İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
1. İHRACATLA İLGİLİ TANIMLAR 17
1.1. İHRACATIN TANIMI 17
1.1.1. İhracat Yönetmeliğine Göre Tanımı 17
1.1.2. 4458 Sayılı Gümrük Kanunu’na Göre Tanımı 18
1.2. İHRACATÇININ TANIMI 18
1.3. GÜMRÜK BEYANNAMESİ 18
1.4. FİİLİ İHRACAT 20
1.5. İHRAÇ KAYITLI SATIŞ 21
1.5.1. İhraç Kaydıyla Mal Teslim Alan İhracatçılar Bakımından 21
1.5.2. İhraç Kaydıyla Mal Teslim Edenler Bakımından 21
1.5.3. İhraç kayıtlı Teslim’in Şartları 22
1.6. İNTAÇ TARİHİ VE ÖNEMİ 24
1.7. UYGULAMADA KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM YOLLARI 26
2. İHRACAT MUHASEBESİNDE KARŞILAŞILAN İNGİLİZCE TERİMLER 29
3. DIŞ TİCARET MEVZUATI HÜKÜMLERİNE GÖRE İHRACAT ŞEKİLLERİ 33
3.1. ÖN İZNE BAĞLI İHRACAT 33
3.2. KAYDA BAĞLI İHRACAT 33
3.3. KREDİLİ İHRACAT 34
3.4. KONSİNYE İHRACAT 34
3.5. YURT DIŞI FUAR VE SERGİLERE KATILIM VE İHRACAT 35
3.6. İTHAL EDİLMİŞ MALIN İHRACI 36
3.7. SERBEST BÖLGELERE YAPILACAK İHRACAT 36
3.8. DİĞER İHRACAT ŞEKİLLERİ VE TRANSİT TİCARET 37
4. KAMBİYO MEVZUATI HÜKÜMLERİNE GÖRE İHRACAT ÇEŞİTLERİ 39
4.1. ÖDEME ŞEKİLLERİNE GÖRE İHRACAT TÜRLERİ 39
4.1.1. Peşin Ödeme (Cash Payment/Advance Payment/Prepayment/Cash Before Delivery) 39
4.1.2. Akreditifli Ödeme (Letter of Credit) 39
4.1.3. Vesaik Mukabili Ödeme (Cash Against Documents/Documentary Collections) 41
4.1.4. Mal Mukabili Ödeme (Cash Against Goods) 41
4.2. DÖVİZ TRANSFERLERİ YAPILIP YAPILMAMASINA GÖRE İHRACAT TÜRLERİ 42
4.2.1. Bedelli İhracat 42
4.2.2. Bedelsiz İhracat 42
5. GÜMRÜK BEYANNAMESİ İŞLEMLERİ 43
5.1. GÜMRÜK BEYANNAMESİNDE BULUNMASI GEREKEN BİLGİLER 45
5.2. İHRACATTA DİJİTAL GÜMRÜK UYGULAMASI 47
5.3. İHRACAT BEYANNAMESİ ÖRNEĞİ 48
6. İHRACI ÖN İZNE BAĞLI VE YASAK OLAN MALLAR 59
6.1. İHRACI ÖN İZNE BAĞLI MALLAR LİSTESİ 59
6.2. İHRACI YASAK MALLAR LİSTESİ 62
7. İHRACATTA KULLANILAN ULUSLARARASI DOKÜMANLAR 65
7.1. FATURA (INVOICE) 65
7.2. MENŞE ŞAHADETNAMESİ (CERTIFICATE OF ORIGIN) 71
7.3. TEDARİKÇİ BEYANI (SUPPLIERS' DECLARATION) 75
7.4. EUR–MED DOLAŞIM SERTİFİKASI (EUR–MED MOVEMENT CERTIFICATE) 76
7.5. FORM A MENŞE BELGESİ 76
7.6. ÇEKİ LİSTESİ (WEIGHT NOTE)–PACKING LIST (PACKING LIST) 77
7.7. KONŞİMENTO, TAŞIMA BELGELERİ (BILL OF LADING, TRANSPORT DOCUMENTS) 78
7.8. DİĞER BELGELER 84
7.9. MESLEK KURULUŞLARINCA TASDİK EDİLEN BELGELER 95
8. İHRACAT İŞLEMLERİNDE YAPILAN MASRAFLAR 97
8.1. İHRACATÇILAR BİRLİĞİ ÖDEMELERİ 97
8.2. NİSPİ AİDAT 97
8.3. GÜMRÜK BEYANNAMESİ ÜCRETİ 98
8.4. TİCARET ODASINA YAPILAN ÖDEMELER 99
8.5. GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİ ÖDEMELERİ 100
8.6. NAVLUN ÖDEMESİ 102
8.7. MESAİ ÜCRETİ 103
8.8. ARDİYE ÖDEMESİ 103
8.9. DEMURAJ ÖDEMESİ 106
8.10. TERMİNAL VE DİĞER HİZMETLER ÜCRETİ 107
9. DİĞER HÜKÜMLER 109
9.1. GÜMRÜK BEYANNAMESİNİN İPTALİ 109
9.2. ALICISI TARAFINDAN KABUL EDİLMEYEN MALLAR 110
9.3. ALICISINA TESLİM EDİLEMEYEN MALLAR VE MALLARIN TERK EDİLMESİ 111
9.4. GÜMRÜK İDARELERİNCE YAPILACAK İŞLEMLER 111
9.5. SAİR DURUMLAR 112
10. İHRACATTA TESLİM ŞEKİLLERİ 113
10.1. TİCARİ İŞLETMEDE TESLİM /EX WORKS (EXW) 113
10.2. TAŞIYICIYA TESLİM / FREE CARRIER (FCA) 114
10.3. GEMİ DOĞRULTUSUNDA TESLİM / FREE ALONGSIDE SHIP (FAS) 114
10.4. GEMİ BORDASINDA TESLİM / FREE ON BOARD (FOB) 114
10.5. MAL BEDELİ VEYA NAVLUN / COST AND FREIGHT (CFR) 115
10.6. MAL BEDELİ, SİGORTA, NAVLUN / COST, INSURANCE AND FREIGHT (CIF) 115
10.7. TAŞIMA ÜCRETİ ÖDENMİŞ OLARAK TESLİM / CARRIAGE PAID TO (CPT) 115
10.8. TAŞIMA ÜCRETİ, SİGORTA ÖDENMİŞ OLARAK TESLİM / CARRIAGE AND INSURANCE PAID TO (CIP) 115
11. İHRACAT FATURASININ KESİLMESİ 117
11.1. DİREK İHRACAT FATURASI NASIL KESİLİR? 117
11.2. İHRAÇ KAYITLI SATIŞ FATURASININ KESİLMESİ 126
11.3. ÖZEL FATURANIN KESİLMESİ 129
11.4. SERBEST BÖLGELERE SATIŞ FATURASININ KESİLMESİ 133
11.5. PRATİK BİLGİLER 135
12. İHRACAT FATURALARININ VE TAHSİLATIN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 137
12.1. DİREK İHRACAT FATURALARININ VE TAHSİLATIN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 137
12.2. İHRAÇ KAYITLI SATIŞ FATURALARININ MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 147
12.3. İHRACAT HARCAMALARININ MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 148
12.4. ÖZEL FATURALARININ MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 149
12.5. SERBEST BÖLGELERE SATIŞ FATURALARININ MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 150
13. İHRACATTA KUR FARKLARININ MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 151
13.1. İHRACAT İŞLEMİNİN GERÇEKLEŞMESİ VE MUHASEBE KAYDI 151
13.2. İHRACAT İŞLEMİNE AİT ALACAĞIN AYNI DÖNEM İÇİNDE TAHSİL EDİLMESİ VE MUHASEBE KAYDI 152
13.3. İHRACAT İŞLEMİNE AİT ALACAĞIN YIL SONU İTİBARİ İLE TAHSİL EDİLEMEMİŞ OLMASI VE MUHASEBE KAYDI 153
13.4. İHRACAT İŞLEMİNE AİT ALACAĞIN SONRAKİ DÖNEM TAHSİL EDİLMESİ VE MUHASEBE KAYDI 154
14. İHRAÇ KAYITLI TESLİMLERDE KUR FARKI İŞLEMLERİ 157
14.1. MAL ALIŞ VE SATIŞINA İLİŞKİN İMALATÇI VE İHRACATÇI MUHASEBE KAYITLARI 158
14.2. KUR FARKINA İLİŞKİN İMALATÇI VE İHRACATÇI MUHASEBE KAYITLARI 159
15. DİREKT İHRACAT MI, İHRAÇ KAYITLI SATIŞLAR MI DAHA AVANTAJLI? 165
15.1. KDV YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME 165
15.2. KURUMLAR VERGİSİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME 168
16. İHRACATTA GÖTÜRÜ GİDER UYGULAMASI 169
16.1. GÖTÜRÜ GİDER UYGULAMASINDAN KİMLER YARARLANABİLİR? 170
16.2. GÖTÜRÜ GİDER KAYDI BELGELİ GİDER KAYDINA ENGEL MİDİR? 170
16.3. GÖTÜRÜ GİDER OLARAK DİKKATE ALINABİLECEK AZAMİ TUTAR NE KADARDIR? 171
16.4. GÖTÜRÜ GİDER UYGULAMASINDA DİKKATE ALINACAK İHRACAT HASILATI NEDİR? 171
16.5. GÖTÜRÜ OLARAK HESAPLANAN GİDERLER NASIL MUHASEBELEŞTİRİLİR? 171
17. YÜKLENİLEN KDV’NİN HESAPLANMASI 173
17.1. HAMMADDE VE AMBALAJ MALZEMELERİ 173
17.2. GENEL ÜRETİM GİDERLERİNDEN PAY VERİLMESİ 174
17.3. YÜKLENİLEN KDV ÖRNEĞİ 175
17.4. YÜKLENİLEN KDV FORMATI VE HAZIRLANMASI 176
17.5. TİCARİ MAL İHRACATLARINDA YÜKLENİLEN KDV 177
17.6. PRATİK BİLGİLER 177
18. KDV TAHAKKUKLARININ MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 179
18.1. DİREK İHRACAT KDV TAHAKKUKLARININ MUHASEBELEŞMESİ 179
18.2. İHRAÇ KAYITLI KDV TAHAKKUKLARININ MUHASEBELEŞMESİ 181
18.3. TİCARİ MAL İHRACATLARINDA KDV TAHAKKUKUNUN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 182
19. KDV BEYANNAME ÖRNEKLERİ 185
19.1. DİREK İHRACAT BEYANNAME ÖRNEKLERİ 185
19.2. İHRAÇ KAYITLI SATIŞ BEYANNAME ÖRNEKLERİ 191
19.3. İHRACAT VE İHRAÇ KAYITLI KARMA ÖRNEKLER 194
20. İHRACAT BEDELLERİNİN TAHSİLİ VE KAMBİYO TAAHHÜTLERİNİN KAPATILMASI 201
20.1. İHRACAT BEDELLERİNİN YURDA GETİRİLMESİ 201
20.2. ÖZELLİĞİ OLAN İHRACAT 202
20.3. KREDİLİ VEYA KİRALAMA YOLUYLA YAPILAN İHRACAT 203
20.4. İHRACATÇILARIN SORUMLULUĞU 203
20.5. EK SÜRE VE MÜCBİR SEBEP HALLERİ 204
20.6. TERKİN EDİLEBİLECEK TUTARLAR 205
20.7. İHRACAT BEDELİNDEN İNDİRİMLER 206
20.8. HESAP KAPATMA VE İHBAR 207
21. İHRACATTA TAHSİL SÜRELERİ 209
22. SÜRESİNDE GELMEYEN İHRACAT BEDELLERİNİN DURUMU 211
22.1. İDARİ PARA CEZASI 211
22.2. İHRACAT BEDELİNİN SÜRESİ İÇİNDE YURDA GETİRİLMEMESİ DURUMUNDA İDARE TARAFINDAN GÖNDERİLEN YAZI ÖRNEĞİ 211
22.3. EK SÜRE VERİLMESİ DURUMLARI 213
22.4. İHRACAT BEDELİ KABUL BELGESİ 215
23. KDV İADE VE MAHSUP İŞLEMLERİ 217
23.1. GENEL ESASLAR 218
23.1.1. Mahsup Yoluyla İade 218
23.1.2. Maliye Bakanlığınca Belirlenen Sınırı Aşmayan Nakden İadeler 226
23.1.3. Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporuna Dayalı Nakden İadeler 227
23.1.4. Kamuya Ait Kuruluşlara İade 228
23.1.5. Teminat Karşılığı İade 229
23.1.6. Vergi İnceleme Raporu ile İade 233
23.2. ÖZEL ESASLAR 233
23.2.1. Kapsam ve Tanımlar 234
23.2.2. Kendileri Hakkında Olumsuz Rapor veya Tespit Bulunanlar 237
23.2.2.1. Haklarında SMİYB Düzenleme Raporu Bulunanlar 237
23.2.2.1.1. İade Taleplerinde Yapılacak İşlem 237
23.2.2.1.2. Genel Esaslara Dönüş 238
23.2.2.1.3. Haklarında. SMİYB Düzenleme Raporu Bulunan Mükelleflerin Ortakları veya Bu Mükelleflerin Kurdukları veya Ortak Oldukları Şirketlerin İade Talepleri 239
23.2.2.2. Haklarında SMİYB Kullanma Raporu Bulunanlar 240
23.2.2.2.1. İade Taleplerinde Yapılacak İşlem 240
23.2.2.2.2. Genel Esaslara Dönüş 240
23.2.2.2.3. Haklarında SMİYB Kullanma Raporu Bulunan Mükelleflerin Ortakları veya Bu Mükelleflerin Kurdukları veya Ortak Oldukları Şirketlerin İade Talepleri 241
23.2.2.3. Haklarında Olumsuz Tespit Bulunanlar 241
23.2.2.3.1. SMİYB Düzenlediği Konusunda Tespit Bulunanlar 241
23.2.2.3.2. SMİYB Kullandığı Konusunda Tespit Bulunanlar 241
23.2.2.3.3. Adreslerinde Bulunmadıkları, Defter ve Belgelerini İbraz Etmedikleri veya Beyanname Vermedikleri Konusunda Tespit Bulunanlar 242
23.2.2.3.4. İşletme Kapasitesi ile İş Hacmi Arasında Açık Nispetsizlik Tespit Edilenler 242
23.2.2.4. Doğrudan Mal veya Hizmet Temin Ettikleri Mükellefler Hakkında Olumsuz Rapor veya Tespit Bulunanlar 242
23.2.2.5. Doğrudan Mal veya Hizmet Temin Ettikleri Safhadan Önceki Safhalarda Yer Alanlar Hakkında Olumsuz Rapor veya Tespit Bulunanlar 244
23.2.2.5.1. Doğrudan Mal veya Hizmet Temin Ettikleri Safhadan Önceki Safhalarda Yer Alanlar Hakkında Olumsuz Rapor Bulunanların İade Talebi 244
23.2.2.5.2. Doğrudan Mal veya Hizmet Temin Ettikleri Safhadan Önceki Safhalarda Yer Alanlar Hakkında Olumsuz Tespit Bulunanların İade Talebi 245
23.2.2.6. İhtiyati Tahakkuk ve İhtiyati Haciz Uygulanan Mükellefler 246
23.3. MÜTESELSİL SORUMLULUK 246
23.3.1. Kapsam 246
23.3.1.1. İşleme Doğrudan Taraf Olanlar 247
23.3.1.2. İşleme Doğrudan Taraf Olmayanlar 248
23.3.2. Uygulama 249
23.4. İNTERNET VERGİ DAİRESİNDEN KDV İADESİ TALEBİ GİRİŞİ 251
24. MAHSUP TALEBİNDE ARANILAN BELGELER 257
24.1. GÜMRÜK BEYANNAMESİ 258
24.2. İHRAÇ KAYITLI SATIŞ, İHRACAT FATURALARININ FOTOKOPİSİ VE LİSTESİ 258
24.3. İNDİRİLECEK KDV LİSTESİ 259
24.4. MAHSUP DİLEKÇESİ 260
25. ÖRNEKLERLE KDV MAHSUPLARI 261
25.1. İTHALDE ALINAN VERGİLERE MAHSUP ÖRNEKLERİ 261
25.2. SGK PRİM BORÇLARIN MAHSUP ÖRNEKLERİ 262
25.3. KENDİLERİNİN DİĞER VERGİ BORÇLARINA MAHSUBU 262
25.4. DİĞER VERGİ DAİRELERİNE OLAN VERGİ BORÇLARINA MAHSUBU 264
26. KDV MAHSUPLARININ MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 265
26.1. KDV MAHSUPLARININ MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 265
26.2. VERGİ DAİRELERİNİN MAHSUPLARI SÜRESİNDE YAPMAMASI DURUMU 268
27. TİCARİ MALLARIN KDV’Lİ ALINIP SATILMASI VE KDV İADESİNİN ALINMASI 269
27.1. KDV TAHAKKUKUNUN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 270
27.2. KDV İADESİ TALEBİ GİRİŞİ 274
28. İHRACAT MUHASEBESİ MONOGRAFİLERİ 277
28.1. MONOGRAFİ 1 277
28.1.1. Faturanın Kesilmesi 277
28.1.2. Faturanın Muhasebeleştirilmesi 278
28.1.3. İhracat Masraflarının Muhasebeleştirilmesi 278
28.1.4. Yüklenilen KDV Hesaplanması ve Listesi 279
28.1.5. İndirilecek KDV Listesi 280
28.1.6. Satış Faturaları Listesi 280
28.1.7. Gümrük Çıkış Beyannamesi Listesi 281
28.1.8. KDV Tahakkukunun Muhasebeleştirilmesi 281
28.1.9. KDV Beyannamesinin Hazırlanması 282
28.1.10. Tahsil Edilen İhracat Bedelinin Muhasebeleşmesi 284
28.2. MONOGRAFİ 2 284
28.2.1. Faturanın Kesilmesi 284
28.2.2. Faturanın Muhasebeleştirilmesi 285
28.2.3. İhracat Masraflarının Muhasebeleşmesi 286
28.2.4. Yüklenilen KDV Hesaplanması ve Listesi 287
28.2.5. İndirilecek KDV Listesi 288
28.2.6. Satış Faturaları Listesi 288
28.2.7. Gümrük Çıkış Beyannamesi Listesi 289
28.2.8. KDV Tahakkukunun Muhasebeleştirilmesi 289
28.2.9. KDV Beyannamesinin Hazırlanması 290
28.2.10. Tahsil Edilen İhracat Bedelinin Muhasebeleşmesi 292
29. İHRACATTA KULLANILAN HESAPLAR 295
29.1. KASA HESABI (100) 295
29.2. ALINAN ÇEKLER (101) 296
29.3. BANKALAR (102) 297
29.4. ALICILAR (120) 298
29.5. ALACAK SENETLERİ (121) 300
29.6. DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR (136) 300
29.7. TİCARİ MALLAR (153) 301
29.8. İNDİRİLECEK KDV (191) 302
29.9. DİĞER KDV (192) 302
29.10. GELECEK AYLARA AİT GELİRLER (380) 303
29.11. YURTDIŞI SATIŞLAR (601) 304
30. KDV İADESİ İÇİN ÖRNEK DİLEKÇE VE FORMLAR 305
30.1. YÜKLENİLEN KDV LİSTESİ 305
30.2. İNDİRİLECEK KDV LİSTESİ 305
30.3. SATIŞ FATURALARI LİSTESİ 306
30.4. İHRAÇ KAYITLI SATIŞ FATURASI LİSTESİ 306
30.5. İADESİ TALEP EDİLEN KDV HESAPLAMA TABLOSU 307
30.6. GÜMRÜK ÇIKIŞ BEYANNAMELERİ LİSTESİ 307
30.7. KAPASİTE RAPORLARI LİSTESİ (TOBB) 307
30.8. DÖVİZ ALIM BELGESİ TALİMAT ÖRNEĞİ 308
30.9. KESİN TEMİNAT MEKTUBU ÖRNEĞİ 309
31. İHRACATTA DEVLET DESTEKLERİ 311
31.1. ULUSLARARASI REKABETÇİLİĞİN GELİŞTİRİLMESİ DESTEĞİ (UR–GE DESTEĞİ) 313
31.2. PAZARA GİRİŞ BELGELERİ DESTEĞİ 314
31.3. YURTDIŞI PAZAR ARAŞTIRMASI DESTEĞİ 315
31.4. RAPOR DESTEĞİ 316
31.5. YURT DIŞI ŞİRKET ALIMI DESTEĞİ 317
31.6. SEKTÖREL TİCARET HEYETLERİ DESTEĞİ 318
31.7. SEKTÖREL ALIM HEYETLERİ DESTEĞİ 319
31.8. E–TİCARET SİTELERİNE ÜYELİK DESTEĞİ 321
31.9. İLERİ TEKNOLOJİYE SAHİP YURTDIŞINDA YERLEŞİK ŞİRKET ALIMI DESTEĞİ 321
31.10. KÜRESEL TEDARİK ZİNCİRİ YETKİNLİK PROJELERİNİN DESTEKLENMESİ (KTZ DESTEĞİ) 322
31.11. YURT DIŞI BİRİM, MARKA TESCİL TANITIM DESTEĞİ 324
31.12. TÜRKİYE TİCARET MERKEZLERİ DESTEĞİ 327
31.13. İHRACAT KREDİ SİGORTA PROGRAMI DESTEĞİ 327
31.14. ALICI KREDİSİ DESTEĞİ 328
31.15. YURT DIŞI FUAR DESTEKLERİ 329
31.16. YURT İÇİ FUAR DESTEKLERİ 331
31.17. TASARIM DESTEĞİ 331
31.18. TÜRK ÜRÜNLERİNİN YURTDIŞINDA MARKALAŞMASI, TÜRK MALI İMAJININ YERLEŞTİRİLMESİ VE TURQUALITY® DESTEĞİ 334
31.19. TARIMSAL ÜRÜNLERDE İHRACAT İADESİ YARDIMLARI 336
31.20. ALIM HEYETLERİ 337
31.21. GENEL TİCARET HEYETLERİ 338
31.22. MAL İHRACATÇILARINA HUSUSİ DAMGALI PASAPORT VERİLMESİ 339
31.23. KOLAY DESTEK 340
Kaynakça 341
Kavramlar Dizini 342
Yazarların Özgeçmişleri 344 |