederasyonu 193
B– MUKAYESELİ HUKUKUN ÖJENİ HAKKINDA GÜNCEL
DURUMU 196
1– Menfî Öjeni Karşıtlığında Açıklık 199
a– Fransız Cumhuriyeti 199
b– İtalyan Cumhuriyeti 204
c– Belçika Krallığı 206
2– Negatif Öjeniyi Dolaylı Reddeden Ülkeler 209
a– İsviçre Konfederasyonu 209
b– Almanya Federal Cumhuriyeti 213
c– İspanya Krallığı ve Katalonya 216
d– Birleşik Krallık 219
3– Hukukî Durumu Müphem Ülkeler 221
a– İsveç Krallığı 222
b– Amerika Birleşik Devletleri 225
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NDEKİ ÖJENİK SİYASETİN HUKUKÎ YANSIMALARI 231
A– KURULUŞ SÜRECİ ve 1960 ARASINDAKİ YASAL BİRİ–
KİM 232
B– 1960’TAN SONRAKİ HUKUKÎ GELİŞMELER 240
C– YABANCILAR ALEYHİNE HUKUKÎ SINIRLAMALAR
248
1– Devlet Memurluğuna Girişte Türk Vatandaşlığı Şartı 249
2– Bazı Memuriyet Statülerinde Yabancılarla Evlenmenin Kısıt–
lanması 250
3– Devlet Memurluğu Haricinde Yabancılar Aleyhine Sınırla–
malar 257
BEŞİNCİ BÖLÜM
TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NDE ÖJENİ SORUŞTURMASI ÜZERİNE KARŞILAŞILAN YASAL GELİŞMELERİN KİŞİLER HUKUKU YÖRÜNGESİNDE İNCELENMESİ 259
A– 1923–1960 DÖNEMİNDEKİ YASALARIN TETKİKİ 260
1– Mülga Anayasaya Ek Olarak Ceza Kanunu ve Medenî Ka–
nun 261
2– İstiklâl Mahkemelerinin Üçüncü Perdesi 264
3– Mülga İskân Kanunları 268
4– Umum Hıfzıssıhhası ve Beden Terbiyesi 275
5– Mülga Varlık Vergisi 279
B– 1960 SONRASI HUKUKÎ SÜRECİN TAHLİLİ 283
1– Türkiye Cumhuriyeti’nin Son İki Anayasasında Kişi Doku–
nulmazlığı ve Öjeni 284
2– Nüfus Politikasıyla Pozitif Öjeni 287
a– İsteğe Bağlı Kürtaj Düzenlemesinin Geciktirilmesi 288
b– Kısırlaştırmada İradenin ve/veya Tıbbî Zorunluluğun Önce–
lenmesi 291
c– Nüfus Politikası Hakkında Kısa Değerlendirmeler 294
3– Tıbbî Yardımla Üreme ve Kalıtsal Hastalıklarla Mücadelede
Öjenik Saik Kontrolü 295
C– AŞILAMA ve ÖJENİ TARTIŞMASI 300
D– YABANCILAR ALEYHİNE HUKUKÎ SINIRLAMALARIN
ANALİZİ 305
ALTINCI BÖLÜM
TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NDE MENFÎ ÖJENİ ATILI OLAY
ve FAALİYETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ 311
A– KURULUŞ AKABİNDE SİYASET ve BİLİM ENTEGRAS–
YONU 312
1– 1925–1939 Arasında Öjenik Karakterli Bilimsel Aktivitelerin
Sunulması 313
2– 1925–1939 Sürecindeki Akademik Faaliyetlerin Pozitif Öje–
niyle Nitelenmesi 321
3– 1940’larda Halkevleri Bünyesinde ve Bilim Çevrelerinde
Öjenik Gelişmeler 330
B– BAZI OLAYLARIN KİŞİLER HUKUKU EKSENİNDE
ÖJENİK AÇIDAN TEST EDİLMESİ 333
1– Dersim’e Askerî Harekâtlarda 1938’e Yoğunlaşma Denemesi
334
2– İkinci Dünya Savaşı Gölgesinde 1941–1942 İhtiyat ve Nafıa
Askerleri 361
3– Yargılama ve Yürütme Erklerinin Yakınlaşmasında 1944–
1945 Irkçılık Davası 370
4– Ayrımcılık ve 6–7 Eylül 1955 Olayları 377
C– ZİHİNSEL ENGELLİ KADINLARIN STERİLİZASYONU
ÖNERİLERİNİN ELEŞTİRİLMESİ 385
SONUÇ 399 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
