İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR 17
GİRİŞ 19
BİRİNCİ BÖLÜM
ANONİM ŞİRKETLERDE YÖNETİM KAVRAMI, YÖNETİM KURULU VE YÖNETİCİLER
1.1. ANONİM ŞİRKETLERDE YÖNETİM 23
1.1.1. Yönetim Kavramı 23
1.1.2. Anonim Şirketlerde Yönetim ve Temsil Ayrımı 24
1.2. YÖNETİM KURULU 27
1.2.1. Yönetim Kurulunun Görev ve Yetkileri 29
1.2.1.1. Yönetim Yetkisi 30
1.2.1.1.1. Genel Olarak 30
1.2.1.1.2. Yönetim Yetkisinin Devri 31
1.2.1.2. Temsil Yetkisi 34
1.2.1.2.1. Genel Olarak 34
1.2.1.2.2. Temsil Yetkisinin Devri 35
1.2.2. Yönetim Kurulu ile Genel Kurul Arasındaki İlişki 39
1.2.3. Yönetim Kurulu Üyeleri ile Şirket Arasındaki İlişki 41
1.3. ANONİM ŞİRKETLERDE ORGAN KAVRAMI 45
1.3.1. Organ Kavramı 45
1.3.2. Yönetim Kurulunun Organ Sıfatı 49
1.3.3. Yöneticiler ve Fiilî Organ Kavramı 52
1.3.3.1. Fiili Organ 52
1.3.3.2. Yöneticiler 55
İKİNCİ BÖLÜM
ANONİM ŞİRKETLERDE EŞİT İŞLEM İLKESİ
2.1. EŞİTLİK VE EŞİT İŞLEM KAVRAMI 61
2.1.1. Terminoloji 62
2.1.2. Anonim Şirketlerde Eşitlik Türleri 63
2.1.2.1. Mutlak Eşitlik 64
2.1.2.2. Nispi Eşitlik 66
2.2. EŞİT İŞLEM İLKESİNİN ÖZEL HUKUKA HAKİM OLAN DİĞER İLKELER İLE
İLİŞKİSİ 69
2.2.1. Dürüstlük Kuralı 69
2.2.2. Çoğunluk İlkesi 75
2.2.3. Oransallık İlkesi 79
2.2.4. Hakların Sakınılarak Kullanılması İlkesi 81
2.3. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA EŞİT İŞLEM İLKESİ 84
2.3.1. İsviçre Hukuku 84
2.3.2. Alman Hukuku 86
2.3.3. Avrupa Birliği Hukuku 88
2.3.3.1. Genel Olarak 88
2.3.3.2. OECD Kurumsal Yönetim İlkeleri 91
2.4. TÜRK HUKUKUNDA EŞİT İŞLEM İLKESİ 93
2.4.1. Türk Ticaret Kanunu’nda Eşit İşlem İlkesi 95
2.4.2. Sermaye Piyasası Mevzuatında Eşit İşlem İlkesi 97
2.5. EŞİT İŞLEM İLKESİNİN ÖZELLİKLERİ 100
2.5.1. Genel Bir İlke Olması 100
2.5.2. Eşit Şartlarda Eşitlik Sağlaması 100
2.5.3. Objektif Gerekçeyle Farklı Uygulanabilmesi 102
2.5.4. Vazgeçilebilir Olması 105
2.5.5. İlkenin Dış İlişkide Uygulanıp Uygulanamayacağı Sorunu 107
2.6. EŞİT İŞLEM İLKESİNİN İMTİYAZLI PAYLAR VE SADAKAT PAYLARI İLE
İLİŞKİSİ 108
2.6.1. İmtiyazlı Paylar ile İlişkisi 108
2.6.1.1. İmtiyazlı Pay Kavramı 108
2.6.1.2. Eşit İşlem İlkesinin İmtiyazlı Payların Karşısındaki
Durumu 108
2.6.2. Sadakat Payları ile İlişkisi 110
2.6.2.1. Sadakat Payı Kavramı 110
2.6.2.2. Eşit İşlem İlkesinin Sadakat Payları Karşısındaki Durumu 111
2.7. EŞİT İŞLEM İLKESİNİN MUHATAPLARI 113
2.7.1. İlkeye Uymakla Yükümlü Olanlar 113
2.7.1.1. Yönetim Kurulu ve Yöneticiler 114
2.7.1.2. Genel Kurul 115
2.7.1.3. Tasfiye Memurları 117
2.7.1.4. Kayyımlar 118
2.7.1.5. Konkordato Komiserleri 119
2.7.1.6. Sermaye Piyasası Mevzuatı Uyarınca Eşit Davranma
Yükümlülüğü Altında Olanlar 121
2.7.1.7. Pay Sahiplerinin Eşit İşlem İlkesine Uyma
Yükümlülüğünün Olup Olmaması Sorunu 123
2.7.2. İlkeden Yararlananlar 127
2.7.2.1. Pay Sahipleri 127
2.7.2.2. İntifa Senedi Sahiplerinin Yararlanabilmesi Tartışması 129
2.7.2.2.1. İntifa Senetleri 129
2.7.2.2.2. İntifa Senedi Sahipleri Yönünden Eşit İşlem İlkesi 131
2.7.3. De Lege Ferenda Eşit İşlem İlkesinden Yararlanabilecek Kişiler 133
2.7.3.1. Yönetim Kurulu Üyelerinin Eşit İşlem İlkesinden
Yararlanması Konusunda Öğretideki Görüşler 133
2.7.3.2. Menfaat Sahiplerinin ve Üçüncü Kişilerin Eşit İşlem
İlkesinden Yararlanması 136
2.7.3.2.1. Menfaat Sahiplerinin Eşit İşlem İlkesinden
Yararlanması 136
2.7.3.2.2. Üçüncü Kişilerin Eşit İşlem İlkesinden
Yararlanması 138
2.7.3.3. Görüşümüz 139
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
PAY SAHİPLİĞİ HAKLARINDA YÖNETİM KURULUNUN EŞİT İŞLEM YÜKÜMLÜLÜĞÜ
3.1. BİLGİ ALMA VE İNCELEME HAKKININ KULLANILMASINDA 143
3.1.1. Genel Olarak Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı 143
3.1.2. Yönetim Kurulu Üyelerinin Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı 143
3.1.2.1. Kanuni Düzenleme 143
3.1.2.2. Hakkın Niteliği ve Sahipleri 144
3.1.2.3. Hakların Kapsamı ve Kullanılması 146
3.1.2.4. Yönetim Kurulunun Bilgi Alma ve İnceleme Haklarının
Uygulanmasında Eşit İşlem İlkesinin Görünümü 150
3.1.3. Pay Sahibinin Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı 151
3.1.3.1. Kanuni Düzenleme 151
3.1.3.2. Hakların Niteliği ve Sahipleri 154
3.1.3.3. Hakların Kapsamı ve Kullanılması 156
3.1.3.3.1. Aktif ve Pasif Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı 156
3.1.3.3.2. Bilgi Alma ve İnceleme Hakkının Kullanılması 158
3.1.3.3.3. Bilgi Alma ve İnceleme Hakkının Sınırları 159
3.1.3.4. Pay Sahiplerinin Bilgi Alma ve İnceleme Haklarının
Uygulanmasında Eşit İşlem İlkesi 163
3.2. RÜÇHAN HAKKINDA 166
3.2.1. Kanuni Düzenleme 167
3.2.2. Rüçhan Hakkının Niteliği, Kapsamı ve Kullanılması 169
3.2.3. Rüçhan Hakkında Yönetim Kuruluna Eşit İşlem İlkesine Uyma
Yükümlülüğü Yükleyen Haller 172
3.2.3.1. Rüçhan Hakkının Kısıtlanması 172
3.2.3.1.1. Rüçhan Hakkının Kısıtlanması için Gerekli
Şartlar 172
3.2.3.1.2. Rüçhan Hakkının Kısıtlanmasında Eşit İşlem
İlkesine Uyma Yükümlülüğü 175
3.2.3.1.3. Kayıtlı Sermaye Sisteminde Rüçhan Hakkının
Kısıtlanmasında Yönetim Kurulunun Eşit İşlem
Yükümlülüğü 177
3.2.3.1.3.1. Kayıtlı Sermaye Sisteminde
Rüçhan Hakkının Kısıtlanması 177
3.2.3.1.3.2. Hakkın Kısıtlanmasında Yönetim
Kurulunun Eşit İşlem
Yükümlülüğü 182
3.2.3.2. Rüçhan Hakkının Kullanılma Esasları ve Sürenin
Belirlenmesinde (Rüçhan Hakkının Fiili Kısıtlama Halleri) 185
3.2.3.2.1. Rüçhan Hakkının Kullanılma Esaslarının
Belirlenmesinde 185
3.2.3.2.2. Sürenin Belirlenmesinde 185
3.2.3.2.3. Rüçhan Hakkının Kullanılmaması Sonucu
Artan Payların Satımında 187
3.2.4. Önerilmeye Muhatap Olma Hakkı 190
3.2.4.1. Kavram 190
3.2.4.2. Önerilmeye Muhatap Olma Hakkında Yönetim Kuruluna
Eşit İşlem İlkesine Uyma Yükümlülüğü Yükleyen Haller 191
3.3. KÂR PAYI ALMA HAKKINDA 193
3.3.1. Kanuni Düzenleme 193
3.3.2. Kar Payı Alma Hakkının Niteliği ve Kapsamı 194
3.3.3. Kâr Payında Oransallık İlkesi 197
3.3.4. Kâr Payında İmtiyaz Tanınması 199
3.3.5. Yönetim Kurulunun Kâr Payı Dağıtım Konusundaki Yetkisi ve Eşit
İşlem Yükümlülüğü 201
3.3.5.1. Kâr Payını Ödeme Zamanı 202
3.3.5.2. Kâr Payını Ödeme Şekli 204
3.3.6. Kâr Payı Avansı 205
3.3.6.1. Kâr Payı Avansına Dair Genel Hükümler 205
3.3.6.2. Yönetim Kurulunun Kâr Payı Avansı İşlemlerinde
Görevleri 207
3.3.6.3. Kâr Payı Avansı İşlemlerinde Eşit İşlem İlkesinin
Uygulaması 208
3.4. TASFİYE PAYI DAĞITIMINDA 209
3.4.1. Tasfiye Süreci Hakkında Genel Bilgi 209
3.4.2. Tasfiye Payı Kavramı 210
3.4.3. Yönetim Kurulunun Tasfiye Memuru Olarak Eşit İşlem
Yükümlülüğü 211
3.4.3.1. Pay Bedellerinin Henüz Ödenmemiş Olan Kısımlarını
Tahsil Etmek 213
3.4.3.2. Tasfiye Bakiyesini Pay Sahipleri Arasında Dağıtmak 213
3.4.3.3. Pay Sahiplerine Tasfiye İşlerinin Durumu Hakkında Bilgi
ve Belge Vermek 215
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
PAY SAHİPLİĞİ HAKLARI DIŞINDAKİ İŞLEMLERDE YÖNETİM KURULUNUN EŞİT İŞLEM YÜKÜMLÜLÜĞÜ
4.1. SERMAYE ARTIRIMINDA 217
4.1.1. Dış Kaynaklardan Sermaye Artırımında 217
4.1.2. İç Kaynaklardan Sermaye Artırımında 220
4.2. NAMA YAZILI PAY SENETLERİNİN DEVRİNDE 222
4.2.1. Nama Yazılı Pay Senedi Kavramı 222
4.2.2. Nama Yazılı Payların Devrinin Sınırlandırılması (Bağlam) 223
4.2.3. Nama Yazılı Senetlerin Devrinin Kısıtlanmasında Yönetim
Kurulunun Eşit İşlem Yükümlülüğü 225
4.2.3.1. Kanuni Sınırlama (Kanuni Bağlam) 226
4.2.3.2. Ana Sözleşme Hükmüyle Sınırlama (Ana Sözleşmesel
Bağlam) 228
4.2.3.2.1. Borsaya Kote Edilmemiş Nama Yazılı Paylar 230
4.2.3.2.2. Borsaya Kote Edilmiş Nama Yazılı Paylar 235
4.3. BAKİYE SERMAYE BORCUNUN İSTENMESİNDE 237
4.3.1. Pay Sahibinin Sermaye Borcu 237
4.3.2. Sermaye Borcunun İstenmesinde Yönetim Kurulunun Eşit İşlem
Yükümlülüğü 238
4.3.2.1. Sermaye Borcunun İfası Talebinde 238
4.3.2.1.1. Sermaye Borcunun Ödenmesi İçin Yapılan
Çağrının Şekli 239
4.3.2.1.2. Sermaye Borcunun Ödenmesi İçin Yapılan
Çağrının İçeriği 241
4.3.2.2. Sermaye Borcunun İfasında Temerrüt Halinde 243
4.4. SERMAYENİN İADE EDİLMESİ YASAĞINDA 245
4.4.1. Pay Sahiplerinin Şirkete Borçlanma Yasağı 247
4.4.2. Şirketin Kendi Paylarını İktisabı 249
BEŞİNCİ BÖLÜM
EŞİT İŞLEM İLKESİNE AYKIRILIK HALİNDE UYGULANACAK YAPTIRIMLAR
5.1. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA YAPTIRIMLAR 257
5.1.1. Alman Hukukunda 257
5.1.2. İsviçre Hukukunda 259
5.1.3. Türk Hukukunda 259
5.1.3.1. Kanuni Düzenleme 259
5.1.3.2. Öğretinin Düzenlemeye Yönelik Eleştirileri 260
5.2. EŞİT İŞLEM İLKESİNE AYKIRI YÖNETİM KURULU KARARLARININ
HÜKÜMSÜZLÜK HALLERİ 264
5.2.1. Yokluk 265
5.2.2. Butlan 267
5.2.2.1. Butlanın İtiraz Yoluyla İleri Sürülmesi 269
5.2.2.2. Butlanın Tespiti Davası 270
5.2.2.2.1. Davanın Tarafları ve Süre 270
5.2.2.2.2. Yetkili ve Görevli Mahkeme, Yargılama Usulü
ve İspat 272
5.2.3. İptal Edilebilirlik 273
5.2.3.1. Genel Olarak 273
5.2.3.2. Esas Sermaye Sisteminde 276
5.2.3.3. Kayıtlı Sermaye Sisteminde 276
5.2.4. Öğretideki Görüşler 277
5.3. SORUMLULUK DAVASI 279
5.3.1. Kanuni Düzenleme 279
5.3.2. Davanın Tarafları 280
5.3.3. Yetkili ve Görevli Mahkeme, Yargılama Usulü ve Süre 283
5.3.4. İspat Yükü 283
5.4. DİĞER YAPTIRIMLAR 284
5.4.1. Kötü Niyet Halinde Geri Verme Yükümlülüğü 284
5.4.2. Yönetim Kurulunun Azledilmesi, İbra Edilmemesi veya Yeniden
Seçilmemesi 286
5.4.3. Pay Sahiplerinin Şirkete Karşı Aktif Eşit Davranılma Talebi 288
5.4.4. Pay Sahiplerinin Edimin İfasından Kaçınma Hakkı 289
5.4.5. Şirketin Haklı Sebeple Feshi 291
SONUÇ 295
KAYNAKÇA 307 |