|
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ 13
BİRİNCİ BÖLÜM
OLAĞANÜSTÜ HÂL KAVRAMI GENEL ÇERÇEVE
I. TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN ANLAMSAL BOYUTU 17
A. Düzenleme, Sınırlama, Askıya Alma ve Durdurma Kavramları 18
1. Düzenleme 19
2. Sınırlama 19
3. Askıya Alma/Durdurma 21
II. OLAĞANÜSTÜ YÖNETİM USULLERİ 22
A. Olağanüstü Hâl 24
B. Sıkıyönetim 26
C. Savaş ve Seferberlik 27
III. OLAĞANÜSTÜ HÂLİN TARİHİ TEMELLERİ 29
A. Roma Cumhuriyeti Dönemi’nde Olağanüstü Hâl 29
B. Orta Çağ’da Olağanüstü Hâl 31
C. Orta Çağ Sonrası Dönem’de Olağanüstü Hâl 32
IV. OLAĞANÜSTÜ HÂLİN TEORİK TEMELLERİ 35
A. Zaruret Hâli Teorisi 35
B. Siyasi Teori 36
C. Meşru Müdafaa Teorisi 38
D. Anayasa Geleneği Teorisi 38
E. Günümüz Olağanüstü Hâl Modelleri 39
1. Anayasal Model 39
2. Yasama Modeli 39
3. Hukuk Dışı Önlemler Modeli 40
V. OLAĞANÜSTÜ HÂLİN ANAYASALARDA DÜZENLENMESİ 41
VI. GENEL OLARAK OLAĞANÜSTÜ HÂLİN HUKUKA UYGUNLUK ŞARTLARI 44
A. Kanunilik Şartı 45
B. İlan ve Bildirim Şartı 46
C. Sebebe Bağlılık Şartı 47
1. Siyasi Bunalım 48
2. Ekonomik Bunalım 48
3. Doğal Afetler ve Mücbir Sebepler 49
D. Yetki Şartı 51
E. Süre ve Yer Bakımından Sınırlı Olma 52
VII. OLAĞANÜSTÜ HÂLİN HUKUK DÜZENİNE ETKİLERİ 55
A. Yürütme Organının Genişleyen Yetkileri 55
B. Yasama Usulündeki Değişiklikler 56
C. Hak ve Özgürlüklerin Sınırlanması 56
D. Olağanüstü Hâlin Sözleşme ve Borçlara Etkisi 58
VIII. ULUSLARARASI İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMELERİNDE OLAĞANÜSTÜ HÂL 58
A. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 59
B. Medeni ve Siyasal Haklar Sözleşmesi 60
C. Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi 62
D. Arap Şartı 64
İKİNCİ BÖLÜM
AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ’NİN 15. MADDESİ KAPSAMINDA OLAĞANÜSTÜ HÂL VE SINIRLAMALAR
I. AİHS GENEL ÇERÇEVE 67
II. SÖZLEŞME’NİN 15. MADDESİ KAPSAMINDA ASKIYA ALMA VE SINIRLAMA REJİMİ 69
A. Olağanüstü Hâllerde Yükümlülükleri Askıya Alma 71
B. Sınırlama ve Askıya Almaya İlişkin Maddi Yükümlülükler 72
1. Genel Tehlikenin Varlığı 72
2. Durumun Kesinlikle Gerektirdiği Ölçü 79
3. Uluslararası Hukuktan Doğan Yükümlülüklere Ters Düşmeme 87
C. Sınırlama ve Askıya Almaya İlişkin Usuli Yükümlülükler 90
1. İlan ve Bildirim 90
2. İç Hukuk Yollarının Tüketilmiş Olması 95
D. Takdir Marjı 95
E. Dokunulmaz Haklar 98
F. Çekince Koyma 100
III. TÜRK ANAYASA TARİHİNDE OLAĞANÜSTÜ HÂL VE SINIRLAMA REJİMİ 101
A. Osmanlı İmparatorluğu Dönemi, Kanun–i Esasi ve Olağanüstü Hâle İlişkin Düzenlemeler 102
B. Türkiye Cumhuriyeti Dönemi Anayasaları ve Olağanüstü Hâle İlişkin Hükümler 105
1. 1921 Tarihli Teşkilat–ı Esasiye Kanunu 105
2. 1924 Anayasası ve Olağanüstü Yönetim Usulleri 106
3. 1961 Anayasası ve Olağanüstü Yönetim Usulleri 109
4. 1982 Anayasası ve Olağanüstü Hâl 112
a. 2017 Anayasa Değişiklikleri Öncesi Olağanüstü Hâl Düzenlemeleri 113
(1) Olağanüstü Hâl İlanı Kararının Hukuki Sonuçları 118
(2) Olağanüstü Hâl İlanı Kararının Yargısal Denetimi 119
b. 2017 Anayasa Değişiklikleri Sonrası Olağanüstü Hâl Düzenlemeleri 122
5. 1982 Anayasasının Olağanüstü Hâl Döneminde Öngördüğü Sınırlama ve Askıya Alma Rejimi 125
a. Olağanüstü Hâle İlişkin Bir Yasama Tasarrufu: 2935 Sayılı Olağanüstü Hal Kanunu 128
(1) 2935 Sayılı Olağanüstü Hal Kanunu’nun Getirdiği Yükümlülükler 129
(i) Para Yükümlülüğü 129
(ii) Mal Yükümlülüğü 130
(iii) Çalışma Yükümlülüğü 131
(2) Olağanüstü Hal Kanunu Kapsamında Alınabilecek Tedbirler 133
b. Olağanüstü Hâllerde Yetkili ve Görevli Makamlar 135
(1) Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu 136
(2) Olağanüstü Hal Bölge Valilikleri 139
c. Olağanüstü Hâl Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ve Unsurları
142 (1) Yetki Unsuru
143 (2) Konu Unsuru
143 (3) Sebep Unsuru
144 (4) Amaç Unsuru
144 (5) Süre ve Yer Unsuru
144 (6) Şekil ve Usul Unsuru
145 d. Olağanüstü Hâl Kanun Hükmünde Kararnamelerinin ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Yargısal Denetim Bağışıklığı
6. Terörle Mücadele Kanunu’nun Olağanüstü Düzenleme Yetkileri 154
7. Olağanüstü Hâl Dönemlerinden Hukuka Aykırı Kesitler 156
8. Türkiye Hakkındaki İçtihatlara İlişkin Yorumumuz 160
IV. BİRLEŞİK KRALLIK TARİHİNDE OLAĞANÜSTÜ HÂL VE SINIRLAMA REJİMİ 162
A. Birleşik Krallık ve İnsan Hakları Düzenlemeleri 162
1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin Birleşik Krallık Hukuk Düzenindeki Yeri 164
2. İnsan Hakları Kanunu’nun Oluşumu ve Kapsamı 166
3. Sözleşme’ye Aykırı Kanunların Akıbeti 169
4. Birleşik Krallık ve İnsan Hakları Komiteleri 171
B. Birleşik Krallık ve Olağanüstü Hâl 172
1. Barış Zamanı Olağanüstü Hâli 173
2. Savaş Zamanı Olağanüstü Hâli 175
C. Birleşik Krallık’taki Olağanüstü Hâl Düzenlemeleri 176
1. The Defence of Realm Act (Ulusal Savunma Kanunu, DORA) 177
2. Emergency Powers Act (Olağanüstü Hâl Yetki Kanunu, EPA) 180
3. Emergency Powers (Defence) Acts (Olağanüstü Hâl Yetki ve Savunma Kanunları, EPDA) 183
4. 2004 Tarihli Civil Contingencies Act (Sivil Acil Durumlar Kanunu, CCA) 187
5. 2020 Tarihli Coranavirus Act (Koronavirüs Kanunu) 190
D. Olağanüstü Hâl ve Uygulamalarının Denetimi 192
1. Siyasi Denetim 192
2. Yargısal Denetim 194
E. Terörle Mücadele ve De Facto Olağanüstü Hâl Meselesi 195
1. Terör ve Terörizm Kavramları 195
2. Pozitif Bir Yükümlülük Olarak Terörle Mücadele 197
3. 11 Eylül Saldırıları ve Domino Taşı Etkisi 198
4. Birleşik Krallık ve Terörle Mücadele Mevzuatı 199
5. Birleşik Krallık ve Tartışmalı Terörle Mücadele Uygulamaları 208
a. Sözleşme’nin 5 ve 6. Maddelerine Aykırılık Oluşturan Uygulamalar 208
b. Öldürmek İçin Ateş Etme Taktiği 211
c. Kara Liste Usulü 212
d. Sakıncalı Dernek, Vakıf ve Diğer Kuruluşların Faaliyetten Men Edilmesi 212
e. Hukuka Aykırı Geri Gönderme Tedbirleri 213
f. İstihbarat ve Gözetim Tedbirleri 214
6. Terörle Mücadele Düzenlemelerine Eleştirel Bakış 215
SONUÇ 217
KAYNAKÇA 225 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
