|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Beşinci Baskıya Önsöz 5
Dördüncü Baskıya Önsöz 9
Üçüncü Baskının Önsözü 15
İlk Baskının Önsözü 19
Giriş
YARGILAMA YASALARINA GÖRE TAZMİNAT VE ALACAK DAVALARI
I– KONUYA GENEL BAKIŞ 43
1– Kitabımızın yazılış nedeni ve amacımız 43
2– Kesin ve katı kurallar hakkın özünü yok etmektedir 45
3– Belirsiz alacak davası yargıda bir türlü kavranamamıştır 46
4– Belirsiz alacak davasının yargıda işlerlik kazanabilmesi için önerilerimiz 49
II– GEÇMİŞTEN BUGÜNE YARGILAMA SORUNLARI 51
1– Tazminat ve alacak davalarında başlangıçtaki belirsizlik dikkate alınmalıydı 51
2– Geçmişte doğrudan “tespit” veya “belirsiz alacak” davası açılabilmeliydi 52
3– Fazlaya ilişkin hakların saklı tutulmaması, hak kaybına neden olmamalıydı 53
4– Önceki dönemdeki “kısmi dava” aslında “belirsiz alacak davası” idi 54
5– Yeni Yasa’daki “kısmi dava”, önceki dönemin “kısmi davası” değildir 55
6– Bugünkü durum 56
III– YASAYA GENEL BAKIŞ 57
1– Tazminat ve alacak davaları yönünden 57
2– Ön inceleme uygulamasının yararları 58
3– Yeni Yasa’nın, önceki dönemde açılan davalara etkisi 58
4– Tamamlanmış ve tamamlanmamış işlemler nelerdir? 58
5– Önceki yasa döneminde “kısmi dava” olarak açılan (henüz sonuçlanmamış) tazminat ve alacak davaları, 6100 sayılı Yasa’nın 107. maddesindeki “Belirsiz alacak ve tespit davası” olarak sürdürülmeli ve öyle sonuçlandırılmalıdır 61
6– Yargıtay kararlarında, birkaç ayrık durum dışında, önceki dönemdeki “kısmi dava”nın “belirsiz alacak” davasına dönüştürülmesi kabul edilmelidir 63
7– Tamamlanmış işlerin dışında, yeni Yasa’nın uygulanması 64
IV– YASANIN OLUMSUZ VE BELİRSİZ YÖNLERİ 64
1– Yetkili mahkeme konusunda 64
2– Kısmi davaya ilişkin 109. madde hakkında 65
3– Gider avansı yatırılmasının dava koşulları arasında yer almasının yanlışlığı 66
4– Dava dilekçesinin içeriğine göre, eksiklik varsa davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesinin yanlışlığı hakkında 66
5– Dilekçelere belge eklenmesi konusunda da titizlik gösterilmemelidir 68
6– Yargılama aşamalarına esneklik kazandırılmalıydı 68
7. HMK’nın bilirkişiliğe ilişkin bazı maddeleri ile Bilirkişilik Kanunu yargı bağımsızlığına aykırıdır 69
8– Bilirkişiye başvurmada, hukukta uzmanlığın dışlanması ve çözümün “hukuk dışında” aranması doğru olmamıştır 70
9– Bilirkişi seçiminde yargıç özgür olmalıdır 71
IV– YENİ YASA’DA DAVA TÜRLERİ 72
Birinci Bölüm
BELİRSİZ ALACAK DAVASI
I– GENEL OLARAK 73
1– Tanım 73
2– Amaç 73
3– Belirsiz alacak davasının yararları 74
4– Belirsiz alacak davası hangi durumlarda açılabilir 76
5– Belirsiz alacak davası nasıl açılmalı 77
6– Harca esas değer “kısmi istek” olarak algılanmamalı 78
7– Manevi tazminat nasıl istenebilir 80
8– Dava değeri hangi aşamada artırılmalı 80
II– YASA VE GEREKÇESİ 81
1– Hukuk Yargılama Yasası’nın 107. maddesi 81
2– Maddenin ilk şeklinin gerekçesi 82
3– Gerekçenin değerlendirilmesi 84
4– HMK. 107. maddede yapılan değişiklik 85
5– HMK. 107. maddenin 2. fıkrasında yapılan değişiklik hakkında görüşlerimiz 86
III– BELİRSİZ ALACAK DAVASININ İŞLEVİ VE ÖZELLİKLERİ 90
1– Tazminat ve alacağın kesin olarak bilinemeyeceği durumlarda açılabilecek bir dava türü olması 90
2– Belirsiz alacak davasında, dava dilekçesinde gösterilen harca esas değer “kısmi istek” değildir 99
3– Belirsiz alacak davasının son aşamasında belirlenen tazminat ve alacak tutarı için harç tamamlama işlemi “ıslah” değildir 99
4– Belirsiz alacak davasının açılmasıyla “zamanaşımı” dava sonuna kadar tüm tazminat ve alacaklar için kesilmiş olur 102
5– Belirsiz alacak davasında faiz başlangıcı 104
6– Belirsiz alacak davası ile kısmi dava birbirine karıştırılmamalıdır 106
7– Önceki yasa dönemindeki “kısmi” davalar, yeni yasaya göre ne tür davadır? 106
IV– BELİRSİZ ALACAK DAVASINDA UYGULAMA SORUNLARI 109
1– Dava dilekçesine ilişkin koşullar 109
2– Belirsiz alacak davasında “değer artırma” aşamasına ilişkin sorunlar 112
V– YARGIDA BELİRSİZ ALACAK DAVASI 115
1– Belirsiz alacak davası yargıda bir türlü kavranamamıştır 115
VI– BELİRSİZ ALACAK DAVASINDA DAVA DEĞERİNİN ARTIRILMASI 134
1– Tazminat veya alacak kesin belli olmadan dava değerinin artırılması durumunda, sonradan artan miktar için yeniden ve birkaç kez artırım yapılabilir mi? 134
3– Yargıtay bozma kararından sonra dava değerinin artırılabileceğine ilişkin görüşler 140
4– İdari Yargıda “belirsiz” tam yargı davasında değer artırımı 142
5– Yüksek Mahkemeler arasında uygulama birliği sağlanmalıdır 145
VII– BELİRSİZ ALACAK DAVASINDA MANEVİ TAZMİNAT İSTENMESİ 146
1– Manevi tazminat konusunda başlangıçtaki belirsizlik 146
2– Yargıda manevi tazminat uygulaması 146
3– Belirsiz alacak davasında manevi tazminat nasıl istenmeli 148
4– Öğretide belirsiz alacak davasında manevi tazminat istenmesine ilişkin görüşler 149
5– Manevi tazminat miktarı başlangıçta açıklanırsa ölçüsüz bir istek olur 151
6– Manevi tazminat için ayrı bir dava açılması usul ekonomisine aykırı olacaktır 151
7– Manevi tazminat davasının, belirsiz alacak davası biçiminde açılması “manevi tazminatın bölünmezliği” ilkesine aykırı değildir 152
8– Yargıtay manevi tazminatın belirsiz alacak davası biçiminde açılmasını kabul etmelidir 153
9– İdari Yargıda manevi tazminat davasının belirsiz tam yargı davası biçiminde açılabileceği kabul edilmektedir 156
10–Manevi tazminat miktarı nasıl belirlenebilir? 157
11–Manevi tazminata ortak bir ölçü bulunabilir mi? 158
12– Manevi tazminat, maddi tazminat benzeri bir yöntemle hesaplanabilir mi? 160
13– Manevi tazminat hesaplama önerisi 161
VIII– HMK 107. MADDESİNDE DEĞİŞİKLİK ÖNERİLERİMİZ 162
1– HMK. 107. maddenin 1. fıkrası için değişiklik önerimiz 162
2– HMK. 107. maddenin 2. fıkrası için değişiklik önerimiz 163
3– Manevi tazminat için yeni bir fıkra önerimiz 164
4– HMK’nın 107. maddesinin kaldırılan 3. fıkrası hakkında 164
5– HMK. 107. maddenin başlığı hakkında 165
İkinci Bölüm
KISMÎ DAVA
1– 6100 sayılı Yasa’dan önceki dönemde “kısmi dava” uygulaması 167
2– Yeni Yasa’daki “kısmi dava”, önceki dönemin “kısmi davası” değildir 168
3– Yeni Yasa’da “kısmi dava” düzenlemesi 169
4– Kısmi davada “fazlaya ilişkin haklar” saklı tutulmalı mıdır? 170
5– Kısmi davada alacağın tamamı kanıtlanmışsa, kalan kısım için yapılacak artırım, zamanaşımı engeliyle karşılaşmamalıdır 171
Üçüncü Bölüm
TAZMİNAT VE ALACAK DAVALARINDA GÖREVLİ VE
YETKİLİ MAHKEME
I– GÖREVLİ MAHKEME 173
1– Genel olarak 173
2– Ölüm ve bedensel zararlar nedeniyle tazminat davalarında görevli mahkeme 174
3– Sulh Hukuk mahkemelerinin görevleri 176
4– Trafik kazası sonucu ölüm ve bedensel zararlarda görevli mahkeme 176
5– Yolcu taşımada görevli mahkeme ticaret mahkemeleridir 179
6– Hekim ve hastane sorumluluklarında asliye hukuk mahkemeleri görevlidir 180
7– İş kazalarında görevli mahkeme, iş mahkemeleridir 180
8– Bina, yapı ve işletmelerden kaynaklanan ölümlerde görevli mahkeme 184
9– Ürünlerden kaynaklanan ölümlerde görevli mahkeme 185
10–Ayıplı hizmet ile insana verilen zararlar da birbirine karıştırılmamalıdır 186
11–Devlete ve kamu kurumlarına karşı açılacak tazminat davalarında görevli mahkemeler 186
12–Tüketici mahkemeleri, ölüm ve bedensel zararlarda görevli olamaz 190
II– YETKİLİ MAHKEME 191
1– Genel yetkili mahkeme 191
2– Yerleşim yerleri ile ilgili diğer maddeler 192
3– Davalının birden fazla olması halinde yetki 192
4– Sözleşmeden doğan davalarda yetki 192
5– Yolcu taşımada yetkili mahkeme 193
6– Şubeler ve tüzel kişilerle ilgili davalarda yetki 194
7– Sigorta sözleşmelerinden doğan davalarda yetki 195
8– Haksız fiilden doğan davalarda yetki 197
III– YETKİ İTİRAZI 199
1– İlk itirazlardan olması 199
2– İleri sürülme zamanı 199
3– Yetki itirazının nasıl yapılacağı 199
4– Yetki itirazının incelenmesi ve mahkemenin kararı 199
5– Yetkinin kesin olduğu davalarda, mahkemenin kendiliğinden karar vermesi 200
6– Görevsizlik veya Yetkisizlik kararı üzerine yapılacak işlemler 200
IV– TİCARET MAHKEMELERİNDE ÇALIŞMA DÜZENİ 201
1– Yasa hükmü 201
2– Geçmişten bugüne Ticaret Mahkemelerinin çalışma düzeni 201
3– Ticaret Mahkemelerinde yapılan son çalışma düzeni 202
4– Ticaret mahkemeleri çalışma düzeninin değerlendirilmesi 203
V– TİCARET MAHKEMELERİNDE ARABULUCULUK 205
1– Ticari davalarda arabulucuya başvurma şartı 205
2– Sigorta uyuşmazlıklarında arabulucuya başvurma söz konusu olamaz 205
3– Ölüm ve bedensel zararlarda arabulucuya başvurulamaz 205
4– Trafik kazalarından zarar görenlerin veya sigorta şirketleri ile uyuşmazlığa düşenlerin, arabulucuya başvurmaları gerekmeyip, doğrudan Ticaret Mahkemesinde veya Sigorta Tahkimde dava açabilirler 206
5– Trafik kazaları ticari bir olay değildir 206
6– Trafik kazalarında ortaklaşa sorumlulara farklı hükümler uygulanamaz 206
7– Trafik–İş kazaları yönünden arabuluculuk 208
8– Ölüm ve bedensel zararlar nedeniyle tazminat davalarında arabuluculuk söz konusu olamaz 208
Dördüncü Bölüm
DAVA ŞARTLARI
1– Yasa hükmü 209
2– Madde gerekçesindeki açıklamalar 209
3– Dava şartlarının incelenmesi 212
Beşinci Bölüm
DAVA AÇILMASI
I– DAVAYA HAZIRLANMA 215
1– Uyarılar 215
2– Dava açmadan önce yapılması gerekenler 216
II– DAVA DİLEKÇELERİ NASIL YAZILMALI 217
1– Haksız eylemden kaynaklanan tazminat davalarında 218
2– İşçi alacaklarına ilişkin dilekçelerde 219
III– DAVANIN AÇILMASI 219
1– Davanın açılma zamanı 219
2– Dava dilekçesinin içeriği 220
3– Harç ve avans ödenmesi 220
4– Belgelerin birlikte verilmesi 220
5– Dava dilekçesinin tebliği 221
6– Davanın geri alınması 221
7– Tarafta iradî değişiklik 221
8– Dava konusunun devri 222
IV– DAVA DİLEKÇESİNİN UNSURLARI 222
1– Mahkemenin adı 222
2– Davacı ile davalının adı, soyadı ve adresleri 223
3– Davacının T.C. kimlik numarası 224
4– Kanuni temsilcilerin ve davacı vekilinin adı, soyadı ve adresleri 224
5– Davanın konusu ve değeri 224
6– Davacının dayanağı olan vakıaların sıra numarası altında açık özetleri 226
7– İddia edilen her bir vakıanın hangi delillerle ispat edileceği 227
8– Dayanılan hukuki sebepler 231
9– Belgelerin dilekçeye eklenmesi ve başka yerlerden getirtilecek belgeler hakkında açıklama yapılması zorunluluğu 233
Altıncı Bölüm
DAVALININ SAVUNMASI
I– ÖN HAZIRLIK 235
1– Uyarılar 235
2– Savunmanlık üstlenilmeden önce yapılması gerekenler 236
3– Cevap dilekçeleri nasıl yazılmalı 237
II– CEVAP DİLEKÇESİNİN VERİLMESİ 238
1– Cevap dilekçesinin verilme biçimi 238
2– Cevap dilekçesini verme süresi 239
3– Süresinde cevap dilekçesi verilmemesinin sonucu 240
4– Cevap dilekçesi verilmesinin sonucu 241
5– Cevap dilekçesinin içeriği 241
6– Cevap dilekçesinde eksiklik bulunması 242
III– CEVAP DİLEKÇESİNİN İÇERİĞİNE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR 242
1– Davalıların doğru olarak yazılmış adı, soyadı, unvanı ve adresleri 242
2– Savunmanın dayanağı olan vakıaların özet açıklaması 243
3– Savunmada ileri sürülen her bir vakıanın hangi delillerle ispat edileceği 244
4– Dayanılan hukuki sebepler 246
5– Savunmanın dayanağı olan belgelerin dilekçeye eklenmesi ve başka yerlerden getirtilecek belgeler hakkında açıklama yapılması 246
IV– USUL HUKUKUNA İLİŞKİN SAVUNMALAR 248
1– İlk itirazlar 248
2– Davalının, dava şartlarının bulunmadığını ileri sürmesi 248
3– Usule ilişkin savunmaların incelenmesi 249
V– MADDİ HUKUKA (ESASA) İLİŞKİN SAVUNMALAR 249
1– Defiler 249
2– Esasa ilişkin itirazlar 251
3– Davalının vakıaları inkâr etmesi 251
4– Davalının davayı kısmen veya tamamen kabûl etmesi 252
VI– KARŞI DAVA AÇILMASI 252
1– Karşı dava açılabilmesinin şartları 252
2– Karşı davanın açılması ve süresi 253
3– Asıl davanın sona ermesi 253
4– Uygulanacak hükümler 253
Yedinci Bölüm
CEVABA CEVAP VE İKİNCİ CEVAP DİLEKÇESİ
I– GENEL OLARAK 255
II– CEVABA CEVAP 256
1– Cevaba cevap dilekçesinin verilmesi 256
2– Cevaba cevap dilekçesinin verilmemesinin veya geç verilmesinin sonuçları 256
3– Cevaba cevap dilekçesinde ne tür yanıtlar verilebilir 256
III– DAVALININ İKİNCİ CEVAP DİLEKÇESİ 258
1– Ne zaman verileceği 258
2– Davalının ikinci cevap dilekçesinde ne yanıtlar verilebilir 258
Sekizinci Bölüm
ÖN İNCELEME
I– KONUYA GENEL BAKIŞ 261
1– Hukukumuzda yeni bir yargılama aşaması 261
2– Ön incelemenin işlerlik kazanmasının koşulları 262
II– YARGILAMA EVRELERİ 267
III–ÖN İNCELEME (GENEL OLARAK) 267
1– Anlam ve amacı 267
2– İncelemenin yapılma zamanı 267
3– Ön inceleme aşamasında yapılacak işlemler 267
4– Ön inceleme evreleri 268
5– Duruşmasız ön inceleme (m.138) 268
6– Duruşmalı ön incelemeye tarafların çağrılması (m.139) 269
IV– ÖN İNCELEME DURUŞMASI (m.140) 269
1– Genel olarak 269
2– Yasa’nın “Ön inceleme duruşması” başlıklı 140. maddesi 270
3– Madde gerekçesi 271
V– ÖN İNCELEME DURUŞMASINDA YAPILACAK İŞLER (m.140) 273
1– Dava şartlarının incelenmesi 273
2– İlk itirazların incelenmesi 275
3– Uyuşmazlık konularının tespit edilmesi ve tutanağa geçirilmesi 276
4– Tarafların sulhe veya arabuluculuğa teşvik edilmesi 278
5– Hakimin 140. madde uyarınca arabuluculuğa teşvikinin söz konusu olamayacağı olaylar ve yasalardaki hükümler 279
6– Ön inceleme aşamasında eksik belgelerin tamamlatılması 280
VI– SÜRELER HAKKINDA KARAR VERİLMESİ 283
1– Ön inceleme tamamlandıktan sonra süreler hakkında karar verilmesi gereği 283
2– Zamanaşımı ile hak düşürücü süreler arasındaki farklar 284
3– Zamanaşımı savunması hakkında açıklamalar 285
4– Ön inceleme duruşması tamamlandıktan sonra ve tahkikata başlamadan önce, süreler hakkında karar verilmesinin sonuçları 287
5– Islahla zamanaşımı savunmasının kabul edilmesi, haksız ve adaletsiz bir görüş ve yanlış bir uygulamadır 288
Dokuzuncu Bölüm
İDDİA VE SAVUNMANIN GENİŞLETİLMESİ VE DEĞİŞTİRİLMESİ
I– KOŞULLARI 291
1– Dilekçeler aşamasında 291
2– Ön inceleme aşamasında 293
3– Tahkikat aşamasında 293
II– DEĞİŞTİRME VEYA GENİŞLETME NEDENLERİ 293
1– Davacı yönünden 293
2– Davalı yönünden 295
III– DAVAYI DEĞİŞTİRMENİN YASAK OLDUĞU DURUMLAR 295
1– Dava nedeninin (olguların) değiştirilmesi yasağı 295
2– İstem sonucunun genişletilip değiştirilmesi yasağı 296
3– Yeni istek kalemleri eklenemez 296
IV– YASAK OLMAYAN DURUMLAR 299
1– İstem sonucunun daraltılması ve azaltılması 299
2– Hukuksal nedenlerin değiştirilmesi de yasak kapsamında değildir 300
3– İstemden başka bir şeye de hüküm verilebilen durumlar 300
4– Kendiliğinden araştırma ilkesinin uygulandığı durumlar 301
5– Dava açılmasından sonra ortaya çıkan veya değişen olaylar 301
6– Ön inceleme aşamasında eksik delillerin tamamlanması 301
7– Tahkikat aşamasında sonradan delil gösterilmesi 302
8– Maddi hataların düzeltilmesi de davayı değiştirme değildir 302
V– DEĞİŞTİRME VE GENİŞLETME YASAĞININ AYRIKLARI 302
1– Karşı tarafın açık onamı 302
2– Islah yoluyla yasağın aşılması 303
3– Dava konusunun devri, davayı değiştirme yasağının ayrığıdır 303
4– Belli koşullarda taraf değiştirme ve yeni taraf ekleme 304
Onuncu Bölüm
ISLAH
I– GENEL OLARAK 311
1– Islahın tanımı 311
2– Islahın zamanı ve şekli 311
3– Islahın çeşitleri 314
4– Islahın etkisi 315
5– Kötüniyetli ıslah 315
6– Maddi hataların düzeltilmesi 316
II– ISLAH VE BAZI SORUNLAR 316
III– ISLAH ADI ALTINDA DAVA DEĞERİNİN ARTIRILMASI 317
1– Yeni bir dava değildir 317
2– Dava değerinin artırılmasının yeni bir dava olmadığının kanıtları 319
3– Aynı dava içinde ve “ıslah” adı altında “dava değerinin artırılması”nın, “ek dava” gibi algılanması bir yanılgıdır 319
IV– ISLAH VE ZAMANAŞIMI SAVUNMASI 320
1– Islahla zamanaşımı savunmasının kabul edilmesi, haksız ve adaletsiz bir görüş ve yanlış bir uygulamadır 320
2– Yargılamanın son aşamasında, kanıtlanmış davaya karşı ıslah yoluyla zamanaşımı savunması kabul edilmemeli, kötüniyet korunmamalıdır 321
3– Kötüniyetli ıslah 321
4– Süresinde verilmeyen cevap dilekçesi, ıslahla, süresinde verilmiş hale getirilemez 323
5– Islah yoluyla kazanılmış haklar ortadan kaldırılamaz 324
6– Yasanın belirlediği sürelerde kullanılmayan hak düşer 325
7– Bir işlemin ıslahla düzeltilmesi, geçerli bir hukuki işlemin varlığını gerektirir 325
8– Davacı onay vermemiş ise zamanaşımı savunması hiç yapılmamış gibidir 325
9– Islah yoluyla zamanaşımı savunması yapılamayacağına ilişkin Yargıtay kararları 326
Onbirinci Bölüm
TAZMİNAT VE ALACAK DAVALARINDA KANIT YÜKÜ VE KANITLAR
I– KONUYA GİRİŞ 329
II– KANIT YÜKÜ 330
1– Genel kural 330
2– Genel kuralın ayrıkları 331
III– KARİNELER (Güçlü belirtiler, ipucu) 332
1– Fiili karineler (yaşam deneyimleri, yaşam gerçekleri) 333
2– Kanuni karineler 334
IV– KARŞI İSPAT 336
1– Karşı delil ve etkisi 336
2– Mahkemenin karşı delilleri incelemesi gerekir 337
3– Karşı delil olarak yemin teklif edilemez 337
V– KANITLANMASI GEREKMEYEN DURUMLAR 337
1– İkrar (Gizlemeyip açıklama, kabullenme, tanıma) 337
2– Çekişmesiz vakıalar 338
3– Herkesçe bilinen vakıalar 338
VI– DELİLLERİN BİLDİRİLMESİ 338
1– Delil bildirme yükümlülüğü 338
2– Delillerin bildirilmesinde üç aşama 340
3– Delillerin bildirilme süresi ve biçimi 342
4– Başka yerlerden getirtilecek belgeler konusu 344
VII–DELİL LİSTELERİ 345
1– Yasa hükümleri 345
2– Tarafların yapmaları gerekenler 346
3– Delil listelerine uygulamadan somut örnekler 346
VIII– TANIK DİNLENMESİ 351
1– Genel olarak 351
2– Tanık gösterilmesi 352
3– Tanıkların dinlenmesi 354
4– Avukatların ve tarafların tanığa doğrudan soru yöneltebilmeleri 355
5– Tanık anlatımlarının değerlendirilmesi 356
IX– BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ 357
1– Bilirkişi tanımı 357
2– Yasal düzenlemeler 358
3– Anayasa’ya aykırılık 360
4– Yasa’da bilirkişiye başvurulmasını gerektiren haller 360
5– Bilirkişi seçimi 364
6– Bilirkişi seçimi konusunda görüşler 366
7–Bilirkişinin görevini yapmaktan yasaklı olması ve reddi 367
8– Bilirkişinin görev alanının belirlenmesi 368
9– Bilirkişinin görev süresi 368
10–Bilirkişinin haber verme yükümlülüğü 369
11–Bilirkişinin yetkileri 370
12–Bilirkişi açıklamalarının tespiti ve rapor 370
13–Bilirkişi raporunun verilmesi 372
14–Bilirkişi raporuna itiraz 372
15–Bilirkişinin oy ve görüşünün değerlendirilmesi 372
16–Bilirkişinin hukuk ve ceza sorumluluğu 373
X– UZMAN GÖRÜŞÜ (ÖZEL BİLİRKİŞİ) 373
1– Yasa hükmü 373
2– Uzman görüşünün yararları 375
3– Hangi konularda uzman görüşü alınabilir 375
4– Hukuksal görüş alınamayacak mıdır? 376
5– Uzman görüşünün mahkemece değerlendirilmesi 377
Onikinci Bölüm
BASİT YARGILAMA YÖNTEMİ
1– Önceki ve sonraki yasalar arasındaki farklar 379
2– Basit yargılama yöntemine tabi dava ve işler 380
3– İş Mahkemeleri Kanunu’nda basit yargılama usulü 380
4– Türk Ticaret Kanunu’nda basit yargılama usulü 381
5– Basit yargılama usulünde dava açılması ve davaya karşılık verilmesi 382
6– Delillerin bildirilmesi 382
7– Basit yargılamada iddia ve savunmanın genişletilmesi veya değiştirilmesi yasağının başlangıcı 383
8– Ön inceleme ve tahkikat 383
9– Hüküm 385
10– Uygulanacak hükümler 385
11– Basit yargılamada “ilk itirazlar” ve “zamanaşımı savunması” konusunda önceki ve sonraki yasalar arasındaki farklar 386
Onüçüncü Bölüm
İŞ MAHKEMELERİNDE YARGILAMA YÖNTEMİ
I– KONUYA BAKIŞ 387
1– Geçmişten bugüne iş mahkemeleri 387
2– İş davalarının hızlanması için neler yapılabilir 388
II– İŞ MAHKEMELERİ KANUNU 389
1– Yasaya genel bakış ve maddeler 389
2– Zorunlu arabuluculuk şartına ilişkin görüşler 391
3– İşçinin dava açmasına ilişkin görüşler 393
III– İŞ MAHKEMELERİNİN GÖREV ALANI 393
1– 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’na göre görev alanı 393
2– 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 394
3– 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu 395
4– 854 sayılı Deniz İş Kanunu 395
5– 5953 sayılı Basın İş Kanunu 396
6– 7036 sayılı Yasa’ya göre, iş mahkemelerinin görev alanına girmeyen konular 397
7– 4857 sayılı İş Kanunu’na göre, İş mahkemelerinin görev alanına girmeyen işler ve iş ilişkileri 397
8– Üçüncü kişilerin de sorumlu olduğu iş kazalarında görevli mahkeme 398
9– İş mahkemelerinin görevi konusunda bazı değişik örnekler 401
IV– YETKİ KURALI 405
1– 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’na göre yetkili iş mahkemesi 405
2– Yasa’daki yetki kuralı kamu düzeniyle ilgili olduğundan, her zaman ileri sürülebilir ve mahkemece doğrudan dikkate alınması gerekir 406
3– İş kazalarında yetkili mahkeme 407
4– Yurtdışında işçi çalıştıran şirketlere karşı açılacak davalarda 410
5– Sigortalı hizmet tespiti davalarında 410
V– İŞ MAHKEMELERİNDE YARGILAMA YÖNTEMİ 412
1– Yasal düzenlemeler 412
2– İş Mahkemeleri Kanunu’nda basit yargılama usulü 412
3– İş mahkemesinde basit yargılama yönteminin uygulanması 413
4– İş mahkemesi kararlarına karşı kanun yolları 415
VI– İŞ MAHKEMESİNDE AÇILACAK DAVA TÜRLERİ 417
1– Belirsiz alacak davası (6100/m.107) 417
2– İş mahkemesinde “kısmi dava” açılmalı mı? 419
3– İş mahkemesinde tespit davaları (6100/m.106) 420
VII– İŞÇİ ALACAKLARINDA ZORUNLU ARABULUCULUK 422
1– Dava şartı 422
2– Arabulucuya nasıl başvurulacak 422
3– Arabulucu nasıl seçilecek 423
4– Arabuluculuk incelemesi nasıl yapılacak 423
5– Arabulucunun görev süresi 424
6– Arabuluculuk görüşmesi nasıl yapılacak 424
7– Arabuluculuk başvurusunun sonuçsuz kalması durumunda 424
8– Arabulucuya başvuruda zamanaşımının ve hak düşürücü sürenin durması 424
9– Arabulucuya başvurunun sonucu ve dava şartının yerine getirilmiş olması 425
10– İşçinin adalete erişimini güçleştiren bir uygulama 425
VIII– İŞÇİ ALACAKLARI İÇİN DAVA AÇILMASI 425
1– Dava dilekçesinin içeriği 425
2– İşçinin dilekçesinde yer alabilecek hususlar 427
3– Dava dilekçesi örneği 429
IX– DAVALININ SAVUNMASI 430
1– Cevap dilekçesinin içeriği 430
2– Davalının yetki itirazı ve zamanaşımı savunması 431
X– İŞ MAHKEMESİNDE DELİLLERİN SUNULMASI 431
1– Davacı işçinin delil sunma olanakları 431
2– Davalı işverenin delilleri 433
XI– İŞ HUKUKUNDA KANIT YÜKÜ 433
1– Genel olarak 433
2– İş Hukuku’nda kanıt yükü ağırlıklı olarak işverendedir 434
3– Dava konularına göre kanıt yükü 435
4– Kanıt yüküne ilişkin Yargıtay kararlarından örnekler 437
Ondördüncü Bölüm
İŞÇİ ALACAKLARINDA BELİRSİZ ALACAK DAVASI
I– GENEL OLARAK 441
1– İşçinin korunması İş Hukuku’nun temel ilkesidir 441
2– İşveren kayıt tutma yükümlülüğünü yerine getirmiyorsa, işçi alacağı belirsizdir 441
3– İşyeri kayıtları gerçeği yansıtmıyorsa, yargılama sırasında hesap raporu alınacaksa, hakimin takdiri söz konusu ise, işçi belirsiz alacak davası açmakta haklı olacaktır 441
4– Kıdem ve ihbar tazminatı hangi nedenlerle belirsiz alacaktır 442
5– Geçmişte işçiye yapılan haksızlıkları sürdürme çabaları 442
6– İşçinin alacağını “belirleyebilecek durumda” olduğu nasıl anlaşılacaktır? 442
7– Hak ve adalet kavramlarına aykırı uygulamalara son verilmelidir 443
II– GEÇMİŞTEN BUGÜNE İŞÇİ ALACAĞI DAVALARI 443
1– Kısmi dava dönemi 443
2– Belirsiz alacak davası dönemi 444
III– İŞÇİ ALACAKLARINDA BELİRSİZ ALACAK DAVASI 447
1– İşçinin korunmasının gerekliliği 447
2– İşçi alacaklarında belirsiz alacak davasının gerekliliği 449
IV– İŞÇİ ALACAĞI DAVALARINA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 458
1– Genel olarak 458
2– Yanlış ve olumsuz kararlar 460
3– Doğru ve olumlu kararlar 464
V– YARGITAY İÇTİHADI BİRLEŞTİRME KARARI 469
1– İçtihadı Birleştirme başvurusu ve sonucu 469
2– İçt. Bir. Genel Kurulu’na bildirilen Özel Dairelerin Görüşleri 470
3– Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu’nun “içtihadı birleştirmeye gerek bulunmadığına” ilişkin kararının “işçi alacakları” hakkındaki gerekçesi, özetle 474
4– İçtihadı Birleştirme kararı hakkında görüşlerimiz 476
VI– BİRLEŞEN ÖZEL DAİRELERİN İLKE KARARLARI 480
1– İşçi alacakları davalarına bakan Özel Dairelerin birleşmesi 480
2– Birleşme sonrası Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin “belirsiz alacak davasına” ilişkin ilke kararları 480
3– İçtihat birliği sağlamanın gerekliliğinin nedenleri ve genel ilkeler 485
4– Genel ilkeler hakkında görüşlerimiz 488
5– Özel Daire, işçinin alacağını “belirleyebilecek durumda” olduğu savından vazgeçmelidir 490
VII– ANAYASA MAHKEMESİ KARARI 492
1– Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru kararında “hukuki yarar” konusunda görüş ve açıklamalar 492
2– Anayasa Mahkemesi kararında “hukuki yarara” ilişkin açıklamalar 494
3– Anayasa Mahkemesi kararının değerlendirilmesi 497
4– Anayasa Mahkemesi kararı uyarınca, Yargıtay Özel Dairesi “hukuki yarar” şartına ilişkin ilke kararlarını değiştirmelidir 498
VIII– SONUÇ 500
1– Yargılama kuralları, adalete erişimi ve adil yargılamayı zorlaştırmamalı, hak kaybına neden olmamalıdır 500
2– İşçinin korunması İş Hukuku’nun temel ilkesidir 500
3– Belirsiz alacak davasının işlevi ve önemi 501
4– Belirsiz alacak davası biçiminde açılan işçi alacağı davalarında Yargıtay haksız ve adaletsiz kararlar vermektedir 502
6– Aşağıdaki durumlarda işçi belirsiz alacak davası açabilmelidir 503
Onbeşinci Bölüm
KANUN YOLLARI
I– GENEL OLARAK 505
1– Kanun yoluna başvurma nedenleri 505
2– Kanun yolları aşamaları 505
3– Yıllara göre değişen parasal sınırlar hakkında görüşler 506
4– Sigorta Tahkim kararlarında doğrudan temyiz yolu 508
5– Yargılamanın yenilenmesi 508
6– Üçüncü kişinin itiraz ve hükmün iptalini isteme hakkı 509
7– Kanun yararına bozma hakkında 510
8– Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru 512
9– Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvuru 513
II– İSTİNAF 515
1– Tanım 515
2– İstinaf yoluna başvurulabilen kararlar 515
3– İstinaf başvurusunda parasal sınırlar 516
4– Manevi tazminat davalarında parasal sınır yoktur 517
5– İstinafa başvuru süresi 517
6– İstinaf dilekçesinin reddi 518
7– İstinaf dilekçesine cevap 518
8– İstinaf incelemesi 518
9– Duruşma yapılmadan verilecek kararlar 518
10–Duruşma yapılması ve karar verilmesi 519
11– İstinafta yapılamayacak işlemler 520
12– İstinafta yargılama usulü ve bazı yanlış uygulamalar 520
13– İstinafta belirsiz alacak davası 523
II– TEMYİZ 524
1– Genel olarak 524
2– Temyiz edilebilen kararlar 525
3– Temyiz edilemeyen kararlar (Temyizde parasal sınır) 525
4– Temyiz süreleri 527
5– Temyiz incelemesi ve duruşma 528
6– Onama kararları 529
7– Bozma sebepleri 529
8– Bozma kararının ilgili mahkemeye gönderilmesi 530
9– Bozmaya uyma veya direnme 530
Onaltıncı Bölüm
TÜKETİCİ MAHKEMELERİ
I– TÜKETİCİNİN KORUNMASI 533
1– Yasa değişikliği ve amaç 533
2– Yeni Yasa’da tüketici hakları 533
II– TÜKETİCİ MAHKEMELERİNİN GÖREV ALANI 534
1– Tüketici Mahkemelerinin görev alanı “ayıplı mal” ve “ayıplı hizmet” ile sınırlı olmak gerekir 534
2– Yeni Yasa’da “tüketici işlemi” tanımına ilişkin yanlış yorumlar ve uyarılar 535
3– Tüketicinin seçimlik hakları 537
4– Tüketici Mahkemelerinin görev alanının örneklerle incelenmesi 537
5– Ölüm ve bedensel zararlar Tüketici Mahkemelerinde görülemez 539
6– Tüketici mahkemelerinin görev alanı konusunda vardığımız sonuç 540
III– TÜKETİCİ HAKEM KURULLARI 540
1– Kuruluşu 540
2– Tüketici Hakem Heyetine başvuru 540
3– Tüketici hakem heyeti kararları ve kararlara itiraz 541
Onyedinci Bölüm
SİGORTA ANLAŞMAZLIKLARINDA TAHKİM YOLU
I– GENEL OLARAK TAHKİM 543
II– SİGORTACILIKTA TAHKİM 545
1– Sigortacılıkta tahkim nedir 545
2– Sigortacılıkta tahkimin türü 546
3– Tahkim görevlileri 546
4– Sigorta Tahkim Komisyonu’na hangi durumlarda başvurulur 547
5– Komisyona başvurulamayacak durumlar 547
6– Komisyona nasıl başvurulur 548
7– Başvurunun “raportör” tarafından incelenmesi 548
8– Uyuşmazlığın hakemlerce incelenmesi 549
9– Uyuşmazlığı sonuçlandırma (karar verme) süresi 552
10–Tarafsızlık ilkesi 552
11–Tarafların hakemi reddi ve red nedenleri 552
12–İtiraz hakem heyetleri 553
13– İtiraz hakem heyetine başvuru 553
14–Kararların taraflara tebliği ve saklanması 554
III– TAHKİM KARARLARINA İTİRAZ VE TEMYİZ YOLU 554
1– Kararlara itiraz yolu 554
2– Sigorta Tahkim kararlarında doğrudan temyiz yolu 555
3– Temyiz edilebilen İtiraz Hakem Heyeti kararları 556
IV– İTİRAZ VE TEMYİZ YOLU KONUSUNDA GÖRÜŞLER 557
1– Hakemlerin “kesin kararları”nın denetimsiz kalmasının sakıncaları 557
2– İtiraz Hakem Heyeti kararları hakkında görüşler 561
3– Tahkim kararlarına karşı özel temyiz nedenleri hakkında görüşler 562
Onsekizinci Bölüm
TAZMİNAT VE ALACAK DAVALARINDA ZAMANAŞIMI
I– GENEL AÇIKLAMA 565
1– Belirsiz alacak ve tespit davalarında zamanaşımı (m.107) 565
2– Kısmi davada zamanaşımı (m.109) 565
II– HAKSIZ EYLEMLERDE ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 566
1– Genel hüküm niteliği 566
2– Süreler 566
3– Zamanaşımının başlangıcı 568
4– Zamanaşımının kesilmesi 571
III– UZAMIŞ CEZA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 572
IV– SÖZLEŞMELERDE VE ALACAKLARDA GENEL ZAMANAŞIMI 573
1– On yıllık süre 573
2– Beş yıllık süre 575
V– TRAFİK KAZALARINDA ZAMANAŞIMI 576
1– Ölümlerde ve bedensel zararlarda 576
2– Maddi hasarlarda 578
3– Manevi tazminat isteklerinde 578
VI– YOLCU TAŞIMADA ZAMANAŞIMI 579
1– Karayoluyla yolcu taşımada zamanaşımı 579
2– Denizyoluyla yolcu taşımada zamanaşımı 581
3– Hava yoluyla yolcu taşımada zamanaşımı 581
VII– SİGORTALARDA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 582
1– Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortasında 582
2– İsteğe Bağlı Sorumluluk Sigortasında (2918 KTK m.100) 583
3– Karayolu Zorunlu Taşıma Sigortasında zamanaşımı 583
4– Karayolu Zorunlu Koltuk Sigortasında zamanaşımı 584
5– Güvence Hesabında zamanaşımı 584
6– Tüpgaz Zorunlu Sorumluluk Sigortasında zamanaşımı 585
VIII– BİNA VE YAPILARDAN SORUMLULUKTA ZAMANAŞIMI 586
IX– TEHLİKELİ İŞLETMELERDEN SORUMLULUKTA ZAMANAŞIMI 586
X– SATIM SÖZLEŞMESİNDE ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 588
1– Sözleşmeye aykırılıkta zamanaşımı 588
2– Taşınır satımında zamanaşımı 589
3– Taşınmaz satımında zamanaşımı 592
XI– ESER VE İNŞAAT SÖZLEŞMELERİNDE ZAMANAŞIMI 597
1– Sözleşmeye aykırılıkta zamanaşımı 597
2– Taşınır eserlerdeki ayıptan dolayı zamanaşımı 598
3– Taşınmaz yapılardaki ayıptan dolayı zamanaşımı 598
XII– TÜKETİCİNİN KORUNMASI YASASINDA SÜRELER 603
1– 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da süreler 603
2– Yeni 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da süreler 604
3– Önceki ve yeni yasada süre farkları 605
XIII– İŞ HUKUKUNDA SÜRELER 606
1– Yasa değişikliği 606
2– Ücret alacaklarında zamanaşımı 607
3– İş ve hizmet sözleşmesine aykırılıkta zamanaşımı 607
4– İş kazaları ve meslek hastalıklarında zamanaşımı 607
5– İş Hukukunda hak düşürücü süreler 608
XIV– SOSYAL GÜVENLİK HUKUKUNDA SÜRELER 609
1– Zamanaşımı süreleri 609
2– Hakdüşürücü süreler 610
XV– HASTANE VE HEKİM SORUMLULUĞUNDA ZAMANAŞIMI 610
1– Hasta–Hekim ilişkisinde 610
2– Özel Hastanelerin sorumluluğu ve yardımcı kişilerden sorumlulukta 610
3– Kamu Hastanelerine karşı açılacak tazminat davalarında 611
4– Sigortalıların tedavi gördükleri hastanelere karşı açacakları davalarda 611
XVI– DEVLET VE KAMU KURUMLARINA KARŞI AÇILACAK DAVALAR 613
1– İdari Yargı’da dava açma süresi ve zamanaşımı 613
2– Özel Hukuk hükümlerine göre yönetilen kamu kurumlarına göre açılacak davalarda zamanaşımı 614
XVII– HUKUK YARGILAMA YASASI’NDAKİ SÜRELER 615
1– Genel olarak 615
2– 6100 sayılı Hukuk Yargılama Yasası’ndaki hak düşürücü süreler 616
XVIII – İLÂMLARDA ZAMANAŞIMI 620
1– Süre 620
2– On yıllık sürenin başlangıcı 620
Ondokuzuncu Bölüm
TAZMİNAT VE ALACAK DAVALARINDA FAİZ UYGULAMASI
I– YASAL FAİZ 623
1– Genel olarak 623
2– 3095 sayılı yasadan önceki dönem 623
3– 3095 sayılı yasadan sonraki 19.12.1984 ile 31.12.1997 arası dönem 624
4– 1.01.1998 ile 31.12.1999 arası dönem 624
5– 3095 sayılı yasanın 4489 sayılı yasa ile değiştirilmesinden sonraki dönem 624
6– 21.04.2005 gün 5335 sayılı yasa ile 3095 sayılı Yasa’da yapılan değişiklik sonucu 01.05.2005 tarihinden sonraki dönem 626
7– 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda yasal faiz 627
II– TİCARİ TEMERRÜT FAİZİ 627
1– Kavram 627
2– Yasalardaki hükümler 628
3– Ticari faizin (avans faizinin) uygulanacağı yerler 629
III– VADELİ (EN YÜKSEK) MEVDUAT FAİZİ 630
1– İş Yasalarında mevduat faizine ilişkin hükümler 630
2– En yüksek mevduat faizinin uygulanacağı ücret türleri 631
3– Mevduat faizlerinin hesaplanma biçimi 631
4– En yüksek mevduat faizinin nasıl belirleneceği (öğrenileceği) sorunu 632
5– Yıllık izin ücretine “mevduat faizi” uygulanmayacağına ilişkin Yargıtay kararlarının eleştirisi 633
IV– EN YÜKSEK İŞLETME KREDİSİ FAİZİ 635
V– YABANCI PARA BORÇLARINDA FAİZ 636
VI– İŞÇİ ALACAKLARINDA FAİZ BAŞLANGICI SORUNU 636
1– Kıdem tazminatında faiz başlangıcı 636
2– Ücret alacaklarında faiz başlangıcı 636
VII– HAKSIZ FİİLLERDE FAİZ BAŞLANGICI 640
VIII– FAİZİN AYRI BİR DAVA İLE İSTENMESİ 641
1– Asıl alacak ve tazminattan ayrı bir “faiz davası” açılmasının nedenleri 641
2– Ayrı bir dava ile faiz isteme koşulu 641
3– Faiz davasının açılış biçimi 642
4– Dava konusu edilen “birikmiş faiz” kapitale dönüşmüş olmakla, mahkemece hüküm altına alınırken ayrıca faize hükmedilir 642
5– Faizin ayrı bir dava ile istenebileceğine ilişkin Yargıtay kararları 643
6– Faiz için, ek icra takibi yapılabileceğine ilişkin Yargıtay kararları 644
IX– FAİZ DAVALARINDA ZAMANAŞIMI 645
1– Faiz ve zamanaşımı 645
2– Faiz davalarında zamanaşımı sürelerinin hesaplanması 645
3– Faiz davalarında zamanaşımı sürelerinin örneklerle açıklanması 647
4–Faiz davalarında zamanaşımına ilişkin Yargıtay kararları 649
DİLEKÇE ÖRNEKLERİ
DİLEKÇELER HAKKINDA AÇIKLAMALAR 665
1– Dilekçe türleri 665
2– Manevi tazminat konusu 665
YASAYA GÖRE DAVA DİLEKÇESİNİN İÇERİĞİ 667
DAVA DİLEKÇELERİ 669
DESTEKTEN YOKSUN KALMA NEDENİYLE TAZMİNAT DAVALARI DİLEKÇE ÖRNEKLERİ 671
BEDENSEL ZARARLAR NEDENİYLE TAZMİNAT DAVALARI DİLEKÇE ÖRNEKLERİ 692
İŞ KAZALARI NEDENİYLE TAZMİNAT DAVALARI DİLEKÇE ÖRNEKLERİ 702
İŞÇİ ALACAKLARI İÇİN DİLEKÇESİ ÖRNEKLERİ 714
6100 SAYILI HUKUK YARGILAMA YASA’NA GÖRE DÜZENLENMİŞ CEVAP DİLEKÇELERİ 725
DAVACININ CEVABA CEVAPLARI 751
Yararlanılan Kitaplar ve Yazılar 765
Yazarın Yayınlanmış Kitapları 769
Kavramlara Göre Arama Dizini 771 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
