İÇİNDEKİLER
Teşekkür 7 Önsöz 9 Kısaltmalar 17 Giriş 21 Birinci Bölüm DURDURMA VE ARAMA GENEL BİLGİLER I. GİRİŞ 31 II. DURDURMA VE ARAMA KAVRAMLARININ TANIMI 32 III. DURDURMA VE ARAMANIN AMACI 34 IV. DURDURMA VE ARAMANIN HUKUKİ NİTELİĞİ 36 V. DURDURMA VE ARAMANIN ÇEŞİTLERİ 40 VII. DURDURMA VE ARAMA YETKİLERİNİN KAYNAĞI 42 A. İngiliz Hukuku 42 B. Türk Hukuku 45 VIII. SUÇ ARAŞTIRMASINA YÖN VEREN ŞÜPHE KAVRAMI VE DURDURMA VE ARAMA İÇİN GEREKLİ OLAN ŞÜPHE 46 IX. DURDURMA VE ARAMA İLE İLGİLİ ULUSLARARASI STANDARTLAR 50 A. Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği Hakkı 51 B. Özel Hayata Saygı Gösterilmesini İsteme Hakkı 65 C. İşkence, İnsanlık Dışı ve Aşağılayıcı Muameleye Tabi Tutulmama Hakkı 70 D. Din, Dil, Irk, Statü, Cinsiyet ve Benzer Sebepler Gözetilmeksizin Eşit Muamele Yapılmasını Talep Etme Hakkı (Ayırımcılık Yasağı) 78 E. Yaşama Hakkı 80 F. Mülkiyet Hakkı 85 X. DURDURMA VE ARAMA YETKİLERİNİN KULLANILMASI SIRASINDA BAĞLI KALINMASI GEREKEN TEMEL İLKELER 88 A. Kanunsuz Suç ve Ceza olmaz İlkesi. 88 B. Hukuk Devleti İlkesi 90 C. İnsan Haysiyetinin Dokunulmazlığı İlkesi. 94 D. Cezaların Şahsiliği İlkesi 96 E. Hazırlık Soruşturmasını Başlatma ve Koğuşturma Mecburiyeti İlkesi 97 F. Aynı Suçtan Dolayı Tekrar Durdurulup Aranmama İlkesi 98 G. Durdurulan Şüphelinin Meramını Anlatabilmesi İlkesi 98 H. Durdurulan ve Aranan Kişinin Suçsuz Sayılma Hakkı. 99 İkinci Bölüm DURDURMA VE ARAMA KULLANIM ŞARTLARI, ÖZEL HALLERİ, UYGULANMASI VE SONA ERMESİ I. GİRİŞ 103 II. DURDURMA VE ARAMANIN ŞARTLARI 103 A. İngiliz Hukuku 103 1. Maddi Şartlar 105 a. Adli Amaçlı Durdurma ve Arama Halleri 105 aa. Çalınmış veya Yasaklanmış Eşyaya (Stolen or Prohibited Articles) Ulaşma Amacı ile Durdurma ve Arama 105 aaa. Çalınmış veya Yasaklanmış Eşya 106 aab. Makul Şüphe (Reasonable Suspicion, Reasonable Cause) 111 aac. Kamuya Açık Alan 117 ab. Yol Kontrolü Amacıyla Durdurma ve Arama 122 ad. Holiganismle Mücadele Amacı ile Durdurma ve Arama 123 ae. Terörle Mücadele için Adli Amaçlı Durdurma ve Arama 124 af. Ateşli Silahlar ile İşlenen Suçlarla Mücadele için Durdurma ve Arama 125 b. Önleme Amaçlı Durdurma ve Arama Halleri 125 ba. Alkol ve Trafik Kontrolü Amacı ile Durdurma ve Arama 125 bb. Tehlikeli Madde ve Saldırı Amaçlı Kullanılan Silah Kontrolü Amacı ile Durdurma ve Arama 126 bc. İzinsiz Toplantı Yapılmasını Engellemek Amacıyla Durdurma ve Arama 131 be. Halka Açık Yerlere Girişte Durdurma ve Arama 133 2. Şekli Şartlar 133 B. Türk Hukuku 139 1. Maddi Şartlar 142 a. Adli Amaçlı Durdurma ve Arama Halleri 142 aa. Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunda Arama 143 aaa. Makul Şüphe 145 aab. Yetkili Merciin Emri 150 ab. Sıkıyönetim Kanunda Durdurma ve Arama 154 ac. Olağanüstü Hal Kanunda Durdurma ve Arama 155 ad. Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda Durdurma ve Arama 156 ae. Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanununda Durdurma ve Arama 157 af. Karayolları Trafik Kanununda Durdurma ve Arama 158 b. Önleme Amaçlı Durdurma ve Arama Halleri 159 ba. Polis Vazife ve Salahiyet Kanunda Durdurma ve Arama 160 baa. Somut Tehlike 161 bab. Yetkili Merciin Emri 164 bc. İl İdaresi Kanunu 166 bd. Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu 167 be. Hapishane ve Tevkifhanelerin İdaresi Hakkındaki Kanunda Durdurma ve Arama 168 bf. Türk Ticaret Kanunda Durdurma ve Arama 168 2. Şekli Şartlar 169 a. Adli Amaçlı Durdurma 169 b. Önleme Amaçlı Durdurma 174 III. DURDURMA VE ARAMANIN UYGULANMASI 175 A. Genel (Kaba) Arama 178 B. Özel (İnce) Arama (Strip and Intimate Searches) 180 IV. DURDURMA VE ARAMANIN SONA ERMESİ 183 A. İngiliz Hukuku 183 B. Türk Hukuku 185 V. RIZA İLE (MUVAFAKATLI - GÖNÜLLÜ) ARAMA 187 A. İngiliz Hukuku 187 B. Türk Hukuku 190 VI. DURDURMA, ARAMA VE KUVVET KULLANMA 192 A. İngiliz Hukuku 194 B. Türk Hukuku 198 Üçüncü Bölüm DURDURMA VE ARAMA UYGULAMA I. GİRİŞ 205 II. UYGULAMADA DURDURMA VE ARAMA 206 A. İngiltere 206 1. Durdurma ve Aramanın Amacı 207 2. Durdurma ve Aramanın Uygulanması 212 3. Kayıt Mecburiyeti 214 4. Durdurma, Arama Oranları ile Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği Hakkı ve Aşağılayıcı Muameleye Tabi Tutulmama Hakkı 216 5. Makul Şüphe ve Ayrımcılık Yasağı 223 6. Rızaya Dayanan (Muvafakatlı) Arama 231 7. Durdurma ve Arama Yetkilerine Kamuoyunun Bakışı 235 1. Durdurma ve Aramanın Amacı 237 2. Durdurma ve Aramanın Uygulanması 240 3. Kayıt Mecburiyeti 24 6 4. Durdurma, Arama Oranları ile Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği Hakkı ve Aşağılayıcı Muameleye Tabi Tutulmama Hakkı 247 5. Makul Şüphe ve Ayrımcılık Yasağı 251 6. Rızaya Dayanan (Muvafakatlı) Arama 256 7. Kamuoyunun Durdurma ve Arama Yetkilerinin Kullanışı Hakkındaki Düşünceleri 258 Dördüncü Bölüm DURDURMA VE ARAMA YETKİLERİN KÖTÜYE KULLANILMASININ SONUÇLARI I. GİRİŞ 261 II. YETKİLERİN KÖTÜYE KULLANILMASININ SONUÇLARI 263 A. İngiltere 263 1. Ceza Davası (Criminal Prosecution) 264 2. Tazminat (Hukuk) Davası (Civil Action) 273 4. Delillerin Reddi (Exclusion of Evidence) 278 B. Türkiye 283 1. Ceza Davası 284 2. Tazminat Davası (Haksız Fiil Sorumluluğu) 286 3. Disiplin Soruşturması ve Disiplin Cezası 291 4. Delillerin Reddi 294 Beşinci Bölüm DURDURMA VE ARAMA SONUÇ VE BAZI ÖNERİLER I. GİRİŞ 301 II. KİTAPLARDAKİ DURDURMA VE ARAMA 301 III. KİTAPLARDAKİ DURDURMA VE ARAMA İLE UYGULAMADAKİ DURDURMA VE ARAMA ARASINDAKİ FARKIN SEBEPLERİ 311 IV. BAZI REFORM ÖNERİLERİ 317 EKLER EK-1 VATANDAŞLAR İÇİN ANKET SORULARI 325 EK - 2 VATANDAŞLAR İÇİN ANKET SORULARI CEVAPLARI 333 EK - 3 KOLLUK GÖREVLİLERİ İÇİN ANKET SORULARI 355 Ek -4 KOLLUK GÖREVLİLERİ İÇİN ANKET SORULARININ CEVAPLARI 363 Yararlanılan Kaynaklar 381 |