İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER 9
GİRİŞ
I. ÇALIŞMANIN KONUSU VE AMACI 17
Iı. ÇALIŞMANIN METODU VE KAYNAKLARI 19
BİRİNCİ BÖLÜM
HUKUKİ NİTELİĞİ AÇISINDAN KEFALET SÖZLEŞMESİ
I. KEFALETİN TANIMI 23
A. SÖZLÜK ANLAMI 23
B. TERİM ANLAMI 23
II. KEFALETİN ÖNEMİ 26
III. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN ÖZELLİKLERİ 28
A. ASIL SÖZLEŞMEYE BAĞLI (FER’İ) OLMASI 28
B. TALİ OLMASI 33
C. TEK TARAFLI BAĞLAYICI (İVAZSIZ) OLMASI 35
D. RİSKLİ OLMASI 36
E. TEMİNAT VE TAZMİNAT SÖZLEŞMESİ OLMASI 36
IV. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN GÖRÜNÜMÜ VE KONUSU 37
V. KEFALET SÖZLEŞMESİNİN BENZER SÖZLEŞMELERDEN FARKI 38
A. REHİN SÖZLEŞMESİNDEN FARKI 38
B. HAVALE SÖZLEŞMESİNDEN FARKI 39
VI. KEFALETİN HUKUKİ DAYANAĞI 41
A. KİTAP 41
B. SÜNNET 44
C. İCMA 47
D. ÖRF 49
VII. KEFALETİN UNSURLARI 50
A. KEFİL 50
B. BORÇLU (ASİL) 51
C. ALACAKLI 51
D. KEFALET KONUSU 52
E. İRADE BEYANI (İCAP VE KABUL) 52
1. İrade Beyanında Kullanılacak Lafızlar 55
2. İrade Beyanı ile İlgili Diğer Hususlar 59
VIII. KEFALETİN ŞARTLARI 60
A. ŞEKİL ŞARTI 60
B. KEFİLDE ARANAN ŞARTLAR 63
1. Tam Ehliyetli Olmak 63
2. Köle Olmamak 66
3. Din Farkı 68
4. Borca Batık Olmamak 69
5. Ölüm Hastası Olmamak 70
6. Evli Kadının Kefaleti 71
7. İkrah Altında Olmamak 73
8. Başkasının Borcuna Kefil Olmak 74
C. BORÇLUDA ARANAN ŞARTLAR 75
1. Borçlunun Ödeme Gücüne Sahip Olması 75
2. Borçlunun Kefil Tarafından Bilinmesi 80
3. Borçlunun Rızasının Bulunması 84
4. Borçlunun Akit Meclisinde Hazır Olması 84
5. Borçlunun Mukim ve Tam Ehliyetli Olması 85
6. Borçlunun Mali Durumu 88
D. ALACAKLIDA ARANAN ŞARTLAR 88
1. Tam Ehliyetli Olmak 88
2. Alacaklının Belli Olması 89
3. Alacaklının Akit Meclisinde Hazır Bulunması 92
E. KEFALETİN KONUSU İLE İLGİLİ ŞARTLAR 94
1. Kefalet Konusunun Belli ve Mevcut Olması 94
2. Kefalet Konusu Borcun Tahsil Edilebilir Olması 98
3. Borcun Geçerli Bir Borç Olması 102
4. Borcun Kefil Tarafından Ödenebilir Durumda Olması 104
a. Had Cezasının Kendisine Kefalet 104
b. Had Davalarında Kefalet 106
c. Mali Cezalara Kefalet 108
d. Tazir Cezalarına Kefalet 108
İKİNCİ BÖLÜM
KEFALET SÖZLEŞMESİNİN ÇEŞİTLERİ
I. KONUSU BAKIMINDAN KEFALET SÖZLEŞMELERİ 112
A. ŞAHSA (NEFSE) KEFALET 112
B. MALA KEFALET 115
1. Borca Kefalet 115
a. İrade Beyanı, Şart ve Vasıflara Göre 116
(1) Mutlak (Müneccez) Kefalet 116
(2) Şarta Bağlı Kefalet 118
aa. Hanefi Görüşü 118
aaa. Hakkın Ortaya Çıkmasına Sebep Olan Şart 119
bbb. Alacağın Elde Edilmesine İmkân Tanıyan veya Onu
Kolaylaştıran Şart 120
ccc. Borcun Ödenmemesi ve Ödenmesinin Zorluğuna
Bağlanan Şart 122
bb. Maliki Görüşü 125
cc. Şafii Görüşü 125
dd. Hanbeli Görüşü 126
(3) Muzaf Kefalet 126
(4) Muvakkat Kefalet 128
(5) Muaccel Kefalet 130
(6) Müeccel Kefalet 131
(7) Adi Kefalet 133
b. Kefillerin Sayısı ve Sorumluluklarına Göre 134
(1) Münferit Kefalet 134
(2) Müşterek Kefalet 135
(3) Müteselsil Kefalet 136
2. Eşyaya (Ayn’a) Kefalet 138
a. Genel Olarak Ayn Kavramı ve Ayn–Kefalet İlişkisi 138
(1) Ayni ve Misli Olarak Tazmine Konu Olan Mallar 139
(2) Nakden Tazmine Konu Olan Mallar 140
(3) Aynen veya Nakden Tazmine Konu Olmayan, Tazmin Edilemeyen
Mallar 141
b. Eşyaya (Ayn’a) Kefalet 143
(1) Kusura Kefalet 143
(2) Zapta Kefalet 143
(3) Teslime Kefalet 145
3. Derek Kefaleti 146
II. OSMANLI HUKUKUNDA KEFALETİN ÖZELLİKLİ UYGULAMA ALANLARI 148
A. ASKER ALIMINDA KEFALET 149
B. TUTUKSUZ YARGILANMA VASITASI OLARAK KEFALET 150
C. ŞARTLI SALIVERİLME VASITASI OLARAK KEFALET 154
D. OSMANLI ESNAF SINIFINDA KEFALET 158
E. OSMANLI MAHALLESİNDE KEFALET 162
F. SARRAFLARIN MÜLTEZİMLERE KEFALETİ 169
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KEFALET SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMLERİ
I. ŞAHSA KEFALETİN HÜKÜMLERİ 173
II. MALA KEFALETİN HÜKÜMLERİ 179
A. BORCA KEFALETİN HÜKÜMLERİ 179
1. Kefalet Kurulurken Kullanılan İrade Beyanı, Şart ve Vasıflara Göre 183
a. Mutlak (Müneccez) Kefaletin Hükümleri 183
b. Şarta Bağlı Kefaletin Hükümleri 184
c. Muzaf Kefaletin Hükümleri 190
d. Muvakkat Kefaletin Hükümleri 190
e. Muaccel Kefaletin Hükümleri 193
f. Müeccel Kefaletin Hükümleri 194
g. Adi Kefaletin Hükümleri 199
2. Kefillerin Sayısı ve Sorumluluklarına Göre 200
a. Münferit Kefaletin Hükümleri 200
b. Müşterek Kefaletin Hükümleri 200
c. Müteselsil Kefaletin Hükümleri 207
B. EŞYAYA (AYN’A) KEFALETİN HÜKÜMLERİ 210
1. Kusura Kefaletin Hükümleri 211
2. Zapta Kefaletin Hükümleri 212
3. Teslime Kefaletin Hükümleri 214
C. DEREK KEFALETİNİN HÜKÜMLERİ 216
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KEFİLİN SORUMLULUKLARI, HAKLARI VE KEFALETİN SONA ERMESİ
I. KEFİLİN SORUMLUKLARI 219
A. ŞAHSA KEFALETTE KEFİLİN SORUMLUKLARI 219
1. Borçluyu / Sanığı Teslim 219
2. Teslimde Temerrüdü Halinde Kefilin Hapsi 221
3. Borçluyu / Sanığı Takip 223
4. Borçlunun Borcunu Ödeme 224
B. MALA KEFALETTE KEFİLİN SORUMLUKLARI 226
1. Kefalet Borcunu Ödeme 226
a. Borcun Ödeme Yeri ve Zamanı 228
b. Borcun Vadeli veya Peşin Olması Durumunda 230
c. Kefillerin Birden Fazla Olması Durumunda 231
2. Borcu Ödememe Durumunda Hapis 231
3. Borçlunun Kusur ve Temerrüdünden Dolayı Kefilin Sorumluluğu 232
4. Borçlunun Kefile Önceden Ödemede Bulunması 233
II. KEFİLİN HAKLARI 235
A. ŞAHSA KEFALETTE 236
1. Teslimde Zor Kullanma 236
2. Teslimde Yardım Talep Etme 236
3. Borçlu/Sanığı Hapsettirme 237
B. MALA KEFALETTE 237
1. Kefilin Taahhüdünden Kurtarılmayı Talep Hakkı 237
2. Borçludan Teminat İsteme Hakkı 239
3. Borçluyu Seyahatten Engelleme Hakkı 239
4. Borçluyu Hapsettirme Hakkı 240
5. Borçluya Rücu Hakkı 241
a. Rücunun Şartları 242
(1) Kefalet ve Ödemenin Borçlunun Talebiyle Olması 242
(2) Borçlunun Tam Ehliyetli Olması 246
(3) Borçlunun Edimi Kendi Şahsına İzafe Etmesi 247
(4) Kefilin Fiilen Ödemede Bulunmuş Olması 248
(5) Kefilin Rücu Niyetiyle Ödemede Bulunmuş Olması 252
(6) Takas İleri Sürülmesinin İmkânsızlığı 252
b. Birden Fazla Kefilin Olması Halinde Rücu 253
c. Rücu Miktarı 254
(1) Kefil Olunan ile Ödenen Borcun Aynı Cinsten Olması 254
(2) Kefil Olunan ile Ödenen Borcun Farklı Cinsten Olması 256
d. Kefalet Sorumluluğunu Yerine Getirmekten Doğan Masraflardan Dolayı
Rücu 258
e. Rücu Zamanı 259
6. Kefilin Alacaklı Açısından Hakları 260
III. KEFALETİN SONA ERMESİ 262
A. MALA KEFALETTE 263
1. Asıl Borca Bağlı Olarak 263
a. İfa 264
b. İbra 266
c. Takas 268
d. Yenileme (Tecdid) 270
e. Borç Sözleşmesinin Feshi 271
f. Alacaklı ve Borçlu Sıfatının Birleşmesi 272
g. Borcun Nakli (Havale) 273
h. Hibe 275
i. Sulh 276
2. Asıl Borçtan Bağımsız Olarak 278
a. Kefil ile Alacaklının Sulh Yapması 278
b. Alacaklının Kefili İbra Etmesi 280
c. Borcun Kefile Hibe Edilmesi 281
d. Kefil Olunan Malın Teslimi 281
e. Ölüm 282
(1) Alacaklının Ölümü 282
(2) Borçlunun Ölümü 282
(3) Kefilin Ölümü 283
f. Kefilin İflası 285
g. Kefilin Kefaletten Vazgeçmesi 286
h. Kefalet Sözleşmesinin Diğer Şekillerle Sona Ermesi 288
B. ŞAHSA KEFALETTE 288
1. Borçlunun Teslimi 289
2. İbra 293
3. İmkânsızlık 294
4. Esaret veya İrtidat 296
5. Sürenin Sona Ermesi 296
6. Ölüm 297
SONUÇ 299
KAYNAKÇA 307
I. Arşiv Belgeleri 307
A. Başkanlık Osmanlı Arşivi 307
B. İstanbul Kadı Sicilleri 309
C. Mühimme Defterleri 317
II. Basılı Kaynaklar 317 |