İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Sunuş 7
İkinci Baskıya Önsöz 9
Teşekkür 11
Kısaltmalar 19
Giriş 23
I. Bölüm
TEFECİLİK SUÇU HAKKINDA
GENEL BİLGİLER
I. TANIM– KAVRAMLAR 27
A. Tefecilik Kavramı 27
B. Tefecilik Türleri 29
1. Genel Olarak 29
2. Para Tefeciliği 30
3. Kira Tefeciliği 31
4. Hizmet Tefeciliği 32
5. Sosyal Tefecilik 34
II. TEFECİLİĞİN BENZER NİTELİKTEKİ FAALİYETLERLE KARŞILAŞTIRILMASI 36
A. İkrazatçılık 36
B. Finansman ve Faktoring Şirketleri Nezdinde Yürütülen Faaliyetler 39
III. TEFECİLİĞİN BENZER HUKUKİ DURUM VE SUÇLARLA KARŞILAŞTIRILMASI 40
A. Ödünç Para Verme Sözleşmesi: Tüketim Ödüncü Sözleşmesi (Karz Akdi) (TBK m. 386–392) 40
B. Aşırı Yararlanma– Gabin (TBK m.28) 42
C. Dolandırıcılık Suçu (TCK m.157–159) 48
D. İzinsiz Bankacılık Faaliyetinde Bulunma Suçu (5411 sayılı Bankacılık Kanunu m.150)– İzinsiz Faaliyette Bulunmak Suçu (6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu m.46/1) 50
IV. TEFECİLİK VE SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ İLKESİ 55
A. Genel Olarak Sözleşme Özgürlüğü İlkesi 55
B. Sözleşme Özgürlüğü İlkesinin Sınırları 57
C. Tefeciliğin Suç Olarak Düzenlenmesinin Sözleşme Özgürlüğü İlkesine Aykırılığı Sorunu 60
V. TEFECİLİK SUÇUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ 65
A. Genel Olarak 65
B. Eski Toplumlarda ve Antik Yunan Hukukunda Tefecilik 65
C. Roma Hukukunda Tefecilik 67
D. Kilise Hukukunda Tefecilik 70
E. Eski Alman Hukukunda Tefecilik 72
F. Ortaçağ ve Yeniçağda Tefecilik 73
G. Liberal Ekonomi Devrinde Tefecilik 74
H. Türk Hukukunda Tefecilik 76
1. Cumhuriyet Öncesi Dönem 76
a. Genel Olarak (İslam Hukuku Öncesi Dönem) 76
b. Kuran–ı Kerim’deki Tefecilik Yasağı 79
c. Murabaha Nizamnamesi’nde Yer Alan Düzenleme 81
2. Cumhuriyet Dönemi 82
a. 2279 sayılı Ödünç Para Verme İşleri Kanunu 82
b. 90 sayılı Kanun Hükmünde Kararname 84
c. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu 87
VI. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA TEFECİLİK SUÇU 89
A. Çeşitli Sistemler Bazında Tefecilik Suçunun Düzenlenmesi 90
1. Tefeciliğin Suç Olarak Düzenlenmediği Sistem 90
2. Faizden Vergi Alma Prensibine Dayalı Sistem 90
3. Alışverişte Objektif Kandırma Prensibine Dayalı Sistem 90
4. Sömürü Prensibine Dayalı Sistem 90
5. Karma Sistem 91
B. Ceza Kanunlarında Tefeciliği Suç Olarak Düzenleyen Bazı Ülkelerdeki Durum 91
1. Almanya 91
2. Avusturya 93
3. İsviçre 94
4. İtalya 95
5. İsveç 95
6. Finlandiya 96
C. Karşılaştırmalı Hukuk ve Türk Hukukunun Birlikte Değerlendirilmesi 98
1. Suçun Maddi Konusu Bakımından 98
2. Suçun Maddi Unsuru Bakımından 98
3. Suçun Yaptırımı Bakımından 98
II. Bölüm
5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU’NDA
TEFECİLİK SUÇU
I. GENEL OLARAK 101
II. SUÇLA KORUNAN HUKUKSAL DEĞER 104
A. Suçla Korunan Hukuksal Değer Konusunda Çeşitli Görüşler 104
1. Malvarlığı ve İrade Özgürlüğü 105
2. Sözleşme Özgürlüğü 108
3. Ekonomik ve Ticari Hayatın İşleyişi ve Güvenliği (Serbest Piyasa Ekonomisi) 109
4. Karma Görüş 110
B. Türk Ceza Kanunu’nda Tefecilik Suçuyla Korunan Hukuksal Değer 112
1. Öğretideki Görüşler 112
2. Yargıtay’ın Görüşü 113
3. Görüşümüz 115
III. SUÇUN MADDİ UNSURLARI 117
A. Suçun Maddi Konusu 117
1. Türk Ceza Kanunu’nda Suçun Maddi Konusu: Para 117
2. Para Dışındaki Bazı Maddi Değerlerin Suçun Maddi Konusu Olup Olamayacağı Sorunu 121
a. Kıymetli Madenler 121
b. Taşınmaz Mallar 121
c. Tarım Ürünleri 122
d. Canlı Hayvanlar 123
e. Ekonomik Değere Sahip Diğer Bazı Mallar 123
3. Suçun Maddi Konusu Hakkındaki Görüşümüz 124
C. Fail ve Mağdur 125
1. Tefecilik Suçunda Fail–Mağdur İlişkisi: Çok Failli Suç 125
2. Fail 128
a. Gerçek Kişiler 128
b. Tüzel Kişiler 129
3. Mağdur 131
a. Öğretideki Görüşler 131
b. Yargıtay’ın Görüşü 132
4. Görüşümüz 136
a. Mevcut Kanuni Düzenlemeye Eleştiri 136
b. Olması Gereken Kanuni Düzenleme Bakımından Önerimiz 137
D. Eylem: Ödünç Para Vermek 144
1. Eylemin Kapsamı 144
2. Eylemin Ortaya Koyduğu Özellikler: Süreklilik ve Meslek İttihaz Etmiş Olma Şartlarının Gerekip Gerekmediği Sorunu 145
a. Genel Olarak Sorunun Ortaya Konulması 145
b. Öğretideki Görüşler 146
c. Yargıtay’ın Görüşü 149
d. Görüşümüz 151
3. Tipikliğe Dâhil Olmayan Ancak Madde Gerekçesi ve Yargı Kararları ile Kabul Edilen Eylemler 153
a. Suçun Senet Kırdırmak Suretiyle İşlenmesi 153
b. Kredi Kartı (POS) Tefeciliği 157
c. Görüşümüz 161
IV. HUKUKA AYKIRILIK UNSURU 163
A. Genel Olarak 163
B. Tefecilik Eyleminin Hukuka Uygunluk Nedenleri: Yasal İzin 164
1. İkrazatçılık Faaliyeti 164
2. Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Faaliyetleri 164
C. Tefecilik Suçunda Mağdurun Rızasının Hukuka Uygunluk Nedeni Olup Olamayacağı Sorunu 166
E. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Hata 167
V. SUÇUN MANEVİ UNSURU 169
A. Türk Ceza Kanunu Uyarınca Özel Kastın Varlığı: Kazanç Elde Etme Amacı 169
1. Genel Olarak Kazanç Kavramı 169
2. Kazancın Niteliği 172
a. Para 173
b. Kıymetli Maden 174
c. Ekonomik Değeri Haiz Her Türlü Malvarlığı 174
d. Kazancın Garantiye Alınma Yöntemleri 174
(1) İpotek 175
(2) Taşınır Rehni 176
(3) Kıymetli Evrak 176
3. Kazancın Niceliği 176
4. Mevcut Kanuni Düzenlemeye Yönelik Eleştiri 177
B. Önerimiz: Kazancın Açıkça Oransız Olması 180
1. Açık Oransızlık Kavramı 180
2. Açık Oransızlığı Belirlemede Kullanılacak Ölçütler 182
a. Adil Fiyat Teorisi (İustum pretium–gerechter Preis) 182
b. Piyasa Fiyatı Teorisi (Marktpreis) 183
3. Açık Oransızlığın Ortaya Çıkışı ve Tespit Edilmesi 184
4. Açık Oransızlık Kavramının TCK m. 241 Bakımından Somutlaştırılması 187
VI. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 188
A. Teşebbüs 188
B. İştirak 191
C. İçtima 196
VII. MUHAKEME 199
A. Soruşturma Evresi 200
1. Zabıta Araştırması Yapılması 200
2. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karara İtiraz 203
B. Kovuşturma Evresi 203
1. Görevli ve Yetkili Mahkeme 203
2. Davaya Katılma 204
3. Kanun Yoluna Başvurma Hakkı 206
4. Temyiz İncelemesini Yapacak Merci 207
VIII. YAPTIRIM 208
A. Gerçek Kişiler Bakımından 208
1. Hapis Cezası 208
2. Adli Para Cezası 210
3. Yargılama Neticesinde Verilebilecek Diğer Kararlar 210
a. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (CMK m.231/5 vd) 210
b. Erteleme (TCK m.51) 214
c. Adli Para Cezasına Çevirme 214
4. Müsadere 215
a. Genel Olarak 215
b. Kazancın Müsaderesi 216
c. Anaparanın Müsaderesi 217
B. Tüzel Kişiler Bakımından 220
IX. ZAMANAŞIMI 221
Sonuç 223
Ekler 237
Kaynakça 267
Kavramlar Dizini 283 |