|
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Birinci Kısım
ÖZEL İNŞAAT İŞLERİNİN VERGİSEL BOYUTU
Birinci Bölüm
İNŞAAT VE ÖZEL İNŞAAT İŞLERİNİN TANIMI VE BİLEŞENLERİ
I. İNŞAATIN TANIMI 19
II. ÖZEL İNŞAAT İŞLERİNİN TANIMI, AYRIMI VE BİLEŞENLERİ 20
İkinci Bölüm
ÖZEL İNŞAAT (YAP – SAT VE YAP – KULLAN) İŞLERİNİN
VERGİSEL BOYUTU
I. YAP – SAT ÖZEL İNŞAAT İŞLERİNİN VERGİSEL BOYUTU 23
A. İşletmeye Dahil Arsanın Üzerine İnşaat Yapılması 23
B. İşletmeye Dahil Olmayan Arsanın İşletmeye Dahil Edilerek İnşaat Yapılması 25
C. Satın Alınan Arsa Üzerine İnşaat Yapılması 27
D. İşletmeye Dahil Binanın Yıkılarak Yerine Yenisinin Yapılması 29
E. Satın Alınan Binanın Yıkılarak Yerine Yenisinin Yapılması 30
II. YAP – KULLAN ÖZEL İNŞAAT İŞLERİNİN VERGİSEL BOYUTU 32
A. Vergi Mükellefiyeti Olan Firmalarca İhtiyaca İstinaden veya Yatırım Amaçlı Yapılacak İnşaatlar 32
B. Vergi Mükellefiyeti Olmayanlarca Yatırım Amaçlı Yapılacak İnşaatlar 33
1. Şahsi İhtiyaç Sınırının Aşılması Halinde Vergileme 33
2. Şahsi İhtiyaç Sınırının Aşılmaması Halinde Vergileme 36
Üçüncü Bölüm
KAT (ARSA) KARŞILIĞI İNŞAAT İŞLERİNİN
HUKUKİ DURUMU VE VERGİSEL BOYUTU
I. KAT (ARSA) KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİ 37
A. Kat (Arsa) Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin Hukuki Niteliği ve Önemi 38
B. Kat (Arsa) Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin Önemi 40
C. Örnek Düzenlenme Şeklinde Kat (Arsa) Karşılığı Sözleşmesi 41
II. KAT (ARSA) KARŞILIĞI İNŞAAT İŞLERİNİN VERGİ MEVZUATI YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ 46
A. Gelir ve Kurumlar Vergisi Yönünden 46
1. Arsa Sahibinin Vergilendirilmesi 47
a. Kurumlar Vergisi Mükellefi Olan Arsa Sahiplerinin Vergilendirilmesi 47
aa. Taşınamaz Satış Kazanç İstisnası 48
aaa. Taşınmazların Kat (Arsa) Karşılığı Devri Halinde Kazanç İstisnası 52
b. Gerçek Kişi Arsa Sahiplerinin Vergilendirilmesi 53
aa. Arsanın Ticari İşletmeye (Bilançoya) Dahil Olması Veya Arsa Alım Satım İşleminin Devamlı Olarak Yapılması Ayrıca Arsa Karşılığı Alınan Bağımsız Bölümlerin Ticari Organizasyon İçerisinde Satışı Durumu 53
aaa. Ticari Organizasyonun Oluşmasında Devamlılık Kriteri ve Vergi İdaresinin Görüşü 54
bbb. Ticari Organizasyonun Oluşmasında Devamlılık Kriterine İlişkin Vergi Yargısının Görüşü 58
bb. Arsanın Ticari İşletmeye Dahil Olmaması ve Arsa Karşılığı Teslim Alınan Bağımsız Bölümlerin Devamlılık Kapsamı İçinde Satılmaması Durumu 64
aaa. İvazsız (Karşılıksız) Edinilen Arsalar 64
bbb. İvazlı Edinilen Arsalar 65
i. Gayrimenkullerde İktisap Tarihi 66
ccc. Değer Artış Kazancının Belirlenmesi 68
ddd. Değer Artış Kazancının Beyanı 73
2. Müteaahit Firmanın Vergilendirilmesi 74
a. Vergilendirmeye İlişkin Genel Mevzuat 74
b. Vergiyi Doğuran Olay 81
3. Gelir veya Kurumlar Vergisi Yönünden Özellikli Hususlar 83
a. Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi Gereği Fiilen Arsa Sahibine Ya Da Müteahhide Ait Olmayan Bağımsız Bölümlerin Satışında Vergileme 83
b. Kat Karşılığı İnşaat İşlerinin Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım İşi Olup Olmadığı 85
c. Müteahhit Tarafından Arsa Sahiplerine Yapılan Nakit ve Kira Ödemelerinin Durumu 87
d. Müteahhit Tarafından Bağımsız Birimlerin Zamanında Teslim Edilememesi Nedeniyle Arsa Sahiplerine Yapılacak Tazminat Ödemelerinin Durumu 91
e. Arsa Sahibinin Yükümlülüğünde Olan Ancak Müteahhit tarafından Yapılan Giderler 92
f. Arsa Sahibinden Ayrıca Nakit Ödeme Alınması Durumu 94
g. Kayıtdışı Çalışan Taşeron (Alt İşveren) Sorunu 95
h. Arsa Sahibine Verilen Dairelerin Altsoya (Çocuklarına) Bedelsiz Devri 97
ı. Kat Karşılığı Arsasını Müteahhide Veren Kooperatifin Kurumlar Vergisi Muafiyeti 98
i. Arsa Sahibine Teslim Edilen Bağımsız Bölümlere İlişkin Düzenlenen Faturada Yer Alan KDV’nin Tahsil Edilmemesi Halinde Gider Kaydı 102
j. İnşaat Devam Ederken Kat İrtifakı Kurulmak Suretiyle Yapılan Satışlar 103
k. Temelden/Topraktan/Maketten Satış ve Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesi 105
l. Müteahhide Devredilecek Arsa için Gelir Stopajı Yapılıp Yapılmayacağı 106
m. Devre Mülk Teslimleri 107
n. Taşeronların Yaptıkları İşlemlerin Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım İşi Olması Durumunda Yapılması Gereken Vergi Kesintisi 108
o. Arsa Sahibi Firma Tarafından Yapılan Giderlerin Yansıtma Faturası İle Yapı Müteahhidine Yansıtılması 109
ö. Asgari İşçilikte Ortaya Çıkabilecek Fark İşçilik Tutarının Gider Yazılıp Yazılamayacağı 109
p. Serbest Meslek Erbaplarının Yapacağı Özel Bina İnşaatının Vergi Kanunları Karşısındaki Durumu 111
B. Vergi Usul Kanunu Yönünden 112
1. Belge Düzeni 113
a. Fatura 113
aa. Arsa Payı ve Arsa Payı Karşılığı Bağımsız Bölüm Faturası 113
bb. Müteahhide Kalan Bağımsız Bölümlere İlişkin Satış Faturası 114
b. Gider Pusulası 114
2. İnşaat Maliyeti 116
a. İnşaat Maliyetinin Unsurları 116
b. Birim İnşaat Maliyetlerinin Hesaplanması 118
c. Emsal Bedel Tespiti 122
aa. İşletmeden Çekilen Bağımsız Bölümler İçin Emsal Bedel Hesaplaması 123
C. Damga Vergisi Kanunu Yönünden 126
1. Kat (Arsa) Karşılığı İnşaat Sözleşmelerinin Damga Vergisi Kanunundaki Yeri ve Vergilendirilmesi 128
2. Özel İnşaat İşlerine İlişkin Düzenlenecek Diğer Sözleşmeler 129
D. Harçlar Kanunu Yönünden 130
1. Tapu ve Kadastro İşlemleri 130
a. Bağımsız Bölümlerin Alıcılara Devrinde Tapu Harcı 130
b. Arsa Sahibinin Arsa Payı Devri ile Müteahhidin Arsa Sahibine Bağımsız Bölüm Devrinde Tapu Harcı 131
c. 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Kapsamındaki Gayrimenkullerde Tapu Harcı 133
d. Tapu ve Kadastro İşlemlerine Dair Diğer Harç Oranları 134
e. Gayrimenkul Teslimlerinde Tapuda Gösterilen Bedele KDV’nin Dahil Olup Olmadığı 135
2. Noter İşlemleri 136
E. Katma Değer Vergisi Kanunu Yönünden 137
1. Arsa Karşılığı İnşaat İşlerinin Kdv Kanunu ve Tali Mevzuattaki Yeri ve Zaman İçindeki Değişimi 137
a. 7104 Sayılı Kanun ve 18 No.lu Tebliğ Öncesi Arsa karşılığı İnşaat İşlerine İlişkin Uygulama 138
aa. Arsa karşılığı İnşaat İşleri Trampa mı Değil mi? 138
bb. Arsa Payı ve Bağımsız Bölüm Teslimlerinde Emsal Bedel Nedir? 141
aaa. Eski Emsal Bedel Uygulamasının Danıştay Tarafından İptali 142
b. 7104 Sayılı Kanun ve 18 No.lu Tebliğ Sonrası Arsa karşılığı İnşaat İşlerine İlişkin KDV Kanunu ve Tali Mevzuata Eklenen Mevzuat Hükümleri ve Uygulama 144
aa. Arsa karşılığı İnşaat İşlerinin Trampa Olduğu Yasallaştı 144
bb. Emsal Bedel Tespitinin Nasıl Yapılması Gerektiği Yasallaştı 145
cc. 7104 Sayılı Kanun İle Getirilen Trampa ve Emsal Bedele İlişkin Düzenlemeleri Açıklayan 18 No.lu Tebliğ Hükümleri 146
2. Vergiyi Doğuran Olay 152
a. Müteahhit Tarafından Kendisine Kalan Dairelerin Alıcılara Tesliminde Vergiyi Doğuran Olay 153
b. Arsa Sahibinin Bağımsız Bölüm Karşılığı Müteahhide Arsa Payı Teslimi İle Müteahhidin Arsa Payı Karşılığı Arsa Sahibine Bağımsız Bölüm Teslimde Vergiyi Doğuran Olay 154
c. Arsa Karşılığı Yapılan Bağımsız Bölüm Teslimlerinin KDV Beyanında Gösterilmesi 156
3. Arsa ve Bağımsız Bölümlerin KDV Oranı 156
a. Müteahhide Teslim Edilen Arsa Payına İlişkin KDV Oranı 157
b. Müteahhit Tarafından Arsa Sahibine ve Diğer Alıcılara Konut Teslimlerine İlişkin KDV Oranı 157
aa. Konutlarda Net Alan Tespiti 166
c. Müteahhit Tarafından Arsa Sahibine ve Diğer Alıcılara İşyeri Teslimlerine İlişkin KDV Oranı 168
4. Örnek Emsal Bedel Hesaplaması 169
5. KDV Yönünden Özellikli Hususlar 178
a. İnşaat Tamamlanmadan Arsa Tapusunun Müteahhide Devri 178
b. Arsa Sahibinin Kurumlar Vergisi Mükellefi Olması Halinde Arsa Payı Devri ve Elde Edilen Bağımsız Bölümlerin Satışı Nedeniyle KDVK’nun 17/4–r Kapsamında İstisnadan Yararlanması 180
aa. Aktife Kayıtlı Arsanın Devri Halinde 180
bb. Arsa Karşılığı Alınan Bağımsız Bölümlerin Devri Halinde 182
c. Gayrimenkul Teslimlerinde Tapuda Gösterilen Bedele KDV’nin Dahil Olup Olmadığı 182
d. Prefabrik Yapılarda KDV Oranı 183
e. Tapu Sicilinde Kargir Ev veya Bahçeli Ev Vasfına Haiz Taşınmazın Satışında KDV Oranı 184
f. Konutla Birlikte Eklenti Mahiyetindeki Eşya Tesliminde KDV Oranı 185
g. İki Katlı ya da Dubleks Evlerin KDV Durumu 187
h. İkiz Evlerin KDV Durumu 187
ı. Devre Mülk ve Devre Tatil Satışlarında KDV Durumu 188
i. İnşaat Halindeki (Natamam) Konutların Satışında KDV 189
j. Bağımsız Bölüm Satışına Aracılık İşlemlerinde KDV 192
k. Konutların İşyeri Olarak Kullanılması Halinde KDV 193
l. Kat (Arsa) Karşılığı İnşaat Sözleşmesi Kapsamında Üretilen Bağımsız Bölümlerin KDVK’nun 13/1–i Kapsamında Yabancılara Satışı 195
aa. Arsa Sahibine Kalan Bağımsız Bölümlerin Yabancılara Satışı 195
bb. Müteahhide Kalan Bağımsız Bölümlerin Yabancılara Satışı 196
m. Satışlar Dolayısıyla Oluşması Muhtemel Kur ve Vade Farkları 197
aa. Müteahhitlerce Alınan Avanslar İçin Kur Farkı Hesaplanır mı? 198
bb. Müteahhitlerce Vadeli Satışlar Nedeniyle Oluşacak Alacaklar İçin Kur ve Vade Farkı Hesaplanması 200
n. Kooperatif Üyelerine Düzenlenecek Faturada Yer Alması Gereken Matrahın Tespiti 202
o. İmar Barışı İle Konuta Çevrilen Bağımsız Bölümler 202
ö. Üzerinde Yapı Bulunan Arsa Vasıflı Taşınmazın Satışında Uygulanması Gereken Kdv Oranı 203
p. Yapı Ruhsatı "Apart Otel" İken "Apart Ünite" Olarak Değiştirilen Gayrimenkullerin Satılması Durumunda Uygulanması Gereken Kdv Oranı 204
r. Yapı Ruhsatında Esaslı Değişikliğin KDV’ye Etkisi 205
Dördüncü Bölüm
HASILAT (GELİR) PAYLAŞIM MODELİNE GÖRE YAPILAN
ÖZEL İNŞAAT İŞLERİNİN HUKUKİ DURUMU VE VERGİSEL BOYUTU
I. HASILAT (GELİR) PAYLAŞIM MODELİ 209
A. Hasılat (Gelir) Paylaşım Modelinin Tanımı 210
B. Hasılat (Gelir) Paylaşım Modelinin Hukuki Statüsü 211
1. Hasılat (Gelir) Paylaşım Modelinin Hukukiliği Noktasında Yaşanan İhtilaflar 213
a. Hasılat (Gelir) Paylaşım Sözleşmesi Bir Adi Ortaklık Sözleşmesi midir? 213
b. Hasılat (Gelir) Paylaşım Sözleşmesi Bir Eser Sözleşmesi midir ? 215
c. Hasılat (Gelir) Paylaşım Sözleşmesi Bir Satış Sözleşmesi midir ? 216
C. Hasılat (Gelir) Paylaşım Modeli İle Kat (Arsa) Karşılığı İnşaat Modelinin Karşılaştırılması 216
D. Hasılat (Gelir) Paylaşım Modelinin İş Akışı ve Uygulama Süreci 218
II. HASILAT (GELİR) PAYLAŞIM MODELİNİN VERGİSEL BOYUTU 222
A. Arsa Sahibinin Vergilendirilmesi 223
1. Katma Değer Vergisi Kanunu Yönünden Değerlendirme 223
a. Arsa Devir İşleminin Ticari Organizasyon Oluşturması 224
b. Arsa Devir İşleminde Vergiyi Doğuran Olay 225
aa. Arsa Tapusunun Müteahhide Devredilmediği Durumlarda Vergiyi Doğuran Olay 226
aaa. Arsa İçin Vergiyi Doğuran Olay Alıcılara Yapılacak İlk Bağımsız Bölüm Tesliminde Mi Yoksa Her Bağımsız Bölüm Tesliminde Mi Ortaya Çıkacak? 227
bbb. Arsa Tapusunun İnşaatın Başlangıcında veya İnşaat Aşamasında Müteahhide Devredildiği Durumlarda Vergiyi Doğuran Olay 229
c. Arsa Payı Teslimi Açısından KDV Oranı 230
d. Arsa Sahibinin Kurumlar Vergisi Mükellefi Olması Halinde KDVK’nun 17/4–r Kapsamında İstisnadan Yararlanması 231
2. Gelir veya Kurumlar Vergisi Yönünden Değerlendirme 233
a. Kurum veya Ferdi İşletme Aktifine Dahil Arsanın Teslimi 234
aa. Arsanın Parçalar Halinde Teslimi Sonrası Oluşan Kazancın Tespiti 235
bb. Taşınmazların Hasılat (Gelir) Paylaşımı Karşılığı Devri Halinde Kazanç İstisnası 237
b. Aktife Dahil Olmayan Özel Mülke Konu Arsanın Teslimi 239
aa. Arsa Tesliminin Ticari Faaliyet Kapsamına Girme İhtimali 239
bb. Arsa Tesliminin Değer Artış Kazancı Kapsamına Girme İhtimali 240
B. Hasılat (Gelir) Paylaşım Modeline İlişkin Örnek Uygulama 244
Beşinci Bölüm
KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJELERİ KAPSAMINDA YAPILAN
İNŞAAT İŞLERİNİN HUKUKİ DURUMU VE VERGİSEL BOYUTU
I. KENTSEL DÖNÜŞÜM 255
II. KENTSEL DÖNÜŞÜM İÇİN BAŞVURU VE İŞLEM ADIMLARI 256
III. KENTSEL DÖNÜŞÜM KAPSAMINDAKİ İNŞAAT İŞLERİNİN VERGİSEL BOYUTU 257
A. İnşaat Uygulama Modellerine Göre Genel Vergileme Rejimleri 258
B. Kentsel Dönüşüm Uygulamalarında Vergisel Teşvikler 261
1. 6306 sayılı Kanun ile Getirilen Teşvikler ve Özellikli Hususlar 262
a. Tapu ve Kadastro Harcı 263
aa. Muafiyetin Hangi Tarihten İtibaren Kullanılması Gerektiğine Dair İdari Yaklaşım 265
bb. Muafiyetin Tarafları Açısından İdari Yaklaşım 265
cc. İdarenin Kentsel Dönüşüm Kapsamındaki Arsa veya Binanın İlk Maliklerce 3. Kişilere Satışında Muafiyet Uygulaması Açısından Yaklaşımı 266
dd. İdarenin Kentsel Dönüşüm Kapsamındaki Kat (Arsa) Karşılığı İnşaat İşlerine İlişkin Arsa Sahipleri İle Müteahhitler Arasında Yapılan İşlemlerde Uygulanması Gereken Muafiyete İlişkin Yaklaşımı 266
ee. İdarenin Kentsel Dönüşüm Kapsamındaki Kat (Arsa) Karşılığı İnşaat İşlerinde İnşa Edilen Bağımsız Bölümlerin 3. Kişilere Satışı İşlemlerinde Muafiyete İlişkin Yaklaşımı 267
ff. İdarenin Tapuda Yapılacak Cins tashihi, Tevhit ve İfraz İşlemlerinde Muafiyete İlişkin Yaklaşımı 269
gg. İdarenin Tapuda Yapılacak Arsa Vasıflı Taşınmaz Satış İşleminde Muafiyete İlişkin Yaklaşımı 271
b. Damga Vergisi 271
aa. İstisnanın Hangi Tarih İtibariyle Uygulanacağına Dair İdari Yaklaşım 272
bb. Uygulama Kapsamındaki Yapının veya Arsanın 3. Kişilere Satışında İstisna Uygulamasına İlişkin İdari Yaklaşım 272
cc. İdarenin Kentsel Dönüşüm Kapsamındaki Kat (Arsa) Karşılığı İnşaat İşlerine İlişkin Arsa Sahipleri İle Müteahhitler Arasında Yapılan İşlemlerde Uygulanması Gereken İstisnaya İlişkin Yaklaşımı: 272
dd. İdarenin Kentsel Dönüşüm Kapsamındaki Kat (Arsa) Karşılığı İnşaat İşlerinde İnşa Edilen Bağımsız Bölümlerin 3. Kişilere Satışı İşlemlerinde İstisnaya İlişkin Yaklaşımı: 273
ee. Kentsel Dönüşüm Kapsamındaki Yapının Taahhüt Karşılığı Anahtar Teslim Şeklinde Müteahhide Yaptırılması Halinde Düzenlenecek Kağıtlarda İstisnaya İlişkin Yaklaşım 273
ff. Taşeronlar İle Müteahhitler Arasında Yapılan Sözleşmelerde İstisnaya İlişkin İdari Yaklaşım 274
gg. Hasılat (Gelir) Paylaşım Modeline Göre Yürütülen İnşaat İşlerinde İstisnaya İlişkin İdari Yaklaşım 274
2. Katma Değer Vergisi Yönünden Sağlanan Teşvikler 275
a. Kentsel Dönüşüm Kapsamında İnşa Edilen Konutların Tesliminde İndirimli KDV Oranı Desteği 275
b. Riskli Yapılara Yönelik İnşaat Taahhüt Hizmetlerinde KDV Oranı Desteği 278
3. Kira Yardımı Desteği 279
Altıncı Bölüm
YABANCILARA KONUT VEYA İŞYERİ SATIŞI
I. YABANCILARA KONUT VEYA İŞYERİ SATIŞI 283
A. İstisna Kapsamına Giren Taşınmazlar 284
B. İstisna Kapsamına Giren Konut veya İşyerinin İlk Teslim Şartı 284
1. Kat (Arsa) Karşılığı İnşaat İşlerine İlişkin Değerlendirme 285
2. İstisna Hükmünün Yayımlandığı Tarihten Önce Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesi İle Alınan Bağımsız Bölümler 286
3. İnşa Edilip Bir Müddet Kiralanan Bağımsız Bölümlerin İstisna Kapsamında Satışı 286
4. Şirkete Natamam Vaziyette Sermaye Olarak Konulan Bağımsız Bölümlerin İstisna Kapsamında Satışı 287
C. İstisnadan Yararlanacak Alıcılar 288
D. İstisna Kapsamında Yapılan Satış Sırasında Müteahhitlerin Müşteriden Alması Gereken Belgeler 290
1. Türk Vatandaşlarından Alınması Gereken Belgeler 290
2. Yabancı Uyruklu Gerçek Kişilerden Alınması Gereken Belgeler 290
3. Dar Mükellef Kurumlardan Alınması Gereken Belgeler 291
E. Bedelin Türkiye’ye Getirilme Zamanı 291
1. Bedelin Bir Kısmı veya Tamamının Yurt İçi Banka Kredilerinden Karşılanması 292
2. Proje/Maketten/Topraktan Yapılan Satışlar 293
F. Bedelin Türkiye’ye Getirildiğinin Tevsiki 294
1. Bedelin Menkul Kıymet Olarak Türkiye’ye Getirilmesi 295
G. Döviz Cinsi Bedel İçin Kur Farkı Hesaplanıp Hesaplanmayacağı 295
1. Avans Mahiyetindeki Bedelin %50’si İçin Yapılması Gereken Kur Değerlemesi 296
2. En Geç Bir Yıl İçinde Tahsil Edilmesi Gereken Kalan Tutar İçin Kur Değerlemesi 296
H. Alıcılar Tarafından Konut veya İş Yerinin Üç Yıl İçerisinde Elden Çıkarılması Durumunda Yapılacak İşlemler ve Uygulanacak Müeyyideler 297
I. İstisnanın Usule Uygun Olarak Gerçekleşmemesi 298
İ. İstisnanın Beyanı 298
J. Yabancılara Yapılacak Bağımsız Bölüm Satışları Sonrası İade Sistemi 299
1. İade İçin Aranan Belgeler 301
2. Mahsuben İade 301
3. Nakden İade 301
Yedinci Bölüm
ÖZEL İNŞAAT İŞLERİNDE KDV TEVKİFATI
I. ÖZEL İNŞAAT İŞLERİNDE KDV TEVKİFATI 305
A. KDV Tevkifatına İlişkin Genel Hükümler 305
1. Sorumlu Sıfatıyla Beyan Edilerek Ödenen KDV’nin İndirimi 307
B. Özel İnşaat İşlerinde Yapılması Muhtemel Tevkifat Konuları 308
1. Yapı Denetim Hizmetleri 308
2. Temizlik, Çevre ve Bahçe Bakım Hizmetleri 309
3. Taşımacılık Hizmetleri 310
a. Yük Taşımacılığı Hizmetleri 310
b. Servis Taşımacılığı Hizmetleri 310
4. İş Gücü Temin Hizmetleri 311
5. Kule, Vinç ve İş Makinası vb. Temin Hizmetleri 312
6. Ticari Reklam Hizmetleri 313
7. Demir – Çelik Ürünlerinin Teslimleri 314
C. Özel İnşaat ve Arsa Karşılığı İnşaat İşlerinde Tevkifat Yapılmayacak Hizmetler 314
1. Yapım İşleri ile Bu İşlerle Birlikte İfa Edilen Mühendislik–Mimarlık ve Etüt–Proje Hizmetleri 314
2. Tevkifat Kapsamına Girmeyen Diğer Hizmetler 317
D. İsteğe Bağlı Tam Tevkifat Uygulaması 318
E. Tevkifat Uygulamasında Sınır ve Belge Düzeni 319
F. Müteahhitlerce 2 No.lu KDV Beyannamesinin Düzenlenmesi 320
G. Matrahta Değişiklik Nedeniyle Yapılması Gereken Düzeltme İşlemleri 322
H. Müteahhitlerce Fazla veya Yersiz Tevkif Edilen Vergilerin İadesi 324
İkinci Kısım
ÖZEL İNŞAAT İŞLERİNE İLİŞKİN
MUHASEBE UYGULAMALARI
Birinci Bölüm
ÖZEL İNŞAAT İŞLERİNDE MUHASEBE SİSTEMİ
I. ÖZEL İNŞAAT İŞLERİNDE MUHASEBE SİSTEMİ 327
A. Özel İnşaat İşlerinde Kullanılacak Maliyet Hesapları 327
1. Özel İnşaat İşlerinde Maliyet Hesapları 330
a. 150 – İlk Madde ve Malzeme Hesabı 330
aa. 150 – İlk Madde ve Malzeme Hesabının Maliyet Unsurları 331
bb. 150– İlk Madde ve Malzeme Hesabının İşleyişi 335
aaa. İlk Madde ve Malzeme İadesi, İskonto ve Ciro Primi 336
bbb. İlk Madde ve Malzemenin İşletmeden Çekilmesi 338
ccc. İlk Madde ve Malzemede Yaşanan Kayıplar 340
i. Zayi Olan Hammade (Değeri 0–TL olan mallar) 340
ii. Değeri Düşen Hammadde 343
iii. Fireler 346
iv. Çalınan Hammadde 347
iv. Stok Sayımları Sonucu Ortaya Çıkan Farklılıklar 349
ddd. Satın Alınan, İşletmeye Dahil Olan veya Kat (Arsa) Karşılığı Temin Edilen Yahut Hasılat (Gelir) Paylaşım Usulüne Göre Temin Edilen Arsanın İMM’ye Kaydı 350
i. Satın Alınan Arsa Üzerine İnşaat yapılması 351
ii. Satın Alınan Arsa Üzerinde Bulunan Binanın Yıkılması ve Yerine Yenisinin Yapılması 354
iii. İşletmeye Dahil Arsanın Üzerine İnşaat Yapılması 356
iv. İşletmeye Dahil Binanın Yıkılarak Arsa Üzerine İnşaat Yapılması 356
v. Kat (Arsa) Karşılığı Temin Edilen Arsanın Kaydı: 357
vi. Hasılat (Gelir) Paylaşımı Karşılığı Temin Edilen Arsanın Kaydı: 362
eee. Hurda İlk Madde Malzeme Satışı 363
cc. 710 – Direk İlk Madde ve Malzeme Hesabının İşleyişi 364
aaa. Üretime Sevk Edilen Malzemelerin İnşaat Maliyetine Aktarılması 365
bbb. Kullanılmayan Malzemelerin Stoklara Alınması 366
ccc. 710–DİMM Hesabının 711–DİMM Yansıtma Hesabıyla Maliyete Yüklenmesi 366
b. 710 – Direk İşçilik Giderleri Hesabı 367
aa. İşçilik Giderleri Muhasebe Kaydı 367
bb. SGK Primlerinin Giderleştirilmesi 369
cc. 720–DİG Hesabının 721–DİG Yansıtma Hesabıyla Maliyete Yüklenmesi 371
c. 730 – Genel Üretim Giderleri Hesabı 371
aa. Genel Üretim Giderlerinin Dağıtımı 372
bb. Genel Üretim Giderlerine İlişkin Örnek Uygulamalar 373
cc. 730–GÜG Hesabının 731–GÜG Yansıtma Hesabıyla Maliyete Yüklenmesi 374
d. 151 – Yarı Mamul Üretim Hesabı 374
e. 152 – Mamuller Hesabı 376
f. 620 – Satılan Mamuller Maliyeti Hesabı (–) 376
g. Maliyet Hesaplarının Akış Şeması 377
İkinci Bölüm
ÖZEL İNŞAAT İŞLERİNDE ÖZELLİKLİ
MUHASEBE UYGULAMALARI
I. ÖZEL VE KAT (ARSA) KARŞILIĞI İNŞAAT İŞLERİNDE ÖZELLİKLİ MUHASEBE UYGULAMALARI 379
A. Yapı Denetim Firmaları Tarafından Düzenlenen Faturalardan KDV Tevkifatı Yapılması 379
B. İş Makinaları Kiralama Faturalardan KDV Tevkifatı Yapılması 381
C. Taşeronların Özel Vergileme Rejimine Tabi Olması Halinde Yapılması Gereken Gelir/Kurum Stopaj Kaydı 382
D. İşletmeden Çekilen Bağımsız Bölümlere İlişkin Emsal Bedel Tespiti ve İnceleme Neticesinde Yapılması Muhtemel Tarhiyatlara İlişkin Kayıtlar 383
E. Verilen Sipariş Avanslarının Makbuz Mukabili Yapılıp Yapılmaması 391
F. Alınan Avanslar ve Gelecek Aylar ve Yıllara Ait Gelirler 391
Üçüncü Bölüm
İNŞAAT MALİYETİNİN HESAPLANMASI VE
MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
I. İNŞA EDİLEN BAĞIMSIZ BÖLÜMLER İÇİN ÖRNEK MALİYET HESABI VE MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 393
A. Müteahhidin Kendi Arsası Üzerine Yaptığı İnşaatlar (Yap–Sat) İçin Kazanç Hesabı ve Muhasebeleştirilmesi 393
B. Kat Karşılığı Temin Edilen Arsalar Üzerine Yapılan İnşaatlar İçin Kazanç Hesabı ve Muhasebeleştirilmesi 400
C. Hasılat (Gelir) Paylaşım Modeli İle Temin Edilen Arsalar Üzerine Yapılan İnşaatlar İçin Kazanç Hesabı ve Muhasebeleştirilmesi 408
Üçüncü Kısım
ÖZEL İNŞAAT İŞLERİNE İLİŞKİN
İNDİRİMLİ ORAN KDV İADE SİSTEMİ
I. ÖZEL İNŞAAT İŞLERİNDE İNDİRİMLİ ORANA TABİ KONUT TESLİMLERİ NEDENİYLE İADE 419
A. İndirimli Orana Tabi Konut Teslimlerinde İade Uygulaması 421
1. İade Türleri 422
a. Yılı İçinde Mahsuben ve Nakden İade 422
aa. Mahsubu Talep Edilebilecek Borçlar 422
bb. Yılı İçerisindeki Mahsup Taleplerinin Yerine Getirilmesi 425
cc. Vergi İnceleme Raporuna Göre Mahsuben İade 427
dd. Yılı İçinde Nakden İade İşlemi 427
b. Yılı İçinde İade Edilmeyen Vergilerin İadesi 428
2. İade Hesabına Dahil Edilebilecek Yüklenilen KDV’nin Hesaplanması 430
a. Stoklarda Yer Alan Mallar 432
b. Amortismana Tabi İktisadi Kıymetler 432
c. Sonradan Düzenlenen veya Temin Edilen Belgeler 433
d. Stok Affı İle Yüklenilen KDV 433
e. Yüklenim Hesabı Yaparken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 434
3. İade Tutarının Hesaplanması 435
a. Yılı İçinde Talep Edilen Mahsuben ve Nakden İade Tutarlarının Hesaplanması 435
b. İzleyen Yıl İçerisinde Talep Edilen Nakden/Mahsuben İade Tutarlarının Hesaplanması 437
c. Örnek İndirimli Oran İade Hesaplaması 438
4. İade Uygulamasına İlişkin Diğer Hususlar 443
a. Süresinden Sonra İade Talebinde Bulunulması 443
b. Özel Hesap Dönemi Tayin Edilen Mükelleflerin İade Talepleri 444
c. Önceki Yıllara Ait İade Edilmeyen Alt Sınır Tutarları 444
d. İndirimli Orana Tabi Konut Teslimlerine İlişkin İade Talep Süresi 444
e. YMM KDV İadesi Tasdik Raporuna Dayalı İadeler 445
aa. Genel İade Sistemi 445
bb. KDV İadesi Ön Kontrol Raporuna Dayalı İade Uygulaması 446
f. Teminat Karşılığı İade 447
aa. Teminat Türleri 448
bb. Teminat Miktarları 448
cc. Teminat Mektuplarının İadesi 448
dd. Teminat Mektuplarının Teyidi 449
ee. Artırımlı Teminat Uygulaması 449
g. Vergi İnceleme Raporu ile İade 450
II. İNDİRİMLİ ORAN İADE BAŞVURU SÜRECİ BEYAN VE LİSTELERİN OLUŞTURULMASI 451
A. İade Taleplerinin Beyannamede Gösterilmesi 451
1. Yılı İçinde İade Taleplerinin Beyannamede Gösterilmesi 451
2. Yıllık İade Taleplerinin Beyannamede Gösterilmesi 451
3. Yılı İçerisinde Mahsup Edilemeyen Tutarların Beyannamede Gösterilmesi 452
B. İade Talebinde Aranan Belgeler 453
1. İade Talep Dilekçesi 455
2. Listelerin Oluşturulması 456
a. İndirilecek KDV Listesi 459
b. Yüklenilen KDV Listesi 464
c. KDV Hesaplama Tablosu 470
d. İndirimli Oran Hesaplama Tablosu 472
e. Satış Faturaları Listesi 474
III. İNDİRİMLİ ORAN KONUT TESLİMLERİNE İLİŞKİN ÖZELLİKLİ HUSUSLAR 479
A. Kat (Arsa) Karşılığı İnşaat İşlerinde Arsa Nedeniyle Yüklenilen KDV’nin İadesi 479
B. Mükellefiyetin Terk’i Sonrasında İade 479
C. İade Talebi İçin Fiili Teslim Şartı 479
D. Stokta Kalan Konutların Müteahhide Yahut Ortaklarına Devri 480
E. Ortak Alanlarla İlgili İade Sorunu 483
F. İmar Barışı İle Konuta Çevrilen Bağımsız Bölümler 486
G. Yüklenilen KDV Tutarına Maliyetlere ve Karlılığa Yönelik İdarece Yapılan Araştırmalar 486
H. Düzeltme Beyannamesi ile İade Miktarının Artırılması 488
Kaynakça 489
Kavram Dizini 491
Özgeçmiş 494 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
