|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Özet 7
Kısaltmalar 17
Giriş 23
Terminoloji 25
Birinci Bölüm
BAĞIMSIZ DENETİM KAVRAMI VE ÜÇÜNCÜ KİŞİYE ETKİLERİ
§1. BAĞIMSIZ DENETİM KAVRAMI 27
I. Genel Olarak 27
II. Bağımsız Denetimin Tanımı 30
III. Denetimin Tarihsel Gelişimi 32
A. Denetimin Dünyadaki Tarihsel Gelişimi 32
B. Denetimin Türkiye’deki Tarihsel Gelişimi 35
1. Cumhuriyet Öncesi Dönem 35
2. Cumhuriyet Sonrası Dönem 36
§2. BAĞIMSIZ DENETİMİN GEREKLİLİĞİ 39
I. Kamuyu Aydınlatmada Bağımsız Denetimin Yeri 39
II. Bağımsız Denetimin İşlevleri 43
A. Kontrol İşlevi 44
B. Caydırıcılık İşlevi 45
C. Bilgilendirme İşlevi 45
D. Güvence İşlevi 46
E. Ekonomik İşlevi 47
F. Önleme İşlevi 47
G. Zararın Tazmini İşlevi 49
H. Tazminat Talebinde İhlal Edilen Hakkın Devamı İşlevi 50
§3. BAĞIMSIZ DENETİM SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI 50
I. Genel Olarak 50
II. Bağımsız Denetçi 51
A. Bağımsız Denetçi Sıfatını Haiz Kişiler 51
1. Gerçek Kişi Bağımsız Denetçiler 51
2. Bağımsız Denetim Kuruluşları 52
3.Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın Gözetimine Tabi Denetçiler 55
B. Bağımsız Denetçinin Nitelikleri 56
1. Bağımsızlık 57
2. Tarafsızlık 59
3. Dürüstlük 61
4. Uzmanlık 62
5. Mesleğe Uygun Davranışlarda Bulunma 64
6. Mesleki Özen 64
7. Sır Saklama 65
III. Bağımsız Denetime Tabi Şirketler 66
A. Zorunlu Bağımsız Denetime Tabi Şirketler 67
1. Kanunen Belirlenen Ölçütleri Aşan Şirketler 69
a. Tüm Sermaye Şirketleri İçin Geçerli Olan Genel Ölçütler 69
b. Belli Sektörlerde Faaliyet Gösteren Şirketler İçin Getirilen Özel Ölçütler 70
c. Belirlenen Ölçütlerin Değerlendirilmesinde Dikkate Alınması Gereken Hususlar 72
2. Doğrudan Bağımsız Denetime Tabi Şirketler 73
3. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gözetiminde Denetime Tabi Şirketler 74
4. TMS Uygulamasında KGK Kararları Sonucu Ortaya Çıkan Özel Durum 75
B. İsteğe Bağlı Olarak Bağımsız Denetim Yaptıran Şirketler 76
§4. BAĞIMSIZ DENETİMDE MENFAAT SAHİBİ ÜÇÜNCÜ KİŞİLER 78
I. Genel Olarak 78
II. Pay Sahipleri 81
III. Pay Üzerinde İntifa ve Rehin Hakkı Sahipleri 82
IV. Alacaklılar 83
V. Bağlı Şirketler 85
VI. Yatırımcılar 86
VII. Kredi Kurumları 88
VIII. Müşteriler, Tedarikçiler ve Taşeronlar 89
IX. İşçiler 90
X. Devlet 90
XI. Diğer Menfaat Sahipleri 91
§5. BAĞIMSIZ DENETİM SONUÇLARININ AÇIKLANMASI 91
I. Genel Olarak 91
II. Bağımsız Denetim Raporları 93
A. Denetim Raporunun Özellikleri 95
1. TMS, Kanun ve Esas Sözleşmeye Uygunluğun Belirtilmesi 96
2. Gerçeğe Uygunluğun Belirtilmesi 96
3. Uyarı Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesi 99
4. Geçmiş Yılla Karşılaştırmalı Olma 99
5. Açıklık 99
B. Denetim Raporu Türleri 100
1. Finansal Tablolara İlişkin Denetim Raporları 101
a. Yılsonu Finansal Tablolar Denetim Raporu 101
b. Ara Dönem Finansal Tablolar Denetim Raporu 101
c. Özel Amaçlı Finansal Tablolar Denetim Raporu 102
2. Yönetim Kurulu Yıllık Faaliyet Raporuna İlişkin Denetim Raporu 103
3. Riskin Erken Teşhisi ve Yönetimine İlişkin Denetim Raporu 104
4. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gözetiminde Hazırlanacak Denetim Raporları 106
III. Bağımsız Denetim Görüş Yazıları 107
A. Genel Olarak 107
B. Görüş Yazısı Türleri 110
1. Olumlu Görüş Yazısı 110
2. Sınırlı Olumlu Görüş Yazısı 111
3. Olumsuz Görüş Yazısı 114
4. Görüş Vermekten Kaçınma 115
IV. Genel Kurul Toplantısında Yapılan Bilgilendirme 117
V. Finansal Tablolar ve Yıllık Faaliyet Raporunda Denetçi Görüşünün Bildirilmesi 119
VI. Bağımsız Denetime Dair Başkaca Görüş Bildirme Halleri 120
§6. BAĞIMSIZ DENETİM SONUÇLARININ ÜÇÜNCÜ KİŞİYE ULAŞMASI 121
I. Genel Olarak 121
II. Kanuni Yükümlülük Sebebiyle Denetim Sonuçlarının Açıklanması 122
A. Denetim Sonuçlarının Kamuya Açıklanması 122
B. Denetim Sonuçlarının Finansal Tablolar, Finansal Raporlar, İzahname ve Benzeri Belgelerin İçinde Kamuya Açıklanması 125
III. Kanuni Yükümlülük Olmaksızın Denetim Sonuçlarının Açıklanması 125
A. Denetlenen Şirket Tarafından Denetim Sonuçlarının Üçüncü Kişiye Açıklanması 125
B. Bağımsız Denetçinin Denetim Sonuçlarını Üçüncü Kişiye Açıklaması 127
C. Üçüncü Kişinin Denetim Sonucuna İlişkin Açıklamaları Başkalarına İletmesi 127
İkinci Bölüm
BAĞIMSIZ DENETİMDE ÜÇÜNCÜ KİŞİYE KARŞI SORUMLULUĞUN HUKUKİ DAYANAKLARI
§7. BAĞIMSIZ DENETÇİNİN ÜÇÜNCÜ KİŞİYE KARŞI DenKHK’DAN KAYNAKLANAN HUKUKİ SORUMLULUĞU 131
I. Denetçinin KGK Tarafından Yetkilendirilmesi 132
II. Denetimin Finansal Tablolar ile Bilgi ve Raporlara İlişkin Olması 132
III. Bağımsız Denetim Raporuna Dayanması 133
IV. Sorumluluk Sebebinin Varlığı 134
A. Denetim Raporunun TDS’ye Aykırılığı 134
1. Genel Olarak 134
2. Denetlenen Şirketin TMS Uygulamasında Yaptığı Hata ve Hilelerin Tespit Edilememesi Nedeniyle TDS’ye Aykırılık 137
a. Önemli Yanlışlıkların Tespit Edilememesi 139
b. Mesleki Şüphecilik Gösterilmemesi 140
c. Makul Güvence Sağlanmaması 141
d. Mevzuatın Dikkate Alınmaması 142
3. Denetlenen Şirketin TMS Uygulamasında Yaptığı Hata ve Hilelerin Tespit Edilmesine Rağmen Denetim Raporunda Bilerek Yansıtılmaması Nedeniyle TDS’ye Aykırılık 142
4. Denetlenen Şirketin TMS Uygulamasında Hata ve Hile Bulunmamasına Rağmen Gerçeği Yansıtmayan Raporun Verilmesi Nedeniyle TDS’ye Aykırılık 142
B. Denetim Raporunun Üçüncü Kişilerde Yanlış, Eksik ve Yanıltıcı Bilgi ve Kanaatler Oluşmasına Neden Olması 143
1. Genel Olarak 143
2. Denetim Raporunun Yanlış Bilgi ve Kanaatler İçermesi 144
3. Denetim Raporunun Eksik Bilgi ve Kanaatler İçermesi 144
4. Denetim Raporunun Yanıltıcı Bilgi ve Kanaatler İçermesi 145
§8. BAĞIMSIZ DENETÇİNİN ÜÇÜNCÜ KİŞİYE KARŞI TÜRK TİCARET KANUNU’NUNDAN KAYNAKLANAN HUKUKİ SORUMLULUĞU 145
I. Genel Olarak 145
II. Pay Sahipleri ve Alacaklılara Karşı Kanuni Görevlerin Yerine Getirilmesinde Kusurlu Hareketten Kaynaklanan Sorumluluk 147
A. Genel Olarak 147
B. Kanuni Görevlerin Yerine Getirilmesinde Kusurlu Hareket 151
1. Denetim Görevinin Kanuna Uygun Şekilde Yerine Getirilmemesi 151
a. Denetimin Kapsamının TMS’ye, Kanuna ve Esas Sözleşme Hükümlerine, Dürüst Resim İlkesine Uygunluk Denetimi Olması 153
b. TDS’na Göre, KGK Belirlediği Esaslara, Mesleki Gereklilik ve Etiğe Uygun, Özenli Denetim Gerçekleştirme Yükümlülüğüne Aykırı Hareket Edilmesi 155
2. Şirketle Görüş Ayrılıklarında Mahkemeye Başvurulmaması 157
3. Genel Kurul Toplantılarına Katılmaması ve Görüş Bildirmemesi 157
4. Çalışma Kâğıtlarının Saklanmaması 158
5. Denetim Sözleşmesinin Feshinde Genel Kurula Rapor Sunulmaması 158
6. TTK Dışında Sayılan Kanuni Görevlerin Yerine Getirilmemesi 158
III. Bağlı Şirkete Karşı Sır Saklama Yükümlülüğünün İhlalinden Kaynaklanan Sorumluluk 160
A. Genel Olarak 160
B. Denetçinin Dürüst, Tarafsız Denetim Yapma ve Sır Saklama Yükümlülüğünün İhlali 161
1. Davranış Yükümlülüklerinin İhlali 161
4. Sır Saklama Yükümlülüğünün İhlali 164
3. Dürüst ve Tarafsız Denetim Yükümlülüğünün İhlali 165
§9. BAĞIMSIZ DENETÇİNİN ÜÇÜNCÜ KİŞİYE KARŞI SERMAYE PİYASASI KANUNU’NDAN KAYNAKLANAN HUKUKİ SORUMLULUĞU 165
I. Genel Olarak 165
II. Yatırımcılara Karşı Denetim Raporundan Kaynaklanan Sorumluluk 166
A. Genel Olarak 166
B. Sorumluluk Halleri 167
1. Finansal Tablo ve Raporların Mevzuata Uygun Olarak Denetlenmemesi 167
2. Denetim Raporlarının Yanlış, Yanıltıcı ve Eksik Bilgiler İçermesi 167
a. İzahnamede Yer Almak Üzere Hazırlanan Raporlar 167
b. Kamuyu Aydınlatma Belgelerinde Yer Almak Üzere Hazırlanan Raporlar 168
III. Alacaklı ve Pay Sahiplerine Karşı Haksız Kar Payı Avansı Dağıtılmasından Kaynaklanan Sorumluluk 170
A. Ara Dönem Finansal Tablolarının Gerçeği Dürüst Bir Şekilde Yansıtmadığının Denetim Raporunda Tespit Edilememesi 170
B. Ara Dönem Finansal Tablolarının Mevzuat ile Muhasebe İlke ve Kurallarına Uygun Düzenlenmemesi 171
§10. BAĞIMSIZ DENETÇİNİN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI BANKACILIK KANUNU’NDAN KAYNAKLANAN HUKUKİ SORUMLULUĞU 171
§11. BAĞIMSIZ DENETÇİNİN ÜÇÜNCÜ KİŞİYE KARŞI HAKSIZ FİİL HÜKÜMLERİNDEN KAYNAKLANAN HUKUKİ SORUMLULUĞU 174
I. Hukuka Aykırılıktan Kaynaklanan Sorumluluk 175
A. Genel Olarak 175
B. Özel Koruma Normunun İhlali 177
1. Genel Olarak 177
2. Bağımsız Denetimde Üçüncü Kişiyi Koruyan Özel Normlar 179
a. TTK Hükümlerindeki Özel Koruma Normları 179
b. DenKHK – SerPK – BanK Hükümlerindeki Özel Koruma Normları 180
c. Cezai Nitelikteki Özel Koruma Normları 181
3. Özel Koruma Normu Olarak Kabul Edilmeyen Bazı Düzenlemeler 183
II. Ahlaka Aykırılıktan Kaynaklanan Sorumluluk 184
§12. BAĞIMSIZ DENETÇİNİN ÜÇÜNCÜ KİŞİYE KARŞI SÖZLEŞME BENZERİ SORUMLULUĞU 187
I. Genel Olarak 187
II. Sorumluluğu Temellendiren Görüşler 190
A. Bilgi Verme Sözleşmesi Görüşü 190
1. Genel Olarak 190
2. Görüşün Uygulanacağı Üçüncü Kişinin Sınırlandırılması 191
a. Farazi Sözleşme Koşulu 191
b. Doğrudan Doğruya Temas Koşulu 192
B. Üçüncü Kişiyi Koruyucu Etkili Sözleşme Görüşü 194
1. Genel Olarak 194
2. Görüşün Uygulanacağı Üçüncü Kişinin Sınırlandırılması 197
a. Üçüncü Kişinin Edime Yakın Olması 197
b. Üçüncü Kişinin Sözleşmenin Koruma Alanı İçinde Olması 197
c. Üçüncü Kişinin Öngörülebilir Olması 198
d. Üçüncü Kişinin Korunma İhtiyacında Bulunması 199
3. Görüşün Değerlendirilmesi 200
C. Üçüncü Kişinin Zararını Tazmin Görüşü 201
D. Sözleşme Görüşmelerinden Doğan Sorumluluk Görüşü 203
1. Genel Olarak 203
2. Görüşün Değerlendirilmesi 205
E. Sözleşmeye Dayanan Sorumluluğun Haksız Fiil Sorumluluğuna Göre Avantajları 206
1. Saf Malvarlığı Zararının Tazmin Edilebilmesi 206
2. İspat Yükünün Zarar Verende Olması 207
3. Yardımcı Kişilerin Fiilinden Sorumlulukta Kurtuluş Kanıtı Getirebilme İmkânının Olmaması 207
4. Daha Uzun Zamanaşımı Süresi 208
§13. BAĞIMSIZ DENETÇİNİN ÜÇÜNCÜ KİŞİYE KARŞI GÜVEN SORUMLULUĞU 209
I. Genel Olarak 209
II. Sorumluluğun Genel Koşulları 210
A. Özel Bağlantı 212
B. Hukuki İşlem Alanına Katılma 214
C. Öngörülebilirlik 214
III. Görüşün Değerlendirilmesi 215
Üçüncü Bölüm
ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN ZARARLARININ TAZMİNİ
§14. ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN ZARARINI TAZMİN ŞARTLARI 219
I. Yükümlülüklerin ihlali 219
II. Zarar 221
A. Zararın Niteliği 221
1. Doğrudan Zarar 223
2. Dolayısıyla Zarar – Yansıma Zarar 225
B. Zararın Ortaya Çıktığı Durumlar 227
III. Kusur 231
A. Kusur Sorumluluğunun Bulunduğu Durumlar 233
B. Kusursuz Sorumluluğun Bulunduğu Durumlar 235
IV. İlliyet Bağı 242
§15. TAZMİNAT DAVASI 244
I. Davacı Olarak Zarar Gören Üçüncü Kişiler 244
A. Genel Olarak 244
B. Gerçeği Yansıtmayan Denetim Sonuçlarından Kaynaklanan Zararlarda Davacı Sıfatı 245
1. Alacaklılar ve Pay Sahiplerinin Dava Hakkı 252
2. Yatırımcıların Dava Hakkı 257
3. Bankacılık Kanunu Kapsamındaki Denetim Faaliyetinden Zarar Gören Mudilerin ve Diğer Üçüncü Kişinin Dava Hakkı 258
C. Kanuni Görevlerin İhlalinden Kaynaklanan Zararlarda Davacı Sıfatına Sahip Pay Sahipleri ve Alacaklılar 259
D. Sır Saklama Yükümlülüğünün İhlalinden Kaynaklanan Zararlarda Davacı Sıfatına Sahip Bağlı Şirketler 262
E. Hukuka veya Kasten Ahlaka Aykırı Davranıştan Kaynaklanan Zararlarda Davacı Sıfatı 266
F. Sözleşme Benzeri ve Güven Sorumluluklarının İhlalinden Kaynaklanan Zararlarda Davacı Sıfatı 267
II. Davalılar 269
A. Bağımsız Denetçi 269
1. Genel Olarak 269
2. Bağımsız Denetçinin Denetlenen Şirketin Organı Olmaması 270
3. Bağımsız Denetçinin Denetlenen Şirketin Çalışanı Olmaması 272
B. Bağımsız Denetim Kuruluşlarının Yasal Temsilcileri 273
C. Bağımsız Denetçi Yardımcıları 273
D. Mesleki Sorumluluk Sigortacısı 276
III. Tazminat Miktarının Belirlenmesinde Dikkate Alınacak Faktörler 278
A. Bağımsız Denetçinin Kusurunun Ağırlığı 279
B. Zarar Gören Üçüncü Kişinin Kusuru 279
C. Bağımsız Denetçiye Hiçbir Yarar Sağlamaması 281
IV. Görevli ve Yetkili Mahkeme 281
V. Yargılama Usulü 283
VI. Deliller 283
VII. Zamanaşımı 285
Sonuç 287
Ek–1 295
Ek–2 297
Ekli Tablo – 1 Bağımsız Denetim Standartları 299
Kaynakça 301
Kavramlar Dizini 317 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
