İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Teşekkür 7
Özgeçmiş 9
Kısaltmalar 19
GİRİŞ
Konunun Takdimi 21
Konunun Sınırlandırılması ve İnceleme Yöntemi 23
BİRİNCİ BÖLÜM
MÜŞTEREK SİGORTA KAVRAMI, UNSURLARI, HUKUKİ NİTELİĞİ,
BİRDEN ÇOK SİGORTA HALLERİ VE
BENZER KAVRAMLARDAN FARKI
§1. MÜŞTEREK SİGORTA İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR 25
I. Sigorta Sözleşmesi 25
II. Sigorta Bedeli 27
III. Sigorta Değeri 28
IV. Sigorta Tazminatı 29
§2. MÜŞTEREK SİGORTA KAVRAMI 30
I. Birden Çok Sigorta Türü Olarak Müşterek Sigorta Kavramı 30
II. Sigorta Ettirenin Sigorta Zararına Katılması ile Oluşan Müşterek Sigorta Kavramı 33
§3. MÜŞTEREK SİGORTANIN AMACI VE İŞLEVİ 35
§4. MÜŞTEREK SİGORTANIN UNSURLARI 37
I. Aynı Menfaat Hakkında Farklı Sigortacılarla Birden Fazla Sigorta Sözleşmesinin Yapılması 37
A. Birden Fazla Sigorta Sözleşmesinin Yapılmış Olması 37
B. Birden Fazla Sözleşmenin Aynı Menfaat Hakkında Akdedilmiş Olması 39
II. Müşterek Sigortayı Ortaya Çıkaran Sözleşmelerin Aynı Rizikolara Karşı Aynı Anda Sigorta Himayesi Sağlaması 41
A. Rizikonun Aynı Olması 41
B. Müşterek Sigorta Sözleşmelerinin Aynı Anda Sigorta Himayesi Sağlaması 42
III. Müşterek Sigortayı Ortaya Çıkaran Sözleşmelerin Aynı Zamanda Yapılması 44
§5. MÜŞTEREK SİGORTANIN TÜRLERİ 45
I. Açık Koasürans (Açık Birlikte Sigorta) – Kapalı Koasürans (Kapalı Birlikte Sigorta) Ayrımı 45
A. Açık Koasürans (Açık Birlikte Sigorta) 45
B. Kapalı Koasürans (Kapalı Birlikte Sigorta) 48
II. Bilinçli Müşterek Sigorta – Bilinçli Olmayan (Tesadüfi) Müşterek Sigorta Ayrımı 51
A. Bilinçli Müşterek Sigorta 51
1. Sadece Sigorta Ettirenin Bildiği Müşterek Sigorta 51
2. Sigorta Ettiren ile Sigortacıların Bildiği Müşterek Sigorta (Gerçek Anlamda Müşterek Sigorta) 53
B. Bilinçli Olmayan (Tesadüfi) Müşterek Sigorta 55
§6. SİGORTA BEDELİ İLE SİGORTA DEĞERİ ARASINDAKİ EŞİTLİĞİN BOZULMASI HALLERİ 56
I. Genel Olarak Sigorta Bedeli ile Sigorta Değeri Arasındaki Eşitliğin Bozulması 56
II. Eksik Sigorta (Menfaat Değerinin Altında Sigorta) 57
A. Genel Olarak 57
B. Eksik Sigortanın Hüküm ve Sonuçları 59
III. Aşkın Sigorta 62
A. Genel Olarak 62
B. Aşkın Sigortanın Hüküm ve Sonuçları 63
§7. AŞKIN SİGORTANIN BİRDEN FAZLA SİGORTA SÖZLEŞMESİ İLE ORTAYA ÇIKMASI (BİRDEN ÇOK SİGORTA) 67
I. Genel Olarak 67
II. Karşılaştırmalı Hukukta Birden Çok Sigorta ile İlgili Düzenlemeler 70
A. Fransa 70
B. Almanya 71
C. Avrupa Sigorta Sözleşmesi Hukuku İlkeleri (Principles of European Insurance Contract Law) 73
III. Çifte Sigorta 74
A. Tanımı ve Unsurları 74
B. Çifte Sigortanın Hüküm ve Sonuçları 78
IV. Kısmi Sigorta (Kısım Kısım Sigorta) 82
A. Tanımı ve Unsurları 82
B. Kısım Kısım Sigortanın Hüküm ve Sonuçları 83
§8. MÜŞTEREK SİGORTANIN HUKUKİ NİTELİĞİ VE UYGULAMA ALANI 84
§9. SORUMLULUK SİGORTALARI BAKIMINDAN MÜŞTEREK SİGORTA 88
I. Genel Olarak Sorumluluk Sigortası 88
II. Sorumluluk Sigortalarında Sigorta Değeri Sorunu 89
III. Sorumluluk Sigortalarında Müşterek Sigorta Nedeniyle Ortaya Çıkan Aşkın Sigortaya Bağlanan Hüküm ve Sonuçları 91
§10. MÜŞTEREK SİGORTANIN BENZER KAVRAMLARDAN FARKI 94
I. Sigorta Havuz Sözleşmesi 94
II. Birlikte Sigorta Sözleşmesi 96
III. Reasürans Sigorta Sözleşmesi 98
IV. İkincil Sigorta Sözleşmesi 100
A. Genel Olarak 100
B. Sigortacının İkincil (Tali) Derecede Sorumluluğunu Öngören Anlaşmaların Müşterek Sigorta ile Bağdaşıp Bağdaşmaması Sorunu 101
İKİNCİ BÖLÜM
MÜŞTEREK SİGORTANIN TARAFLARI, KURULMASI, TARAFLARIN BORÇ, YÜKÜMLÜLÜK VE GÖREVLERİ, LİDERLİK ANLAŞMASI
§1. MÜŞTEREK SİGORTADA TARAFLAR 105
I. Sigortacı 105
II. Sigorta Ettiren 107
§2. MÜŞTEREK SİGORTANIN KURULMASI 109
I. Genel Olarak 109
II. Müşterek Sigortanın Ortaya Çıkmasına Neden Olan Sigorta Sözleşmelerinin Kurulması 111
A. Susma Yoluyla Sigorta Sözleşmesinin Kurulması 111
B. Temsil Yoluyla Sigorta Sözleşmesinin Kurulması 112
C. Acente Vasıtasıyla Sigorta Sözleşmesinin Kurulması 113
D. Broker Vasıtasıyla Sigorta Sözleşmesinin Kurulması 114
§3. MÜŞTEREK SİGORTADA TARAFLARIN BORÇ, YÜKÜMLÜLÜK VE GÖREVLERİ 115
I. Sigortacının Borç ve Yükümlülükleri 115
A. Genel Olarak 115
B. Sigortacının Rizikoyu Taşıma Yükümlülüğü 116
C. Sigortacının Poliçe Düzenleme ve Verme Yükümlülüğü 117
D. Sigortacının Aydınlatma Yükümlülüğü 120
E. Sigortacının Giderleri Ödeme Borcu 125
F. Sigortacının Tazminat Ödeme Borcu 127
1. İfa Şekli ve Zamanı 127
2. Avans ve Kısmi Ödeme 128
3. İfa Yeri 129
II. Sigorta Ettirenin Borç ve Görevleri 129
A. Genel Olarak 129
B. Sigorta Ettirenin Prim Ödeme Borcu 131
1. Prim Kavramı 131
2. Prim Ödeme Borcunu İfa Şekli 132
3. Prim Ödeme Borcunu İfa Zamanı 132
4. Prim Ödeme Borcunu İfa Yeri 133
5. Prim Ödeme Borcunda Temerrüt 133
6. Prim Ödeme Borçlusu 134
C. Sigorta Ettirenin Beyan Görevi 135
1. Genel Olarak 135
2. Sözleşme Öncesi Beyan Görevi 136
3. Sözleşme Süresi İçinde Beyan Görevi 142
4. Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Beyan Görevi 145
5. Beyanın Şekli 149
D. Sigorta Ettirenin Bilgi Verme ve Araştırma Yapılmasına İzin Verme Görevi 149
E. Sigorta Ettirenin Zararı Önleme, Azaltma ve Sigortacının Rücu Haklarını Koruma Görevi 150
F. Sigorta Sözleşmesinde Öngörülen Görevlerin İhlali 154
III. Tarafların Ortak Yükümlülükleri 156
A. Dürüst Davranmak 156
B. Gizli Bilgileri Saklamak 157
§4. MÜŞTEREK SİGORTADA LİDERLİK ANLAŞMASI 157
I. Genel Olarak Lider (Jeran) Kavramı ve Önemi 157
II. Liderlik Anlaşmasının Hüküm ve Sonuçları 159
A. Genel Olarak 159
B. Liderlik Anlaşmasının Dış İlişkideki Hüküm ve Sonuçları 160
C. Liderlik Anlaşmasının İç İlişkideki Hüküm ve Sonuçları 162
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
MÜŞTEREK SİGORTADA SİGORTACILAR ARASINDAKİ MÜTESELSİL SORUMLULUK İLİŞKİSİ (DIŞ VE İÇ İLİŞKİ)
§1. MÜTESELSİL SORUMLULUK İLİŞKİSİ 167
I. Genel Olarak 167
II. Müşterek Sigortada Müteselsil Sorumluluk Anlaşması Yapılması 168
§2. SİGORTACILAR ARASINDAKİ MÜTESELSİL SORUMLULUK İLİŞKİSİ 169
I. Müteselsil Sorumlulukta Sigortacılar Arasındaki Dış İlişki 169
A. Sigortacıların Müteselsil Sorumluluklarının Belirlenmesi 169
B. Sigortacıların Müteselsil Sorumluluğu Hakkında Uygulanacak Hüküm ve Sonuçları 171
1. Genel Olarak 171
2. Sigortacıların Müteselsil Sorumluğu Halinde Sigorta Ettirene Karşı Sahip Olduğu Savunmalar 173
a. Genel Olarak 173
b. Sigortacının İleri Sürebileceği Def’i ve İtirazlar 173
aa. İfa 175
bb. Alacaklının Temerrüdü 175
cc. İbra 176
dd. Sulh 177
ee. Takas 178
ff. Zamanaşımı 179
gg. Sigorta Ettirenin Zararın Bir Kısmına Katılması 180
aaa. Sigorta Ettirenin Zarara Katılım Şekilleri 180
bbb. Sigorta Ettirenin Zarara Katıldığı Kısmın Başka Sigortacılar Tarafından Sigortalanması 182
II. Müteselsil Sorumlulukta Sigortacılar Arasındaki İç İlişki 183
A. Rücu Hakkının Kapsamı 184
B. Halefiyet 189
1. Genel Olarak 189
2. Sigorta Hukukunda Halefiyet 191
a. Genel Olarak 191
b. Müşterek Sigortada Halefiyet 193
aa. Genel Olarak 193
bb. Sigortacının Halefiyetinin Şartları 194
aaa. Geçerli Bir Sigorta Sözleşmesinin Varlığı 194
bbb. Sigortacının Sigorta Tazminatını Ödemiş Olması 195
ccc. Sigortalının Zarar Veren Sorumlulara Karşı Dava Hakkının Bulunması 197
cc. Sigortacının Halefiyetinin Kapsamı 198
dd. Sigortacının Halefiyetinin Hüküm ve Sonuçları 200
aaa. Sigortacı Bakımından Sonuçları 200
bbb. Sigortalı Bakımından Sonuçları 202
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
MÜŞTEREK SİGORTANIN TÜRKİYE’DE UYGULAMASI
§1. MÜŞTEREK SİGORTANIN GÖRÜNÜMÜ 205
I. Genel Olarak 205
II. Sigorta Genel Şartları Kavramı ve Hukuki Niteliği 206
§2. YANGIN SİGORTASI 210
I. Genel Olarak 210
II. Yangın Sigortasında Riziko 211
III. Yangın Sigortasında Zararın Giderimi 214
§3. MAKİNA KIRILMASI SİGORTASI 216
I. Genel Olarak 216
II. Makina Kırılması Sigortasında Riziko 217
III. Makina Kırılması Sigortasında Zararın Giderimi 221
§4. İŞVEREN SORUMLULUK SİGORTASI 222
I. Genel Olarak 222
II. İşveren Sorumluluk Sigortasında Riziko 223
III. İşveren Sorumluluk Sigortasında Zararın Giderimi 224
§5. SAĞLIK SİGORTASI 226
I. Genel Olarak 226
II. Sağlık Sigortasında Riziko 228
III. Sağlık Sigortasında Zararın Giderimi 230
§6. REKABET HUKUKU BAKIMINDAN MÜŞTEREK SİGORTA 231
I. Genel Olarak 231
II. Müşterek Sigorta Sözleşmelerinde Rekabete Aykırılık 232
BEŞİNCİ BÖLÜM
MÜŞTEREK SİGORTAYI SONA ERDİREN HALLER,
ZAMANAŞIMI VE UYUŞMAZLIKLARDA ÇÖZÜM YOLLARI
§1. MÜŞTEREK SİGORTAYI SONA ERDİREN HALLER 237
I. Sigorta Sözleşme Süresinin Sona Ermesi 237
II. Tarafların Anlaşması (İkale) 238
III. Rizikonun Gerçekleşmesi 239
IV. Sigorta Menfaatinin Ortadan Kalkması veya El Değiştirmesi 240
V. Sigortacının İflası 241
VI. Taraflardan Birinin Fesih veya Cayma (Dönme) Hakkını Kullanması 243
A. Sigorta Ettirenin Sözleşmeyi Feshi veya Sözleşmeden Cayması (Dönmesi) 244
B. Sigortacının Sözleşmeyi Feshi veya Sözleşmeden Cayması (Dönmesi) 248
§2. MÜŞTEREK SİGORTA SÖZLEŞMELERİNDE ZAMANAŞIMI 250
§3. MÜŞTEREK SİGORTA NEDENİYLE ÇIKAN UYUŞMAZLIKLARDA ÇÖZÜM YOLLARI 252
I. Mahkemeler Yoluyla Çözümü 252
A. Genel Olarak 252
B. Görevli Mahkeme 253
C. Yetkili Mahkeme 257
II. Tahkim Yoluyla Çözümü 258
SONUÇ 261
Kaynakça 273 |