İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 21
GİRİŞ 25
BİRİNCİ BÖLÜM
FİKRİ HAKLARIN CEZA HUKUKUYLA KORUNMASINA İLİŞKİN KAVRAMLAR, TARİHSEL GELİŞİM VE ULUSLARARASI DÜZENLEMELER
I. KAVRAM VE KONUNUN SINIRLANDIRILMASI 31
A. Fikri Mülkiyet Kavramı 31
B. Genel Olarak Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku 38
C. Konunun Sınırlandırılması ve Terim Sorunu 40
II. FİKİR VE SANAT ESERLERİ HUKUKU İLE CEZA HUKUKU ARASINDAKİ İLİŞKİ 46
A. Fikri Ceza Hukuku Kavramı 50
B. Fikri Ceza Hukukunun Tarihsel Gelişimi 56
1. Fikri Ceza Hukukunun Ortaya Çıkışı (Fransa) 56
2. Birleşik Krallık’taki Gelişmeler 57
3. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Gelişmeler 60
3. Almanya 64
4. Değerlendirme 70
C. Fikri Ceza Hukuku ve Özel Hukuk Arasındaki İlişki 73
1. Fikri Ceza Hukuku ve Özel Hukuk Arasındaki Etkileşim 73
a. Terminoloji Birliği 73
b. Mahkeme Kararları Arasındaki Etkileşim 74
c. Koruma Kapsamının Sınırlandırılması 79
2. Ceza ve Özel Hukuk Arasındaki Farklar 82
a. Ceza Hukukunun Katı Yapısı 82
b. Ceza Hukukunda Koruma Alanının Dar Olması 85
III. FİKRİ CEZA HUKUKUYLA İLGİLİ ULUSLARARASI ANTLAŞMALARA GENEL BİR BAKIŞ 86
A. Genel Olarak Fikri Ceza Hukuku ve Uluslararası Sözleşmeler Arasındaki İlişki 87
B. Fikri Ceza Hukukuyla İlgili Sözleşmelerin İncelenmesi 96
1. Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Sözleşmesi (TRIPS) 96
2. Sahteciliğe Karşı Ticaret Anlaşması (ACTA) 101
3. Avrupa Birliği 106
a. 2004/48/EC Sayılı Fikri Mülkiyet Haklarının Korunmasına İlişkin Direktif 107
b. COM (2005) 276 Sayılı Fikri Mülkiyet Haklarının Korunmasını Sağlamaya Yönelik Cezai Tedbirlere İlişkin Direktif Önerisi 110
c. Değerlendirme 112
4. Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesi 113
5. Trans Pasifik Ortaklığı ve Kapsamlı ve İlerlemeci Trans Pasifik Ortaklığı 115
İKİNCİ BÖLÜM
FİKRİ CEZA HUKUKUNUN CEZA HUKUKUNUN
BAZI TEMEL İLKELERİ BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
I. KANUNİLİK İLKESİ 119
A. Genel Olarak Kanunilik İlkesi 119
B. Kanunilik İlkesinin Fikri Ceza Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi 124
II. ULTİMA RATİO İLKESİ 126
A. Genel Olarak Ultima Ratio İlkesi 126
B. Ultima Ratio İlkesinin Fikri Ceza Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi 131
1. Fikri Haklar Bakımından Cezai Korumanın Gerekliliği 131
2. Türk Hukukundaki Durum 136
III. ORANTILILIK İLKESİ 141
A. Genel Olarak Orantılılık İlkesi 141
B. Orantılılık İlkesinin Fikri Ceza Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi 143
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
FİKİR VE SANAT ESERLERİ HUKUKUNA İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLARIN
CEZA HUKUKU BAKIMINDAN YORUMLANMASI
I. KORUNAN HUKUKSAL DEĞER BAKIMINDAN FİKRİ HAKLAR VE BAĞLANTILI HAKLAR 149
A. Genel Olarak Korunan Hukuksal Değer Kavramı 150
B. Fikir ve Sanat Eserleri Hukukunda Koruma Konusu Hak ve Sınırları 162
1. Şekil ve İçerik 162
2. Fikri Hakların Korunmasına İlişkin Sınırlar 165
a. Hakların Süre Bakımından Sınırları 165
b. Hakkın Tahditler Bakımından Sınırlandırılması (Sınırlandırmalar) 169
aa. Mevzuat ve İçtihatlar 171
bb. Gazete Münderecatı 173
c. Ceza Hukuku Bakımından İstisna ve Sınırlandırma Ayrımının Sonuçları 180
C. Eser Sahibinin Hakları 183
1. Mali Haklar 186
a. İşleme Hakkı 186
b. Çoğaltma Hakkı 190
aa. Genel Olarak 190
bb. Güzel Sanat Eserlerinin Çoğaltılması 194
cc. Mimarlık Eserlerinin ve Bunlara Ait Plan, Proje ve Krokilerin Çoğaltılması 196
dd. Dijital İçeriklerin Çoğaltılması 198
ee. Bilgisayar Programlarının Çoğaltılması 199
c. Yayma Hakkı 199
aa. Genel Olarak 199
bb. Tükenme İlkesi 205
aaa. Genel Olarak 205
bbb. Mimari Eser Niteliğindeki Yapılar ve Uygulamalı Güzel Sanat Eserleri Bakımından Tükenme 209
ccc. Dijital Tükenme 210
d. Temsil Hakkı 215
e. Umuma İletim Hakkı 224
aa. Yayın ve Yeniden Yayın Hakları 225
bb. Eserin Telli veya Telsiz Araçlarla Umuma Dağıtılması veya Sunulması Hakkı 232
cc. Gerçek Kişilerin Seçtikleri Yer ve Zamanda Esere Erişimini Sağlamak Suretiyle Umuma İletim Hakkı 235
aaa. Genel Olarak Hakkın Kapsamı 235
bbb. Podcasting 236
ccc. Peer to Peer (P2P) 237
ddd. Streaming 242
eee. Link Verilmesi (Linking) 243
fff. Umuma İletilmekte Olan Eserin Yeniden İletilmesi 253
f. Pay Alma Hakkı 257
2. Manevi Haklar 259
a. Umuma Arz Hakkı 259
b. Adın Belirtilmesi Hakkı 266
c. Eserde Değişiklik Yapılmasını Önleme Hakkı 271
d. Eser Sahibinin Zilyet ve Malike Karşı Hakları 279
D. Bağlantılı Haklar 280
II. SUÇUN MAĞDURU BAKIMINDAN ESER SAHİBİ, BAĞLANTILI HAK SAHİBİ VE HAKLARI YA DA KULLANMA YETKİLERİNİ DEVRALANLAR 288
A. Genel Olarak Mağdur ve Suçtan Zarar Gören Kavramları 289
B. Eser Sahibi 294
1. Eser Sahibi Kavramı 294
aa. Genel Olarak 294
bb. İşlenme Eserlerde Eser Sahipliği 296
cc. Sinema Eserlerinde Eser Sahipliği 297
2. Birden Çok Kişinin Eser Sahipliği 300
3. Eser Sahipliğine İlişkin Kanuni Karineler 302
4. Çalışanlar Tarafından Oluşturulan Eserler 304
C. Bağlantılı Hak Sahibi 307
1. İcracı Sanatçı 307
2. Fonogram Yapımcısı 312
3. Yayıncı Kuruluş 314
4. Film Yapımcıları 315
D. Mali Hakları veya Kullanma Yetkilerini Devralanlar ile Manevi Haklar Bakımından Değerlendirme 319
1. Mali Haklarla İlgili Hukuki İşlemlerin Genel Özellikleri 319
2. Mali Hakların Devredilmesi 329
3. Mali Hakların Kullanım Yetkisinin Devredilmesi (Ruhsat) 330
4. Mali Hakların Devri ve Tam Ruhsat Verilmesi Halinde Eser Sahibinin Durumu 332
E. Manevi Haklar Bakımından Değerlendirme 334
1. Manevi Hakkın Kullanım Yetkisinin Devredilmesi 334
2. Manevi Hakların Mirasçılar Tarafından Kullanılması 337
III. SUÇUN MADDİ KONUSU BAKIMINDAN ESER VE BAĞLANTILI HAKLARLA İLİŞKİLİ MATERYALLER 339
A. Genel Olarak Suçun Maddi Konusu 339
B. Eser Tanımı ve Unsurları 344
1. Hususiyet 344
2. Şekillenme 352
3. Kanunda Öngörülen Eser Kategorileri 353
a. İlim ve Edebiyat Eserleri 353
aa. Dil ve Yazı ile İfade Olunan Eserler 354
bb. Bilgisayar Programları 355
cc. Sözsüz Sahne Eserleri 368
dd. Teknik ve Bilimsel Fotoğraflar, Haritalar, Çizimler, Maketler 371
b. Müzik Eserleri 372
c. Güzel Sanat Eserleri 379
d. Sinema Eserleri 387
e. İşlenmeler ve Derlemeler 392
aa. Tercümeler 393
bb. Roman, Hikaye, Şiir ve Tiyatro Piyesi Gibi Eserlerden Birinin Bu Sayılan Nevilerden Bir Başkasına Çevrilmesi 394
cc. Musiki, Güzel Sanatlar, İlim ve Edebiyat Eserlerinin Film Haline Sokulması veya Filme Alınmaya ve Radyo ve Televizyon ile Yayıma Müsait Bir Şekle Sokulması 394
dd. Müzik Aranjman ve Tertipleri 396
ee. Güzel Sanat Eserlerinin Bir Şekilden Diğer Şekillere Sokulması 396
ff. Bir Eser Sahibinin Bütün veya Aynı Cinsten Olan Eserlerinin Külliyat Haline Konulması 398
gg. Belli Bir Maksada Göre ve Hususi Bir Plan Dahilinde Seçme ve Toplama Eserler Tertibi 398
hh. Henüz Yayımlanmamış Olan Bir Eserin İlmi Araştırma ve Çalışma Neticesinde Yayımlanmaya Elverişli Hale Getirilmesi 398
ii. Başkasına Ait Bir Eserin İzah veya Şerhi yahut Kısaltılması 399
jj. Bir Bilgisayar Programının Uyarlanması, Düzenlenmesi veya Herhangi Bir Değişim Yapılması 400
kk. Veri Tabanları 401
C. Bağlantılı Haklarla İlgili Materyaller 404
IV. HUKUKA AYKIRILIK UNSURU BAKIMINDAN HAKLARIN HUKUKİ İŞLEMLERE KONU OLMASI VE İSTİSNALAR 406
A. Genel Olarak Hukuka Aykırılık Unsuru 406
B. Fikri Haklarla İlgili Hukuki İşlemler ve Hukuka Aykırılık Unsuruna Etkisi 411
C. İstisnalar 415
1. Eserin Yargı Organları ve Resmi Makamların İşlemlerinde İspat Amacıyla Kullanılması 419
2. Söz ve Nutukların Haber ve Bilgi Verme Maksadıyla Kullanılması 420
3. Eğitim–Öğretim Amacıyla Temsil Serbestisi 423
4. Eğitim–Öğretim Amacıyla Seçme ve Toplama Eserler Meydana Getirme 426
5. İktibas Serbestisi 431
6. Haber İstisnası 443
7. Kişisel Kullanım İstisnası 446
a. Genel Olarak 447
b. Bilgisayar Programlarına İlişkin İstisna 454
8. Engelliler İstisnası 458
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
MANEVİ, MALİ VE BAĞLANTILI HAKLARA TECAVÜZ SUÇLARI
I. FİKİR VE SANAT ESERLERİNE İLİŞKİN SUÇ TİPLERİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ 460
A. Osmanlı Dönemi 460
B. Türkiye Cumhuriyeti Dönemi 461
II. FİKİR VE SANAT ESERLERİNE İLİŞKİN SUÇ TİPLERİNİN SİSTEMATİK BAKIMDAN VE GENEL OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ 479
III. MANEVİ, MALİ VEYA BAĞLANTILI HAKLARA TECAVÜZ SUÇLARI
(FSEK M. 71) 490
A. İzinsiz İşleme, Temsil Etme, Çoğaltma, Değiştirme, Dağıtma, Umuma İletme (FSEK m. 71/1–1 Birinci Kısım) 491
1. Korunan Hukuksal Değer 491
2. Tipikliğin Objektif Unsurları 498
a. Suçun Faili 498
b. Suçun Mağduru 502
c. Suçun Maddi Konusu 511
d. Suçun Maddi Unsuru 517
aa. Hak Sahibinin Yazılı İzninin Bulunmaması 522
bb. İşleme 533
cc. Temsil Etmek 538
aaa. Genel Olarak 538
bbb. Fikri Ürünün Umumi Mahallerde Kullanımı 540
dd. Çoğaltma 555
ee. Değiştirme 562
ff. Dağıtma 575
gg. Umuma İletim 585
aaa. Yayın ve Yeniden Yayın 587
bbb. Telli veya Telsiz Araçlarla Umuma Dağıtma veya Sunma 589
ccc. Gerçek Kişilerin Seçtikleri Yer ve Zamanda Esere Erişimini Sağlamak 591
hh. Yayımlama 600
3. Tipikliğin Sübjektif Unsuru (Manevi Unsur) 601
4. Hukuka Aykırılık 612
a. İstisnalar 612
b. Fikri Haklarla İlgili Hukuki İşlemler 614
5. Kusurluluk 618
6. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 621
a. Teşebbüs 621
b. İştirak 623
c. İçtima 628
aa. Görünüşte İçtima 630
aaa. FSEK m. 71/1–1 Hükmündeki Seçimlik Hareketler Arasında İçtima 631
bbb. FSEK m. 71/1–1 Hükmünün Birinci ve İkinci Kısmındaki Suçlar Arasında İçtima 634
bb. Zincirleme Suç 637
cc. Fikri İçtima 644
aaa. Bandrol Suçları ile Fikri İçtima 646
bbb. Diğer Suçlar ile Fikri İçtima 650
7. Yaptırım 652
8. Suça ve Cezaya Etki Eden Haller 653
9. Muhakeme 654
a. Şikayet 654
b. Uzlaştırma 661
c. Görevli ve Yetkili Mahkeme 663
d. Koruma Tedbirleri 668
B. Hukuka Aykırı Surette İşlenen ve/veya Çoğaltılan Eserleri Yayma, Ticaret Konusu Yapma veya Elinde Bulundurma (FSEK m. 71/1–1 İkinci Kısım) 671
1. Korunan Hukuksal Değer 671
2. Tipikliğin Objektif Unsurları 673
a. Suçun Faili 673
b. Suçun Mağduru 674
c. Suçun Maddi Konusu 675
d. Suçun Maddi Unsuru 677
aa. Yayma 679
bb. Satın Alma 681
cc. İthal veya İhraç Etme 682
dd. Bulundurma veya Depolama 684
3. Tipikliğin Sübjektif Unsuru (Manevi Unsur) 688
a. Ticari Amaç 691
b. Kişisel Kullanım Amacı 691
4. Hukuka Aykırılık 693
5. Kusurluluk 694
6. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 694
a. Teşebbüs 694
b. İştirak 696
c. İçtima 698
aa. Görünüşte İçtima 698
bb. Zincirleme Suç 700
cc. Fikri İçtima 701
7. Yaptırım 705
8. Suça ve Cezaya Etki Eden Haller 705
9. Muhakeme 706
C. Başkasına Ait Esere Kendi Adını Koyma (FSEK m. 71/1–2) 707
1. Korunan Hukuksal Değer 708
2. Tipikliğin Objektif Unsurları 709
a. Suçun Faili 709
b. Suçun Mağduru 710
c. Suçun Maddi Konusu 711
d. Suçun Maddi Unsuru 712
3. Tipikliğin Sübjektif Unsuru (Manevi Unsur) 718
4. Hukuka Aykırılık 719
5. Kusurluluk 724
6. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 724
a. Teşebbüs 724
b. İştirak 724
c. İçtima 725
7. Yaptırım 727
8. Suça ve Cezaya Etki Eden Nedenler 728
9. Yargılama 730
D. Eserden Kaynak Göstermeksizin İktibasta Bulunma (FSEK m. 71/1–3) 730
1. Korunan Hukuksal Değer 730
2. Tipikliğin Objektif Unsurları 731
a. Suçun Faili 731
b. Suçun Mağduru 731
c. Suçun Maddi Konusu 732
d. Suçun Maddi Unsuru 734
3. Suçun Manevi Unsuru 739
4. Hukuka Aykırılık 740
5. Kusurluluk 743
6. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 744
a. Teşebbüs 744
b. İştirak 744
c. İçtima 745
7. Yaptırım 747
8. Suça ve Cezaya Etki Eden Nedenler 748
9. Yargılama 748
E. Alenileşmemiş Bir Eserin Muhtevası Hakkında Kamuya İzinsiz Olarak Açıklamada Bulunma (FSEK m. 71/1–4) 749
1. Korunan Hukuksal Değer 749
2. Tipikliğin Objektif Unsurları 749
a. Suçun Faili 749
b. Suçun Mağduru 749
c. Suçun Maddi Konusu 751
d. Suçun Maddi Unsuru 752
3. Tipikliğin Sübjektif Unsuru (Manevi Unsur) 757
4. Hukuka Aykırılık 757
5. Kusurluluk 759
6. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 759
a. Teşebbüs 759
b. İştirak 759
c. İçtima 760
7. Yaptırım 761
8. Suça ve Cezaya Etki Eden Nedenler 762
9. Yargılama 762
F. Yetersiz, Yanlış veya Aldatıcı Mahiyette Kaynak Gösterme (FSEK m. 71/1–5) 762
1. Korunan Hukuksal Değer 763
2. Tipikliğin Objektif Unsurları 764
a. Suçun Faili 764
b. Suçun Mağduru 764
c. Suçun Maddi Konusu 765
d. Suçun Maddi Unsuru 766
3. Tipikliğin Sübjektif Unsuru (Manevi Unsur) 773
4. Hukuka Aykırılık 774
5. Kusurluluk 776
6. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 776
a. Teşebbüs 776
b. İştirak 776
c. İçtima 776
7. Yaptırım 780
8. Suça ve Cezaya Etki Eden Nedenler 780
9. Yargılama 780
G. Eseri, İcrayı, Fonogramı veya Yapımı, Tanınmış Bir Başkasının Adını Kullanarak Çoğaltma, Dağıtma, Yayma veya Yayımlama (FSEK m. 71/1–6) 781
1. Korunan Hukuksal Değer 781
2. Tipikliğin Objektif Unsurları 782
a. Suçun Faili 782
b. Suçun Mağduru 783
c. Suçun Maddi Konusu 783
d. Suçun Maddi Unsuru 784
3. Tipikliğin Sübjektif Unsuru (Manevi Unsur) 786
4. Hukuka Aykırılık 786
5. Kusurluluk 787
6. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 787
a. Teşebbüs 787
b. İştirak 788
c. İçtima 788
7. Yaptırım 790
8. Suça ve Cezaya Etki Eden Nedenler 791
9. Yargılama 791
H. Hak Yönetim Bilgilerinin Kaldırılması veya Değiştirilmesi Suçu (FSEK m. 71/2 Birinci Kısım) 791
1. Korunan Hukuksal Değer 795
2. Tipikliğin Objektif Unsurları 796
a. Suçun Faili 796
b. Suçun Mağduru 796
c. Suçun Maddi Konusu 796
d. Suçun Maddi Unsuru 797
3. Tipikliğin Sübjektif Unsuru (Manevi Unsur) 801
4. Hukuka Aykırılık 802
5. Kusurluluk 802
6. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 803
7. Yaptırım 804
8. Suça ve Cezaya Etki Eden Nedenler 804
9. Yargılama 804
I. Hakların İhlaline Devam Etme Suçu (FSEK m. 71/2 İkinci Kısım) 804
1. Korunan Hukuksal Değer 807
2. Tipikliğin Objektif Unsurları 808
a. Suçun Faili 808
b. Suçun Mağduru 813
c. Suçun Maddi Konusu 814
d. Suçun Maddi Unsuru 814
3. Tipikliğin Sübjektif Unsuru (Manevi Unsur) 823
4. Hukuka Aykırılık 824
5. Kusurluluk 825
6. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 826
7. Yaptırım 828
8. Suça ve Cezaya Etki Eden Nedenler 828
9. Yargılama 828
SONUÇ 829
Kaynakça 847 |