İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
İÇİNDEKİLER 7
ŞEKİLLER LİSTESİ 10
KISALTMALAR LİSTESİ 11
GİRİŞ 13
İKİNCİ BÖLÜM
ATİPİK İSTİHDAM BİÇİMLERİ
2.1. Atipik/Esnek İstihdam 17
2.2. Atipik/Esnek İstihdam Biçimleri 19
2.2.1. Kısmi Süreli Çalışma 19
2.2.2. Çağrı Üzerine Çalışma 21
2.2.3. Uzaktan Çalışma 22
2.2.4. Geçici (Ödünç) İş İlişkisi 25
2.2.5. Mevsimlik İş 30
2.2.6. Taşeronluk (Alt İşverenlik) 30
2.2.7. Pazarlamacılık 32
2.2.8. Platform Çalışması 33
2.2.8.1. Benzer Özellikler Taşıyan Diğer Atipik İstihdam
Biçimleriyle Kıyaslama 35
2.2.8.1.1. Platform Çalışanı Ev Hizmetlerinde Çalışan
Kabul Edilebilir Mi? 36
2.2.8.1.2. Platform Çalışanı Tele Çalışma Yapan İşçi
Statüsünde Kabul Edilebilir Mi? 37
2.2.8.1.3. Platform Sağlayıcılar Özel İstihdam Bürosu
Olarak Kabul Edilebilir Mi? 39
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
PLATFORM ÇALIŞMASI KAVRAMI
3.1. Platform Ekonomisi 43
3.2. Dijital Platformlar 48
3.2.1. Dijital Platformların Türleri 49
3.2.1.1. Varlık Paylaşımı Platformları 49
3.2.1.2. Dijital Emek Platformları 50
3.3. Platform Çalışması 51
3.3.1. Platform Çalışmasının Türleri 53
3.3.1.1. Web Tabanlı (Sanal) Çalışma 55
3.3.1.1.1. Freelance (Serbest Çalışma) 57
3.3.1.1.2. Mikro Görevli Kitlesel Çalışma 58
3.3.1.1.3. Rekabete Dayalı Kitlesel Çalışma 60
3.3.1.2. Konum Tabanlı (Mekâna Dayalı) Dijital Çalışma 60
3.3.2. Platform Çalışmasının Yapısı ve İç İlişkiler 62
3.3.2.1. Çalışan ile Platform Arasındaki İlişki 63
3.3.2.2. Çalışan ile Müşteri Arasındaki İlişki 64
3.3.2.3. Platform ile Müşteri Arasındaki İlişki 65
3.3.3. Platform Çalışmasının Avantajları ve Dezavantajları 66
3.3.3.1 Platform Çalışmasının Avantajları 66
3.3.3.1.1. Platform Sağlayıcısı Açısından Avantajları 66
3.3.3.1.2. Müşteri Açısından Avantajları 67
3.3.3.1.3. Çalışan Açısından Avantajları 68
3.3.3.2 Platform Çalışmasının Dezavantajları 69
3.4. Platform Çalışanı Kavramı 73
3.4.1. Tanımı ve İncelenmesi 73
3.4.2. Sahip Oldukları Haklara İlişkin İnceleme 74
3.4.2.1. Sosyal Güvenlik 74
3.4.2.1.1. Platform Çalışanlarının Sosyal Güvenliği 75
3.4.2.1.2. Ev Hizmetlerinde Çalışanların Sosyal Güvenliği 78
3.4.2.1.3. Kadın Çalışanların Sosyal Güvenliği 79
3.4.2.2. İş Güvencesi 82
3.4.2.2.1. Platform Çalışanlarının İş Güvencesi 83
3.4.2.2.1.1. Gelir Güvencesinin Olmaması 84
3.4.2.2.1.1.1. Düzensiz Gelir 85
3.4.2.2.1.1.2. Yetersiz Gelir 86
3.4.2.2.1.1.3. Asgari Ücret vb. Bir
Düzenlemenin
Eksikliği 88
3.4.2.2.1.2. İlişkinin Kolaylıkla Sona
Erdirilebilmesi/ Feshe Karşı
Koruma Hakkının Olmaması 89
3.4.2.2.1.3. Çalışanın Katlanmak Zorunda
Olduğu Maliyet 90
3.4.2.2.1.4. Ayrımcılık 92
3.4.2.2.1.5. Örgütlenme ve Temsil Sorunu 93
3.4.2.3. İş Sağlığı ve Güvenliği 96
3.4.2.3.1. Platform Çalışanlarının İş Sağlığı ve Güvenliği 97
3.4.2.3.1.1. Olumsuz Çalışma Koşulları 98
3.4.2.3.1.1.1. Fiziksel Çalışma
Koşulları 98
3.4.2.3.1.1.2. Derecelendirme ve
İtibar Sistemi 100
3.4.2.3.1.1.3. Sosyal İzolasyon 101
3.4.2.3.1.2. Kaza ve Yaralanma Riski 102
3.4.2.4. Taraflar Arasındaki Sözleşmenin Genel İşlem Koşulları
Hükümleri Çerçevesinde Değerlendirilmesi 103
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
PLATFORM ÇALIŞANLARININ HUKUKİ STATÜSÜ
4.1. Karşılaştırmalı Hukukta Platform Çalışanlarının Hukuki Statüsü 107
4.1.1. ABD 108
4.1.2. Birleşik Krallık 116
4.1.3. Fransa 120
4.1.4. İspanya 122
4.1.5. İtalya 127
4.1.6. Almanya 131
4.1.7. AB Direktifleri ve İçtihatları 137
4.1.8. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) 143
4.2. Türk Hukukunda Platform Çalışanlarının Hukuki Statüsü 147
4.2.1. Hukuki Statünün Belirlenmesi 148
4.2.1.1. Bağımsız Çalışan 149
4.2.1.2. İşçi 153
4.2.1.2.1. İş Sözleşmesinin Unsurları 154
4.2.1.2.1.1. Ücret 154
4.2.1.2.1.2. İş Görme 155
4.2.1.2.1.3. Bağımlılık 156
4.2.1.2.1.3.1. Türk Yargı Kararları
Işığında Bağımlılık
Unsuru 161
4.2.1.2.1.3.2. Platform
Çalışmasında
Bağımlılık Unsuru 164
4.2.1.2.2 Platform Çalışanı İşçi Statüsünde Kabul
Edilebilir mi? 167
4.2.1.3. Üçüncü Kategori/ İşçi Benzeri Kişi 169
4.2.1.4. Diğer Çözüm Önerileri 174
SONUÇ 179
KAYNAKÇA 187 |