İÇİNDEKİLER
İçindekiler
İkinci Baskıya Önsöz 7
Önsöz 9
Kısaltmalar 17
Giriş 21
Birinci Bölüm
GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTAYA İLİŞKİN
GENEL ESASLAR
§ 1. TARİHSEL GELİŞİM 25
§ 2. TERMİNOLOJİ 32
§ 3. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTANIN TANIMI VE AMACI 35
I. TANIMI 35
II. AMACI 36
§ 4. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER 37
I. TÜRK HUKUKUNDA 37
A. 865 sayılı Ticaret Kanunu’nda Geçmişe Etkili Sigorta 37
B. 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda Geçmişe Etkili Sigorta 41
C. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda Geçmişe Etkili Sigorta 44
D. Sigorta Genel Şartlarında 46
II. ALMAN HUKUKUNDA 48
A. 2008 tarihli Reform Öncesi Dönem 48
B. 2008 tarihli Reform Sonrası Dönem 49
III. İSVİÇRE HUKUKUNDA 50
A. 2020 Tarihli Değişiklik Öncesi Dönem 50
B. 2020 Tarihli Değişiklik Sonrası Dönem 53
IV. AVRUPA SİGORTA SÖZLEŞMESİ HUKUKU İLKELERİNDE 54
§ 5. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTAYA İLİŞKİN HÜKMÜN EMREDİCİ NİTELİĞİ 55
§ 6. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA – SÖZLEŞME ÖNCESİ SORUMLULUK 56
§ 7. SİGORTA SÜRELERİ VE GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA İLE İLİŞKİSİ 59
I. SİGORTA SÜRELERİ 59
A. Şekli Sigorta Süresi 60
B. Maddi Sigorta Süresi 61
C. Teknik Sigorta Süresi 63
II. SİGORTA SÜRELERİNİN GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA İLE İLİŞKİSİ 63
§ 8. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTANIN GÖRÜNÜM ŞEKİLLERİ 66
I. TÜRLERİ 66
A. Gerçek Geçmişe Etkili Sigorta 66
B. Gerçek Olmayan Geçmişe Etkili Sigorta 67
II. HEM GEÇMİŞE HEM GELECEĞE ETKİLİ SİGORTA 70
§ 9. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTANIN BENZER KAVRAMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI 72
I. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA – GEÇİCİ SİGORTA KORUMASI 72
A. Geçici Sigorta Koruması Hakkında Genel Bilgiler 72
B. Benzerlikleri 81
C. Farklılıkları 82
D. Sözleşmenin Kurulmasından Önce Sigorta Korumasının Talep Edilmesinin Geçmişe Etkili Sigorta Olarak Yorumlanması 86
E. Geçmişe Etkili Sigorta ve Geçici Sigorta Korumasının Birlikte Yapılması 88
II. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA – GEÇMİŞ TARİHLİ SİGORTA 89
III. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA – SİGORTA İLMÜHABERİ DÜZENLENMESİ 95
§ 10. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTANIN UYGULANMA ALANI 98
§ 11. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTANIN RİZİKO İLE İLİŞKİSİ VE SİGORTA SİSTEMİ İÇİNDEKİ YERİ 101
I. RİZİKO KAVRAMI 101
A. Kavram ve Tanım 101
B. Rizikonun Belirsiz Olması 105
II. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTANIN SİGORTA SİSTEMİNE AYKIRI OLUP OLMADIĞI SORUNU 107
§ 12. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA İLE SİGORTANIN BAŞLANGICI ARASINDAKİ İLİŞKİ 109
I. TÜRK HUKUKUNDA 109
II. ALMAN HUKUKUNDA 113
İkinci Bölüm
GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN ŞARTLARI
§ 13. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTANIN OLUMLU ŞARTLARI 117
I. ANLAŞMA (VEREINBARUNG) 117
A. Sigorta Sözleşmesinin Kurulmasından Önceki Aşamada Tarafların Anlaşması 117
1. Sigorta Ettirenin Önerisiyle 117
2. Sigortacının Önerisiyle 122
B. Sigorta Sözleşmesinin Kurulmasından Sonraki Aşamada Anlaşma Sağlanması 125
II. GEÇERLİ BİR SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN VARLIĞI 126
A. Genel Olarak 126
B. Sigorta Sözleşmesinin Kurulma Anı 128
1. Hazırlar Arasında 128
2. Hazır Olmayanlar Arasında 128
3. Geçmişe Etkili Sigortada Sigorta Korumasının Başlangıç Anı 131
C. Sigorta Sözleşmesinin Susma Yoluyla Kurulması 131
1. Genel Olarak 131
2. Sigorta Sözleşmesinin Susma Yoluyla Kurulmasında Geçmişe Etkili Sigorta 135
a. Taraflar Arasında Anlaşma Bulunuyorsa 135
b. Taraflar Arasında Anlaşma Bulunmuyorsa 136
D. Sigorta Sözleşmesinin Yetkisiz Temsilci Tarafından Yapılması 137
1. Genel Olarak 137
2. Adına Sözleşme Yapılan Kişinin İcazet Vermesi 138
3. Adına Sözleşme Yapılan Kişinin İcazet Vermemesi 139
§ 14. OLUMSUZ ŞART: RİZİKOYA İLİŞKİN BİLGİ SAHİBİ OLUNMAMASI 140
A. Genel Olarak 140
B. Rizikoya İlişkin Bilgisine Sonuç Bağlanan Kişiler 144
1. Sigortacı 144
2. Sigorta Ettiren 146
3. Sigorta Sözleşmesinden Haberdar Olan Sigortalı 147
a. Zarar Sigortalarında Sigortalı 147
b. Hayat Sigortalarında Sigortalı 147
4. Temsilcinin ve Lehtarın Bilgisinin Dikkate Alınıp Alınmayacağı Sorunu 148
a. Temsilcinin Bilgisi 148
b. Lehtarın Bilgisi 151
C. Sadece Bilmeye Sonuç Bağlanmış Olması 152
D. Bilme Anı 154
1. Genel Olarak 154
2. Sigorta Sözleşmesinin Yenilenmesinde veya Değiştirilmesinde 159
3. Sözleşmenin Susma Yoluyla Kurulmasında 161
4. Yetkisiz Temsil Hâlinde 162
E. Sigortacı, Sigorta Ettiren, Sigortalının ve Temsilcinin Rizikoya İlişkin Bilgisi 164
1. Sadece Sigortacının Bilgisi 165
2. Sadece Sigorta Ettirenin Bilgisi 168
3. Sadece Sigortalının Bilgisi 171
4. Sigorta Ettiren ve Sigortacının Bilgisi 173
5. Sigorta Ettiren ve/veya Sigortalının Bilgisine Karşın Sigortacının Bilgisizliği 175
a. Geçmişe Etkili Sigorta Sözleşmesinin Geçersiz Olması 175
b. Sigortacının Prime Hak Kazanması 177
6. Temsilcinin Bilgisi 178
a. Sigorta Ettirenin Temsilcisi 178
b. Sigortacının Temsilcisi 180
Üçüncü Bölüm
GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN
HÜKÜMLERİ VE GEÇERSİZLİĞİ
§ 15. TARAFLARIN BORÇ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİNİN GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTADA GÖRÜNÜMÜ 183
I. SİGORTACININ BORÇ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 183
A. Sigortacının Rizikoyu Taşıma Yükümlülüğü 183
1. Türk Hukukundaki Durum 183
2. Alman Hukukundaki Durum 188
B. Sigortacının Sözleşme Öncesi Aydınlatma Yükümlülüğü 191
C. Sigortacının Koruma ve Kurtarma Yükümlülüğü 193
II. SİGORTA ETTİRENİN BORÇ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 194
A. Sigorta Ettirenin Sözleşme Öncesi Beyan Yükümlülüğü 194
B. Sigorta Ettirenin Prim Ödeme Borcu 198
C. Sigorta Ettirenin Rizikoyu Ağırlaştırmama Yükümlülüğü 201
D. Sigorta Ettirenin Rizikoyu İhbar Yükümlülüğü 203
1. Genel Olarak 203
2. Sigorta Ettirenin Rizikonun Gerçekleşmesinde Kusuru 203
§ 16. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN GEÇERSİZLİĞİ 205
I. GENEL OLARAK 205
II. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTANIN GEÇERSİZLİĞİNE NEDEN OLAN HÂLLER 206
A. Rizikonun Gerçekleşmesi 206
B. Rizikonun Gerçekleşme İhtimalinin Kalmaması 207
III. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTANIN GEÇERSİZLİĞİNE NEDEN OLAN HÂLLER VE MENFAAT EKSİKLİĞİ ARASINDAKİ İLİŞKİ 207
A. Genel Olarak Menfaat Eksikliği 207
B. Menfaat Eksikliğine İlişkin Hükmün Geçmişe Etkili Sigorta Bakımından Uygulanması 211
IV. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTANIN GEÇERSİZLİĞİNE NEDEN OLAN HÂLLER VE RİZİKOYA İLİŞKİN İMKÂNSIZLIK ARASINDAKİ İLİŞKİ 212
V. KISMİ BİLGİNİN SÖZLEŞMENİN GEÇERSİZLİĞİNE ETKİSİ 214
A. Rizikonun Gerçekleşmesi Durumunda 214
B. Rizikonun Gerçekleşme İhtimalinin Kalmaması Durumunda 215
VI. TARAFLARIN ZARARIN KARŞILANMASINA YÖNELİK SÖZLEŞME YAPMASI 217
A. Öğretide İleri Sürülen Görüşler 217
1. Türk Hukukunda 217
2. Alman Hukukunda 217
B. Sözleşmenin Geçersizliğine Yönelik İleri Sürülen Gerekçeler 218
C. Değerlendirme 220
§ 17. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTANIN İSPATA İLİŞKİN ESASLAR 223
I. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTAYA İLİŞKİN ANLAŞMANIN İSPATI 225
II. RİZİKONUN GERÇEKLEŞTİĞİNİN VEYA GERÇEKLEŞMESİNİN İMKÂNSIZ HÂLE GELDİĞİNİN İSPATI 226
III. RİZİKOYA İLİŞKİN BİLGİ SAHİBİ OLUNDUĞUNUN İSPATI 228
Dördüncü Bölüm
GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTANIN
SİGORTA TÜRLERİNE UYGULANMASI
§ 18. ZORUNLU TRAFİK SİGORTASINDA 231
§ 19. KASKO SİGORTALARINDA 236
§ 20. HAYAT SİGORTALARINDA 238
I. GERÇEK GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA YAPILMASI 239
II. GERÇEK OLMAYAN GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA YAPILMASI 240
III. GEÇMİŞE VE GELECEĞE ETKİLİ SİGORTANIN BİRLİKTE YAPILMASI 242
§ 21. TAŞIMA SİGORTALARINDA 243
§ 22. SORUMLULUK SİGORTALARINDA 244
I. GENEL OLARAK 244
II. RİZİKONUN GERÇEKLEŞTİĞİ ANIN TESPİT EDİLMESİ 245
A. Sebep Olayı Teorisi 245
B. Zarar Olayı Teorisi 247
C. Tazminat İsteminin İleri Sürülmesi Teorisi 249
D. Zararın Tespiti Teorisi 252
E. Talebin Kesinleşmesi Teorisi 253
F. Yaygın Sigorta Olay Teorisi 253
III. TTK’DA BENİMSENEN ESAS 253
IV. RİZİKONUN GERÇEKLEŞTİĞİ ANIN TESPİTİ İLE GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA ARASINDAKİ İLİŞKİ 255
V. MESLEKİ SORUMLULUK SİGORTASINDA 256
A. Genel Olarak 256
B. Mesleki Sorumluluk Sigortasında Geçmişe Etkili Kloz 258
VI. TIBBİ KÖTÜ UYGULAMAYA İLİŞKİN ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASINDA 265
A. Genel Olarak 265
B. Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının Geçmişe Etkili Olarak Yapılması 271
§ 23. ABONMAN SİGORTA SÖZLEŞMELERİNDE 272
Sonuç 275
Kaynakça 281
Kavram Dizini 299 |