İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 17
Giriş 19
Birinci Bölüm
DENİZ TAŞIMACILIĞININ ÖZELLİKLERİ VE İLGİLİ TERİMLER
I. DENİZ TAŞIMACILIĞININ ÖZELLİKLERİ VE İLGİLİ TERİMLER 23
A. Deniz Taşımacılığının Tanımı ve Önemi 23
B. Deniz Taşımacılığının Genel Taşımacılıktaki Yeri 26
C. Deniz Taşımacılığının Tarihsel Gelişimi ve Geçmişi 28
D. Deniz Taşımacılığında Temel Kavramlar 29
1. Gemi 29
2. Gemi Tonajları 34
3. Geminin Kimlik Bilgileri ve Belgeleri 38
4. Kaptan ve Gemi Adamları 41
5. Deniz Yolu ile Taşınan Yük 45
6. Liman 48
E. Deniz Taşımacılığının Çeşitleri 51
1. İç Taşımacılık 51
2. Dış Taşımacılık 51
3. Transit Taşımacılık 52
4. Yabancı Limanlar Arası Taşımacılık 52
5. Uluslararası Taşımacılık 53
6. Düzenli Hat Taşımacılığı 53
7. Düzensiz Hat Taşımacılığı 56
8. Konteyner Taşımacılığı 57
9. Kuru Yük Taşımacılığı 59
10. Sıvı Yük Taşımacılığı 59
11. Karma Taşımacılık 61
12. Ro–Ro Taşımacılığı 62
F. Deniz Taşımacılığında Taraflar 63
G. Deniz Taşımacılığında Uluslararası Kuruluşlar 67
H. Uluslararası Denizcilik Sigortaları Marketi Londra Sigorta ve Reasürans Piyasaları Lloyd’s 70
İkinci Bölüm
DENİZ TAŞIMACILIĞINDA ULUSLARARASI HUKUK DÜZENLEMELERİ
I. DENİZ TAŞIMACILIĞINDA ULUSLARARASI HUKUK DÜZENLEMELERİ 73
A. La Haye Kurallarına Göre Taşıyanın Sorumluluğu 73
1. Taşıyanın Eşyanın Zıya ve Hasarından Doğan Sorumluluğu 91
2. Taşıyanın Sevk ve İdare Kusuru Nedeniyle Sorumluluğu 97
3. Taşıyanın Yangın Halinde Ortaya Çıkan Sorumluluğu 98
4. Taşıyanın Rotadan Sapma Halinde Ortaya Çıkan Sorumluluğu 99
5. La Haye Kurallarına Göre Taşıyanın Sorumluluktan Kurtulması 100
B. Hamburg Kuralları 102
1. Hamburg Kurallarına Göre Taşıyanın Sorumluluğu 125
2. Eşyanın Zıya ve Hasarından Dolayı Sorumluluğu 127
3. Eşyanın Geç Teslim Edilmesinden Dolayı Sorumluluğu 128
4. Taşıma Sözleşmesine Göre Akdi Taşıyan ve Fiilen Taşıyan Ayırımı 131
C. Brüksel Kurallarına Göre Taşıyanın Sorumluluğu 133
1. Visby Kuralları 135
2. SDR Protokolü 140
Üçüncü Bölüm
DENİZ TAŞIMACILIĞI SİGORTALARINA GENEL BAKIŞ
I. DENİZ TAŞIMACILIĞI SİGORTALARINA GENEL BAKIŞ 145
A. Deniz Taşımacılığı Sigortalarının Tarihsel Gelişimi 145
B. Risk, Muhatara ve Tehlike Kavramları 149
1. Deniz Sigortalarında Riziko Kavramı 153
2. Deniz Sigortaları Açısından Deniz Tehlikeleri 156
C. Deniz Taşımacılığında Görülen Riziko Türleri 157
1. Doğal Rizikolar 159
a. Batma 160
b. Çatma 162
c. Deprem, Yanardağ, Yıldırım 164
d. Ağır ve Olağandışı Hava Şartları 165
e. Mercanlar 168
f. Büyük Balıklar 169
g. Buz 169
h. Yangın ve Patlama 170
ı. Karaya Oturma ve Karaya Vurma 171
i. Gaiplik 172
j. Fırtına 173
k. Gemi Kazanının Patlaması, Şaft Kırılması, Gizli Teknik Kusurların Varlığı 173
2. Gemi Adamlarının Eylemlerinden Doğan Rizikolar 176
a. Gemiden Denize Mal Atma 176
b. Rotadan Sapma ve Sefer Değişikliği 176
c. Kaptan, Pilot ve Gemi Adamlarının Kusuru 177
d. Baratarya 178
3. Üçüncü Şahısların Eylemlerinden Doğan Rizikolar 179
a. Hırsızlık 179
b. Deniz Korsanlığı 180
c. Politik Riskler 184
d. Savaş ve Grev Riskleri 186
D. Taşıma Sözleşmeleri 190
1. Konişmento (Bill of Lading, B/L, BOL) 191
2. Kırkambar Sözleşmesi 194
3. Çarter Sözleşmesi 194
E. Deniz Sigorta Sözleşmesi ve Poliçe 195
1. Sigorta Sözleşmesinin Temel Kavramları ve Tarafları 196
F. Deniz Taşımacılığı Sigorta Çeşitleri 199
1. Navlun Sigortaları 199
2. Tekne Sigortaları 199
3. Yük Sigortaları 200
4. Sorumluluk Sigortaları 200
4. Kıymet Sigortaları 201
5. Tekne Yapım Sigortaları 201
G. Deniz Sigortası Poliçe Çeşitleri 201
1. Filo Poliçeleri 202
2. Sefer Poliçeleri 202
3. Süre Poliçeleri 202
4. Geçici Poliçeler 202
5. Abonman Poliçeler 203
6. İnşaat Poliçeleri 203
H. Sigorta Teminatı Altına Alınan Hasarlar 203
1. Tam Zıya 203
a. Gerçek Tam Zıya 204
b. Hükmi Tam Zıya 204
c. Tam Zıya Tazminatının Tespit Edilmesi 206
2. Avarya 206
a. Müşterek Avarya 206
b. Özel Avarya 214
c. Avarya Tazminatının Tespit Edilmesi 215
3. Kurtarma ve Yardım Masrafları 215
4. Yargılama Masrafları 220
5. Çatışma Masrafları 222
6. Muafiyetler 227
a. Tenzili Muafiyet 228
b. Entegral Muafiyet 228
c. Ek Tenzili Muafiyet 229
Dördüncü Bölüm
DENİZYOLU İLE TAŞINAN YÜKE DAİR SİGORTALAR
I. DENİZYOLU İLE TAŞINAN YÜKE DAİR SİGORTALAR 231
A. Denizyolu ile T aşınan Yükün ve Yük Sigortalarının Kapsamı 231
1. Taşıma Ücreti 231
2. Taşınan Yükün Fatura Bedeli 240
3. Beklenen Kâr 241
4. Sigorta Ücreti 242
5. Gümrük Masrafları 242
6. Grev Masrafları 243
B. Taşınan Yükün Sigorta Poliçesinin Genel Unsurları 243
1. Yük Sigorta Poliçesinin Teminatı Kapsamında Olan Rizikolar 244
a. Karaya Oturma 245
b. Yangın 247
c. Patlama 248
d. Fırtına 249
e. Geminin Batması, Karaya Vurması veya Karaya Oturması 249
f. Geminin Kaybolması veya Gaiplik 250
g. Denize Mal Atma 252
h. Baratarya 253
ı. Geminin Çatması veya Denizde Bir Nesneye Çarpması 254
i. Yükün Gemiye Yüklenmesi veya Boşaltılması Sırasındaki Rizikolar 255
j. Deniz Kaza ve Tehlikeleri 256
2. Yük Sigorta Poliçesinin Teminatı Kapsamında Olmayan Rizikolar 256
a. Deniz Korsanlığı 256
b. Savaş Rizikoları 257
c. İç Savaş, Askeri Darbe, İsyan ve Ülke İçi Karışıklıklar 258
d. Savaş Niteliğindeki Rizikolar 258
e. Geminin Zapt Edilmesi veya Müsadere Edilmesi 258
f. Yağma 258
g. Hapis ve Tutuklamadan Doğan Zararlar 259
h. Gecikmeden Doğan Zararlar 259
ı. Poliçede Teminat Altına Alınmayan Diğer Rizikolar 260
C. Yük Sigortalarındaki Diğer Konular 261
1. Sigortanın Tarihi ve Bildirilmesi Gerekli Olan Gemi 261
2. Sigorta Teminatının Geçerlilik Süresi 262
3. Bırakma 262
D. Yükün Sigorta Poliçesinde Yer Alan Özel Şartlar 262
1. Yerli Yük Klozu 263
2. Londra Sigortacılar Birliği Klozu 264
3. Geniş Kapsamlı Teminat Klozu 264
4. Dar Kapsamlı Teminat Klozu 266
5. Sıvı Dökme Yüke Dair Teminatlar 267
6. Yükün Tamamen Kaybolması Halindeki Teminat 267
E. Gemi ile Taşınan Yükün Nitelik ve Cinsi, Paketleme ve İstifleme Şartları 268
F. Yük Sigortalarında Sigorta Primine Etki Eden Faktörler 274
1. Geminin Yaşı 275
2. Geminin Yüke Elverişli Olması 277
3. Geminin Klası 279
4. Geminin Tonajı 279
5. Geminin Bayrağı 280
6. Taşıma Sözleşmesinin Varlığı 281
7. Geminin Sefer Süresi ve Sefer Bölgesi 282
8. Sigortalının Sigorta Geçmişi 283
Beşinci Bölüm
TEKNE VE KULÜP SİGORTALARI
I. TEKNE VE KULÜP SİGORTALARI 285
A. Tekne Sigortası 285
1. Tekne Sigortasının Özellikleri (Joint Hull Committee JHC– Birleşik Tekne Komitesi) 285
2. Tekne Sigortasının Şartları 286
3. Tekne Sigortasının Unsurları ve Kapsamı 289
4. Tekne ve Makine Sigortası Türleri 290
5. Tekne Klozları Çeşitleri 291
B. P&I ve Tekne Sigortası Arasındaki Farklar ve Sınırları 293
1. Tekne ve Makine Sigortalarında Geminin Elverişliliği 294
2. Klas Zorunluluğu 295
3. Tekne Sigorta Priminin Belirlenmesinde Deniz Kaza Tür ve Nedenleri 297
C. Tekne Sigortasında Poliçe Teminatı Kapsamında Olan Rizikolar 299
1. İngiliz Tekne Klozlarında Düzenlenen Rizikolar 299
a. Karaya Oturma 299
b. Batma 301
c. Çatma 302
d. Yangın ve Patlama 304
e. Deprem, Volkanik Patlama ve Yıldırım Düşmesi 304
f. Deniz Kirliliği Tehlikesi 305
g. Gemi Adamlarının Üçüncü Kişilere Verdiği Zararlar 306
h. Hususi ve Müşterek Avarya 306
ı. Teminat Kapsamında Kalan Diğer Rizikolar 310
D. Tekne Sigortasında Poliçe Teminatı Kapsamında Olmayan Rizikolar 310
1. Gecikmeden Doğan Zararlar 310
2. Geminin Olağan Aşınması ve Yıpranmasından Kaynaklanan Zararlar 311
3. Geminin Denize ve Yola Uygun Olmamasından Doğan Zararlar 311
4. Sigortalının Kasıtlı veya İhmali Hareket ve Eylemlerinden Doğan Zararlar 312
5. Sigorta Poliçesinde Özel Olarak Teminat Kapsamı Dışında Tutulan Zararlar 312
E. Kulüp Sigortası (P&I) 313
1. Kulübün Yapısı, İşleyişi ve Faaliyetleri 314
2. Kulüp Çeşitleri 317
3. Üyelerin Kulübe Giriş Prosedürü 320
4. Kulüp Sigortasının Hukuki Niteliği 322
5. Kulüp Sigortasında Zıya Önleme Prosedürü (Loss Prevention) 323
6. Kulüp Tavsiyeleri ve Kılavuzları 324
7. Talep / Hasar İhbar Süreci ve Yönetimi (Claims Handling) 326
8. P&I Sörveyi (P&I Survey) 327
9. P&I Hasar Talepleri Analizi 328
10. Gemilerin Teknik Özelliklerine Göre Karşılaştıkları Hasarlar ve Talepler 329
11. Kulüp Sigorta Poliçesi Teminat Kapsamındaki Rizikolar 331
a. Hastalık, Yaralanma ve Ölüm 331
b. Çatma Teminatı 333
c. Yükle İlgili Teminatlar 335
F. Önemli Hasar Tipleri 336
1. Yük Hasarları 336
2. Personel Yaralanmaları, Ölüm ve Hastalık 337
3. Personelin Kişisel Eşyalarının Kaybı 338
4. Kirlilik 338
5. Seyir Hasarları 339
6. Gemide Can Kaybı, Bedeni Yaralanma ve Hastalanma 342
7. Rotadan Sapma Masrafları 343
8. Cezalar 345
9. Hayat Kurtarma 346
10. Müşterek Avarya İştiraki 351
11. Dava ve Say Masrafları 352
12. Enkaz Kaldırma Masrafları 354
13. Omnibus Kuralı 355
14. Grev Rizikoları 356
15. Savaş Rizikoları 357
16. Navlun Rizikoları 358
17. Koruma 358
18. Tazmin 359
19. Kulüp Sigorta Poliçesi Teminat Kapsamında Olmayan Rizikolar 359
G. P&I Hasarlarının Ülkeler Çapında Analizi 360
1. Zarar Gören Üçüncü Kişilerin Doğrudan Dava Açması 360
a. Mevcut zararın asli olarak sigortalı tarafından ödenmesi şartı (Pay to be Paid Clause) 362
b. Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi Klozu 362
2. Kulüp Sigortasının Sona Ermesi ve Zamanaşımı 365
Deniz Taşıma Hukuku ve Sigortaları Denizyolu Taşımacılığında Deniz Sigortaları Çerçevesinde Tekne ve Kulüp (P&I) Sigortaları Özet 369
Sonuç ve Öneriler 371
Kaynakça 383
Kavram Dizini 391 |