|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
İkinci Basıda Yenilikler 9
Kısaltmalar 31
BİRİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI HUKUK SİSTEMİ VE ULUSLARARASI TOPLUM
I. GENEL OLARAK 33
II. TANIM VE KAPSAM 34
III. ÖRNEK METİNLER 35
A. Kofi Annan: Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan Tarafından Genel Kurula Sunulan Rapor: Daha Fazla Özgürlük: Herkes İçin Kalkınma, Güvenlik ve İnsan Haklarına Doğru (Kofi Annan, Report of the Secretay General of the United Nations to the General Assembly, in Larger Freedom: Towards Development, Security and Human Rights for All, UN Doc. A/59/2005, 21 March 2005) 35
B. Uluslararası Hukukun Parçalanması: Uluslararası Hukukun Genişlemesi ve Çeşitlenmesinden Kaynaklanan Zorluklar (Fragmentation of International Law: Difficulties Arising from the Diversification and Expansion of International Law, Report of the Study Group of the International Law Commission Finalized by Martti Koskenniemi UN. Doc. A/CN.4/l.682, 13 April 2006) 37
IV. GENEL DEĞERLENDİRME 40
İKİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI HUKUKUN KAYNAKLARI
I. GENEL OLARAK 41
II. ANDLAŞMALAR 42
III. ULUSLARARASI ÖRF–ADET KURALI (TEAMÜL, YAPILAGELİŞ) 43
A. Yerel/Bölgesel Örf–Adet Kuralı 43
1. Sığınma Davası, (Asylum Case, Colombia v. Peru, ICJ Reports 1950, 266) 43
a. Davanın Konusu 43
b. Divan’ın Kararı 43
2. Geçiş Hakkı Davası (Rights of Passage over Indian Territory Case, Portugal v. India, ICJ Reports, 1960, 6) 44
a. Davanın Konusu 44
b. Divan’ın Kararı 44
B. Israrlı Muhalif (Anglo– Norveç Balıkçılık Davası, Anglo–Norwegian Fisheries Case, UK v. Norway, ICJ Reports,1951, 116) 45
1. Davanın Konusu 45
2. Divan’ın Kararı 45
C. Örf–Adet Hukuku İle Andlaşmalar Hukuku Arasındaki İlişki 46
1. Kuzey Denizi Kıta Sahanlığı Davaları (North Sea Continental Shelf Cases, Federal Republic of Germany v. Denmark; Federal Republic of Germany v. The Netherlands, ICJ Reports 1969, 3) 46
a. Davanın Konusu 46
b. Divan’ın Kararı 46
2. Nikaragua Davası (Military and Paramilitary Activities in and against Nicaragua, Nicaragua v. USA, Merits, ICJ Reports 1986, 14) 49
a. Davanın Konusu 49
b. Divan’ın Kararı 50
IV. GENEL HUKUK İLKELERİ 51
A. Uluslararası Hukukun Genel İlkeleri 51
1. İyiniyet İlkesi 51
a. Birleşmiş Milletler Andlaşması 51
b. 1969 tarihli Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi 52
c. Nükleer Deneme Davaları (Nuclear Test Cases, Australia v. France; New Zealand v. France, ICJ Reports, 1974, 253) 52
aa. Davanın Konusu 52
bb. Divan’ın Kararı 52
d. Devletin Yargı Bağışıklıkları Davası (Jurisdictional Immunities of the State, Germany v. Italy: Greece Intervening, Judgment, ICJ Reports, 2012, 99) 52
aa. Davanın Konusu 52
bb. Divan’ın Kararı 53
2. Estoppel İlkesi 53
a. Preah Vihear Tapınağı (Tapınak) Davası (Case Concerning the Temple of Preah Vihear, Cambodia v. Thailand, Merits, ICJ Reports, 1962, 6) 53
aa. Davanın Konusu 53
bb. Divan’ın Kararı 54
b. Pedra Branca/Pulau Batu Puteh, Middle Rocks ve South Ledge Üzerinde Egemenlik Davası (Sovereignty over Pedra Branca/Pulau Batu Puteh, Middle Rocks and South Ledge, (Malaysia/Singapore), ICJ Reports, 2008, 12) 54
aa. Davanın Konusu 54
bb. Divan’ın Kararı 54
B. Hukuk Sistemlerinin Ortak Kural ve İlkeleri 55
1. Ex Injuria Jus Non Oritur (Hukuksuzluk Hukuk Kuralı Oluşturmaz veya Haksızlıktan Hak Doğmaz) İlkesi (Gabcikovo–Nagymaros Project Davası, (Danube Dam Case, Tuna Nehri Baraj Davası) (Gabcikovo–Nagymaros Project Case, (Hungary v. Slovakia), Judgement, ICJ Reports, 1997, 7) 55
a. Davanın Konusu 55
b. Divan’ın Kararı 55
2. Sebepsiz Zenginleşme İlkesi (Deniz–Kara Hizmet Şirketi v. İran İslam Cumhuriyeti, İran Limanlar, Nakliye Teşkilatı Davası (Sea–Land Service Inc. v. The Islamic Republic of Iran, Ports and Shipping Organization of Iran, 6 Iran–U.S.C.T.R, 1984, 149) 56
a. Davanın Konusu 56
b. İran–Birleşik Devletler Hakemlik Mahkemesi Kararı 56
C. Hakça İlkeler 57
1. Kuzey Denizi Kıta Sahanlığı Davaları (North Sea Continental Shelf Cases, Federal Republic of Germany v. Denmark; Federal Republic of Germany v. The Netherlands, ICJ Reports 1969, 3) 57
2. Tunus–Libya Kıta Sahanlığı Davası (Continental Shelf Case, Tunisia v. Libyan Arab Jamahiriya, ICJ Reports, 1982, 18) 57
3.Gulf of Maine Case (Delimitation of the Maritime Boundary in the Gulf of Maine Area, Canada/United States of America, Judgment, ICJ Reports, 1984, 246) 59
a. Davanın Konusu 59
b. Divan’ın Kararı 59
V. YARGI KARARLARI 59
VI. DOKTRİN 62
VII. ULUSLARARASI HUKUKUN DİĞER KAYNAKLARI 63
A. Devletlerin Tek Taraflı Hukuki İşlemleri 63
1. Doğu Grönland’in Hukuki Statüsü Davası (Legal Status of Eastern Greenland, Denmark v. Norway, PCIJ Reports, 1933, Series A/B, No. 53) 63
a. Davanın Konusu 63
b. Divan’ın Kararı 64
2. Nükleer Deneme Davaları, (Nuclear Test Cases, Australia v. France; New Zealand v. France, ICJ Reports, 1974, 253) 65
B. Uluslararası Örgüt Kararları 68
1. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararları 68
a. Hukuk Kural Koyucu Olarak Güvenlik Konseyi (The Security Council as Law–maker, in Alvarez, José E. International Organisations as Law–makers, Oxford: Oxford University Press, 2006, s. 184–198. Dipnotlar kaldırılmıştır) 68
b. “Küresel Kanunkoyucu” Olarak Güvenlik Konseyi: Yetki Aşımı veya Fazlasıyla Yenilikçi? (Rosand, Eric, “The Security Council as “Global Legislator”: Ultra ViresUltra Innovative?”, 28 (3) Fordham International Law Journal 542 (2004). Dipnotlar çıkarılmıştır) 71
c. Dünya Kanunkoyucusu Olarak Güvenlik Konseyi (Talmon, Stefan, “The Security Council as World Legislature”, 99 AJIL 175 (2005) Dipnotlar çıkarılmıştır) 73
2. Birleşmiş Milletler Genel Kurul Kararları 76
a. Değişen Dünyamızda Birleşmiş Milletler Genel Kurul Kararları (Sloan, Blaine, United Nations General Assembly Resolutions in Our Changing World, Transnational Publishers, 1991, 71–75. Dipnotlar kaldırılmıştır) 76
b. Nükleer Silahların Kullanımı veya Kullanma Tehdidinin Hukukiliği Davası (Legality of the ThreatUse of Nuclear Weapons, Advisory Opinion, ICJ Reports 1996, 254) 77
aa. Davanın Konusu 77
bb. Divan’ın Kararı 78
c. İşgal Altındaki Filistin Ülkesinde Duvar İnşaasının Hukuki Sonuçlarına İlişkin Danışma Görüşü (Advisory Opinion Concerning Legal Consequences of the Construction of a Wall in the Occupied Palestinian Territory, ICJ Reports, 2004, 136) 79
aa. Davanın Konusu 79
bb. Divan’ın Kararı 79
C. Soft Law (Bağlayıcı Niteliği Olmayan Uluslararası Hukuk Metinleri) 80
VIII. GENEL DEĞERLENDİRME 85
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ANDLAŞMALAR HUKUKU
I. GENEL OLARAK 87
II. ANDLAŞMA NEDİR? 88
A. 1969 Tarihli Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi (Vienna Convention on the Law of Treaties of 1969, 1155 UNTS 331) 88
B. Katar ve Bahreyn Arasında Deniz Alanlarının Sınırlandırılması ve Ülkesel Sorunlara İlişkin Dava (Yetki–İlk Aşama) (Case Concerning Maritime Delimitation and Territorial Questions between Qatar and Bahrain (Qatar v. Bahrain) (Jurisdiction–First Phase) (ICJ Reports 1994, 112) 90
1. Davanın Konusu 90
2. Divan’ın Kararı 91
C. Kamerun ile Nijerya Arasında Kara ve Deniz Sınırlandırma Davası (Land and Maritime Boundary between Cameroon and Nigeria (Cameroon v. Nigeria: Equatorial Guniea Intervening), Judgment, ICJ Reports 2002, 303) 92
1. Davanın Konusu 92
2. Divan’ın Kararı 92
III. ANDLAŞMALARIN YAPILIŞI 94
A. 1969 Tarihli Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi 94
B. Kongo Ülkesinde Silahlı Eylemlere İlişkin Dava (Case Concerning Armed Activities on the Territory of the Congo (New Application: 2002) (Democratic Republic of Congo v. Rwanda) (Jurisdiction and Admissibility) (ICJ Reports 2006, 6) 97
1. Davanın Konusu 97
2. Divan’ın Kararı 97
C. Uluslararası Hukuk Komisyonu Raportörü Sir Humphrey Waldock Tarafından Komisyona Sunulan Rapordan (in Harris, s. 642) 98
D. İngiliz–İran Petrol Şirketi Davası (Anglo–Iranian Oil Co. Case, United Kingdom v. Iran, Preliminary Objections, ICJ Reports 1952, 93) 98
1. Davanın Konusu 98
2. Divan’ın Kararı 99
IV. ÇEKİNCELER 100
A. 1969 Tarihli Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi 100
B. Soykırım Suçunun İşlenmesinin Önlenmesi ve Sorumluların Cezalandırılmasına İlişkin Sözleşmeye Çekinceler Koyulması Hususunda Danışma Görüşü (Advisory Opinion Concerning Reservations to the Convention on the Prevention and Punishmnet of the Crime of Genocide, ICJ Reports, 1951, 15) 102
1. Davanın Konusu 102
2. Divan’ın Kararı 103
C. Belilos v. İsviçre Davası (Case of Belilos v. Switzerland, Application No. 10328/83, European Court of Human Rights, Judgment of 29 April 1988) 110
1. Davanın Konusu 110
2. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Kararı 110
D. Kongo Ülkesinde Silahlı Eylemlere İlişkin Dava (Yeni Başvuru: 2002) (Demokratik Kongo Cumhuriyeti v. Ruanda) Yargı Yetkisi ve Başvurunun Kabul Edilebilirliği (Case Concerning Armed Activities on the Territory of the Congo (New Application: 2002) (Democratic Republic of the Congo v. Rwanda), Jurisdiction and Admissibility of the Application, ICJ Reports, 2006, 6) 112
1. Davanın Konusu 112
2. Divan’ın Kararı 113
V. ANDLAŞMALARIN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ 117
VI. ANDLAŞMALARIN UYGULANMASI 118
A. Ahde Vefa (Pacta Sunt Servanda) İlkesi 118
B. Ulusal Hukukla İlişki 118
C. Geriye Yürümezlik İlkesi 118
D. Mülkilik İlkesi 118
E. Andlaşmaların Ardıllığı ve Çatışması 118
VII. ANDLAŞMALARIN YORUMLANMASI 119
A. 1969 Tarihli Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi 119
B. Barış Andlaşmalarının Yorumlanması (İkinci Aşama) (Interpretation of Peace Treaties, Advisory Opinion, ICJ Reports, 1950, 221) 120
1. Davanın Konusu 120
2. Divan’ın Kararı 121
C. Ülkesel Uyuşmazlık Davası (Territorial Dispute Case, Libya v. Chad, ICJ Reports, 1994, 6) 121
1. Davanın Konusu 121
2. Divan’ın Kararı 122
D. Ülkesel ve Deniz Uyuşmazlığına İlişkin Dava (Case Concerning the Territorial and Maritime Dispute, Nicaragua v. Colombia, Preliminary Objections, ICJ Reports, 2007, 832) 123
1. Davanın Konusu 123
2. Divan’ın Kararı 123
E. Petrol Platformları Davası (Oil Platforms, Islamic Republic of Iran v. United States of America, Merits, ICJ Reports, 2003, 161) 123
1. Davanın Konusu 123
2. Divan’ın Kararı 124
VIII. ANDLAŞMALAR VE ÜÇÜNCÜ DEVLETLER 125
IX. ANDLAŞMALARIN TADİLİ VE DEĞİŞTİRİLMESİ 126
X. ANDLAŞMALARIN GEÇERLİLİĞİ 127
A. İç Hukuk Düzenlemelerine Aykırılık 130
1. Kamerun ile Nijerya Arasında Kara ve Deniz Sınırlandırma Davası (Land and Maritime Boundary between Cameroon and Nigeria, Cameroon v. Nigeria: Equatorial Guniea Intervening, Judgment, ICJ Reports, 2002, 303) 130
2. Ülkesel ve Deniz Uyuşmazlığına İlişkin Dava (Case Concerning the Territorial and Maritime Dispute, Nicaragua v. Colombia, Preliminary Objections, ICJ Reports, 2007, 832) 133
B. Hata 135
C. Tehdit (Zorlama, Baskı) (Balıkçılık Davası (Fisheries Case, United Kingdom v. Iceland, Jurisdiction of the Court, Judgment, ICJ Reports, 1973, 3) 136
1. Davanın Konusu 136
2. Divan’ın Kararı 136
D. Jus Cogens 137
XI. ANDLAŞMANIN GEÇERSİZLİĞİNİN İLERİ SÜRÜLME USULÜ VE SONUÇLARI 140
XII. ANDLAŞMALARIN SONA ERMESİ, ANDLAŞMA HÜKÜMLERİNİN ASKIYA ALINMASI 142
A. 1969 Tarihli Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi 142
B. Andlaşmanın Ağır İhlali (1970 Tarih ve 276 Sayılı Güvenlik Konseyi Kararına Rağmen Namibya’da (Güney Batı Afrika’da) Güney Afrika’nın Varlığını Devam Ettirmesinin Diğer Devletler Açısından Hukuki Sonuçları (Legal Consequences for States of the Continued Presence of South Africa in Namibia (South West Africa) Notwithstanding Security Council Resolution 276 (1970) Advisory Opinion, ICJ Reports, 1971, 16) 147
1. Davanın Konusu 147
2. Divan’ın Görüşü 148
C. Andlaşmanın Yapıldığı Şartlarda Köklü Değişiklikler Olması 149
1. Balıkçılık Yetki Davası (Fisheries Jurisdiction Case (Jurisdiction) (United Kingdom v. Iceland, ICJ Reports, 1974, 3) 149
a. Davanın Konusu 149
b. Divan’ın Kararı 149
2. Gabcikovo–Nagymaros Porjesi Davası (Gabcikovo–Nagymaros Project Case, Hungary v. Slovakia, ICJ Reports, 1997, 7) 150
XIII. GENEL DEĞERLENDİRME 153
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ULUSLARARASI HUKUK VE ULUSAL HUKUK
I. GENEL OLARAK 155
II. TEORİDE ULUSLARARASI HUKUK– ULUSAL HUKUK İLİŞKİSİ 155
III. UYGULAMADA ULUSLARARASI HUKUK–ULUSAL HUKUK İLİŞKİSİ 158
A. Uluslararası Yargı Kuruluşları Tarafından Ulusal Hukuk Kurallarının Uygulanması 158
1. Türk ve Yunan Nüfuslarının Mübadelesi Davası (Exchange of Greek and Turkish Populations Case, Advisory Opinion, (1925) PCIJ Reports, Series B, No. 10, 20) 158
a. Davanın Konusu 158
b. Divan’ın Görüşü 158
2. Barcelona Traction Davası (Barcelona Traction, Light and Power Company Limited Case, (Second Phase), Belgium v. Spain, ICJ Reports, 1970, 3) 159
a. Davanın Konusu 159
b. Divan’ın Kararı 159
3. 1969 Tarihli Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi’nin İlgili Düzenlemeleri 160
4. LaGrand Davası (LaGrand Case, Germany v. United States of America, Judgments, ICJ Reports, 2001, 466) 160
a. Davanın Konusu 160
b. Divan’ın Kararı 161
B. Uluslararası Hukuk Kurallarının Ulusal Yargı Organları Tarafından Uygulanması 162
1. Türkiye Örneği 162
a. Örf–Adet Hukuku ve Türk Hukuku Uygulaması 162
b. Andlaşmalar ve Türk Hukuku Uygulaması 163
aa. Andlaşmalarla İlgili 1982 Anayasası Hükümleri 163
bb. Bazı Andlaşmaların Yapılması İçin Cumhurbaşkanına Yetki Verilmesi Hakkında Kanun 166
cc. Andlaşmalar ve Anayasa Mahkemesi Kararları 168
dd. Andlaşmalar ve Yargıtay Kararları 183
ee. Andlaşmalar ve Danıştay Kararları 199
2. Birleşik Krallık Örneği 211
a. West Rand Central Gold Mining Co. v. R. (1905) 2 K. B. 391, King’s Bench Division (in Harris, s. 71–72) 211
aa. Davanın Konusu 211
bb. Mahkemenin Kararı 211
b. R v. Jones (2006, UKHL, (United Kingdom House of Lords), 16; 2007 1 A.C. 136 House of Lords; 45 ILM, 992, 2006) 211
aa. Davanın Konusu 211
bb. Lordlar Kamarası’nın Kararı 212
3. Amerika Birleşik Devletleri Örneği 216
a. Paquete Habana Davası, Birleşik Devletler Yüksek Mahkemesi Kararı, (The Paquete Habana Case, The Supreme Court of the United States, 175 U.S. 677 (1900) in Epps, Valerie, International Law, Durham, North Carolina: Carolina Academic Press, 4. Bası, 2009, s. 5–10) 216
aa. Davanın Konusu 216
bb. Mahkemenin Kararı 217
b. Sei Fujii v. State of California (19 ILR 312 1952, Supreme Court of California) (in Dixon, s. 127–128) 223
aa. Davanın Konusu 223
bb. Mahkemenin Kararı 223
c. Medellin v. Texas Davası, Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesi (Medellin v. Texas, 552 U.S. 2008, United States Supreme Court ) 224
aa. Davanın Konusu 224
bb. Mahkemenin Kararı 225
IV. GENEL DEĞERLENDİRME 228
BEŞİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI HUKUK KİŞİLERİ VE TANIMA
I. GENEL OLARAK 231
II. DEVLETLER 232
A. 1933 Tarihli Devletlerin Hakları ve Yükümlülüklerine İlişkin Montevideo Sözleşmesi 232
B. Uluslararası Hukukun Sınırları (Charlesworth, H. ve Chinkin, C. The Boundaries of International Law (2000), Juris Publishing, s. 124–134) 232
C. Avusturya–Almanya Gümrük Birliği Davası (Austro–German Customs Union Case, Advisory Opinion, (1931) PCIJ Reports, Serıes A/B, NO. 41) 235
1. Davanın Konusu 235
2. Uluslararası Sürekli Adalet Divanı’nın Görüşü 235
III. DEVLET NİTELİĞİ OLMAYAN İNSAN TOPLULUKLARI 237
A. Batı Sahara Davası (Western Sahara Case, Advisory Opinion, ICJ Reports, 1975, 12) 237
1. Davanın Konusu 237
2. Divan’ın Görüşü 238
B. Kosova: Bağımsızlık Bildirgesi (Warbrick, C. “Kosovo: The Declaration of Independence”, (2008) 57 International and Comparative Law Quarterly, 675) 240
C. Kosova Bağımsızlık Bildirgesinin Uluslararası Hukuka Uygunluğuna İlişkin Danışma Görüşü (Accordance with International Law of the Unilateral Declaration of Independence in Respect of Kosovo, Advisory Opinion, ICJ Reports, 2010, 403) 244
1. Davanın Konusu 244
2. Divan’ın Görüşü 244
IV. ULUSLARARASI ÖRGÜTLER 248
A. Birleşmiş Milletler Andlaşması 249
B. Birleşmiş Milletler Hizmetinde Uğranılan Zararların Tazmini Davası (Reparations for Injuries Suffered in the Service of the United Nations Organs, ICJ Reports, 1949, 174) 249
1. Davanın Konusu 249
2. Divan’ın Görüşü 250
C. Silahlı Çatışmalarda Devletin Nükleer Silah Kullanmasının veya Kuvvet Kullanma Tehdidinde Bulunmasının Hukukiliğine İlişkin Danışma Görüşü (Legality of the Use by a State of Nuclear Weapons in Armed Conflict, Advisory Opinion, ICJ Reports, 1996, 66) 257
1. Davanın Konusu 257
2. Divan’ın Görüşü 257
V. GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLER 259
A. Pinochet Davası (R v. Bow Street Metropolitan Stipendiary Magistrate and Others, Ex Parte Pinochet Ugarte (NO 3), (2000) 1 AC 147 United Kingdom House of Lords) 260
1. Davanın Konusu 260
2. Lordlar Kamarası Kararı 260
B. Texaco Davası (Texaco Overseas Petroleum Co. and California Asiatic Oil Co. v. Libya (1977) 53 ILR 389; (1978) 17 ILM 1) 262
1. Davanın Konusu 262
2. Hakemin Kararı 263
VI. TANIMA 264
A. Sovyetler Birliği ve Doğu Avrupa’da Yeni Kurulan Devletlerin Tanınmasına İlişkin Avrupa Birliğince Kabul Edilen Temel İlkeler (EC Guidelines on the Recognition of New States in Eastern Europe and in the Soviet Union, December 16, 1991, U.K.M.I.L. (United Kingdom Materials in International Law, 1991) 264
B. Yugoslavya Hakkında Avrupa Topluluğu Bildirgesi (EC Declaration on Yugoslavia, December 16, 1991, U.K.M.I.L. 1991) 265
VII. GENEL DEĞERLENDİRME 266
ALTINCI BÖLÜM
ÜLKE
I. GENEL OLARAK 267
II. ÜLKE KAZANIM YOLLARI 267
A. Keşif, İşgal, Zamanaşımı 267
1. Palmas Adası Davası (Island of Palmas Case, Netherlands v. U.S.A. 1928, Permanent Court of Arbitration, Sole Arbitrator: Huber, 2. R.I.A.A. 829) 267
a. Davanın Konusu 267
b. Hakemin Kararı 268
2. Doğu Grönland’in Hukuki Statüsü Davası (Legal Status of Eastern Greenland Case, Norway v. Denmark, 1933, PCIJ Rep. Ser. A/B, No. 53) 277
a. Davanın Konusu 277
b. Uluslararası Sürekli Adalet Divanı’nın Kararı 278
3. Ligitan ve Sipadan Adaları Üzerinde Egemenlik Davaları (Case Concerning Sovereignty over Pulau Ligitan and Pulau Sipadan, Indonesia v. Malaysia, ICJ Reports, 2002, 625) 279
a. Davanın Konusu 279
b. Divan’ın Kararı 279
4. Pedra Branca/Pulau Batu Puteh, Middle Rocks ve South Ledge Üzerinde Egemenlik Davası (Case Concerning Sovereignty over Pedra Branca/Pulau Batu Puteh, Middle Rocks and South Ledge, Malaysia/Singapore, Judgment, ICJ Reports, 2008, 12) 284
a. Davanın Konusu 284
b. Divan’ın Kararı 284
B. Fetih ve İlhak 289
1. Birleşmiş Milletler Andlaşması 289
2. Birleşmiş Milletler Andlaşmasına Uygun Olarak Devletler Arasında Dostça İlişkiler ve İşbirliğine İlişkin Uluslararası Hukuk İlkeleri Bildirgesi (Declaration on Principles of Internationl Law Concerning Friendly Relations and Cooperation among States in Accordance with the Charter of the United Nations, UNGA Resolution 2625 (XXV), 24 October 1970) 289
3. İşgal Altındaki Filistin Ülkesinde Duvar İnşaasının Hukuki Sonuçlarına İlişkin Danışma Görüşü (Advisory Opinion Concerning Legal Consequences of the Construction of a Wall in the Occupied Palestinian Territory, ICJ Reports, 2004, 136) 290
a. Davanın Konusu 290
b. Divan’ın Görüşü 290
C. Uti Possidetis İlkesi 291
1. Sınır Uyuşmazlığı Davası (Case Concerning the Frontier Dispute (Burkina Faso/Republic of Mali Judgment, ICJ Reports, 1986, 554) 291
a. Davanın Konusu 291
b. Divan Daire Kararı 291
2. Kara, Ada ve Deniz Sınırı Uyuşmazlığı Davası (Case Concerning the Land, Island and Maritime Frontier Dispute, El Salvador v. Honduras; Nicaragua Intervening, ICJ Reports, 1992, 351) 293
a. Davanın Konusu 293
b. Divan Daire Kararı 293
III. HİÇ BİR DEVLETİN EGEMENLİĞİ ALTINDA OLMAYAN YERLER (İNSANLIĞIN ORTAK MİRASI, RES COMMUNIS VEYA COMMON HERITAGE OF MANKIND) 294
A. Kuzey Kutbu (Arctic) 294
B. Antarktika 295
C. Uzay (Outer Space) 298
1. Hava Sahası (Airspace) ve Şikago Uluslararası Sivil Havacılık Sözleşmesi 299
2. Uzay Hukuku İle İlgili Temel Düzenlemeler 302
a. 1967 Tarihli Ay ve Diğer Gök Cisimleri Dahil Uzayın Keşif ve Kullanılmasında Devletlerin Faaliyetlerini Yöneten İlkeler Hakkında Andlaşma (Treaty on the Principles Governing the Activities of States in the Exploration and Use of Outer Space, Including the Moon and Other Celestial Bodies 1967, 610 UNTS (1967) 205) 302
b. Uzay Cisimlerinin Verdiği Zarardan Dolayı Uluslararası Sorumluluk Hakkında Sözleşme (Convention on International Liability for Damage Caused by Space Objects) 305
D. Uluslararası Ülke Yönetimi (International Territorial Administration) 312
1. Danzig’den Doğu Timor’a ve Sonrası: Uluslararası Ülke Yönetimi (Wilde, R. “From Danzig to East Timor and Beyond: The Role of International Territorial Administration”, (2001) 95 American Journal of International Law 583) 312
2. Uluslararası Hukuk Kakkında Radikal Görüşler (Slomanson, William, Fundamental Perspectives on International Law, 6. Bası, Wadsworth, Cengage Learning, 2011, s. 286. Dipnotlar çıkarılmıştır) 313
IV. GENEL DEĞERLENDİRME 314
YEDİNCİ BÖLÜM
YETKİ
I. GENEL OLARAK 315
II. YETKİ İLE İLGİLİ GENEL İLKELER VE ULUSAL MAHKEMELERİN YETKİ KULLANMA GEREKÇELERİ 315
A. Bozkurt–Lotus Case (The S.S. Lotus, France v. Turkey, (1927) PCIJ Reports, Series A, No. 10) 315
1. Davanın Konusu 315
2. Uluslararası Sürekli Adalet Divanı’nın Kararı 316
B. Eichmann Davası (Attorney General of the Government of Israel v. Eichmann, (1961) 36 I.L.R. 5. District Court of Jerusalem) 320
1. Davanın Konusu 320
2. Kudüs Yerel Mahkeme Kararı 320
C. Belçika Tutuklama Kararı Davası (Arrest Warrant Case, Democratic Republic of the Congo v. Belgium, ICJ Reports, 2002, 3) 324
1. Davanın Konusu 324
2. Divan’ın Kararı 325
III. DEVLET DOKUNULMAZLIĞI 332
A. 2004 Tarihli Birleşmiş Milletler Devletler ve Devlet Mallarının Yargısal Bağışıklıkları Sözleşmesi (UN Convention on Jurisdictional Immunities of States and Their Property 2004, UN General Assembly Resolution 53/86, 16 December 2004) 332
B. Devletin Yargısal Bağışıklıkları (Muafiyetleri) Davası (Jurisdictional Immunities of the State, Germany v. Italy: Greece Intervening, ICJ Reports, 2012, 99) 335
1. Davanın Konusu 335
2. Divan’ın Kararı 335
C. Pinochet Davası (R v. Bow Street Metropolitan Stipendiary Magistrate and Others, Ex Parte Pinochet Ugarte, (2000) A.C. 147 House of Lords; (1999) 2 All ER 97) 349
1. Davanın Konusu 349
2. Lordlar Kamarası Kararı 350
IV. TÜRK HUKUK UYGULAMASINDA DEVLET DOKUNULMAZLIĞI 354
V. DİPLOMATİK VE KONSOLOSLUK DOKUNULMAZLIĞI 356
A. 1961 Tarihli Viyana Diplomatik İlişkiler Sözleşmesi 356
B. Tahran Rehineler Davası (US Diplomatic and Consular Staff in Tehran Case, US v. Iran, ICJ Reports, 1980, 3) 365
1. Davanın Konusu 365
2. Divan’ın Kararı 365
VI. GENEL DEĞERLENDİRME 370
SEKİZİNCİ BÖLÜM
DENİZ HUKUKU
I. GENEL OLARAK 371
II. KARASULARI, BİTİŞİK BÖLGE, ZARARSIZ GEÇİŞ HAKKI, TAKIMADA DEVLETİ 371
A. 1982 Tarihli Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi 371
B. Anglo–Norveç Balıkçılık Davası (Anglo–Norwegian Fisheries Case, UK v. Norway, ICJ Reports, 1951, 116) 386
1. Davanın Konusu 386
2. Divan’ın Kararı 386
III. BOĞAZLAR 389
A. Korfu Boğazı Davası (Corfu Channel Case, UK v. Albania, ICJ Reports, 1949, 4) 390
1. Davanın Konusu 390
2. Divan’ın Kararı 390
B. 1982 Tarihli Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi 392
C. Montrö Sözleşmesi 397
D. Türk Boğazları Deniz Trafik Düzeni Tüzüğü 406
IV. BİTİŞİK BÖLGE 418
V. MÜNHASIR EKONOMİK BÖLGE 419
VI. KITA SAHANLIĞI 431
A. 1982 Tarihli Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi 431
B. Kuzey Denizi Kıta Sahanlığı Davaları (North Sea Continental Shelf Cases, Federal Republic of Germany v. Denmark; Federal Republic of Germany v. The Netherlands, ICJ Reports, 1969, 3) 435
1. Davanın Konusu 435
2. Divan’ın Kararı 435
C. Kıta Sahanlığı Davası (Continental Sehlf Case, Tunusia v. Lıbya, ICJ Reports, 1982, 18) 437
1. Davanın Konusu 437
2. Divan’ın Kararı 438
D. Kıta Sahanlığı Davası (Continental Shelf Case, Libya v. Malta, ICJ Reports, 1985, 13) 439
1. Davanın Konusu 439
2. Divan’ın Kararı 440
VII. MÜNHASIR EKONOMİK BÖLGE VE KITA SAHANLIĞI İÇİN ORTAK DENİZ ALANI SINIRLANDIRMALARI 442
A. Genel Bilgi 442
B. Maine Körfezi Davası (Delimitation of the Maritime Boundary in the Gulf of Maine Area, Canada/United States of America, Judgment, ICJ Reports, 1984, 246) 444
1. Davanın Konusu 444
2. Divan Daire Kararı 444
C. Katar İle Bahreyn Arasındaki Deniz Alanı Sınırlandırması ve Ülkesel Sorunlara İlişkin Dava (Case Concerning Maritime Delimitation and Territorial Questions between Qatar and Bahrain, Qatar v. Bahrain, ICJ Reports, 2001, 40) 445
1. Davanın Konusu 445
2. Divan’ın Kararı 445
D. Barbados İle Trinidad ve Tobago Arasında Deniz Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Hakemlik Kararı (Barbados v. Trinidad and Tobago, Award of Arbitration Tribunal, 11 April 2006, (2008) Reports of International Arbitral Awards, Volume XXII, pp. 147–251) 446
1. Davanın Konusu 446
2. Hakemlik Mahkemesi Kararı 447
E. Karadeniz’de Deniz Alanlarının Sınırlandırılması Davası (Case Concerning Maritime Delimitation in the Black Sea, Romania v. Ukraine, ICJ Reports, 2009, 61) 450
1. Davanın Konusu 450
2. Divan’ın Kararı 450
VIII. TÜRKİYE VE DENİZ ALANLARI SINIRLANDIRMA UYUŞMAZLIKLARI 451
A. Türkiye–Yunanistan Ege Denizi Deniz Alanları Sınırlandırma Uyuşmazlığı 451
B. Türkiye–Akdeniz Deniz Alanları Sınırlandırma Uyuşmazlıkları 455
1. Türkiye–Yunanistan Akdeniz Deniz Alanları Sınırlandırması 457
2. Türkiye–KKTC Akdeniz Deniz Alanı Sınırlandırması 459
3. Türkiye–Mısır Akdeniz Deniz Alanı Sınırlandırması 459
4. Türkiye–GKRY Akdeniz Deniz Alanı Sınırlandırması 461
5. Türkiye–Libya Akdeniz Deniz Alanı Sınırlandırması 462
C. Türkiye Cumhuriyeti ile Libya Devleti Ulusal Mutabakat Hükümeti Arasında Akdeniz’de Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası (07.12.2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan ve Birleşmiş Milletler nezdinde de tescil ettirilen Türkiye Libya Mutabakat Muhtırası) 465
IX. AÇIK DENİZ 467
X. ULUSLARARASI DENİZ YATAĞI 475
XI. 1982 TARİHLİ BİRLEŞMİŞ MİLLETLER DENİZ HUKUKU SÖZLEŞMESİ ÇERÇEVESİNDE UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YOLLARI 476
XII. GENEL DEĞERLENDİRME 477
DOKUZUNCU BÖLÜM
KUVVET KULLANMA
I. GENEL OLARAK 479
II. DEVLETLERCE TEK TARAFLI KUVVET KULLANMA 479
A. Birleşmiş Milletler Andlaşması 480
B. Nikaragua Davası (Case Concerning Military and Paramilitary Activities in and against Nicaragua, Nicaragua v. United States of America, Merits, Judgement, ICJ Reports, 1986, 14) 481
1. Davanın Konusu 481
2. Divan’ın Kararı 482
C. Petrol Platformları Davası (Oil Platforms Case, Merits, Iran v. United States, ICJ Reports, 2003, 161) 495
1. Davanın Konusu 495
2. Divan’ın Kararı 495
D. Kongo Ülkesinde Silahlı Faaliyetler Davası (Armed Activities on the Territory of Congo, Democratic Republic of the Congo v. Uganda, ICJ Reports, 2005, 168) 500
1. Davanın Konusu 500
2. Divan’ın Kararı 500
E. İşgal Altındaki Filistin Ülkesinde Duvar İnşaasının Hukuki Sonuçlarına İlişkin Danışma Görüşü (Advisory Opinion Concerning Legal Consequences of the Construction of a Wall in the Occupied Palestinian Territory, ICJ Reports, 2004, 136) 503
1. Davanın Konusu 503
2. Divan’ın Görüşü 503
III. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ARACILIĞIYLA KOLEKTİF KUVVET KULLANMA 504
A. Güvenlik Konseyi 504
1. Birleşmiş Milletler Andlaşması 504
2. Güvenlik Konseyi Karar Örnekleri 505
a. 7 Temmuz 1950 Tarihli Güvenlik Konseyi Kararı 505
b. 678 (1990) Sayılı Güvenlik Konseyi Kararı 506
c. 688 (1991) Sayılı Güvenlik Konseyi Kararı 506
B. Genel Kurul 507
1. Genel Kurul Karar Örnekleri 507
a. 377 (V) 1950 Sayılı Barış İçin Birlik Kararı (Uniting for Peace Resolution) 507
b. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun 3814 (XXIX) Sayı ve 1974 Tarihli Saldırının Tanımı Kararı 508
2. Masraflar Davası (Certain Expenses of the United Nations, Advisory Opinion, ICJ Reports, 1962, 151) 509
a. Davanın Konusu 509
b. Divan’ın Görüşü 510
C. Bölgesel Örgütler 511
IV. GENEL DEĞERLENDİRME 512
ONUNCU BÖLÜM
ULUSLARARASI HUKUKTA SORUMLULUK
I. GENEL OLARAK 513
II. DEVLETİN SORUMLULUĞU 514
A. Devletin Sorumluluğunun Unsurları 514
1. Hukuka Aykırı Davranışın Devlete Atfedilmesi 514
a. Uluslararası Hukuka Aykırı Fiiller Sebebiyle Devletin Sorumluluğuna İlişkin Maddeler 514
b. Soykırım Suçunun İşlenmesinin Önlenmesi ve Sorumlularının Cezalandırılmasına İlişkin Sözleşmenin Uygulanması Davası (Application of the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide, Bosnia and Herzegovina v. Serbia and Monetenegro, Judgment, ICJ Reports, 2007, 43) 516
c. Tahran Rehineler Davası (US Diplomatic and Consular Staff in Tehran Case, US v. Iran, ICJ Reports, 1980, 3) 521
d. Nikaragua Davası (Military and Paramilitary Activities in and against Nicaragua, Nicaragua v. USA, Merits, ICJ Reports, 1986, 14) 525
2. Uluslararası Yükümlülüğün İhlali 526
3. Hukuka Aykırılığı Ortadan Kaldıran Sebepler (Hukuka Uygunluk Sebepleri) 528
a. Uluslararası Hukuka Aykırı Fiiller Sebebiyle Devletin Sorumluluğuna İlişkin Maddeler 528
b. Gabcikovo–Nagymaros Projesi Davası, (Danube Dam Case, Tuna Nehri Baraj Davası) (Gabcikovo–Nagymaros Project Case, Hungary v. Slovakia, Judgement, ICJ Reports, 1997, 7) 530
c. İşgal Altındaki Filistin Ülkesinde Duvar İnşaasının Hukuki Sonuçlarına İlişkin Danışma Görüşü (Advisory Opinion Concerning Legal Consequences of the Construction of a Wall in the Occupied Palestinian Territory, ICJ Reports, 2004, 136) 530
4. Devletin Sorumluluğunun Hukuki Sonuçları 531
III. YABANCILARA MUAMELEDEN KAYNAKLANAN DEVLETİN SORUMLULUĞU 533
A. Mavrommatis Filistin İmtiyazlar Davası (Mavrommatis Palestine Concessions Case, Jurisdiction, Greece v. UK, (1924) PCIJ Reports, Serıes A, NO. 2, 12) 534
1. Davanın Konusu 534
2. Uluslararası Sürekli Adalet Divanı’nın Kararı 534
B. Nottebohm Davası (Nottebohm Case, Liechtenstein v. Guatemala, ICJ Reports, 1955, 4) 534
1. Davanın Konusu 534
2. Divan’ın Kararı 535
C. Barcelona Traction Davası (Barcelona Traction, Light and Power Company Limited Case, Second Phase, Belgium v. Spain, ICJ Reports, 1970, 3) 539
1. Davanın Konusu 539
2. Divan’ın Kararı 540
IV. ULUSLARARASI ÖRGÜTLERİN SORUMLULUĞU 548
V. GENEL DEĞERLENDİRME 551
ONBİRİNCİ BÖLÜM
SİLAHLI ÇATIŞMALAR HUKUKU
(ULUSLARARASI İNSANİ HUKUK)
I. GENEL OLARAK 553
II. SİLAHLI ÇATIŞMALAR HUKUKUNUN KAYNAKLARI 553
A . Andlaşmalar 553
B. Örf–Adet Hukuku Kuralları 555
C. Genel Hukuk İlkeleri 555
D. Bağlayıcı Olmayan Kaynaklar (Mahkeme Kararları ve Doktrin) 555
III. SİLAHLI ÇATIŞMALAR HUKUKUNUN UYGULAMA ALANI 556
A. Silahlı Çatışmalar Hukuku Ne Zaman Uygulanır? 556
1. Silahlı Çatışma Nedir? 556
a. 1949 Tarihli III No’lu Cenevre Sözleşmesi 556
b. 1949 Tarihli IV No’lu Cenevre Sözleşmesi 557
c. 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmeleri Ortak 3. Madde 557
d. Prosecutor v. Dusko Tadic, Savunmanın Başvurusu Hakkında Ara Temyiz Kararı, Dava No. IT–94–1AR72, (2 Ekim 1995) (Decision on the Defence Motion for Interlocutory Appeal on Jurisdiction, Case No. IT–94–1AR72 (2 October 1995) 558
2. Silahlı Çatışma Türleri 558
a. Uluslararası Silahlı Çatışmalar 558
aa. 1949 Tarihli I–IV No’lu Cenevre Sözleşmeleri Ortak 2. Madde 558
bb. 2 Ağustos 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmelerine Ek Uluslararası Silahlı Çatışmaların Mağdurlarının Korunmasına İlişkin Protokol (1977 tarihli Ek Protokol–I) 559
b. Uluslararasılaştırılmış Silahlı Çatışmalar 560
c. Uluslararası Nitelikli Olmayan (İç) Silahlı Çatışmalar 560
aa. 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmeleri Ortak 3. Madde 560
bb. 12 Ağustos 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmelerine Ek Uluslararası Olmayan Silahlı Çatışma Mağdurlarının Korunmasına İlişkin Protokol (1977 Tarihli II No.lu Ek Protokol) 561
IV. SİLAHLI ÇATIŞMALAR HUKUKUNDA SAVAŞAN (MUHARİP) İLE SİVİL AYRIMI 561
A. 1907 Tarihli Lahey Sözleşmelerine Ek Kara Savaşının Kanunları ve Örf ve Adetlerine İlişkin Yönetmelik 561
B. 1949 Tarihli Savaş Esirlerine Yapılacak Muameleye İlişkin Cenevre Sözleşmesi (III No’lu Cenevre Sözleşmesi) 562
C. 12 Ağustos 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmelerine Ek Uluslararası Silahlı Çatışmaların Mağdurlarının Korunmasına İlişkin Protokol (1977 Tarihli I No.lu Ek Protokol) 565
V. SİLAHLI ÇATIŞMALARDA KORUNAN KİŞİLER 567
A. Yaralılar, Hastalar (Deniz Savaşlarındaki Kazazedeler Dahil) 567
1. 1864 Tarihli Orduların Savaş Alanındaki Yaralılarının Durumlarının İyileştirilmesine İlişkin Sözleşme (1864 Tarihli Cenevre Sözleşmesi) 567
2. 1949 Tarihli I No.lu Cenevre Sözleşmesi 569
3.1949 Tarihli II No.lu Cenevre Sözleşmesi 572
B. Savaş Esirleri 575
1. 1949 Tarihli III No’lu Cenevre Sözleşmesi 575
C. Siviller 583
1. 1949 Tarihli IV No’lu Cenevre Sözleşmesi 583
2. İşgal 588
a. 1907 Tarihli IV No.lu Kara Savaşının Kanunları ve Adetleri İle İlgili Sözleşme ve Eki: Kara Savaşının Kanunları ve Örf ve Adetlerine İlişkin Yönetmelik 588
b. 1949 Tarihli IV No’lu Cenevre Sözleşmesi 588
c. Kongo Ülkesinde Silahlı Faaliyetler Davası (Armed Activities on the Territory of the Congo, Democratic Republic of the Congo v. Uganda, Judgment, ICJ Reports, 2005, 168) 590
d. İşgal Altındaki Filistin Ülkesinde Duvar İnşaasının Hukuki Sonuçlarına İlişkin Danışma Görüşü (Advisory Opinion Concerning Legal Consequences of the Construction of a Wall in the Occupied Palestinian Territory, ICJ Reports, (2004), 136) 592
VI. SİLAHLI ÇATIŞMALARIN YÜRÜTÜLMESİ VE SİLAHLI ÇATIŞMALAR HUKUKUNA HAKİM OLAN İLKELER 602
A. Gereksiz Acılara Sebep Olmama İlkesi 602
1. 1907 Tarihli IV No’lu Kara Savaşının Kanunları ve Örf ve Adetleri ile İlgili Sözleşme ve Eki: Kara Savaşının Kanunları ve Örf ve Adetlerine İlişkin Yönetmelik 602
2. 1977 Tarihli I No’lu Ek Protokol 603
B. Ayrım Gözetme İlkesi 603
1. 1907 Tarihli IV No’lu Kara Savaşının Kanunları ve Örf ve Adetleri ile İlgili Sözleşme ve Eki: Kara Savaşının Kanunları ve Örf ve Adetlerine İlişkin Yönetmelik 603
2. 1977 Tarihli I No’lu Ek Protokol 604
C. Sadakat İlkesi 609
1. 1907 Tarihli IV No’lu Kara Savaşının Kanunları ve Örf ve Adetleri ile İlgili Sözleşme ve Eki: Kara Savaşının Kanunları ve Örf ve Adetlerine İlişkin Yönetmelik 609
2. 1977 Tarihli I No’lu Ek Protokol 609
D. Çevre Üzerinde Ağır Sonuçlar Doğuracak Silah ve Savaş Yöntemlerinin Yasaklanması İlkesi 610
1. 1977 Tarihli I No’lu Ek Protokol 610
2. Çevresel Değişim Tekniklerinin Askeri Yahut Düşmanca Kullanımının Yasaklanmasına İlişkin Sözleşme (The Prohibition of MilitaryAny Hostile Use of Environmental Modification Techniques) 610
VII. SİLAHLI ÇATIŞMALAR HUKUKU İLE İNSAN HAKLARI HUKUKU ARASINDAKİ İLİŞKİ 614
A. 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmeleri 614
B. Kongo Ülkesinde Silahlı Faaliyetler Davası (Armed Activities on the Territory of the Congo, Democratic Republic of the Congo v. Uganda, Judgment, ICJ Reports, 2005, 168) 615
C. İşgal Altındaki Filistin Ülkesinde Duvar İnşaasının Hukuki Sonuçlarına İlişkin Danışma Görüşü (Advisory Opinion Concerning Legal Consequences of the Construction of a Wall in the Occupied Palestinian Territory, ICJ Reports, (2004), 136) 618
D. Hassan v. UK, Karar, Dava No. 29750, (16 Eylül 2014), Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Büyük Daire Kararı 629
VIII. SİLAHLI ÇATIŞMALAR HUKUKUNU UYGULAMA ARAÇLARI 631
A. Koruyucu Güçler ile Diğer Denetim Mekanizmaları 631
1. 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmeleri 631
2. 1977 Tarihli I No’lu Ek Protokol 631
B. Devletin Sorumluluğu 633
1. 1907 Tarihli Lahey Sözleşmeleri’nden IV No’lu Sözleşme ve Eki: Kara Savaşının Kanunları ve Örf–Adetlerine İlişkin Yönetmelik 633
2. Kongo Ülkesinde Silahlı Faaliyetler Davası (Armed Activities on the Territory of the Congo, Democratic Republic of the Congo v. Uganda, Judgment, ICJ Reports, 2005, 168) 633
C. Uluslararası Ceza Hukukunda Bireysel Cezai Sorumluluk 633
IX. GENEL DEĞERLENDİRME 634
ONİKİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI CEZA HUKUKU
I. GİRİŞ 635
A. Soykırım Suçunun Önlenmesine ve Cezalandırılmasına İlişkin Sözleşmenin Uygulanması Davası (Application of the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide, Bosnia and Herzegovina v. Serbia and Montenegro, Judgment, ICJ Reports, 2007, 43) 636
B. Prosecutor v. Stevan Todorovic, Mahkumiyet Kararı, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi Dava Dairesi, (Sentencing Judgement, ICTY Trial Chamber, Case No. IT–95–9/1–S, 31 July 2001) 638
II. ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI 638
III. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMELERİ 639
A. NUREMBERG VE TOKYO ULUSLARARASI ASKERİ CEZA MAHKEMELERİ 640
1. Nuremberg Uluslararası Askeri Mahkeme Şartı (8 Ağustos 1945 Tarihli Londra Andlaşması’na Ek) 640
2. Nuremberg Mahkemesi Şartında Kabul Edilen Uluslararası Hukuk İlkelerinin Onaylanması (Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun 95 (I) Sayılı Kararı) 641
3. Nuremberg Mahkemesi Şartında ve Mahkeme Kararında Kabul Edilen Uluslararası Hukuk İlkeleri (Birleşmiş Milletler Uluslararası Hukuk Komisyonu Tarafından Kabul Edilmiştir) 642
B. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER GÜVENLİK KONSEYİ TARAFINDAN KURULAN AD HOC NİTELİKLİ ULUSLARARASI CEZA MAHKEMELERİ 644
1. Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi 644
a. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 827 (1993) Sayı ve 25 Mayıs 1993 Tarihli Kararı 644
b. Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü 645
c. Prosecutor v. Dusko Tadic Davası, Yetkiye İlişkin Savunmanın Ara Temyiz Başvurusu Hakkında Karar, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi Temyiz Dairesi (2 Ekim 1995) 647
2. Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi 649
a. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 955 (1994) Sayı ve 8 Kasım 1994 Tarihli Kararı 649
b. Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü 650
3. Uluslararası Ceza Mahkemeleri Rezidüel Mekanizması 652
a. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 1966 (2010) Sayı ve 22 Aralık 2010 Tarihli Kararı 653
b. Uluslararası Ceza Mahkemeleri Rezidüel Mekanizması Statüsü 654
C. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ 657
Roma Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü 658
IV. ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNDA BİREYSEL CEZAİ SORUMLULUK 663
A. Genel Olarak Bireysel Cezai Sorumluluk 664
1. Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü 664
2. Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü 664
3. Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü 665
4. Mahkeme Kararlarından Örnekler 666
a. Prosecutor v. Dusko Tadic, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi Temyiz Dairesi, Karar, (15 Temmuz 1999) 666
b. Prosecutor v. Thomas Lubanga Dyilo, Uluslararası Ceza Mahkemesi Temyiz Dairesi, Karar, (1 Aralık 2014) 669
B. Askeri Komutanların ve Diğer Üst Düzey Görevlilerin Bireysel Cezai Sorumluluğu 674
1. Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü 674
2. Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü 675
3. Roma Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü 675
4. Mahkeme Kararlarından Örnekler 676
a. Prosecutor v. Sefer Halilovic, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi Dava Dairesi, Karar, (16 Kasım 2005) 676
b. Prosecutor v. Jean–Pierre Bemba Gombo, Uluslararası Ceza Mahkemesi III No’lu Dava Dairesi, Karar, (21 Mart 2016) 677
C. Dokunulmazlık ve Ayrıcalıklar 681
1. Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü 681
2. Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü 681
3. Roma Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü 682
4. Mahkeme Kararı Örneği 682
D. Hukuka Uygunluk Sebepleri 685
1. Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü 685
2. Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü 685
3. Roma Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü 686
4. Mahkeme Kararı Örnekleri 687
a. Prosecutor v. Drazen Erdemovic, Hakim McDonald ve Hakim Vohrah’ın Ortak Ayrı Görüşü, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi Temyiz Dairesi, (7 Ekim 1997) 687
V. ULUSLARARASI SUÇLAR 689
A. Soykırım Suçu 689
1. Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılmasına İlişkin Sözleşme 689
2. Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü 690
3. Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü 691
4. Roma Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü 691
5. Mahkeme Kararlarından Örnekler 692
a. Soykırım Suçunun Unsurlarından: Korunan Grup 692
aa. Prosecutor v. Ignace Bagilishema, Karar, Dava No. ICTR–95–1A–T, Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi I No’lu Dava Dairesi, (7 Haziran 2001) 692
bb. Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılmasına İlişkin Sözleşmenin Uygulanması Hakkında Dava, Uluslararası Adalet Divanı, Esas, ICJ Reports (2007) 692
b. Soykırım Suçunun Unsurlarından: Soykırım Oluşturan Eylemler 693
aa. Prosecutor v. Jean–Paul Akayesu, Karar, Dava No.: ICTR–96–4–T, Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi, I No’lu Dava Dairesi, (2 Eylül 1998) 693
bb. Prosecutor v. Radislav Krstic, Karar, Dava No.: IT–98–33–T, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi Dava Dairesi, (2 Ağustos 2001) 694
cc. Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılmasına İlişkin Sözleşmenin Uygulanması Hakkında Dava, (Bosna ve Hersek v. Sırbistan ve Karadağ), Uluslararası Adalet Divanı, Esas, ICJ Reports (2007), 43) 694
c. Soykırm Suçunun Unsurlarından: Kast 696
aa. Prosecutor v. Jean–Paul Akayesu, Karar, Dava No.: ICTR–96–4–T, Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi, I No’lu Dava Dairesi, (2 Eylül 1998) 696
bb. Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılmasına İlişkin Sözleşmenin Uygulanması Hakkında Dava, (Bosna ve Hersek v. Sırbistan ve Karadağ), Uluslararası Adalet Divanı, Esas, ICJ Reports (2007), 43) 696
B. İnsanlığa Karşı İşlenen Suçlar 698
1. Nuremberg Uluslararası Askeri Mahkemesi Statüsü 698
2. Tokyo Uluslararası Askeri Mahkemesi Statüsü 698
3. Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü 698
4. Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü 699
5. Roma Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü 699
6. Mahkeme Kararlarından Örnekler 701
a. Prosecutor v. Dragoljub Kunarac, Radomir Kovac ve Zoran Vukovic, Karar, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi Temyiz Dairesi, (12 Haziran 2002) 701
b. Kenya Cumhuriyeti’nde Durum, Kenya Cumhuriyeti’ndeki Duruma Soruşturma İzni Verilmesi Hakkında Roma Statüsü Madde 15’e Uygun Olarak Verilen Karar, Hakim Hans–Peter Kaul’un Karşı Görüşü, Uluslararası Ceza Mahkemesi Hazırlık Dairesi, (31 Mart 2010) 703
C. Savaş Suçları 704
1. Nuremberg Uluslararası Askeri Mahkemesi Statüsü 704
2.Tokyo Uluslararası Askeri Mahkeme Statüsü 705
3. Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü 705
4. Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü 706
5. Roma Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü 707
6. Mahkeme Kararlarından Örnekler 711
a. Prosecutor v. Dusko Tadic, Savunmanın Başvurusu Hakkında Ara Temyiz Kararı, Dava No. IT–94–1–A, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi Temyiz Dairesi, (2 Ekim 1995) 711
b. Prosecutor v. Dragoljub Kunarac, Radomir Kovac and Zoran Vukovic, Karar, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi Temyiz Dairesi, Dava No.: IT–96–23 & IT–96–23/1–A, (12 Haziran 2002) 712
c. Prosecutor v. Dario Kordic and Mario Cerkez, Karar, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi Temyiz Dairesi, Dava No. IT–95–14/2–A, (17 Aralık2004) 713
d. Prosecutor v. Dusko Tadic, Karar, Dava No.: IT–94–1–A, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi Temyiz Dairesi, (15 Temmuz 1999) 713
D. Saldırı Suçu 715
1. Nuremberg Uluslararası Askeri Mahkemesi Statüsü 715
2. Tokyo Uluslararası Askeri Mahkemesi Statüsü 715
3. Roma Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü 715
V. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ VE TÜRKİYE 716
A. 1982 Türkiye Cumhuriyeti Anayasası 717
B. Türk Ceza Kanunu 718
VI. GENEL DEĞERLENDİRME 719
Kavram Dizini 721 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
