|
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR LİSTESİ 13
GİRİŞ 15
BİRİNCİ BÖLÜM
ŞEYHÜLİSLÂMLIĞIN TARİHSEL, SİYASİ VE TEORİK KÖKENLERİ
I. Şeyhülislâm Kavramı 21
II. Şeyhülislâmlık Fetvasının Siyasi–Tarihsel Kökenleri 24
A. Din Anlayışının Kurumsallaşma Süreci 25
1. Dört Halife Döneminde Din ve Siyaset 30
2. Dört Halife Dönemi Sonrası 32
a. Hilafetten Saltana Geçişte Dinin Kurumsallaşması 32
b. Velayet Kurumunun Gerekçelendirilmesi 35
III. Şeyhülislâmlığın Teorik Kökenleri 37
A. Fetvanın Kavramsal İçeriği ve Şer‘i Dayanakları 39
B. Hz. Peygamber Dönemi 40
C. Sahabe ve Tabiin Dönemi 45
D. Mezheplerin Teşekkülü Dönemi 48
E. Hanefilerde İçtihat ve Fetva İlişkisi 50
1. Müçtehit ve Müftü Ayrımı 57
F. Kaza ile İftâ Kurumu Arasındaki Farklar 59
İKİNCİ BÖLÜM
FATİH SULTAN MEHMET VE II. BAYEZİD DÖNEMİNDE ALİ CEMÂLÎ EFENDİ
I. Genel Hatlarıyla Şeyhülislâmlık Kurumu 61
A. Şeyhülislâmlığın Teşkili ve Ortaya Çıkış Nedenleri 61
B. Fatih’in Teşkilat Kanunnâmesi’nde Şeyhülislâmlık Kurumu 65
C. Şeyhülislâmın Fetva Görevi 67
D. Şeyhülislâmın Tayini ve Görev Süresi 68
E. Güçlü Şeyhülislâm Güçlü Kurum 70
II. Ali Cemâlî Efendi’nin Soyu 72
III. Ali Cemâlî Efendinin Eğitim Hayatı ve İlk Görevi: Fatih Sultan Mehmed
Dönemi 75
A. Veziriazam Karamanî Mehmed Paşa’nın Ali Cemâlî’ye Baskıları:
Başlamadan Biten Kariyer 77
IV. II. Bayezid Dönemi: Ali Cemâlî Efendi’nin Parlayan Kariyeri 78
A. Amasya Valisi Şehzade Ahmed’in Oğullarının Sünnet Merasimi: Ali
Cemâlî’nin Mazuliyeti 83
B. Şeyhülislâmlık Öncesi Son Uğrak: Ali Cemâlî Hac Yolunda 86
C. Ali Cemâlî’nin Şeyhülislâm Tayin Edilmesi ve Sahn–ı Seman
Müderrislerinin Fetva Vazifesi 89
D. Şeyhülislâm Yerine Sahn–ı Seman Müderrisleri 92
E. Ulemânın Reisi Ali Cemâlî: Şeyhülislâm, Nazır ve Ders Vekili 97
F. Ulemâdan Bazı Kimselerin Hasedi: Mevlâna Hamîdî Kara Seyyidî 99
G. Ali Cemâlî Efendi’nin Zenbili 100
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ŞERİAT VE SİYASET EKSENİNDE ŞEYHÜLİSLÂMLIK
I. I. Selim (Yavuz) Döneminin Dinamikleri 103
II. Zenbilli Ali Cemâlî Efendi İle Şeyhülislâmlık Makamı Kurumsallaşma
Yolunda 104
A. Padişah Otoritesinin Sınırlandırılması: Şeyhülislâm ve Siyaset 105
III. Siyaset ve Fetva 110
A. Kızılbaşlık Sorunu Ekseninde Şeyhülislâmlık 112
1. Kızılbaşların Katli Hakkında Fetva Veren Sarı Görez Hamza’nın
Konumu ve Yavuz İle İlişkisi 114
2. İstanbul Kadısı Sarı Görez Nuredddin Hamza’nın Kızılbaşlar
Hakkındaki Umumi Fetvası ve Şeyhülislâm Ali Cemâlî’nin Tavrı 115
B. Mısır Seferinin Meşrulaştırılması Hakkındaki Fetva 121
1. Fetvanın Ali Cemâlî Efendi’ye Aidiyeti Sorunu Bağlamında
Şeyhülislâmın Rolü 123
C. Fetvaların Sosyo–Siyasi Değerlendirmesi 128
D. Fetvaların Fıkhî ve İtikadî Açıdan Değerlendirmesi 129
IV. I. Süleyman (Kanuni) Dönemi: Şeyhülislâm Ali Cemâlî’nin Son Yılları 136
A. Rodos Seferi: Şeyhülislâm Ali Cemâlî’nin Fetihten Sonraki İlk Cuma
Namazını Kıldırması ve Dinî Müesseseleri Düzenlemesi 137
B. Şeyhülislâm Ali Cemâlî’nin Yaşlılık ve Hastalık Dönemi: Fetva Verme
Yetkisinin Şeyhülislâm Yerine Niyâbeten İki Kişiye Tevcihi 138
C. Şeyhülislâm Ali Cemâlî Efendi’nin Vefatı 139
D. Ali Cemâlî Efendi’nin Eserleri 140
SONUÇ 145
KAYNAKÇA 151
EKLER 171
DİZİN 181 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
