İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
SUNUŞ 7
SUNUŞ 9
ÖNSÖZ VE TEŞEKKÜR 11
TABLOLAR LİSTESİ 21
KISALTMALAR DİZİNİ 23
GİRİŞ 27
BİRİNCİ BÖLÜM
ANAYASA YARGISI VE KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAN ÖRNEK ANAYASA YARGISI ORGANLARI
I. KISIM
ANAYASA YARGISI KAVRAMI VE ANAYASA YARGISININ DOĞUŞU
A. Anayasa Yargısı Kavramı ve Anayasa Yargısı İçin Gerekli
Koşullar 35
B. Anayasa Yargısının Doğuşu 41
II. KISIM
ANAYASA YARGISI SİSTEMLERİ
A. Merkezileşmemiş Yargısal Denetim: Amerikan Modeli 44
1. Doğuşu ve Tarihsel Gelişimi 44
2. Temel Özellikleri 46
B. Merkezileşmiş Yargısal Denetim: Avrupa Modeli 49
1. Doğuşu ve Tarihsel Gelişimi 50
2. Temel Özellikleri 55
III. KISIM
ANAYASA YARGISI ORGANLARINA ÜYE BELİRLENME YÖNTEMLERİ
A. Atama Sistemi 61
B. Seçim Sistemi 63
C. Karma Sistem 65
D. Türkiye’de Anayasa Mahkemesi’nin Üyelerinin Belirlenmesinde Benimsenen Sistem 67
IV. KISIM
KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAN ÖRNEKLER: AVRUPA MODELİ ANAYASA YARGISI ORGANLARININ KURULUŞU, KOMPOZİSYONLARI, YAPILARI VE BUNLARA YÖNELİK BAZI GÖRÜŞLER
A. Kıta Avrupası Ülkelerinden Örnekler 73
1. Almanya Federal Anayasa Mahkemesi 73
2. Fransa Anayasa Konseyi 80
3. Avusturya Anayasa Mahkemesi 86
4. İtalya Anayasa Mahkemesi 93
5. İspanya Anayasa Mahkemesi 100
6. Belçika Anayasa Mahkemesi 106
7. Polonya Anayasa Mahkemesi 111
8. Portekiz Anayasa Mahkemesi 122
9. Macaristan Anayasa Mahkemesi 129
B. Kıta Avrupası Dışından Bazı Örnekler 137
1. Şili Anayasa Mahkemesi 137
2. Kore Anayasa Mahkemesi 144
3. Endonezya Anayasa Mahkemesi 149
KISA DEĞERLENDİRME 156
İKİNCİ BÖLÜM
TÜRKİYE’DE ANAYASA MAHKEMESİ’NİN ÜYE KOMPOZİSYONU, KURUMSAL ÖNERİLER VE TÜRK ANAYASA HUKUKU DOKTRİNİNDEN GÖRÜŞLER
I. KISIM
T.C. ANAYASA MAHKEMESİ’NİN KURULUŞUNDAN GÜNÜMÜZE KADARKİ KOMPOZİSYONLARI
A. 1961 Anayasası’nın Hazırlık Aşamaları 161
1. Yüksek Öğretim Üyelerinden Kurulu Anayasa Komisyonunca Hazırlanan Anayasa Öntasarısı 163
2. Siyasal Bilgiler Fakültesi İdari İlimler Enstitüsü’nün Gerekçeli Anayasa Tasarısı 164
3. Temsilciler Meclisi Anayasa Komisyonu Yargı Organları ve Anayasa Mahkemesi Alt Komisyonu Raporu ve İlgili Madde Gerekçesi 165
4. Temsilciler Meclisi Anayasa Komisyonu’nun Kurucu Meclis’e Sunduğu Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Tasarısı 167
5. Temsilciler Meclisi’ndeki Görüşmeler 168
B. 1961 Anayasası’nın Halkoylamasında Kabul Edildikten Sonraki Hali 171
C. Anayasa Mahkemesi’nin İlk Üyeleri 173
D. 1982 Anayasası’nın Hazırlık Aşamaları 178
1. Danışma Meclisi Anayasa Komisyonuna Sunulan Görüşler 180
2. Danışma Meclisi Anayasa Komisyonunca Sunulan Öneri 182
3. Danışma Meclisi’ndeki Görüşmeler ve Öneriler 184
4. Milli Güvenlik Konseyi Anayasa Komisyonunca Sunulan Öneri 189
5. Milli Güvenlik Konseyi Görüşmeleri 191
E. 1982 Anayasası’nın Halkoylamasında Kabul Edildikten Sonraki Hali 193
F. 1982 Anayasası’nda 2010 Yılındaki Değişiklik ve Hazırlık Çalışmaları 194
1. Adalet ve Kalkınma Partisi’nin Anayasa Değişikliği Teklifi 194
2. TBMM Anayasa Komisyonu Raporu 197
3. TBMM Genel Kurul Görüşmeleri ve Öneriler 201
4. 1982 Anayasası’ndaki 2010 Değişikliğinin Halkoyunda Kabul Edildikten Sonraki ve Anayasa Mahkemesi’nin Kararı ile Değişik Hali 207
G. 1982 Anayasası’nda 2017 Yılındaki Değişiklik Sonrası Mevcut Yapı 210
II. KISIM
ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ TEKLİFLERİNDE ANAYASA MAHKEMESİNİ YENİDEN YAPILANDIRMA ÖNERİLERİ
A. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler ve Hukuk Fakültelerince Hazırlanmış 1981 Tarihli Gerekçeli Anayasa Önerisi 217
B. 1992’de Türkiye Sanayici ve İş Adamları Derneği (TÜSİAD) için Hazırlanan Öneri 219
C. Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) Tarafından TBMM Başkanlığına Sunulan Yeni Anayasa Önerileri 221
D. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Tarafından 2000 Yılında Hazırlanan Anayasa Taslağı 224
E. Türkiye Barolar Birliği (TBB) Tarafından 2001 ve 2007 Yıllarında Hazırlanan Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Önerileri 226
1. 2001 Tarihli Öneri 226
2. 2007 Tarihli Öneri 228
F. 2003 Tarihli Anayasa Mahkemesi’nin Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Anayasa Mahkemesi Tarafından Hazırlanan Değişiklik Önerisi 230
G. Adalet ve Kalkınma Partisi İçin Prof. Dr. Ergun Özbudun Başkanlığındaki Komisyon Tarafından Hazırlanan 2007 Tarihli Öneri 234
H. 2011 Yılında Müstakil Sanayici ve İş Adamları Derneği (MÜSİAD) İçin Hazırlanan Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Önerisi 236
İ. 2011 Yılında Stratejik Düşünce Enstitüsü (SDE)
Tarafından Hazırlanan Yeni Anayasa Önerisi 238
J. 2011 Genel Seçimleri Sonrasında TBMM’de Kurulan Anayasa Uzlaşma Komisyonu’na Sunulan ve Komisyon Taslak Metnine İşlenen Öneriler 240
1. Adalet ve Kalkınma Partisi’nin Önerisi 242
2. Cumhuriyet Halk Partisi’nin Önerisi 243
3. Milliyetçi Hareket Partisi’nin Önerisi 245
4. Barış ve Demokrasi Partisi’nin Önerisi 246
K. 28 Kasım 2022’de Altı Muhalefet Partisi Tarafından
Açıklanan Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Önerisi 247
III. KISIM
ÜYE KOMPOZİSYONUNA İLİŞKİN TÜRK ANAYASA HUKUKU DOKTRİNDEKİ BAŞLICA GÖRÜŞLER
A. Mahkemeye Yasama Organının Üye Seçmesine İlişkin
Görüşler 266
B. Mahkemeye Yürütmenin/Cumhurbaşkanı’nın Üye Seçmesine İlişkin Görüşler 287
C. Mahkemeye Yargı Organlarından Üye Seçilmesine ve Mahkeme Üyelerinin Çoğunluğunun Hukukçulardan Oluşmasına İlişkin Görüşler 298
SONUÇ VE ÖNERİLER 321
KAYNAKÇA 337 |