|
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
İÇİNDEKİLER 7
BİRİNCİ BÖLÜM
ÇOK YÖNLÜ BİR MECELLE KÜLLİ KÂİDELER ŞÂRİHİ:
SÜLEYMAN HASBİ EFENDİ
Mehmet BARUTÇU
I. HAYATI 13
II. GÖREVLERİ 16
III. ESERLERİ 19
A. Terceme–i Gunyeti’t–Talibîn li’ş–Şeyh Hazreti Abdülkâdir Geylânî el–
Müsemmâ bi–Umdeti’s–sâlihîn 19
B. Mirkâtü Merâtibi İlmi Ledünnî fî–Menâkıbi Abdülkâdir Geylânî 20
C. Şerh ve Terceme–yi Delâil–i Abdülkâdir Geylânî 21
D. Terceme–i Tâ‘tîri’l–enâm fî–Tabîri’l–menâm li’n–Nablusî 21
E. Terceme–i Tehâfütü’l–felâsife 22
F. Tafsîl li–tavzîhi'l–kavâidi'l–fıkhiyyeti ve’l–usûliyyeti fî–Evveli Mecelleti'l–
ahkâmi'l–adliyye 22
1. Kavramların Istılâhî/Terim Manaları 23
2. Maddelerin Ayet ve Hadislerden Kaynakları 24
3. Gerekçeli Açıklamalar 25
4. Kaynak zenginliği 27
KAYNAKÇA 28
İKİNCİ BÖLÜM
İSLAM HUKUKUNDA KÜLLÎ KAİDE MEFHUMU
Süleyman TEPE
I. KÜLLÎ KAİDE KAVRAMI 31
II. KÜLLÎ KAİDELERİN KAYNAĞI 34
III. KÜLLÎ KAİDELERE DAİR ESERLERİN TARİHİ KÖKENİ 36
IV. KÜLLÎ KAİDELERİN ÖZELLİKLERİ VE ÖNEMİ 37
Ağlebi Nitelikte Olması 37
Müsellemattan Olması 38
Soyut Nitelikte Olması 39
Çok Sayıda Şer‘î Delile Dayanması 39
Evrensel Olması 40
Hukukî İnkişaf ve Güvene Neden Olması 41
Küllî Kaidelerle Hüküm Verme 41
Küllî Kaidelerin Sayısı 45
KAYNAKLAR 47
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Külli Kaideler Şerhi: Tafsîl Li–Tavzîhi'l–Kavâidi'l–Fıkhiyyeti
Ve’l–Usûliyyeti Fî–Evveli Mecelleti'l–Ahkâmi'l–Adliyye
Tafsîl li–tavzîhi'l–kavâidi'l–fıkhiyyeti ve’l–usûliyyeti
fî–evveli Mecelleti'l–Ahkâmi'l–Adliyye
Müellifin Önsözü 52
1. MADDE: İlm–i fıkıh, mesâil–i şer‘iyye–i ameliyyeyi bilmektir 54
2. MADDE: Bir şeyden maksad ne ise hüküm ona göredir 55
3. MADDE: Ukûdda itibar meâni ve makâsıdadır; elfaz ve mebâniye değildir 58
4. MADDE: Şekk ile yakîn zâil olmaz 62
5. MADDE: Bir şeyin bulunduğu hâl üzere kalması asıldır 65
6. MADDE: Kadîm, kıdemi üzere terk olunur 68
7. MADDE: Zarar kadîm olmaz 70
8. MADDE: Berâet–i zimmet asıldır 71
9. MADDE: Sıfat–ı ârızada aslolan ademdir 72
Sıfat–ı asliyyede aslolan vücuttur 72
10. MADDE: Bir zamânda sâbit olan şeyin hilâfına delîl olmadıkça bekâsıyla hükmolunur 75
11. MADDE: Bir emr–i hâdisin akrab–ı evkâtına izâfeti asıldır 76
12. MADDE: Kelâmda aslolan manâ–yı hakîkîdir 78
13. MADDE: Tasrîh mukâbelesinde delâlete itibâr yoktur 79
14. MADDE: Mevrid–i nassta içtihâda mesâğ yoktur 82
15. Madde: Alâ–hilâfi’l–kıyâs sâbit olan şey sâire makîsun–aleyh olamaz 84
16. MADDE: İçtihâd ile içtihâd nakzolunmaz 86
17. MADDE: Meşakkat teysîri celbeder 88
18. MADDE: Bir şey dıyk oldukta müttesi olur 90
19. MADDE: Zarar ve mukâbele–i bi’z–zarar yoktur 91
20. MADDE: Zarar izâle olunur 93
21. MADDE: Zarûretler memnû olan şeyleri mübâh kılar 99
22. MADDE: Zarûretler kendi mikdârlarınca takdîr olunur 100
23. MADDE: Bir özür için câiz olan şey ol özrün zevâliyle bâtıl olur 101
24. MADDE: Mâni zâil oldukta memnû avdet eder 104
25. MADDE: Bir zarâr kendi misliyle izâle olunmaz 106
26. MADDE: Zarâr–ı âmı def için zarâr–ı hâs ihtiyâr olunur 107
27. MADDE: Zarâr–ı eşed, zarâr–ı ehaf ile izâle olunur 108
28. MADDE: İki fesâd teâruz ettikde ehaffını irtikâb ile a‘zamının çaresine bakılır 109
29. MADDE: Ehven–i şerreyn ihtiyâr olunur 110
30. MADDE: Def–i mefâsid celb–i menâfi‘den evlâdır 111
31. MADDE: Zarâr, bi–kaderi’l–imkân izâle olunur 112
32. MADDE: Hâcet umûmî olsun husûsî olsun zarûret menzilesine tenzîl
olunur 114
33. MADDE: Iztırâr, gayrın hakkını iptâl etmez 115
34. MADDE: Alması memnû olan şeyin vermesi dahi memnûdur 116
35. MADDE: İşlenmesi memnû olan şeyin istenmesi dahi memnûdur 117
36. MADDE: Âdet muhakkemdir 118
37. MADDE: Nâsın istimâli bir hüccettir ki onunla amel vâcib olur 122
38. MADDE: Âdeten mümteni olan hakîkaten mümteni gibidir 123
39. MADDE: Ezmânın tagayyürü ile ahkâmın tagayyürü inkâr olunamaz 124
40. MADDE: Âdetin delâletiyle manâ–yı hakîkî terk olunur 127
41. madde: Âdet ancak muttarid yahut gâlib oldukta muteber olur 128
42. MADDE: İtibâr gâlib–i şayiâdır nâdire değildir 129
43. MADDE: Örfen marûf olan şey şart kılınmış gibidir 130
44. MADDE: Beyne’t–tüccâr marûf olan şey beynlerinde şart kılınmış gibidir 132
45. MADDE: Örf ile tayîn nass ile tayîn gibidir 133
46. MADDE: Mâni ve muktezî teâruz ettikte mâni takdîm olunur 134
47. madde: Vücutta bir şeye tâbi olan, hükümde dahi ona tâbi olur 136
48. Madde: Tâbi olan şeye ayrıca hüküm verilemez 137
49. MADDE: Bir şeye mâlik olan kimse onun zarûriyâtından olan şeye dahi mâlik olur 138
50. MADDE: Asıl sâkıt oldukta fer‘ dahi sâkıt olur 139
51. MADDE: Sâkıt olan şey avdet etmez 140
Yani giden gelmez. 140
52. madde: Bir şey bâtıl oldukta onun zımnındaki şey dahi bâtıl olur 141
53. MADDE: Aslın ifâsı kâbil olmadığı hâlde bedeli ifâ olunur 142
54. MADDE: Bizzat tecvîz olunmayan şey bi’t–teba‘ tecvîz olunabilir 144
55. MADDE: İbtidâen tecvîz olunmayan şey bekâen tecvîz olunabilir 145
56. MADDE: Bekâ ibtidâdan esheldir 145
57. MADDE: Teberru, kabz ile tamam olur 147
58. MADDE: Tebea üzerine tasarruf maslahata menûttur 149
59. MADDE: Velâyet–i hâssa, velâyet–i âmmeden akvâdır 150
60. MADDE: Kelâmın i‘mâli, ihmâlinden evlâdır 152
61. MADDE: Manâ–yı hakîkî müteazzir oldukta mecâza gidilir 154
62. MADDE: Bir kelâmın i‘mâli mümkün olmaz ise ihmâl olunur 156
63. MADDE: Mütecezzi olmayan bir şeyin bazısını zikretmek küllünü zikr
gibidir 158
64. MADDE: Mutlak ıtlâk üzere cari olur 160
Eğer nassan ya delaleten takyîd delili bulunmaz ise 160
65. MADDE: Hâzırdaki vasıf lağv ve gâibdeki vasıf muteberdir 164
66. MADDE: Suâl, cevâbda iâde olunmuş addolunur 167
67. MADDE: Sâkite bir söz isnâd olunmaz. 170
68. MADDE: Bir şeyin umûr–ı bâtınada delîli, ol şeyin makâmına kâim olur 174
69. MADDE: Mükâtebe, muhâtabe gibidir 176
70. MADDE: Dilsizin işâret–i mahûdesi, lisân ile beyân gibidir 178
71. MADDE: Tercümânın kavli her husâsta kabûl olunur 179
72. MADDE: Hatâsı zâhir olan zanna itibâr yoktur 180
73. MADDE: Senede müstenid olan ihtimâl ile hüccet yoktur 181
74. MADDE: Tevehhüme itibâr yoktur 183
75. MADDE: Burhân ile sâbit olan şey ayânen sâbit gibidir 184
76. MADDE: Beyyine müddei için ve yemîn münkir üzerinedir 185
77. MADDE: Beyyine, hilâf–ı zâhiri ispât için ve yemîn, aslı ibkâ içindir 187
78. MADDE: Beyyine, hüccet–i müteaddiye ve ikrâr, hüccet–i kâsıradır 189
79. MADDE: Kişi ikrârı ile ilzâm olunur 191
80. MADDE: Tenâkuz ile hüccet kalmaz 192
81. MADDE: Asıl sâbit olmadığı halde fer‘in sâbit olduğu vardır 193
82. madde: Şartın sübûtu indinde ona muallak olan şeyin sübûtu lazım gelir 194
83. MADDE: Bi–kaderi'l–imkân şarta mürâât olunmak lâzım gelir 198
84. MADDE: Vaadler, suver–i talîki iktisâ ile lâzım olur 200
85. MADDE: Bir şeyin nef‘i, damânı mukâbelesindedir 202
86. MADDE: Ücret ile damân cem olmaz 203
87. MADDE: Mazarrat menfaât mukâbelesindedir 204
88. MADDE: Külfet nimete ve nimet külfete göredir 206
89. MADDE: Bir fiilin hükmü, fâiline muzâf kılınır ve mücbir olmadıkça âmirine muzâf kılınmaz 207
90. MADDE: Mübâşir, yani bizzât fâil ile mütesebbib müctemi oldukta hüküm, ol fâile muzâf kılınır 211
91. MADDE: Cevâz–ı şerî, damâna münâfîdir 213
92. MADDE: Mübâşir, müteammid olmasa da dâmin olur 214
93. MADDE: Mütesebbib, müteammid olmadıkça dâmin olmaz 215
94. madde: Hayvânın kendiliğinden olarak cinâyet ve mazarratı hederdir 216
95. MADDE: Gayrın malında tasarrufla emretmek bâtıldır 218
96. MADDE: Bir kimesnenin mülkünde onun izni olmaksızın âhar bir kimsenin tasarruf etmesi câiz değildir 220
97. MADDE: Bilâ–sebeb–i meşrû birinin mâlını bir kimsenin ahzeylemesi câiz olmaz 221
98. MADDDE: Bir şeyde sebeb–i temellükün tebeddülü, ol şeyin tebeddülü makâmına kâimdir 222
99. MADDE: Kim ki bir şeyi vaktinden evvel isticâl eylerse mahrûmiyetle
muâteb olur 225
100. MADDE: Her kim ki kendi tarafından tamâm olan şeyi nakza sa‘y eder ise sa‘yi merdûddur 226
KAYNAKÇA 227
SÖZLÜK 229 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
