|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Sunuş 7
Önsöz 9
Kısaltmalar 21
Giriş 23
1. Bölüm
TÜZEL KİŞİLİK KAVRAMI VE TÜZEL KİŞİLİĞİN
GENEL ESASLARI
I. TÜZEL KİŞİLİK KAVRAMI 25
A. Hukuki Bir Kavram Olarak Kişilik 25
B. Kişilik Türleri 26
1. Gerçek Kişi 26
2. Tüzel Kişi 27
II. TÜZEL KİŞİLİĞİN UNSURLARI 28
A. Sürekli ve Ortak Bir Amaç Unsuru 28
B. Örgütlenme Unsuru 28
C. Bağımsızlık Unsuru 29
III. TÜZEL KİŞİLERİN HUKUKİ NİTELİĞİ 30
A. Varsayım (Farazilik) Teorisi 30
B. Gerçeklik Teorisi 31
C. Amaç Kişiliği Teorisi 33
D. Soyutlama Teorisi 33
IV. TÜZEL KİŞİLİK TÜRLERİ 33
A. Kamu Hukuku Tüzel Kişileri 34
B. Özel Hukuk Tüzel Kişileri 35
1. Kazanç Amacı Güden Tüzel Kişiler 36
a. Adi Şirket 36
b. Kollektif Şirket 37
c. Komandit Şirket 37
d. Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirket 37
e. Limited Şirket 37
f. Anonim Şirket 38
g. Kooperatif 38
2. Kazanç Amacı Gütmeyen Tüzel Kişiler 38
a. Dernek 38
b. Vakıf 39
c. Sendika 39
d. Siyasi Parti 39
C. Kamu İktisadi Teşebbüsleri 40
V. TÜZEL KİŞİLİĞİN KAZANILMASI 44
A. Tüzel Kişiliğin Kazanılmasına İlişkin Sistemler 45
1. Serbest Kuruluş Sistemi 45
2. İzin Sistemi 46
3. Normatif Sistem 46
B. Tüzel Kişilerin Ehliyeti 47
1. Hak Ehliyeti 48
2. Fiil Ehliyeti 49
a. Tüzel Kişinin Organları 49
b. Fiil Ehliyetinin Kapsamı 51
VI. TÜZEL KİŞİLİĞİN SONA ERMESİ 53
A. Tüzel Kişiliğin Sona Erme Sebepleri 53
1. Tüzel Kişiliğin Kendiliğinden Sona Ermesi 53
2. Tüzel Kişiliğin Kararla Sona Ermesi 54
a. Tüzel Kişiliğin Kendi Kararı ile Sona Ermesi 54
b. Tüzel Kişiliğin Mahkeme Kararı ile Sona Ermesi 54
B. Tüzel Kişiliğin Sona Ermesinin Sonuçları 54
1. Tasfiye 55
2. Malların Özgülenmesi 55
2. Bölüm
CEZA HUKUKUNDA TÜZEL KİŞİLERİN SORUMLULUĞU
I. TÜZEL KİŞİLERİN CEZA SORUMLULUĞUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ 57
A. Roma Hukuku 57
B. Cermen Hukuku 59
C. Kilise Hukuku ve Sonrası 59
D. İslam Hukuku ve Osmanlı Hukuku 60
E. Türk Hukuku 61
F. Anglo–Sakson Hukuku 69
G. Uluslararası Hukuk 71
II. TÜZEL KİŞİLERİN CEZA SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN TEORİLER 74
A. Tüzel Kişilerin Cezalandırılabileceğini Kabul Eden Teoriler 75
1. Temsil Edilenin Sorumluluğu (Vicarious Liability/Respondeat Superior) Teorisi 75
2. Özdeşleştirme (Identification/Alter Ego) Teorisi 77
3. Beyin Takımı (The Inner Circle) 78
4. Kolektif İrade (Collective Knowledge/Aggregation) Teorisi 79
5. Kurumsal Kültür/Organizasyonel Sorumluluk (Corporate Ethos/Organisational Liability) Teorisi 80
6. Kurumsal İç Karar Yapısı (Corporate Internal Decision Structure) 83
7. Fonksiyonel Sorumluluk (Egemenlik) Teorisi 84
8. Yansıma (Dolaylı) Sorumluluk Teorisi 85
9. Tersine İsnat Edilebilirlik Teorisi 85
10. Tüzel Kişilik Perdesinin Aralanması Teorisi 85
B. Tüzel Kişilerin Cezalandırılabileceğini Kabul Etmeyen Teoriler ve Kabul Eden Görüşlere Yönelik Eleştiriler 86
1. Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği İlkesi 87
2. Topluluklar Suç İşleyemez İlkesi (Societas Delinquere Non Potest) 99
3. İşletme İlişkisi Teorisi 101
4. Hukuk ve Ekonomi Alanında Öne Çıkan Etkililik Eleştirisi 102
5. Kamu Tercihi (The Public Choice) Teorisi ve Ters Etki (Perverse Effect) 102
C. Değerlendirme 103
III. TÜRK CEZA HUKUKUNDA TÜZEL KİŞİLERİN SORUMLULUĞU 108
A. Genel Olarak Suç Genel Teorisi 108
B. Suçun Yapısal Unsurları Bağlamında Tüzel Kişilerin Sorumluluğu 109
1. Tipiklik 110
a. Tipikliğin Maddi Unsuru 110
b. Tipikliğin Manevi Unsuru 113
2. Hukuka Aykırılık 114
3. Kusurluluk 115
C. Suçun Özel Görünüş Biçimleri Bağlamında Tüzel Kişilerin Sorumluluğu 117
1. Suça Teşebbüs 117
2. Suçların İçtimaı 118
3. Suça İştirak 118
D. Bazı Ceza Özel Hükümleri Bakımından Tüzel Kişilerin Sorumluluğu ve Failin Tespiti Sorunu 119
1. Çevre Suçları 120
2. İş Kazaları 125
E. Değerlendirme 128
IV. AMERİKAN CEZA HUKUKUNDA TÜZEL KİŞİLERİN SORUMLULUĞU 136
A. Genel Olarak 136
B. Suçun Yapısal Unsurları Bağlamında Tüzel Kişilerin Sorumluluğu 138
1. Maddi Unsur (Actus Reus) 138
2. Manevi Unsur (Mens Rea) 139
a. Kast (Intent) 140
b. Taksir (Negligence) 142
3. Netice veya Zarar (ResultInjury) 143
4. Eylem ile Netice Arasında Nedensel İlişki (Causal Relationship) 143
C. Suçun Özel Görünüş Biçimleri Bağlamında Tüzel Kişilerin Sorumluluğu 144
1. Teşebbüs 144
2. İçtima 144
3. İştirak 146
4. Conspiracy (Suç İşlemek Üzere Anlaşma) 147
D. Ceza Özel Hükümleri Bakımından Tüzel Kişilerin Sorumluluğu 149
1. Genel olarak 149
2. Kasten Öldürme (Murder) ve Taksirle Ölüme Neden Olma (Manslaughter) Suçları 150
3. Beyaz Yaka Suçları (White Collar Crimes) 152
V. BAZI ÜLKELERİN CEZA HUKUKLARINDA TÜZEL KİŞİLERİN SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN DÜZENLEMELER 155
A. Tüzel Kişilerin Cezalandırılmasını Kabul Etmeyen Bazı Ülkeler 155
1. Alman Hukuku 155
2. İtalya Hukuku 159
B. Tüzel Kişilerin Cezalandırılmasını Kabul Eden Bazı Ülkeler 161
1. İngiliz Hukuku 161
2. Kanada Hukuku 165
3. Avustralya Hukuku 166
4. Fransa Hukuku 166
5. İspanya Hukuku 167
6. İsviçre Hukuku 169
7. Romanya Hukuku 170
8. Belçika Hukuku 171
9. Hollanda Hukuku 173
10. Finlandiya Hukuku 173
11. Danimarka Hukuku 174
12. Çin Hukuku 175
13. Japonya Hukuku 176
3. Bölüm
TÜZEL KİŞİLER HAKKINDA CEZA YARGILAMASI VE
YAPTIRIMLAR
I. TÜRK HUKUKU 179
A. Ceza Muhakemesi Süjesi Olarak Tüzel Kişiler 179
1. Tüzel Kişilerin Şüpheli/Sanık Olup Olamayacağı Sorunu 180
2. Tüzel Kişilerin Mağdur Olup Olamayacağı Sorunu 184
3. Tüzel Kişilerin Ceza Yargılamasında Temsili 187
B. Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanacak Koruma Tedbirleri 188
1. Muhafaza Altına Alma ve Elkoyma 189
2. Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini 192
a. Genel Olarak 192
b. Koşullar 193
C. Tüzel Kişilere Uygulanan Yaptırımlar 203
1. Tüzel Kişilere Uygulanacak Güvenlik Tedbirleri 205
a. Faaliyet İzninin İptali Güvenlik Tedbiri ve Koşulları 211
aa. Bir Kamu Kurumunun Verdiği İzne Dayanarak Faaliyette Bulunan Özel Hukuk Tüzel Kişisi Olma Koşulu 212
bb. İznin Verdiği Yetkinin Kötüye Kullanılması Koşulu 214
cc. Organ veya Temsilcinin İştirakinin Bulunması Koşulu 214
dd. Tüzel Kişi Yararına İşlenme Koşulu 216
ee. Kasten İşlenebilir Bir Suç Olma ve Failin Bu Suçtan Mahkum Edilmiş Olma Koşulu 220
ff. Kanunda Gösterilmiş Olma (Kanunilik) Koşulu 221
gg. Orantılılık Koşulu 223
hh. Faaliyet İzninin İptali Güvenlik Tedbirine İlişkin Kararın İnfazı ve Sonuçları 224
b. Müsadere 226
aa. Müsadere Kavramı 226
bb. Eşya Müsaderesi 228
aaa. Tüzel Kişiye Ait Bir Eşya Olması Koşulu 229
bbb. Eşyanın İyiniyetli Üçüncü Kişiye Ait Olmaması Koşulu 230
ccc. Kasten İşlenebilir Bir Suç Olması Koşulu 231
ddd. Suçun Tüzel Kişi Yararına İşlenmiş Olması Koşulu 232
eee. Eşyanın Suç ile İlişkili Olması Koşulu 233
fff. Kanunda Gösterilmiş Olma (Kanunilik) Koşulu 233
ggg. Orantılılık Koşulu 234
cc. Kazanç Müsaderesi 234
aaa. Suç ile İlişkili Olan Maddi Menfaat veya Ekonomik Kazancın Bulunması Koşulu 236
bbb. Maddi Menfaatin Suçun Mağduruna İade Edilememesi Koşulu 237
ccc. İyiniyetli Üçüncü Kişilere Ait Olmaması Koşulu 238
dd. Kaim Değerlerin Müsaderesi 239
ee. Müsadere Muhakemesi 239
c. Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanacak Güvenlik Tedbirlerine İlişkin Öneriler 243
2. İdari Yaptırımlar 245
II. AMERİKAN HUKUKU 249
A. Amerikan Ceza Muhakemesinde Tüzel Kişiler 249
1. Genel Olarak Tüzel Kişi Kavramı 249
2. Ceza Muhakemesi Süjesi Olarak Tüzel Kişiler 251
B. Tüzel Kişiler Hakkında Ceza Soruşturması 252
1. Genel Olarak 252
2. Savcının Takdir Yetkisi ve Değerlendirme Kriterleri 256
a. Özel İlkelerle İlgili Hususlar 257
b. Yaygınlık 258
c. Tüzel Kişinin Geçmişi 259
d. Uyum (Compliance) Programının Mevcudiyeti 260
e. İş Birliği 264
f. Zamanında ve Gönüllü Bildirim 266
g. Suç Delillerini Karartmaya Yönelik Eylemde Bulunulmamış Olması 267
h. Zararın Tazmini 267
ı. Munzam Sonuçlar 268
i. Mağdurların Çıkarları 269
3. Kovuşturmaya Alternatif Uygulamalar 270
a. Kovuşturmanın Ertelenmesi Anlaşması (Deferred Prosecution Agreements) 273
b. Kovuşturmama Anlaşması (Non–Prosecution Agreements) 274
c. Özel Hukukla İlgili veya İdari Alternatifler 276
4. İddia ve Ceza Pazarlığı (Plea Bargaining) 277
C. Ceza Muhakemesinde Tüzel Kişiler Açısından Özellik Gösteren Usuli Haklar ve Bazı Anayasal Hakların İncelenmesi 282
1. Genel Olarak 282
2. İfade Özgürlüğü Bakımından 282
3. Susma Hakkı Bakımından 285
4. Arama ve Elkoyma Bağlamında Özel Hayatın Gizliliği Bakımından 287
5. Çifte Yargılama Yasağı Bakımından (The Double Jeopardy Clause) 288
6. Anayasa Değişik Madde 6’da –The Sixth Amendment– Yer Alan Haklar Bakımından 292
7. Fahiş Para Cezası Uygulanması Yasağı Bakımından 293
8. Büyük Jüri (Grand Jury) Önüne Çıkma 294
D. Tüzel Kişilere Uygulanan Yaptırımlar 296
1. Adli Para Cezası 298
a. Kusurluluk Puanı 300
b. Kusurluluk Puanının Hesaplanmasında Dikkate Alınacak Faktörler 300
c. Para Cezasının Belirlenmesinde Dikkate Alınacak Hususlar 303
d. Para Cezasının Uygulanması 304
2. Denetimli Serbestlik (Corporate/Organizational Probation) 305
a. Denetimli Serbestlik Uygulanabilecek Haller 307
b. Denetimli Serbestlik Kapsamında Öngörülebilecek Yükümlülükler 308
3. Suç Nedeniyle Oluşan Zararın Giderilmesi 309
a. Eski Hale Getirme (Restitution) 310
b. Düzeltici Kararlar (Remedial Orders) 311
c. Kamu Hizmeti (Community Service) 312
d. Mağdurlara Bildirim (Order Of Notice To Victims) 312
4. Etkili Uyum ve Etik Programı 312
5. Müsadere (Forfeiture) 315
Sonuç 319
Kaynakça 333
Kavram Dizini 345 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
