İÇİNDEKİLER
İkinci Basıya Sunuş 5 Önsöz 7 Önödemeye Bağlı Özel Yasalarla İlgili Alfabetik Fihrist 37 Kısaltmalar 41 Birinci Kitap CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUMUZDA UZLAŞMA KURUMU Birinci Kısım KAVRAM VE HUKUKSAL NİTELİK, TARİHİ GELİŞİM, MUKAYESELİ HUKUK VE CEZA VE YARGILAMA HUKUKU İLKELERİ AÇISINDAN UZLAŞMA KURUMU I. UZLAŞMA KAVRAMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ 45 1. Uzlaşma Kavramı 45 2. Hukuki Nitelik 49 II. UZLAŞMA KURUMUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ 53 1. Özel Hukuk ve İdare Hukuku Alanındaki Gelişmeler 53 2. Ceza Hukuku Alanındaki Gelişmeler 56 A. Onarıcı Adalet Kavramı ve Uzlaşmanın Ortaya Çıkışı 56 B. Onarıcı Adalet Uygulamaları 59 a. Genel Olarak 59 b. Tazminata Yönelik Müzakere Programları 60 c. Mağdur-Fail Arabuluculuğu/Uzlaşması 60 d. Aile veya Grup Toplantıları 61 e. Halkalar Programı 61 f. Küçük Suçlular Projeleri 62 C. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Tavsiye Kararları 62 a. Genel Olarak Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Konuyla İlgili Kararları 62 b. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi R (99) 19 Sayılı Tavsiye Kararı 64 c. Bakanlar Komitesinin R (99) 19 sayılı Tavsiye Kararına Ekli Uzlaşma İlkeleri 65 II. MUKAYESELİ HUKUKTA UZLAŞMA KURUMU 68 2. Alman Ceza Hukukunda 70 3. İtalyan Ceza Hukukunda 73 4. Amerikan Ceza Hukukunda 74 5. İngiliz Ceza Hukukunda 77 6. İspanyol Ceza Hukukunda 78 IV. MUKAYESELİ HUKUKTA UZLAŞTIRMANIN İŞLEYİŞİ 79 V. CEZA VE YARGILAMA HUKUKU İLKELERİ KARŞISINDA UZLAŞMA KURUMU 82 1. Genel Olarak Ceza ve Yargılama Hukukunun Amaç ve İlkeleri 82 2. Adil Yargılanma Hakkı ve Uzlaşma 83 3. Hak Arama Hürriyeti ve Uzlaşma 87 4. Masumluk Karinesi ve Uzlaşma 88 5. Aleniyet ilkesi ve Uzlaşma 88 6. Adalet İlkesi ve Uzlaşma 90 7. Eşitlik İlkesi ve Uzlaşma 90 8. Hakimin Tarafsızlığı İlkesi ve Uzlaşma 91 9. Makul Sürede Yargılanma Hakkı ve Uzlaşma 92 10. Silahların Eşitliği İlkesi ve Uzlaşma 93 11. Gerekçeli Karar Hakkı ve Uzlaşma 93 12. Kamu Davasının Mecburiliği İlkesi ve Uzlaşma 94 13. Re’sen Araştırma İlkesi ve Uzlaşma 94 14. Maddi Gerçeğin Araştırılması İlkesi ve Uzlaşma 95 15. Yüz Yüzelik, Sözlülük İlkeleri ve Uzlaşma 96 16. Yargılama Hukuku Güvenceleri ve Uzlaşma 96 İkinci Kısım UZLAŞMANIN KOŞULLARI VE UYGULANMASIYLA İLGİLİ MÜŞTEREK HÜKÜMLER I. UZLAŞMANIN KOŞULLARI 99 1. Suçun Uzlaşma Kapsamında Bulunması 99 A. Uzlaşma Kapsamına Giren Suçlar 99 a. Şikayete Tabi Suçlar ve Şikayet ile Benzer Kurumların Durumu 99 b. Re’sen Kovuşturulan Suçlar 100 c. Özel Kanunlardaki Suçlar 102 B. Uzlaşmaya Tabi Olmayan Suçlar 102 a. Genel Olarak 102 b. Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar 102 c. Etkin Pişmanlık Hükümlerine Yer Verilen Suçlar 103 C. Suçun Uzlaşmaya Tabi Olmasının Sonuçları 103 2. Muhakeme ve Cezalandırma Şartlarının Bulunması 104 A. Ceza Muhakemesi Şartlarının Gerçekleşmesi 104 B. Failin Cezalandırma Yeteneğinin Varlığı 105 3. Mağdurun Gerçek Kişi veya Özel Hukuk Tüzel Kişisi Olması 105 A. Genel Olarak 105 B. Mağdur ve Suçtan Zarar Gören Kavramları 106 C. Suçun İhbarı ve Şikayet Eden Kavramları 108 4. Şikayete Bağlı Suçlarda Mağdurun Şikayetçi Olması 109 A. Genel Olarak Şikayetin Varlığı Koşulu 109 B. Şikayet Hakkı ve Yetkisi (Ehliyeti ) 110 a. Genel Olarak Şikayet Hak ve Yetkisi 110 b. Küçükler Bakımından Şikayet Yetkisi 113 c. Mağdur Küçükle Kanuni Temsilcinin Menfaatinin Çatışması 115 d. Yargıtay Uygulaması 116 C. Şikayet Hakkının Kullanılış Biçimi 118 D. Şikayetten Feragat - Vazgeçme ve Şahsi Haklarla İlişkisi 120 a. Genel Olarak 120 b. Küçükler Bakımından Şikayetten Vazgeçme Hak ve Yetkisi 123 E. Şikayet ve Kamu Davasına Katılma Hakkı 125 a. Genel Olarak Kamu Davasına Katılma Hakkı ve Usulü 125 b. Küçükler Bakımından Kamu Davasına Katılma Hak ve Yetkisi 128 5. Uzlaşmanın Yetkili Kimse Tarafından Yapılması 128 A. Uzlaşma Hakkı ve Yetkisi 1 28 a. Genel Olarak 128 b. Mağdur veya Suçtan zarar Görenin Reşit (Ergin) Olması 128 aa. Şikayete Tabi Suçlarda 128 bb. Re’sen Soruşturulan ve Kovuşturulan Suçlarda 129 c. Mağdur veya Suçtan Zarar Görenin Küçük Olması 130 aa. Şikayete Tabi Suçlarda 130 bb. Re’sen Soruşturulan ve Kovuşturulan Suçlarda 1 32 B. Mağdur veya Suçtan Zarar Görenin Ölmesi Halinde Yetki 133 a. Genel Olarak 133 b. Ölen Mağdur Büyük İse 134 aa. Mağdurun şikayet Etme Fırsatı Bulmadan Ölmesi 134 aaa. Kovuşturulması Şikayete Tabi Suçlarda 134 bbb. Re’sen Kovuşturulan Suçlarda 134 bb. Şikayetçi Olan Mağdurun Sonradan Ölmesi 135 aaa. Kovuşturulması Şikayete Tabi Suçlarda 135 aaaa. Soruşturma Aşamasında veya Ölenin Müdahil Olmadığı Kovuşturma Evresinde 135 bbbb. Müdahil Ölürse 136 bbb. Re’sen Kovuşturulan Suçlarda 136 c. Ölen Mağdur Küçük İse 136 aa. Genel Olarak 136 bb. Mağdurun Şikayet Etme Fırsatı Bulmadan Ölmesi Hali 136 cc. Mağdurun Sonradan Ölmesi Hali 137 6. Zararın Giderilmesi Üzerinde Uzlaşmaya Varılması 137 A. Genel Olarak Uzlaşmaya Konu Zararın Kapsamı 137 B. Maddi Zarar 139 D. Zarar veya Mağduriyeti Giderme (İfa) Yöntemleri 140 7. Uzlaşmanın Özgür İradeye Dayanması 141 A. Genel Olarak 142 8. Uzlaşmanın C. Savcısı veya Hakim Tarafından Saptanması 143 9. Zararın Uzlaşmaya Uygun Olarak Giderilmesi 145 II. UYGULAMAYLA İLGİLİ MÜŞTEREK HÜKÜMLER 145 1. Uzlaşma Hükümlerinin Zaman Bakımından Uygulanması 145 A. Görülmekte Olan Davalarla İlgili Uygulama 145 B. Kesinleşen Hükümlerde Uzlaşma Uygulaması 148 2. Suça Sürüklenen Çocuklarla İlgili Uzlaşma 149 A. 5560 Sayılı Kanun Değişikliği Öncesi 149 B. Çocuk Koruma Kanununun Değişik 24. Maddesi 149 3. Fail ve Mağdurun Birden Fazla Olması 151 A. Suçun Birden Çok Kimse Tarafından İşlenmesi 151 B. Mağdur veya Zarar Görenlerin Çokluğu 153 4. Uzlaşma İradesinden Vazgeçilmesi 153 5. Uzlaştırma Ücreti ve Uzlaştırma Giderleri 154 6. Uzlaştırma Kurumu ile Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kurumları Arasındaki İlişki 156 7. Uzlaştırmanın Soruşturma ve Zamanaşımı Üzerindeki Etkileri 157 A. Soruşturmanın Sürdürülmesi ve Koruma Tedbirleri 157 B. Uzlaşma ve Dava Zamanaşımı 158 8. Tarafların Ayrı Yerlerde Oturması Halinde Uzlaştırmanın Yürütülmesi 158 Üçüncü Kısım SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA EVRESİNDE UZLAŞTIRMANIN UYGULANMASI I. SORUŞTURMA EVRESİNDE UZLAŞTIRMA 161 1. C.Savcısının Kanıtları ve Suç Vasfını Değerlendirme Aşaması 161 2. Uzlaşma Teklifinde Bulunulması 162 A. Uzlaşma Teklifinin Usul ve Şartları 162 a. Uzlaşma Teklifi Öncesinde Tarafların Bilgilendirilmesi 162 b. Uzlaşma Teklifi İçin Zorla Getirme Sorunu 163 c. Küçüklere ve Kısıtlılara Uzlaşma Teklifi 165 aa. Genel Olarak 165 bb. Kanuni Temsilcinin Uzlaşma Yetkisinin Varlığı Sorunu 165 aaa. Vesayet Hakkı Bakımından 165 bbb. Velayet Hakkı Bakımından 166 cc. Küçükle Kanuni Temsilcinin Menfaatinin Çatışması 167 d. Uzlaşma Teklifinin Tebligat veya İstinabeyle Yapılması 167 e. Cumhuriyet Savcısının Uzlaşma Teklifi 168 f. Kolluğun Uzlaşma Teklifi 169 g. Uzlaşma Teklifinin Müdafi ve Vekile Yapılması Sorunu 169 B. Uzlaşma Teklifinin Kabul Edilmemesi 171 C. Uzlaşma Teklifine Süresinde Cevap Verilmediği İçin Reddedilmiş Sayılması 172 3. Taraflara Ulaşılamaması Nedeniyle Soruşturmanın Sürdürülmesi 172 4. Uzlaştırmayı C. Savcısının Gerçekleştirmesi 173 5. Tarafların Uzlaşarak C. Savcısına Başvurması 174 6. Uzlaştırmacı Vasıtasıyla Uzlaştırma 175 A. Uzlaştırmacının Atanması 175 a. Uzlaştırmacı Olarak Atanabilecek Kişiler 175 b. Uzlaştırmacının Sıfatı ve Görevinin Hukuki Niteliği 176 c. Uzlaştırmacı Atanmasında Tarafsızlığın Gözetilmesi 177 d. Cumhuriyet Savcısının Uzlaştırmacıyı Ataması 178 B. Uzlaştırmacının göreve başlaması ve müzekerelerin yürütülmesi 179 a. Uzlaştırmacının Müzakerelerdeki Yükümlülükleri 179 b. Genel Olarak Görevin Mahiyeti ve Müzakereye Hazırlık 179 c. Müzakerelerin Tek Taraflı Görüşmelerle Yürütülmesi 181 d. Müzakerelerin Müşterek Toplantılar Şeklinde Yürütülmesi 182 e. Müzakerenin Uzlaşmayla Sonuçlanması 184 f. Müzekerelerde Uzlaşmanın Sağlanamaması 185 C. Tarafların Müzakereye Katılmaktan İmtina Etmesi 185 D. Müzakerelerin Gizliliği Kuralı ve Delil Yasağı 186 E. Uzlaştırma Süresi 187 F. Uzlaştırmacının Raporunu Sunması 188 7. Uzlaşmanın C. Savcısı Tarafından Tespiti 188 8. Uzlaşma Sonucu Verilecek Kararlar 189 A. Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı 189 B. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kararı 190 a. Genel Olarak Kararın Şartları ve Usulü 190 b. Erteleme Sürecinde Edimin İfası Nedeniyle Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı Verilmesi 190 c. Edimin İfa Edilmemesi Halinde Kamu Davasının Açılması 191 C. Uzlaşmaya Karşın Edimin İfa Edilmemesinin Sonuçları 191 9. Uzlaştırmanın Sonuçsuz Kalması ve Tekrar Uzlaştırma Yapılamaması 191 10. Özel Soruşturma Usulünün Geçerli Olduğu Hallerde Uzlaşma Uygulaması 192 II. KOVUŞTURMA EVRESİNDE UZLAŞTIRMA 192 1. Genel Olarak Kovuşturmada Uygulanacak Hükümler 192 2. İddianamenin İadesi Nedeni Olarak Uzlaştırma 193 3. Mahkemede Uzlaştırmaya Başvurulabilecek Haller 194 A. Kovuşturma Konusu Suçun Uzlaşmaya Tabi Olduğunun Mahkemede Anlaşılması 1 94 a. Suçun Nitelik Değiştirmesi Nedeniyle Uzlaştırma Uygulaması 194 b. Suçun Uzlaşmaya Tabi Olduğunun İlk Kez Kovuşturma Evresinde Anlaşılması 194 B. Soruşturma Evresinde Taraflara Ulaşılamadığı İçin Uzlaştırma Teklif Edilememiş Bulunulması 194 C. Davanın İddianame Düzenlenmeksizin Açılması Nedeniyle Daha Önce Uzlaştırma Hükümlerinin Uygulanamamış Bulunması 195 D. Dava Açıldıktan Sonra Kanun Değişikliği Nedeniyle Suçun Uzlaşma Kapsamına Girmesi 195 4. Mahkemede Uzlaştırma Yöntemi 195 A. Genel Olarak Mahkemede Uzlaştırma Usulü 195 B. Uzlaştırmanın Hakim Tarafından Yapılması 197 C. Tarafların Uzlaşarak Başvurmaları 197 5. Kovuşturma Evresinde Uzlaşma Üzerine Verilecek Kararlar 198 A. Edimin Def’aten Yerine Getirilmesi Nedeniyle Düşme kararı 198 B. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı 198 C. Edimin İfa Edilmemesi Nedeniyle Hükmün Açıklanması Kararı 199 D. Edimin İfa Edilmesi ve Düşme Kararı Verilmesi 200 E. Uzlaşmaya Karşın Edimin İfa Edilmemesinin Sonuçları 200 6. Kanunyolu Muhakemesinde Uzlaşma Hükümlerinin Uygulanması 200 A. Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluşundan Önceki Uygulama 200 B. Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluşundan Sonraki Uygulama 202 7. Yargıtay ve İstinaf Mahkemesinde İlk Derece Yargılaması Dolayısıyla Uzlaşma Hükümlerinin Uygulanması 204 Dördüncü Kısım UZLAŞMANIN SONUÇLARI, UZLAŞTIRMA SÜRECİNDE TARAFLARIN HAKLARI, AVUKATLIK KANUNUNDAKİ UZLAŞTIRMA KURUMUYLA KARŞILAŞTIRMA VE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI I. UZLAŞMANIN SONUÇLARI 207 2. Yakalama ve Tutuklama Nedeniyle Tazminat Hakkına Etkisi 208 3. Uzlaşmanın Müsadereye Etkisi 208 4. Uzlaşma ve Tekerrür 209 II. UZLAŞMA UYGULAMASINDA TARAFLARIN HAKLARI 210 1. Genel Olarak Şüpheli-Sanık ve Mağdurun Hakları 210 2. Sanığın Aydınlatılma ve İsnadı Öğrenme Hakkı 210 A. İsnadı Öğrenme Hakkı 210 B. Aydınlatılma Hakkı 212 3. Mağdurun Aydınlatılması Hakkı 213 4. Müdafi ve Avukat Yardımından Yararlanma Hakkı 214 5. Dosyadaki Bilgi ve Belgeleri İnceleme Hakkı 215 A. Sanığın Hakları 215 a. Soruşturma Evresinde 215 b. Kovuşturma Evresinde 216 B. Mağdurun Hakları 216 a. Soruşturma Evresinde 216 b. Kovuşturma Evresinde 216 6. Tercüman Yardımından Yararlanma Hakkı 217 III. AVUKATLIK KANUNUNDAKİ UZLAŞMA KURUMU İLE CEZA MUHAKEMESİNDEKİ UZLAŞMA KURUMUNUN KARŞILAŞTIRILMASI 217 1. Avukatlık Kanununun 35/A Maddesindeki Uzlaşma Kurumu 217 B. Uzlaşmanın Hüküm ve Sonuçları 220 2. Ceza Hukukundaki Uzlaşma ile Karşılaştırılması 22 1 3. Baroların Uzlaştırmacı Atanması ve Eğitimi Konusundaki Yükümlülükleri 221 IV. UZLAŞMA İLE İLGİLİ KARARLAR 223 1. Genel Olarak Uzlaşma Uygulamasıyla İlgili Kararlar 223 2. Çocuklar Hakkındaki Uzlaşma Uygulaması ile İlgili Kararlar 259 Beşinci Kısım TÜRK CEZA KANUNUNUNDAKİ UZLAŞMAYA BAĞLI SUÇLAR I. TÜRK CEZA KANUNUNDAKİ UZLAŞMAYA BAĞLI SUÇLAR 269 1. Kasten Yaralama Suçu (TCK M. 86) 269 A. Yasal Düzenleme 269 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 269 İLGİLİ KARARLAR 270 2. Kasten Yaralamanın İhmali Davranışla İşlenmesi (TCK M. 89) 273 A. Yasal Düzenleme 273 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 274 3. Taksirle Yaralama Suçu (TCK M. 89) 274 A. Yasal Düzenleme 274 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 275 İLGİLİ KARARLAR 275 4. Tehdit Suçu (TCK M. 106/1-2. Cümle) 279 A. Yasal Düzenleme 279 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 279 İLGİLİ KARARLAR 280 5. Konut ve İşyeri Dokunulmazlığını İhlal Suçu (TCK M. 116) 282 A. Yasal Düzenleme 282 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 283 İLGİLİ KARARLAR 284 6. İş ve Çalışma Hürriyetinin İhlali Suçu (TCK M. 117) 287 A. Yasal Düzenleme 287 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 287 İLGİLİ KARARLAR 287 7. Kişilerin Huzur ve Sükununu Bozma (TCK M. 123) 28 8 A. Yasal Düzenleme 288 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 289 8. Hakaret Suçu (TCK M. 125) 289 A. Yasal Düzenleme 289 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 291 İLGİLİ KARARLAR 291 9. Kişinin Hatırasına Hakaret Suçu (TCK M. 130) 295 A. Yasal Düzenleme 295 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 295 10. Haberleşmenin Gizliliğini İhlal Suçu (TCK M. 132) 296 A. Yasal Düzenleme 296 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 297 11. Konuşmaları Dinleme ve Kayda Alma Suçu (TCK M. 133) 297 A. Yasal Düzenleme 297 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 297 12. Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu (TCK M. 134) 297 A. Yasal Düzenleme 297 B. 132, 133, 134. Maddelerdeki Suçların Kovuşturmasıyla İlgili Açıklama 298 13. Alacağın Tahsili Maksadıyla Cebir ve Tehdit Kullanılması (TCK M. 150) 298 A. Yasal Düzenleme 298 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 299 İLGİLİ KARARLAR 299 14. İbadethaneler ve Mezarlıklara Zarar Verme Suçu 300 A. Yasal Düzenleme 300 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 300 15. Hakkı Olmayan Yere Tecavüz Suçu (TCK M.154) 301 A. Yasal Düzenleme 301 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 301 16. Bedelsiz Senedi Kullanma Suçu (TCK M. 156) 301 A. Yasal Düzenleme 301 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 301 18. Kayıp veya Ele Geçen Eşyayı Tasarruf Suçu (TCK. M. 160) 301 A. Yasal Düzenleme 301 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 302 19. Şirket veya Kooperatifler Hakkında Yanlış Bilgi Verme Suçu (TCK M. 164) 302 A. Yasal Düzenleme 302 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 302 20. Suç Eşyasını Satın Alma veya Kabul Etme Suçu (TCK M. 165) 302 A. Yasal Düzenleme 302 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 302 21. Bilgi Vermeme Suçu (TCK M. 166) 303 A. Yasal Düzenleme 303 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 303 22. Açığa İmzanın Kötüye Kullanılması Suçu (TCK M. 209) 303 A. Yasal Düzenleme 303 23. Aile Hukuku Yükümlülüğünün İhlali Suçu (TCK M. 233) 303 A. Yasal Düzenleme 303 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 304 İLGİLİ KARARLAR 304 24. Sır Niteliğindeki Bilgi veya Belgeleri Açıklama Suçu (TCK M. 239) 304 A. Yasal Düzenleme 304 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 305 25. Yabancı Devlet Temsilcilerine Karşı İşlenen Suçlar (TCK M. 342) 305 A. Yasal Düzenleme 305 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 305 II. TCK’DA YER ALIP 5560 SAYILI KANUNLA UZLAŞMA KAPSAMI DIŞINA ÇIKARTILAN SUÇLAR 305 1. 5560 Sayılı Kanun İle Uzlaşma Kapsamı Dışına Çıkartılan Suçlar Hakkında Genel Açıklama 305 2. Kapsam Dışına Çıkartılmasına Karşın 19.12.2006 Tarihinden Önce İşlendiği Takdirde Uzlaşma Uygulaması Yapılması Gereken Suçlar 307 A. Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar (TCK m. 102, 104, 105) 307 a. Yasal Düzenleme 307 b. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 308 B. Hırsızlık Suçları 309 a. Yasal Düzenleme 309 b. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 311 İLGİLİ KARARLAR 313 C. Mala Zarar Verme Suçları (TCK M. 151, 152) 316 a. Yasal Düzenleme 316 b. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 317 İLGİLİ KARARLAR 319 D. Güveni Kötüye Kullanma Suçu (TCK M. 155) 319 a. Yasal Düzenleme 319 b. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 320 İLGİLİ KARARLAR 320 E. Dolandırıcılık Suçu (TCK M. 157) 320 a. Yasal Düzenleme 320 b. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 322 a. Yasal Düzenleme 322 b. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 322 İLGİLİ KARARLAR 322 G. İflas Suçları (TCK M. 161, 162) 323 a. Yasal Düzenleme 323 b. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 323 Ğ. Karşılıksız Yararlanma Suçu (TCK M. 163) 324 a. Yasal Düzenleme 324 b. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 324 Altıncı Kısım ÖZEL KANUNLARDA YER ALAN UZLAŞMAYA BAĞLI SUÇLAR I. UZLAŞMA HÜKÜMLERİNİN ÖZEL KANUNLARDA UYGULANMASI SORUNU 325 II. ÖZEL KANUNLARDA DÜZENLENEN UZLAŞMAYA BAĞLI SUÇLAR 325 1. Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 325 A. Yasal Düzenleme 325 Madde 73/A 325 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 326 2. Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 327 A. Yasal Düzenleme 327 Madde 48/A 327 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 328 3. Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 329 A. Yasal Düzenleme 329 Madde 24/A 329 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 330 4. Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 331 Madde 61/A 331 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 333 5. Ticari İşletme Rehni Kanunu 333 A. Yasal Düzenleme 333 Madde 12 333 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 334 6. İcra ve İflas Kanunu 334 A. İcra İflas Suçlarında Uzlaşma Hükümlerinin Uygulanmasıyla İlgili Açıklama 334 a. 5560 Sayılı Yasadan Önceki Durum 334 b. 5560 Sayılı Yasadan Sonraki Durum 335 B. Kovuşturmayla İlgili Yasal Düzenleme 335 Madde 354 335 7. Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu 335 A. Yasal Düzenleme 335 Madde 80 335 Madde 81 336 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 336 8. Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanun 336 A. Yasal Düzenleme 336 Karşılıksız Çek - Madde 16 336 Madde 16c 337 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 337 İLGİLİ KARARLAR 338 9. Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun 340 A. Yasal Düzenleme 340 Madde 14 340 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 341 10. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu 341 A. Kovuşturmayla İlgili Yasal Düzenleme 341 Madde 74 341 Madde 75 341 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 342 11. Türk Ticaret Kanunu 343 A. Haksız Rekabet Suçu 343 a. Yasal Düzenleme 343 Madde 64 343 b. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 344 B. Gemi Adamlarının Görevi Yapmama Suçları 344 a. Yasal Düzenleme 344 Madde 1469 344 b. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 345 C. Disiplin Yetkisini Kötüye Kullanma Suçu 345 a. Yasal Düzenleme 345 Madde 1470 345 b. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 345 A. Yasal Düzenleme 345 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 346 13. Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunmasına İlişkin Kanun 346 A. Yasal Düzenleme 346 Madde 66 346 Madde 67 347 Madde 68 347 Madde 69 347 B. Kovuşturmayla İlgili Açıklama 347 İKİNCİ KİTAP TÜRK CEZA HUKUKUNDA ÖNÖDEME Birinci Kısım ÖNÖDEME KURUMU VE UYGULANMASI I. GENEL OLARAK 351 II. ÖNÖDEME KURUMUNUN TARİHİ GELİŞİMİ 352 III. ÖNÖDEMENİN HUKUKSAL NİTELİĞİ 354 1. Önödemenin Devletle Kişi Arasında Bir Sulh Anlaşması Olduğu Görüşü 354 2. Önödemenin Yargılamasız Cezalandırma Olduğu Görüşü 354 3. Önödemenin, C.Savcısının Ceza Kararnamesi Niteliğinde Bir İşlemi Olduğu Görüşü 354 4. Önödemenin, Suçu İdari Yaptırımı Gerektiren Bir Fiile Dönüştürdüğü Görüşü 356 1. Kamu Davası Açılmadan Önce Söz Konusu Olan Önödeme 356 2. Kamu davası Açıldıktan Sonra Söz Konusu Olan Önödeme 357 A. C. Savcısının Hata ile Dava Açması Halinde Söz Konusu Olan Önödeme 357 B. Yargılama Aşamasında Suçun Nitelik Değiştirmesi Nedeniyle Söz Konusu Olan Önödeme (75/3 md.) 359 C. Özel Kanun Hükümleri Gereğince İşin Doğrudan Doğruya Mahkemeye İntikal Ettiği Hallerde Söz Konusu Olan Önödeme 360 V. ÖNÖDEMENİN ŞARTLARI 360 1. Suçun Uzlaşma Kapsamında Bulunmaması 360 2. İsnadın Ciddiliği Şartı 362 3. Cezaya İlişkin Şart 366 A. Genel Olarak 366 B. Hapis Cezası 366 C. Adli Para Cezası 368 E. Müsadere ve Meslek veya Sanatın Tatili Cezası 369 VI. ÖNÖDEME MİKTARININ BELİRLENMESİ 370 1. Genel Olarak 372 3. Lehe Olan Yasa Hükümlerinin Tespiti Sorunu 374 4. 1.6.2005 Tarihinden Önce İşlenmiş Suçlar İçin Önödeme Miktarının Hesaplanması 375 A. Genel Olarak 375 B. Önödeme Miktarının Tespitine İlişkin Esaslar 376 C. 1.8.1999-31.12.1999 Tarihleri Arasında İşlenen Suçlar İçin Önödeme Miktarının Hesaplanma Yöntemi 378 D. 1.1.2000-31.12.2000 Tarihleri Arasında İşlenen Suçlar İçin Önödeme Miktarının Hesaplanma Yöntemi 379 E. 1.1.2001-31.12.2001 Tarihleri Arasında İşlenen Suçlar İçin Önödeme Miktarının Hesaplanma Yöntemi 380 F. 1.1.2002-31.12.2002 Tarihleri Arasında İşlenen Suçlar İçin Önödeme Miktarının Hesaplanma Yöntemi 381 G. 1.1.2003-31.12.2003 Tarihleri Arasında İşlenen Suçlar İçin Önödeme Miktarının Hesaplanma Yöntemi 381 I. 1.1.2004-31.12.2004 Tarihleri Arasında İşlenen Suçlar İçin Önödeme Miktarının Hesaplanma Yöntemi 382 İ. 1.1.2005-31.5.2005 Tarihleri Arasında İşlenen Suçlar İçin Önödeme Miktarının Hesaplanma Yöntemi 382 5. 1.6.2005 Tarihinden Sonra İşlenen Suçlar İçin Önödeme Miktarının Hesaplanması 382 A. Genel Olarak 382 B. 5237 sayılı TCK’da Düzenlenen Suçlar İçin Önödeme Miktarının Hesaplanma Yöntemi 383 C. 1.6.2005 Tarihinden İtibaren İşlenen Özel Yasalardaki Suçlar İçin Önödeme Miktarının Hesaplanması 384 a. Genel Olarak 384 b. 1.6.2005 Tarihi ile 19.12.2006 Tarihi Arasında İşlenen Suçlar Bakımından Özel Yasalardaki Suçların Gerektirdiği Para Cezalarının ve Önödeme Miktarının Hesaplanması Yöntemi 386 aa. Genel Olarak 386 bb. Kanun Maddesinde Yalnız Para Cezası Öngörülmüş İse 391 cc. Kanun Maddesinde Hem Para Cezası Hem de Hapis Cezası Öngörülmüş İse 392 dd. Kanun Maddesinde Para Cezası ve Hapis Cezası Seçimlik Olarak Öngörülmüş İse 393 c. 19.12.2006 Tarihinden Sonra İşlenen Suçlar bakımından Özel Yasalardaki Suçların Gerektirdiği Para Cezalarının ve Önödeme Miktarının Hesaplanması Yöntemi 393 aa. Genel Olarak 393 bb. Kanun Maddesinde Yalnızca Para Cezası Öngörülmüş İse 394 cc. Kanun Maddesinde Yalnızca Hapis Cezası Öngörülmüş İse 395 cc. Kanun Maddesinde Hem Para Cezası Hem de Hapis Cezası Öngörülmüş İse 396 dd. Kanun Maddesinde Para Cezası ve Hapis Cezası Seçimlik Olarak Öngörülmüş İse 397 VII. ÖNÖDEME HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASI 403 1. Genel Olarak 403 2. Uygulama Koşulları 404 A. Suçun ve Cezanın Doğru ve Ayrı Ayrı Belirtilmesi 404 B. Önödeme Bildiriminin Usulüne Uygun Olarak Yapılmış Olması 405 a. Genel Olarak 405 b. Küçüklere Bildirim Yapılması 408 C. Ödeme Mercii 409 D. İhtar 409 3. Önödeme Önerisine Uyulması 411 A. Soruşturma (Hazırlık) Aşamasında 411 B. Yargılama Aşamasında 412 4. Önödeme Önerisine Uyulmaması 413 A. Genel Olarak 413 B. Sanığa Verilecek Cezanın Belirlenmesi 414 a. Genel Olarak 414 b. Uygulanması Gereken Kanun Maddesinde Tercihli Cezaların Yer Alması Halinde Cezanın Belirlenmesi 414 c. Önödemeye Uyulmaması Halinde, Hakim Cezayı Belirlerken Alt Sınırdan Uzaklaşabilir mi? 415 d. Ceza Belirlenirken Yaş, Teşebbüs ve Takdiri İndirim Nedenleri Uygulanabilir mi? 416 VIII. ÖNÖDEMENİN YASAKLANDIĞI HALLER 416 1. Genel Olarak 416 2. Nisbi Para Cezasını Gerektiren Suçlar 417 3. Özel Yasal Düzenleme Yapılan Haller 425 IX. ÖNÖDEME ÖNERİSİNE UYMA ÜZERİNE VERİLEN KARARLARIN ETKİSİ 427 1. Önleme Etkisi 428 A. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar (Takipsizlik Kararı) 428 B. Kamu Davasının Düşmesi Kararı 429 2. Tekerrür ve Adli Sicil Bakımından Etkisi 429 3. Kişisel Haklar Bakımından Etkisi 429 4. Müsadere Bakımından Etkisi 430 5. Meslek ve Sanatın Tatili Cezası 433 X. YASAYOLU 434 XI. İDDİANAMENİN KABULÜ VE İADESİ 435 1. Genel Olarak 435 2. Önödemeye Tabi Suçlarda İddianamenin İadesi 436 XII. ÖNÖDEMEDE KAPSAMINA GİREN SUÇLARDA ADLİ KOLLUK GÖREVLİLLERİNİN HAREKET TARZI 437 İLGİLİ KARARLAR 439 ÖNÖDEME ÖNERİSİ VE ÖNÖDEME ÖNERİSİNE UYULMASI ÜZERİNE VERİLEN KARAR ÖRNEKLERİ 475 II. YÜRÜTME ORGANININ DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİYLE SUÇ VE CEZA HÜKMÜ KONULMASI YASAĞI 475 1. Genel Olarak 475 2. Yasağın Kapsamı 479 A. Genel Olarak 479 B. İdareden İzin ve Ruhsat Alınmamasının Yaptırım Altına Alındığı Haller 482 3. 5237 Sayılı TCK’nın 2/2. Maddesindeki Hükmün Hukuksal Niteliği 485 III. TÜRK CEZA KANUNU İLE ÖZEL YASALARDAKİ FARKLI HÜKÜMLER NEDENİYLE ORTAYA ÇIKAN BAZI HUKUKSAL SORUNLAR 486 IV. SUÇLARIN MANEVİ UNSURU 489 V. ZAMANAŞIMI 490 VI. GÖREV 492 1. Genel Olarak 492 2. Mahkemelerin Görevleri 4 92 A. Ağır Ceza Mahkemesi 492 B. Asliye Ceza Mahkemesi 493 C. Sulh Ceza Mahkemeleri 493 3. Görevsizlik Kararı 493 Üçüncü Kısım TÜRK CEZA KANUNUNDAKİ ÖNÖDEMEYE BAĞLI SUÇLAR I. ÇEVREYİ TAKSİRLE KİRLETME SUÇU (M. 182) 495 1. Genel Olarak 495 2. Suçun Niteliği 496 3. Korunan Hukuksal Yarar 497 4. Suçun Maddi Unsurları 497 A. Fail 497 B. Mağdur 497 C. Fiil 497 D. Netice 498 E. Manevi Unsur 499 F. Ceza Sorumluluğunu Ortadan Kaldıran veya Azaltan Nedenler 499 G. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 501 a. Teşebbüs 501 b. Teselsül 501 c. İştirak 501 d. İçtima 502 H. Kovuşturma 502 I. Görev 502 J. Yürürlük 502 II. YEDİEMİNLİK YÜKÜMLÜLÜĞÜNE TAKSİRLE AYKIRI DAVRANMA SUÇU 502 1. Suçun Unsurları 502 2. İlgili Yargıtay Kararları 505 Dördüncü Kısım ÖZEL YASALARDAKİ ÖNÖDEMEYE BAĞLI SUÇLAR 1. Ameliyatı İskaiye İşletme Kanunu Muvakkatı 507 Açıklamalar 507 İlgili Kararlar 509 2. İktisadi Müesseselerde Mecburi Türkçe Kullanılması Hakkında Kanun 511 Açıklamalar 511 İlgili Kararlar 511 3. Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kanunu 512 Açıklamalar 513 4. Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun 514 Açıklamalar 515 İlgili Kararlar 516 5. Umumi Hıfzıssıhha Kanunu 519 Açıklamalar 520 6. Hususi Hastaneler Kanunu 522 Açıklamalar 522 7. Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun 523 Açıklamalar 527 8. Mühendislik ve Mimarlık Hakkında Kanun 529 Açıklamalar 529 İlgili Kararlar 530 9. Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun 530 Açıklamalar 531 10. Milli Müdafaa Mükellefiyeti Kanunu 532 Açıklamalar 532 11. İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanunu 533 Açıklamalar 535 İlgili Kararlar 537 12. Yangın, Yersarsıntısı, Seylap veya Heyelan Sebebiyle Mahkeme ve Adliye Dairelerinde Ziyaa Uğrayan Dosyalar Hakkında Yapılacak Muamelelere Dair Kanun 538 Açıklamalar 539 İlgili Kararlar 540 13. Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun 541 Açıklamalar 542 İlgili Kararlar 543 14. Pasaport Kanunu 543 Açıklamalar 544 İlgili Kararlar 545 Açıklamalar 546 16. Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun 547 İlgili Kararlar 547 17. Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun 548 Açıklamalar 549 İlgili Kararlar 550 18. Kimyagerlik ve Kimya Mühendisliği Hakkında Kanun 551 Açıklamalar 552 19. Petrol Kanunu 552 Açıklamalar 553 20. Veteriner Hekimliği Mesleğinin İcrasına, Türk Veteriner Birliği ile Odalarının Teşekkül Tarzına ve Göreceği İşlere Dair Kanun 554 Açıklamalar 554 İlgili Karar 555 21. Türk Ticaret Kanunu 555 Açıklamalar 557 22. Orman Kanunu 557 Açıklamalar 558 İlgili Kararlar 559 23. Sanayi Sicili Hakkında Kanun 567 Açıklamalar 567 İlgili Kararlar 567 24. Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Kanunu 568 Açıklamalar 569 İlgili Kararlar 574 25. Tebligat Kanunu 575 Açıklamalar 575 İlgili Kararlar 578 26. Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun 581 Açıklamalar 582 27. Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun 583 Açıklama 583 İlgili Kararlar 585 28. Noterlik Kanunu 588 Açıklamalar 588 29. İcra ve İflas Kanunu 589 Açıklamalar 589 30. Tabii Afetlerden Zarar Gören Çiftçilere Yapılacak Yardımlar Hakkında Kanun 590 Açıklamalar 590 İlgili Kararlar 591 31. Turizmi Teşvik Kanunu 591 Açıklamalar 592 32. Ödeme Güçlüğü İçinde Bulunan Bankerlere ve Bunlarla İlgili Kişilere Uygulanacak Ceza Hükümleri Hakkında Kanun 5 92 Açıklamalar 592 33. Telsiz Kanunu 593 Açıklamalar 596 İlgili Kararlar 598 34. Sendikalar Kanunu 601 Açıklamalar 602 İlgili Kararlar 604 35. Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu 608 Açıklamalar 610 36. Nüfus Planlaması Hakkında Kanun 611 Açıklamalar 613 İlgili Kararlar 615 37. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu 615 Açıklamalar 61 6 İlgili Kararlar 617 38. Olağanüstü Hal Kanunu 619 Açıklamalar 619 39. Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanun 620 Açıklamalar (Madde 13) 621 İlgili Kararlar 621 Açıklamalar (Madde 15) 629 İlgili Kararlar 629 40. Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu 630 Açıklamalar 631 İlgili Kararlar 632 41. Uyuşturucu Maddelerle İlgili Kanun 635 Açıklamalar 636 42. Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu 636 Açıklamalar 637 İlgili Kararlar 638 43. Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu 639 Açıklamalar 640 İlgili Kararlar 641 44. Terörle Mücadele Kanunu 644 Açıklamalar 645 İlgili Kararlar 647 45. Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolu Seferberlik Kanunu 648 Açıklamalar 648 46. Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanun 649 Açıklamalar 649 İlgili Karar 650 47. Hayvan Islahı Kanunu 650 Açıklamalar 65 2 48. Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğünün Yeniden Yapılandırılması İle Tütün ve Tütün Mamullerinin Üretimine, İç ve Dış Alım ve Satımına, 4046 Sayılı Kanunda ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 653 Açıklamalar 654 İlgili Kararlar 655 49. Kara Avcılığı Kanunu 656 Açıklamalar 657 İlgili Kararlar 658 50. Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu 659 Açıklamalar 662 İlgili Kararlar 664 51. Basın Kanunu 666 Açıklamalar 668 İlgili Kararlar 669 52. Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun 669 Açıklamalar 670 53. Dernekler Kanunu 671 Açıklamalar 673 54. Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu 673 Açıklamalar 675 55. Bankacılık Kanunu 676 Açıklamalar 678 Açıklamalar 679 57. Sigortacılık Kanunu 679 Beşinci Kısım 765 SAYILI TÜRK CEZA KANUNUNDAKİ ÖNÖDEMELİK SUÇLAR VE LEHE UYGULAMA SORUNU I. LEHE UYGULAMA SORUNU 685 II. 765 SAYILI TCK’DA YER ALAN ÖNÖDEMEYE BAĞLI SUÇLAR 687 III. 5237 SAYILI TCK’NIN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİNDEN SONRA 765 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU İLE İLGİLİ OLARAK VERİLEN KARARLAR 696 İLGİLİ MEVZUAT I. DEĞİŞİKLİKLERİ VE GEREKÇELERİYLE YASAL DÜZENLEME 701 1. 5271 Sayılı CMK’nın 253-255. Maddeleri ve Gerekçeleri 701 A. 5560 Sayılı Kanun Değişikliğinden Önceki Maddeler ve Gerekçeleri 701 B. 5560 Sayılı Kanunla Değişik CMK 253 ve 254. Maddeler ve Gerekçeleri 704 a. Ceza Muhakemesi Kanununun Değişik 253. Maddesi 704 b. 5560 Sayılı Kanunla CMK 253. Maddede Yapılan Değişikliğe İlişkin Gerekçeler 707 aa. Kanun Teklifindeki Gerekçe 707 bb. Adalet Komisyonu Raporu 710 aa. Madde Metni 710 bb. 5560 Sayılı Kanunla CMK 254. Maddede Yapılan Değişikliğe İlişkin Gerekçeler 711 aaa. Kanun Teklifi ve Gerekçeleri 711 bbb. Adalet Komisyonu Raporu 712 2. 5237 Sayılı TCK’nın Yürürlükten Kaldırılan 73/8. Maddesi ve Gerekçeleri 71 2 A. TCK 73/8. Madde ve Gerekçeleri 712 B. TCK 73/8. Maddeyi Yürürlükten Kaldıran 5560 Sayılı Kanunun 45. Maddesi ve Gerekçesi 714 3. 5560 sayılı Kanunun Geçici 1. Maddesi 714 4. Başbakanlık Tarafından 10.4.2006 Tarihinde TBMM’ne Sevk Edilen; “Temel Ceza Kanunlarına Uyum Amacıyla Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair” Kanun Tasarısında Cmk’nın 253 Ve 254. Maddelerinde Öngörülen Değişiklikler 715 A. Kanun Tasarısı Hakkında Genel Açıklama 715 B. CMK’nın 253. Maddesiyle İlgili Tasarı Metni 715 C. CMK’nın 254. Maddesiyle İlgili Tasarı Metni 718 II. CEZA MUHAKEMESİ KANUNUNA GÖRE UZLAŞTIRMANIN UYGULANMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİK VE EKLERİ 719 1. Ceza Muhakemesi Kanununa Göre Uzlaştırmanın Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik 719 2. Yönetmeliğe İlişkin Ekler 732 Ek 1-a: Adlî Kolluk Uzlaşma Teklif Formu 732 Ek 1-b: Cumhuriyet Başsavcılığı Uzlaşma Teklif Formu 735 Ek 1-c: Ceza Mahkemesi Uzlaşma Teklif Formu 741 Kaynaklar 745 |