|
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÜÇÜNCÜ BASININ ÖNSÖZÜ 5
İKİNCİ BASININ ÖNSÖZÜ 6
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR 15
GİRİŞ 17
BİRİNCİ BÖLÜM
SAF BAŞKANLIK VE ABD’DE BAŞKANLIK SİSTEMİ
A. GENEL OLARAK BAŞKANLIK SİSTEMİ VE KUVVETLER AYRILIĞI 25
1. Başkanlık Sistemi Kavramı 25
2. Başkanlık Sisteminin Temel Gereği: Sert Kuvvetler Ayrılığı 27
a. Kuvvetler Ayrılığının Felsefi Temelleri 28
b. Saf Kuvvetler Ayrılığı 30
c. Kuvvetler Ayrılığının Etkileri ve Uygulanması 32
d. Saf Kuvvetler Ayrılığına Yönelik Yetersizlik Eleştirileri 33
3. Kuvvetler Ayrılığının Dengeler ve Frenler Mekanizması ile Dönüşümü 36
a. Kuvvetler Ayrılığının Amerika’daki Etkinliği, Frenler ve Dengeler
Mekanizması 36
b. James Madison’ın Geliştirdiği Dengeler ve Frenler Mekanizması 37
c. Kuvvetler Ayrılığı ile Alakalı Bazı Ayırımlar 43
d. Saf Kuvvetler Ayrılığından İşlevlerin Hukuki Ayrılığına 45
B. SAF BAŞKANLIK SİSTEMİ 51
1. Saf Başkanlık Sisteminin Gereklerine İlişkin Farklı Görüşler 53
2. Saf Başkanlık Sisteminin Aslî ve Zorunlu Unsurları 57
a. Hem Başkan’ın hem de Yasama Meclisi’nin Halk Tarafından
Seçilmesi. 57
b. Yürütmenin Yasamanın Güvenine Dayanmaması 62
c. Yürütme Organının Tek Kişiden Oluşması 70
3. Saf Başkanlık Sistemlerinde Mevcut Olan Tâlî Nitelikteki Özellikler 72
a. Başkanın Yasama Organını Fesih Yetkisinin Mevcut Olmaması 73
b. Aynı Kişinin Hem Yasamada Hem de Yürütmede Görev
Alamaması 77
c. Yasama ve Yürütmenin Birbirlerinin Yetki Alanına Müdahale
Etmemeleri 78
C. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİNDE (ABD) BAŞKANLIK SİSTEMİ 79
1. ABD Başkanlık Sisteminin Tarihi Gelişimi 79
2. ABD’de Başkanlık Sistemi 89
3. Federal Yapılı Başkanlık Sistemi 90
4. ABD Başkanlık Sisteminin Temelini Teşkil Eden Sert Kuvvetler Ayrılığı
İlkesi 90
5. Yürütme Organı: Başkan 95
a. Başkan’ın Seçilmesi 95
b. Başkan Yardımcısı 100
c. Bakanlar (Sekreter/Secretery) ve Atanması 102
d. Yürütme Fonksiyonunun Yerine Getirilmesi 104
e. Başkan’ın Yetkileri 107
6. Yasama Yetkisi 131
a. Yasama Organı: Kongre 131
b. Kongrenin İşleyişi 131
c. Temsilciler Meclisi ve Yetkileri 137
d. Senato ve Yetkileri 139
e. Başkan ve Kongre Seçimleri 141
7. ABD’de Yargı 143
a. Federe Devletlerde Yargı 144
b. Federal Düzeyde Yargı 147
c. Federal Yüksek Mahkeme 149
8. Başkan’ın Sistem İçerisindeki Etkinliğinin Yükselişi 158
9. Başkan’ın Sistem İçerisindeki Gücünün Kaynağı 162
10. ABD Başkanlık Sisteminin İşleyişi 165
11. Baskı Grupları ve Lobicilik Faaliyetlerinin Sistemin İşleyişindeki Etkileri 166
12. ABD’de Siyasî Partilerin Yapısı 178
13. Kuvvetlerin Dikey Olarak Ayrıldığı: Federal Yapının Mevcut Olması 190
14. Sistemi Tıkayanın Bedel Ödemesi 192
15. Federal Yüksek Mahkeme’nin Yasama–Yürütme İlişkilerinde Denge
Sağlaması 194
16. Tek Başlı Yürütme ve Yönetimde İstikrar 194
17. ABD’de “Dengeler ve Frenler (Checks and Balances)” Mekanizması 196
İKİNCİ BÖLÜM
SEKİZ LATİN AMERİKA ÜLKESİNDE BAŞKANLIK SİSTEMİ
A. BAZI LATİN AMERİKA ÜLKELERİNDE BAŞKANLIK SİSTEMLERİ 223
B. BAZI LATİN AMERİKA ÜLKELERDE TATBİK EDİLEN BAŞKANLIK SİSTEMİ
MODELLERİ 223
1. Venezuela’da Başkanlık Sistemi 223
2. Brezilya’da Başkanlık Sistemi 241
3. Arjantin’de Başkanlık Sistemi 266
4. Meksika’da Başkanlık Sistemi. 288
5. Şili’de Başkanlık Sistemi 314
6. Peru’da Başkanlık Sistemi 335
7. Kosta Rika’da Başkanlık Sistemi. 350
8. Uruguay’da Başkanlık Sistemi 367
C. İNCELEDİĞİM LATİN AMERİKA ÜLKELERİNDEKİ BAŞKANLIK SİSTEMİ
UYGULAMALARINDA BENZERLİKLER VE KENDİNE ÖZGÜLÜK ARZ EDEN
FARKLI ÖZELLİKLER 390
D. BU ÜLKELERİNDEKİ BAŞKANLIK SİSTEMLERİ İLE ALAKALI YAPILAN BAZI
DEĞERLENDİRMELER 414
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
LATİN AMAERİKA ÜLKELERİNDE TATBİK EDİLEN BAŞKANLIK SİSTEMLERİNE İLİŞKİN GENEL DEĞERLENDİRMELER
A. GENEL OLARAK LATİN AMERİKA ÜLKELERİNDE TATBİK EDİLEN HÜKÜMET
SİSTEMLERİ 419
B. LATİN AMERİKA ÜLKELERİ’NDE ASKERİ REJİM DÖNEMLERİ 421
C. BAZI LATİN AMERİKA ÜLKELERİNDE SİSTEMİN OTORİTERLEŞMESİ ŞEKLİNDE
ORTAYA ÇIKAN DEMOKRATİK REJİMDEN SAPMALAR 424
D. LATİN AMERİKA ÜLKELERİNDE DEMOKRATİKLEŞMEDEN SAPMALARIN
TEMEL DİNAMİKLERİ VE ORTAYA ÇIKIŞ ŞEKİLLERİ 424
1. Geniş Yetkilerle Mücehhez Başkan’ların Otoriterleşme Eğilimine
Gitmeleri: Hiper–Başkanlık, Delegatif (Delegasyoncu) Demokrasi,
Seçimli Otoriter Demokrasiler 425
2. Başkanların Güçlü Kararname Çıkarma Yetkisi ile Mücehhez Kılınmış
Olması 447
3. Yürütmenin Kanun Önerisinde Bulunma Yetkisine Sahip Olması 450
4. Çifte Meşruluk Temelli Yaşanan Sorunlar 451
5. İktisadî ve Terör Eylemlerini de İçeren Toplumsal Temelli Şiddet
İçerikli Çatışmaların Başkanlık Sisteminin İşleyişi Üzerindeki Etkileri 456
6. Bazı Parlamenter Özelliklerin Benimsenmiş Olması 464
7. Soğuk Savaş Dönemi Uygulamaları ve Askerî Müdahalelerde Haricî
Güçlerin Etkileri: Monroe, Truman ve Millî Güvenlik Doktrinleri. 465
8. Aşırı Siyasî İdeolojik Kutuplaşmaların Sebep Olduğu Sorunlar. 485
9. Yasama ve Yürütme Arasındaki Krizleri Aşacak Anayasal Kurumsal
Mekanizmaların Mevcut Olmaması 488
10. Basın Hürriyetine Yönelik Kısıtlamalar 489
11. Yolsuzluk, Yozlaşma ve Yoksulluk Temelli Sorunlar 491
12. Seçim Sistemlerinin, Çok Partili Siyasi Hayatın, Parti İçi Disiplinin ve
Kendine Mahsus Koalisyonların Başkanlık Sisteminin İşlerliğindeki
Etkileri 503
13. Demokratik Siyasî Kültürün Zayıf Olması 514
14. Partili Olmayan Kişilerin Başkan Olmaları 519
15. Yönetimden Yargıya Yönelik Müdahaleler 520
16. Seçimlerde Yaşanan Usulsüzlükler ve Hileler ya da Muhalefetin
Serbest Seçimler Yoluyla İktidara Gelme Ümidini Kaybetmiş Olması 529
17. Bölünmüş Hükümet Dönemleri 537
18. Kuvvetler Ayrılığı Temelli Sorunlar 541
19. Silahlı Kuvvetlerin Anayasal Konumu ve Silahlı Kuvvetler Lehine
Sağlanan “Çıkış Garantileri” 542
20. Latin Amerika Ülkelerinde Ordunun Dış Güvenliği Sağlamaktan Ziyade
İç Güvenliğin Sağlanmasına Odaklanması 556
21. Ordunun Ekonomik Güce Sahip Olması 558
22. İnsan Haklarına Yönelik İhlaller 561
23. Askerî Darbelerin Yapılmasını Kolaylaştıran Diğer Etkenler 564
E. ÜÇÜNCÜ DEMOKRASİ DALGASINDAN SONRAKİ DÖNEMDE LATİN
AMERİKA’DA DEMOKRATİK GELİŞMELER 568
F. LATİN AMERİKA ÜLKELERİNDE SİYASİ İSTİKRARSIZLIK VE KRİZLERİ
AŞMAYA YÖNELİK YAPILAN ANAYASAL DEĞİŞİKLİKLERİN BOYUTLARI 573
G. SİSTEMSEL KRİZ SEBEBİYLE DEMOKRATİK ÇÖKÜŞTEN BAŞKANLIK
KRİZİNE EVRİLME 578
H. LATİN AMERİKA ÜLKELERİNDE “İMPEACHMENT”İN SİYASÎ DENETİM GİBİ
İŞLETİLMESİ 587
I. BAŞKANLIK KRİZİNİ TETİKLEYEN ETKENLER 589
J. LATİN AMERİKA’DA DEMOKRATİK DÖNÜŞÜMÜN TEMEL DİNAMİKLERİ 594
1. Soğuk Savaş’ın Sona Ermesi 594
2. Demokratik Sivil Yönetimlerin Silahlı Kuvvetlere Yönelik
Üstünlüğünün Sağlanması ve Halkın Tutumlarında Meydana Gelen
Değişiklikler 596
3. Darbecilerin Yargılanmaları 600
4. Otoriterleşen Yöneticilerin Askerî müdahale Olmaksızın Olağan Yargı
Mercileri Tarafından Yargılanmaları 602
5. Askeri Yönetimlerin Başarısızlıkları ve Bu Dönemlerde Sergilenen
Politikalara Tepkiler 602
6. Silahlı Kuvvetlerin İç Güvenliğin Sağlanması Konusunda Etkinliğinin
Azalması 604
7. Silahlı Kuvvetlerin, Bazı Latin Amerika Ülkelerinin ABD’nin MGD
Politikaları Eksenli Yardım Politikalarına İhtiyacının Azalması 605
8. Askeri Bürokrasinin Siyasi Meselelere Karşı Mesafeli Olması 605
9. Yürütmenin Otoriterleşmesi Konusunda Halkın Eğilimi, 606
10. Seçim Hilelerini Önlemeye Yönelik Önlemler 607
11. Seçimlerin Eş Zamanlı Yapılması 609
12. Kısmî Ekonomik İyileşmelerin Sağlanması 610
13. Demokratik Dönüşümün Sağlanması 612
14. Demokratik Dönüşüm Neticesinde Sistemin Dayanıklılığının Artması 613
15. Toplumda Demokratik Kültür Bağlamında Demokrasiye ve
Demokratik Kurumlara Olan Destek, Güven ve İnancın Artması 613
16. Çoğulculuğu Artırıcı Yöndeki Gelişmeler 618
17. Askeri Müdahalenin Azalmasını Tetikleyen Diğer Etkenler 620
K. GENEL MANADA HÜKÜMET SİSTEMİ TERCİHLERİ 624
L. DEMOKRATİK KALİTE VE LATİN AMERİKA’DAKİ DEMOKRASİLERİN
KALİTESİ 625
M. LATİN AMERİKA ÜLKELERİNDE DEMOKRATİKLEŞME İNDEKSLERİ 628
N. AMERİKA KITASINDAKİ ÜLKELERDE DEMOKRASİ KALİTESİNİN ZAYIF VE
GÜÇLÜ YÖNLERİ 640
O. BAŞTA BAŞKANLIK SİSTEMİ OLMAK ÜZERE GENEL OLARAK HÜKÜMET
SİSTEMİ, DEMOKRASİ, OTORİTERLEŞME VE ASKERÎ MÜDAHALE İLİŞKİSİ 646
SONUÇ 665
KAYNAKÇA 677 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
