|
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
DOKUZUNCU BASKIYA ÖNSÖZ 5
İÇİNDEKİLER 7
BİRİNCİ BÖLÜM
CEZA HUKUKUNDA KAVRAMLAR,
CEZA HUKUKUNUN AMACI, GÖREVİ, KAYNAKLARI, YORUM
I. TANIMLAR 39
A. Ceza Hukuku Teriminin Tanımı 39
B. Suç Teriminin Tanımı 40
C. Ceza Normu (Ceza Kuralı) 40
1. Bağımsız – Bağımlı Ceza Normları 40
2. Tam Ceza Normu – Eksik Ceza Normu – Açık Ceza Normu 41
D. Davranış Normları (Davranış Kuralları) 42
E. Ceza Teriminin Tanımı 43
II. CEZA HUKUKUNUN GÖREVİ (İŞLEVİ) VE AMACI 44
III. TÜRK CEZA HUKUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ 44
A. Genel Olarak 44
1. Osmanlı Devleti Dönemi 45
2. Cumhuriyet Dönemi 45
IV. CEZA HUKUKUNDA KAYNAKLAR 46
A. Asli Kaynaklar 46
1. Anayasa 46
2. Kanun 46
3. Uluslararası Sözleşmeler 46
B. Ceza Hukukunun Tamamlayıcı Kaynakları 46
1. Gelenek (Örf ve Adet) Kuralları 46
2. Ahlak Kuralları 47
3. Din Kuralları 48
4. Mahkeme İçtihatları 48
5. Öğreti 49
6. Hukukun Genel İlkeleri 49
V. CEZA HUKUKU KAYNAKLARININ YORUMU 50
A. Yorum Yöntemleri 50
1. Lâfzî Yorum / Sözel Yorum / Gramatik Yorum Yöntemi 50
2. Mantıki Yorum Yöntemi 51
3. Sistematik Yorum Yöntemi 52
4. Kanun Hükmünün Konulma Nedenini Belirleme Yöntemi 52
5. Amaçsal Yorum Yöntemi 52
a) Kanunun Amacının Esas Alınması Gerektiği Görüşü (Objektif) 53
b) Kanun Koyucunun Amacının Esas Alınması Gerektiği Görüşü
(Sübjektif): 53
c) Birleştirici Görüş: 54
6. Tarihsel Yorum Yöntemi 55
7. Hukukun Genel İlkeleri 55
8. Karşılaştırmalı Hukuk 55
B. Yorum Çeşitleri 56
1. Yapana Göre Yorum Çeşitleri 56
a) Yasama Yorumu 56
b) Yargı Yorumu 56
c) Öğreti Yorumu 56
2. Niteliğine Göre Yorum Çeşitleri 56
a) Daraltıcı Yorum 56
b) Genişletici Yorum 57
c) İlerletici Yorum 59
d) Düzeltici Yorum 60
VI. CEZA HUKUKUNUN DİĞER HUKUK DALLARIYLA İLİŞKİSİ 60
A. Anayasa Hukuku 60
B. Devletler Hukuku 61
C. Ceza Muhakemesi Hukuku 61
D. İnfaz Hukuku 61
E. Kriminoloji 61
F. İdare Hukuku 62
G. Ticaret Hukuku 62
H. Disiplin Hukuku 62
İKİNCİ BÖLÜM
TEMEL İLKELER VE CEZAİ SORUMLULUK
VII. CEZA HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ VE CEZAİ SORUMLULUĞUN ESASI 65
A. Ceza Hukukunun Temel İlkeleri 65
1. Hukuk Devleti İlkesi 65
2. İnsanilik İlkesi 65
3. Kusur İlkesi 66
4. Kanunilik İlkesi (Kanunsuz Suç ve Ceza Olmaz İlkesi/Ceza Hukukunun
Güvence İşlevi) 69
a) İlkenin Anlamı 69
b) İlkenin Tarihçesi 72
c) İlkeye Yöneltilen Eleştiriler ve Verilen Cevaplar 73
(1) Eleştiriler 73
(2) Eleştiriye Cevaplar 73
d) İlkeyi Kabul Etmeyen Kanunlar 74
e) Türk Hukukunda Kanunilik İlkesi 74
f) Kanunilik İlkesinin Sonuçları 74
(1) Suç ve Cezaların Kanun ile Konulması 74
(2) Kıyas Yasağı 75
(3) Aleyhte Kanunun Geçmişe Etkili Olmaması/Geçmişe Yürüme
Yasağı (Lex Pravia) 77
(4) Lehe Hükmün geçmişe yürümesi ilkesi 78
(5) Suçta ve Cezada Belirlilik İlkesi (Lex Certa) 79
(6) Örf ve Adet Kuralları İle Suç ve Ceza Oluşturulamaması 81
(7) Kanunilik İlkesi ve İdarenin Düzenleyici İşlemleriyle Suç
Oluşturması 82
5. Orantılılık/Adalet İlkesi 85
6. Kanun Önünde Eşitlik İlkesi 86
7. Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği İlkesi 86
j) Anlamı Belirsiz (Muğlâk) Kavramlar Şüpheli Lehine
Yorumlanmalıdır 89
VIII. CEZA HUKUKUNDA OKULLAR 90
A. Klasik Okul 90
B. Pozitivist Okul 91
C. Üçüncü Okul 93
D. Toplumsal Savunma 93
IX. TCK’NIN 5. MADDESİNİN UYGULANMASI VE GENEL KANUN – ÖZEL KANUN
İLİŞKİSİ 93
X. SUÇLARIN TASNİFİ VE KABAHATLERİN SUÇ OLMAKTAN ÇIKARILMASI 96
A. Suç ve Kabahat Kavramları 96
B. Suç ve Kabahat Ayrımının Sonuçları 97
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
CEZA HUKUKUNUN UYGULAMA ALANI
XI. CEZA KANUNLARININ ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI 99
A. Genel Olarak 99
B. Kanunların Yürürlüğe Girmesi ve Yürürlükten Kalkması 99
C. Yürürlük Süreleri Bakımından Ceza Kanunları 100
D. Ceza Kanununun Zaman Bakımından Uygulanması 101
1. Zaman Bakımından Uygulanmaya İlişkin İlkeler 101
a) Derhal Uygulanma (Hemen Uygulanma) İlkesi 101
b) Aleyhe Hükmün Geriye Yürümemesi İlkesi 103
c) Lehe Hükmün Geriye Yürümesi İlkesi 104
d) İnfaz Hükümleri ve Lehe Kanun Uygulaması 110
e) Güvenlik Tedbirleri ve Lehe Kanun Uygulaması 112
f) Kabahatler Kanunu’ndaki Yaptırımlar ve Lehe Kanun Uygulaması 113
2. Kanunların İleriye Yürümesi 114
3. Suçun İşlendiği Zaman 116
a) Hareket Görüşü 116
b) Netice Görüşü 117
c) Karma Görüş 117
4. Suçun İşlendiği Zamanın Belirlenmesi Bakımından Suç Türleri 117
a) Ani Suçlar 117
b) Sırf Hareket Suçları 118
c) Neticeli Suçlar 118
d) İhmali Suçlar 118
e) Kesintisiz Suçlar 118
f) Zincirleme Suçlar 119
g) İtiyadi Suçlar 119
h) Teşebbüs Aşamasında Kalan Hareketler 119
i) İştirak Halinde İşlenen Suçlar 120
XII. CEZA KANUNLARININ YER BAKIMINDAN UYGULANMASI 120
A. Suçun İşlendiği Yerin Tespitine İlişkin Görüşler 121
1. Hareket Görüşü 121
2. Netice Görüşü 123
3. Karma Görüş 124
4. Türk Hukukunda Kabul Edilen Görüş 124
B. Suç Türleri Bakımından Suçun İşlendiği Yer 125
1. Ani Suçlar 125
2. Mesafeli/Neticesi Hareketten Ayrılabilen Suçlar 125
3. Kesintisiz Suç 126
4. İtiyadi Suç 126
5. İştirak Halinde İşlenen Suçlar 127
6. Zincirleme Suç 128
7. Teşebbüs Aşamasında Kalan Suç 128
8. Sınır Aşan (Transit) Suç 128
9. Bilişim Suçları 129
10. Objektif Cezalandırılma Koşulu Olan Suç 129
11. Seçimlik Hareketli Suç 129
C. TCK’nın Suçun İşlendiği Yere İlişkin Kabul Ettiği İlkeler 130
1. Mülkilik (Ülkesellik) İlkesi (TCK m. 8, 9) 130
2. Şahsilik (Kişisellik) İlkesi 134
a) Faile Göre Şahsilik İlkesi (TCK m. 10, 11) 135
b) Mağdura Göre Şahsilik İlkesi (TCK m. 12/1 –2) 140
3. Koruma (Gerçeklik) İlkesi (TCK m. 13/1–b). 144
4. Evrensellik (Adalet) İlkesi (TCK m. 12/3 / TCK m. 13/1–a/TCK m. 13/1–
c,d,e,f,g,ı) 145
a) TCK m. 12/3’e Göre Evrensellik İlkesi 146
b) TCK m. 13/1–a’ya Göre Evrensellik İlkesi 147
c) TCK m. 13/1–c,d,e,f,g,h,ı’ya Göre Evrensellik İlkesi 148
D. Faile ve Mağdura Göre Şahsilik İlkesi Kapsamında Suçların Seçimlik Ceza
Gerektirmesi Durumunda Soruşturma 149
E. Yabancı Ülkede İşlenen Suçların Türkiye’de Yargılanması İçin Soruşturma
Koşulu Olan Cezanın Hesaplanması 149
F. Yabancı Ülkede Geçirilen Hürriyetten Yoksunluk Hallerinin Türkiye’deki
Yargılama Sonucu Verilen Mahkûmiyet Hükmünden mahsup Edilmesi 149
G. Yabancı Ülkede Verilen Mahkeme Kararlarının TCK’daki Hak
Yoksunluklarına Etkisi 149
XIII. SUÇLULARIN GERİ VERİLMESİ 151
A. Genel Olarak 151
B. Geri Vermenin Sınır Dışı Etmeden Farkları 154
C. Geri Verme Kurumunun Kaynakları 154
D. Geri Vermeye Neden Olan Suçların Belirlenmesi Bakımından Kabul Edilen
Sistemler 155
E. Geri Vermenin Koşulları (Fail veya Hükümlünün Yabancı Ülkeye
Gönderilmesi) 156
1. 6706 sayılı Kanuna Göre Geri Vermenin Koşulları 156
a) Yabancı Bir Ülkede Yabancı Ülke Vatandaşı Hakkında Ceza
Soruşturması veya Kovuşturması Başlatılmış Ya Da Mahkûmiyet
Kararı Verilmiş Olmalıdır 156
b) Geri Vermeye Konu Suçun Cezasının Üst Sınırı, Bir Yıl veya Daha
Fazla Hürriyeti Bağlayıcı Cezayı Gerektirmelidir 156
c) Mahkûmiyetin İnfazı Bakımından Hükmolunan Cezanın En Az Dört
Ay Hürriyeti Bağlayıcı Ceza Olmalıdır 157
d) Geri Vermeye Konu Fiilin Her İki Devletin (Talep Eden Devlet ile
Türkiye’nin) Kanunlarına Göre De Suç Olmalıdır 157
2. 6706 Sayılı Kanuna Göre Geri Vermemenin Koşulları 160
a) Yabancı Bir Ülkede İşlenen Suçun Düşünce Suçu, Siyasî Suç veya
Siyasî Suçla Bağlantılı Bir Suç Niteliğinde Olması 160
(1) Düşünce Suçu 160
(2) Siyasi Suç 161
(a) Siyasi Suçu Tanımlayan Kuramlar 162
aa) Nesnel (Objektif) Kuram 162
bb) Öznel (Sübjektif) Kuram 162
cc) Üstünlük Kuramı 162
(b) Siyasi Suçun İstisnaları 163
aa) Belçika Kuralı 163
bb) Terör Suçu 163
cc) Uluslararası Suçlar 163
(c) Siyasi Suç Çeşitleri 163
aa) Tam Siyasi Suç 163
bb) Nisbi Siyasi Suç 164
b) Sırf Askerî Suç Niteliğinde Olması 165
c) Türkiye Devletinin Güvenliğine Karşı, Türkiye Devletinin veya Bir
Türk Vatandaşının Ya Da Türk Kanunlarına Göre Kurulmuş Bir Tüzel
Kişinin Zararına İşlenmesi 166
d) Türkiye'nin Yargılama Yetkisine Giren Bir Suç Olması 166
e) Zamanaşımına veya Affa Uğramış Olması 166
f) İadesi Talep Edilen Kişinin Türk Vatandaşı Olması 169
g) İadesi Talep Edilen Kişinin Kanunda Belirtilen Nedenlere Dayalı
Olarak Soruşturma veya Kovuşturmaya Maruz Bırakılacağına veya
Cezalandırılacağına ya da İşkence veya Kötü Muameleye Maruz
Kalacağına Dair Kuvvetli Şüphe Sebeplerinin Bulunması 169
h) İadesi Talep Edilen Kişi Hakkında, Talebe Konu Fiil Nedeniyle Daha
Önce Türkiye’de Beraat veya Mahkûmiyet Kararı Verilmiş Olması 170
i) İade Talebinin, Ölüm Cezası veya İnsan Onuru ile Bağdaşmayan Bir
Ceza Gerektiren Suçlara İlişkin Olması 171
(1) 6706 sayılı Kanunda Açıkça Düzenlenmeyen ve Fakat Geri
Vermeme Kapsamı Dışında Tutulan Diğer Suçlar (Geri
Vermeye Tabi Suçlar) 172
(a) Uçak Kaçırma Suçları 172
(b) Diplomatlara ve Uluslararası Korunan Kişilere Karşı
İşlenen Suçlar 172
(c) Terörün Finansmanı 172
(d) Mali Suçlar 173
3. Geri Vermenin Takdire Bağlı Olduğu Durum 173
F. Geri Vermede Özellik Kuralı = İadede Hususilik İlkesi 173
1. Geri Vermede Özellik İlkesinin İstisnaları 175
G. Geri Vermede Görev ve Yetki (Usul) 175
H. Aynı Kişi Hakkında Birden Fazla Devlet Tarafından İade Talebinde
Bulunulmasında Usul 176
İ. Geri Vermede Sürecinde Tutuklama İşlemleri 176
J. Yabancı Kanunun Göz Önünde Bulundurulması (Yabancı Ülke Ceza
Kanunun Değeri) 177
XIV. CEZA KANUNUNUN KİŞİ BAKIMINDAN UYGULANMASI 178
A. Genel Olarak 178
B. Türk Ceza Kanunu’nun İç Hukuk Bakımından Uygulanmasında İstisnalar 178
1. Cumhurbaşkanının Cezai Sorumluluğu 178
a) Cumhurbaşkanının Kişisel Suçlarından Dolayı Sorumluluğu 178
b) Cumhurbaşkanı’nın Görevi İle İlgili İşlediği Suçlardan Sorumluluğu 180
2. Yasama Sorumsuzluğu 185
a) Sorumsuzluk (Mutlak Dokunulmazlık) 185
(1) Anayasa m. 83/1’e Göre Sorumsuzluğun Koşulları 186
(2) Yasama Sorumsuzluğunun Sonuçları 187
b) Geçici Dokunulmazlık (Kovuşturma Yasağı) 188
(1) Kovuşturma Yasağının İstisnaları 188
(2) Sorumsuzluk İle Dokunulmazlık Arasındaki Farklar 190
(3) Dokunulmazlık Kapsamındaki Suçlarda Zamanaşımı Sorunu 190
C. Ceza Kanunun Devletler Hukuku Bakımından Uygulanmasında İstisnalar 191
1. Diplomatlar 191
a) Dokunulmazlığın Kabul Edildiği Durumlar 193
b) Diplomat Dokunulmazlığı ile Konsolosların Dokunulmazlığı Farklıdır 193
2. Yabancı Askerler 194
a) Sözleşme Kapsamına Giren Kişiler 194
b) Yargı Yetkisi 194
(1) Mutlak (Kesin) Yargı Yetkisi 195
(2) Öncelikli Yargı Yetkisi 195
c) Gönderen Devletin Yargı Yetkisi 195
(1) Gönderen Devletin Mutlak Yargı Yetkisi 195
(2) Gönderen Devletin Öncelikli Yargı Yetkisi 195
d) Gönderilen (Kabul eden) Devletin Yargı Yetkisi 196
(1) Gönderilen Devletin Mutlak Yargı Yetkisi 196
(2) Gönderilen Devletin Öncelikli Yargı Yetkisi 196
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
SUÇ KAVRAMI VE SUÇUN UNSURLARI
XV. SUÇ KURAMI 197
A. Suçun Yapısını Açıklayan Kuramlar 200
1. Klasik Suç Kuramı 200
a) Klasik Suç Kuramında Hareket 201
b) Klasik Suç Kuramında Netice 201
c) Klasik Suç Kuramında Nedensellik Bağı 201
d) Klasik Suç Kuramında Fiil 201
e) Klasik Suç Kuramına Göre Suçun Unsurları 202
(1) Klasik Suç Kuramına Göre Tipiklik 202
(2) Klasik Suç Kuramına Göre Hukuka Aykırılık 202
(3) Klasik Suç Kuramına Göre Kusurluluk 202
2. Yeni Klasik (Teleolojik / Neo Klasik) Klasik Suç Kuramı 203
a) Yeni Klasik Suç Kuramında Hareket 204
b) Yeni Klasik Suç kuramında Suçun Unsurları 204
(1) Yeni Klasik Kurama Göre Tipiklik 204
(2) Yeni Klasik Kurama Göre Hukuka Aykırılık 205
(3) Yeni Klasik Kurama Göre Kusurluluk 205
3. Amaççı (Gai / Finalist) Suç Kuramı 206
a) Amaççı Suç Kuramına Göre Tipiklik 206
b) Amaççı Suç Kuramına Göre Kusur 207
c) Amaççı Suç Kuramına Göre Kast 207
d) Amaççı Suç Kuramına Göre Taksir 208
e) Amaççı Suç Kuramına Göre Hata 208
4. Sentezci (Teleolojik) Kuram 209
a) Sentezci Kurama Göre Suçun Unsurları 209
(1) Tipiklik 210
(2) Hukuka Aykırılık 210
(3) Kusur 210
(a) Sentezci Kurama Göre Kast 210
(b) Sentezci Kurama Göre Taksir 210
XVI. SUÇUN UNSURLARI 211
A. Genel Olarak 211
B. Tipiklik (Suçun Yasallık Unsuru) 213
1. Tipiklik ve Hukuka Aykırılık 215
2. Tipiklik ve Hukuki Hata 215
3. Tipiklik ve Hayal (Mefruz/Varsayılan/Sözde) Suç 215
4. Tipiklik ve Kuruntu Suç 216
5. Tipiklik ve İşlenemez Suç 218
C. Tipiklikte Yer Alan Unsurlar 218
1. Tipikliğin Maddi Unsurları 220
a. Hareket 222
1) Hareketi Açıklayan Kuramlar 225
(i) Hareketi Hukuki Anlamın Dışında Ele Alan Kuramlar
(Ontolojik Kuramlar) 226
(ii) Doğal (Nedensel) Hareket Kuramı 226
(iii) Amaççı (Gai – Final) Hareket Kuramı 228
(iv) Sosyal Hareket Kuramı 230
2) Hareketi Hukuki Anlamın İçinde Ele Alan Kuramlar 232
(a) Normativist Hareket Kuramı 232
(b) Hareket Kuramlarının Değerlendirilmesi 233
(1) Ceza Hukuku Bakımından Hareket Sayılmayan Durumlar 233
(2) Hareketin Sayısına Göre Suçların Sınıflandırılması 236
(a) Tek Hareketli Suçlar 236
(b) Birden Çok Hareketli Suçlar 236
aa) Birleşmiş (Birleşik) Hareketli Suçlar 236
bb) Bölünebilen veya Kesintili Suçlar/Amaç Suç – Araç Suç 237
cc) Seçimlik Hareketli Suçlar 237
dd) İtiyadi Suçlar 240
(c) Geçitli Suçlar 240
(3) Hareketin Şekline Göre Suçların Sınıflandırılması 241
(a) İcrai (Etken Hareketle İşlenen) Suçlar 241
(b) İhmali (Edilgen Hareketle İşlenen Suçlar) Suçlar 242
(4) Hareketin Önemine Göre Suçlar 252
(a) Serbest Hareketli Suçlar 252
(b) Bağlı Hareketli Suçlar 253
(5) Hareketin Devamının Gerekip Gerekmediğine Göre Suçların
Sınıflandırılması 253
(a) Ani Suç 253
(b) Kesintisiz (Mütemadi) Suçlar 254
(6) Hareketin Aşamasına Göre Suçların Sınıflandırılması 258
(a) Kalkışma Suçları 258
b. Netice 259
a) Neticenin Esasını Açıklayan Kuramlar 260
(1) Doğalcı Kuram 260
(2) Tehlike Kuramı 260
(3) Kuralcı Kuram 261
b) Neticeye Göre Suçların Tasnifi 262
(1) Neticesi Harekete Bitişik Suçlar (Neticesiz suçlar, Şekli suçlar,
Sırf Hareket Suçları)–Neticeli suçlar (Maddi neticeli suçlar) 262
(a) Neticesi Harekete Bitişik Suçlar (Neticesiz Suçlar/Sırf
Hareket Suçları/Soyut Neticeli Suçlar) 262
(b) Neticeli Suçlar (Maddi Neticeli Suçlar) 262
(c) Seçimlik Neticeli Suçlar – Tek Neticeli Suçlar 264
c. Nedensellik Bağı 264
(1) Koşul Kuramı (Şart Teorisi) = Tabii Nedensellik Düşüncesi =
Eşdeğerlik Kuramı = Koşulların Eşitliği 266
(2) Uygun Sebep Kuramı 268
(3) Etkin Sebep Kuramı 270
(4) En Etkin Sebep Kuramı 271
(5) Son Koşul Kuramı (Son Şart Teorisi) 271
(6) Beşeri Nedensellik Kuramı 271
(7) Objektif Yüklenebilirlik (İsnadiyet) Kuramı 272
(8) Bazı Nedensellik Durumları 274
(a) Normal Nedensellik (Tek Hareket, Tek Netice) 275
(b) Çifte Nedensellik (Birden Çok Hareket, Tek Netice) 275
(c) Tamamlayan (Atipik/Toplam) Nedensellik 276
(d) Hareketten Önce Var Olan Nedenin Eklenmesi 277
(e) Hareketten Sonra Meydana Gelen Bir Nedenin Eklenmesi 277
(f) Hareketten Sonra Meydana Gelen ve Mağdurun Kusuru ile Bir
Nedenin Eklenmesi 278
(g) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Durumlar 279
(h) Sollayan Nedensellik (Öne Geçen Nedensellik/Nedensellik
Bağının Kesilmesi) 279
(ı) Varsayılan Nedensellik 279
(i) Kişinin Kendisini Tehlikeye Atması 280
(j) Neticenin Kişinin Egemenlik Alanı Dışında Olması 280
(k) Sosyal Nedensellik 281
(l) Risk Azalması 282
(m) Normun Koruma Alanı İçinde Olmaması 282
(n) Rücu Yasağı 282
(o) Kişinin Üzerine Düşen Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne
Uymasına Rağmen Neticenin Gerçekleşmesi 284
(ö) İhmali Hareketle İşlenen Suçlarda Nedensellik 285
d. Fail 286
a) Özgü Suç 287
b) Tüzel Kişilerin Suçun Faili Olup Olamayacağı Sorunu 291
(1) Tüze Kişilik Kavramı 291
(2) Tüzel Kişiliğin Esasını Açıklayan Kuramlar 291
(a) Farazilik Kuramı 291
(b) Gerçeklik Kuramı 292
(c) Karma Kuram 293
(3) TCK Açısından Tüzel Kişilerin Cezai Sorumluluğu ve Faillik
Durumu 293
(4) Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanacak Yaptırım 294
(5) Kabahatler ve Tüzel Kişilerin Sorumluluğu 295
e. Mağdur 297
f. Suçun Konusu 305
a) Suçun Maddi Konusu 305
b) Suçun Hukuki Konusu 306
c) Suçun Konusuna Göre Suçların Sınıflandırılması 308
(1) Zarar Suçu – Tehlike Suçu Ayrımı 308
(a) Zarar Suçu 308
(b) Tehlike Suçu 309
(i) Somut Tehlike Suçu 310
(ii) Soyut Tehlike Suçu 311
D. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsurları 312
1. Genel Olarak 312
a) Suçun Manevi Unsuru, Kusurluluk ve Kusur Kavramları Arasındaki
İlişki 312
b) Hareket Yeteneği ile Kusur Yeteneği Kavramları Arasındaki İlişki 313
c) Suçun Manevi Unsuru ile Kast ve Taksir Kelimeleri Arasındaki İlişki 314
d) Kast ve Taksir ile Kusurluluk Kavramları Arasındaki İlişki 315
2. Kast 316
a) Kastı Açıklayan Kuramlar 317
(1) Tasavvur Kuramı 317
(2) İrade Kuramı 317
(3) Bilinç ve İrade Kuramı 318
b) Kastın Unsurları 320
(1) Kastın Bilme Unsuru 320
(2) Kastın İsteme Unsuru 326
(a) Doğrudan Kast (Birinci Dereceden Kast) 327
(b) Doğrudan Kast (İkinci Dereceden Kast) 327
(c) Olası Kast 331
(i) Olası Kastı Belirlemek İçin Ortaya Atılan Kuramlar 332
(ii) Olası Kasta İlişkin TCK m. 21/2’de Yer Alan Düzenleme 337
(iii) Olası Kastta Kusurluluğun Derecesi veya Yoğunluğu 339
(iv) Olası Kastta Sorumluluk 339
(3) Kastın Aranacağı Zaman 342
(a) Başlangıç kastı 342
(b) Eş zamanlı Kast 342
(c) Eklenen Kast 342
(4) Kastın Türleri 343
(a) Genel Kast (Doğrudan Kast/Dolus Directus) 343
(b) Doğrudan Kast (Dolus Directus) 343
(c) Olası Kast (Dolus Eventualis) 343
(d) Özel Kast 344
(e) Ani Kast 345
(f) Tasarlama (Taammüt) Kastı 345
3. Taksir 347
a) Genel Olarak 347
b) Taksirin Hukuki Esasını Açıklayan Kuramlar 347
(1) Hukuka Aykırı Araçlar Kullanma Kuramı 347
(2) Etkin Sebep Kuramı 347
(3) Önleyebilme Kuramı 348
(4) Yanılma Kuramı 348
(5) Öngörebilme Kuramı 348
c) Taksirin Unsurları 349
(1) Hareketin Taksirle İşlenebilen Bir Suç Olması 349
(2) Hareketin İradiliği 350
(3) Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne Aykırılık 350
(4) Neticenin Öngörülebilir Olması 353
(5) Neticenin İstenmemiş Olması 355
(6) Hareket ile Netice Arasında Nedensellik Bağının Bulunması 357
d) Taksirli Suçlarda Kişilerin Cezai Sorumluluğu 357
(1) Üçüncü Kişinin Hareketi 357
(a) Üçüncü kişinin hareketi kusursuzdur 357
(b) Üçüncü kişinin hareketi kusurludur 357
(i) Üçüncü kişi kasten kusurludur. 357
(ii) Üçüncü kişi taksir ile kusurludur 358
(c) Üçüncü Kişi Tamamen Kusurludur 358
(2) Mağdurun Hareketi 358
(a) Mağdurun hareketi kusurlu değildir 358
(b) Mağdurun hareketi normal değil ancak kusurlu ve hukuka
aykırı da değildir. 359
(c) Mağdurun hareketi kusurludur 359
(i) Meydana gelen netice tamamen mağdurun kusurlu
hareketinden meydana gelmiştir 359
(ii) Meydana gelen netice bakımından hem fail hem de
mağdur kusurludur 359
e) Taksirin Gerçekleştirilme Şekilleri (Taksir Kalıpları/Taksirin Görünüş
şekilleri) 360
(1) Dikkatsizlik 360
(2) Özensizlik (Tedbirsizlik) 360
f) Taksirin Derecelendirilmesi 362
g) Taksir Türleri (Çeşitleri) 363
(1) Bilinçsiz Taksir (Basit Taksir/Tam Taksir)=Niteliksiz Taksir 363
(2) Bilinçli Taksir (Öngörülü/Şuurlu Taksir)=Nitelikli Taksir 364
(3) Bilinçsiz Taksir – Bilinçli Taksir Ayrımı 365
(4) Bilinçsiz Taksir – Bilinçli Taksir Ayrımının Hukuki Sonuçları 367
h) Olası Kast/ Bilinçli Taksir Ayrımı 367
i) Taksirli Suçlarda Şahsi Cezasızlık Sebebi veveya Cezada İndirim
Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebep (TCK m. 22/6) 368
j) Taksirli Suçlarda Verilecek Cezanın Belirlenmesi 374
k) Taksir ve Teşebbüs 375
l) Taksir ve İştirak 375
m) Taksir ve Hata 377
n) Taksir ve Kabahat 377
o) Taksir ve Kusur 377
p) Taksir ve Kusursuz Sorumluluk 380
4. Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç 381
a) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçun Oluşum Şekilleri 384
b) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç Şekilleri 385
(1) Gerçek Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç 385
(2) Gerçek Olmayan (Görünüşte) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç 385
c) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Kast–Taksir Bileşimi
(Kombinasyonu) 390
d) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Teşebbüs 392
e) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda İştirak 393
f) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suç ve Kusursuz Sorumluluk 394
E. Hukuka Aykırılığın Bulunması/Hukuka Uygunluk Nedenlerinin
Bulunmaması 394
F. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Ortak Özellikleri 398
G. Türk Ceza Kanununda Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Sınıflandırılması
Sorunu 400
H. Türk Ceza Kanununda Hukuka Uygunluk Nedenleri 402
1. Kanun Hükmünü Yerine Getirme/Görevi İfa 402
a) Kanun Teriminin Anlamı 403
b) Kolluğun Zor ve Silah Kullanma Yetkisi 407
(1) Zor ve Silah Kullanma Yetkisinin Kapsamı 407
(2) Zor Kullanma Yetkisinin Aşamaları 407
(a) İhtar 407
(b) Bedeni Kuvvet Kullanma 407
(c) Maddi Güç Kullanma 408
(d) Silah Kullanma 408
(3) Zor ve Silah Kullanma Yetkisinde Orantılılık İlkesi 410
(4) Zor Kullanma Yetkisinde Takdir Yetkisi 411
c) Müdafilik Görevinin Yerine Getirilmesi 411
2. Meşru Savunma 413
a) Meşru Savunmanın Hukuki Niteliği 413
b) Meşru Savunmanın Koşulları 413
(1) Saldırıya İlişkin Koşullar 414
(a) Bir Saldırı Olmalıdır 414
(b) Bu Saldırı Haksız Olmalıdır 416
(c) Bu Saldırı Gerçekleşmiş veya Gerçekleşmesi veya Tekrarı
Muhakkak Olmalıdır 418
(d) Saldırı Herhangi Bir Hakka Yönelmiş Olmalıdır 420
(e) Saldırı, Meşru Savunmada Bulunana Karşı Olabileceği Gibi,
Üçüncü Bir Kişiye De Yönelebilir 421
(f) Saldırı Mutlaka Bir İnsandan Kaynaklanmalıdır 422
(2) Savunmaya İlişkin Koşullar 423
(a) Savunmada Zorunluluk Olmalıdır 423
(b) Savunma İle Haksız Saldırı Arasında Oran Bulunmalıdır 424
(i) Konu Bakımından Orantı/Haklar Arasında Orantı 424
(ii) Araç Bakımından Orantı 424
(c) Savunma, Mutlaka Haksız Saldırıda Bulunan Kişiye Karşı
Yapılmalıdır 426
c) Üçüncü Kişi Lehine Meşru Savunma 426
d) Haksız Saldırı Başlamadan Önce Alınan ve Kendiliğinden Harekete
Geçen Önlem/Offendicula 427
e) Meşru Savunmada Sınırın Aşılması 428
(1) Meşru Savunmada Sınırın Mazur Görülebilecek Bir Heyecan,
Korku veya Telaş ile Aşılması 428
(2) Meşru savunmada Oranın/Sınırın Kast Olmaksızın Aşılması
(Taksir ile Aşılması) 428
(3) Meşru Savunmada Sınırın Kast (Doğrudan veya Olası Kast) ile
Aşılması 429
(4) Meşru Savunmada Sınırın Kusursuz Olarak Aşılması 430
f) Meşru Savunma Halinde Üçüncü Kişilerin Zarar Görmesi 430
g) Meşru Savunma – Haksız Tahrik ilişkisi 430
h) Meşru Savunma ve Hata 431
3. Hakkın Kullanılması 431
a) Hakların Çatışması ve Neminem Laedere İlkesi 432
b) Hukuka Uygunluk Nedeni Olarak Bazı Önemli Hakkın Kullanılması
Durumları 433
(1) Hekimlik Mesleğinin İcrası/Tıbbi Müdahale 433
(a) Hekimlik Mesleğini İcra Edecek Kişinin Yetkili Kişi Olması
Gerekir 434
(b) Hastanın Tıbbi Müdahalenin İçeriği ve Muhtemel Sonuçları
Bakımından Aydınlatılmış Olması Gerekir 435
(c) Hastanın Rızasının Bulunması/Aydınlatılmış veya
Bilgilendirilmiş Onam–Hastanın Hukuken Geçerli Rızası 436
(d) Tıbbi Müdahalenin Zorunluluğu (Endikasyon) 437
(e) Hekimlik Mesleğinin Mesleğin Gereklerine Uygun İcra Edilmiş
Olması/Hekimlik Mesleğinin (Tıbbi Müdahalenin) Kanunda
Öngörülen Usullere Uygun Bir şekilde İcra Edilmiş Olunması
Gerekir 437
(f) Tıbbi Müdahalenin Teşhis ve Tedavi Amacı İle Yapılmış
Olması 438
(2) Düşünce Özgürlüğü ve Eleştiri Hakkı 438
(3) Bir İş, Meslek, Sanat veya Bilimin İcrası 440
(4) Ticari ve Sınaî Faaliyetlerin İcrası 440
(5) Haber Verme ve Haberleşme Hakkının İcrası/Gazetecilik
Mesleğinin İcrası 440
(6) İddia ve Savunma Hakkının Kullanılması 442
(7) Spor Faaliyetleri 442
(8) Tedip Hakkı 445
(9) İhbar ve Şikâyet Hakkı 445
(10) Organ ve Doku Nakli 446
4. İlgilinin Rızası 447
a) Rızanın Suç Genel Kuramı İçindeki Yeri 448
(1) Tipikliği Kaldıran Rıza 448
(2) Hukuka Aykırılığı Kaldıran Rıza 448
b) Rızanın Hukuki Esası 449
c) Rızanın Hukuka Uygunluk Nedeni Sayılabilmesi İçin Gereken
Koşullar 449
(1) Kişinin Üzerinde Mutlak Surette Tasarrufta Bulunabileceği Bir
Hakkın Bulunması 450
(a) Uluslararası Suçlar (TCK m. 76 – 80) 450
(b) Kişilere Karşı İşlenen Suçlar (TCK m. 80 – 169) 450
(i) Hayata Karşı Suçlar (TCK m. 81 – 85) 450
(ii) Vücut Dokunulmazlığına Karşı Suçlar (TCK m. 86 – 98) 451
(iii) Çocuk Düşürtme, Düşürme veya Kısırlaştırma (TCK m.
99 – 101) 453
(iv) Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar (TCK m. 102 – 105) 453
(v) Hürriyete Karşı Suçlar (TCK m. 106 – 124) 453
(vi) Şerefe Karşı Suçlar (TCK m. 115 – 131) 454
(vii) Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar (TCK
m. 131 – 140) 454
(viii) Malvarlığına Karşı Suçlar (TCK m. 141 – 169) 454
(c) Topluma Karşı Suçlar (TCK m. 170 –246) 455
(i) Genel Tehlike Yaratan Suçlar (TCK m. 170 – 180) 455
(ii) Çevreye Karşı Suçlar (TCK m. 180 – 184) 455
(iii) Kamunun Sağlığına Karşı Suçlar (TCK m. 185 – 196) 455
(iv) Kamu Güvenine Karşı Suçlar (TCK m. 197 – 212) 455
(v) Kamu Barışına Karşı Suçlar (TCK m. 213 – 222) 455
(vi) Ulaşım Araçlarına veya Sabit Platformlara Karşı Suçlar
(TCK m.223 – 224) 455
(vii) Genel Ahlâka Karşı Suçlar (TCK m.225 – 229) 455
(viii) Aile Düzenine Karşı Suçlar (TCK m. 230 – 234) 455
(ix) Ekonomi, Sanayi ve Ticarete İlişkin Suçlar
(TCK m. 235 – 242) 455
(x) Bilişim Alanında Suçlar (TCK m. 242 – 246) 455
(d) Millete ve Devlete Karşı Suçlar ve Son Hükümler (TCK m.
247–343) 455
(i) Kamu İdaresinin Güvenilirliğine ve İşleyişine Karşı
Suçlar (TCK m. 247 – 266) 455
(ii) Adliyeye Karşı Suçlar (TCK m. 267 – 298) 455
(iii) Devletin Egemenlik Alametlerine ve Organlarının
Saygınlığına Karşı Suçlar (TCK m. 299 – 301) 455
(iv) Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar (TCK m.302 – 308) 455
(v) Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar
(TCK m.309 – 316) 456
(vi) Millî Savunmaya Karşı Suçlar (TCK m.317 – 325) 456
(vii) Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk (TCK m. 326 –
339) 456
(viii) Yabancı Devletlerle Olan İlişkilere Karşı Suçlar (TCK m.
340 – 343). 456
(2) Rızaya Ehliyet 456
(3) Rıza Açıklaması 457
5. TCK’da Yer Almayan Hukuka Uygunluk Nedeni Olarak Yükümlülüklerin
Çatışması 459
a) Yükümlülüklerin Çatışmasının Gerçekleşebileceği Şekiller 460
b) Eşit Olmayan İki Değerin Korunması Aşamasında Yükümlülüklerin
Çatışması 461
İ. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Aşılması 461
1. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Kasten Aşılması 462
2. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Taksir İle Aşılması 462
3. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Korku, Panik veya Heyecan ile
Aşılması 463
4. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Kusursuz Olarak Aşılması 464
5. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Hata İle Aşılması 464
XVII. KUSURLULUK 466
A. Haksızlık ve Kusurluluk Kavramları Arasındaki İlişki 466
B. Kusurluluk ile Kusur Kavramları Arasındaki İlişki 467
C. Kusurluluğu Açıklayan Kuramlar 468
1. Psikolojik Kuram 468
2. Normatif Kuram 468
D. Kusurluluğun Kapsamı 469
1. Fiil Kusuru 469
2. Fail Kusuru 470
E. Kusurluluk ile Kast ve Taksir Kavramları Arasındaki İlişki 470
F. Taksir ile Kusursuz Sorumluluk Kavramları Arasındaki İlişki 470
G. Kusurluluğun Unsurları 471
1. Kusur Yeteneğine Sahip Olmak 471
a) Kusur Yeteneğinin Aranacağı Zaman 473
b) Kusur Yeteneği ile Kusurluluğu Etkileyen Kavramları Arasındaki
İlişki 473
2. Kusurluluğu Etkileyen Nedenlerden Birinin Bulunmaması 474
a) Kusur Yeteneğini Etkileyen Haller 474
(1) Yaş Küçüklüğü 475
(a) 0 – 12 Yaş Arasında Olan Çocuklar=(TCK m. 31/1) 476
(b) 13 – 15 Yaş Arasında Olan Çocuklar=(TCK m. 31/2) 476
(c) 16 – 18 Yaş Arasında Olan Çocuklar=(TCK m. 31/3) 478
(d) Kusur Yeteneği Bulunmayan Çocuklara Uygulanacak
Hükümler 478
(e) Kusur Yeteneği Bulunan Yaş Sınıfında Olan Çocuklara İlişkin
TCK ve CMK’da Öngörülen Özel Düzenlemeler 478
(2) Sağır – Dilsizlik=(TCK m. 33) 480
(3) Akıl Hastalığı=(TCK m. 32) 480
(a) Akıl Hastalığının Kusur Yeteneğine Etkisi Bakımından Kabul
Gören Sistemler 480
(i) Biyolojik Sistem 480
(ii) Psikolojik Sistem 481
(iii) Karma Sistem 481
(b) Akıl Hastalığının Kişinin Kusur Yeteneğine Etki Eden
Durumları 482
(4) Geçici (Arızi) Nedenler, Alkol veya Uyuşturucu Madde
Etkisinde Olma (TCK m. 34) 484
(a) Geçici Nedenler 484
(b) Alkol veya Uyuşturucu Madde Alma 486
(i) İstemeyerek (İrade Dışı) Alkol veya Uyuşturucu Madde
Alma 487
(ii) İsteyerek (İrade İle) Alkol veya Uyuşturucu Madde
Alma 487
(iii) Alkol veya Uyuşturucu Bağımlısı Olmak 491
H. Kusurluluğu Kaldıran Haller (Nedenler) 492
1. Hukuka Aykırı ve Fakat Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesi/Yetkili
Amirin Emrini İfa 492
a) Yetkili Amirin Emrini İfasının Uygulanma Koşulları 495
(1) Bir Emir Bulunmalıdır 495
(a) Emir Hukuka Uygundur 496
(i) Şekli Anlamda Hukuka Uygunluk Emri Verenin
Hukuken Emir Vermeye Yetkili Olması 496
(ii) Maddi Anlamda Hukuka Uygunluk 498
(b) Emir Hukuka Aykırıdır 499
(c) Emrin Konusu Suçtur 502
(2) Emri Veren Emri Vermeye Yetkili Olmalıdır 506
(3) Emrin Yerine Getirilmesi Zorunlu Olmalıdır (Emir Bağlayıcı
Olmalıdır) 509
2. Zorunluluk Hali 509
a) Zorunluluk Halinin Hukuki Niteliği 509
(1) Zorunluluk Halinin Hukuki Niteliğini Açıklayan Kuramlar 509
(a) Koruma İçgüdüsü Kuramı 509
(b) Manevi Cebir Kuramı 510
(c) Saiklerin Sosyalliği Kuramı 510
(d) Amaç Kuramı 510
(e) Hakların Çatışması Kuramı 510
(2) Zorunluluk Halinin Sınıflandırılmasına İlişkin Kuramlar 511
(a) Zorunluluk Halinin Hukuka Uygunluk Sebebi Olduğu Kuramı 511
(b) Zorunluluk Halinin Mazeret Sebebi (Kusurluluğu Kaldıran
Sebep) Olduğu Kuramı 511
(c) Fark Gözetme Kuramı 511
(3) TCK Bakımından Zorunluluk Halinin Hukuki Niteliği 513
(4) Zorunluluk Halinin Hukuka Uygunluk Sebebi İle Kusurluluğu
Kaldıran Sebep Olması Arasındaki Farklar 515
b) Zorunluluk Halinin Koşulları 515
(1) Tehlikeye İlişkin Koşullar 516
(a) Bir Tehlike Bulunmalıdır 516
(b) Bu Tehlike Ağır ve Muhakkak Olmalıdır 518
(c) Tehlike Bir Hakka Yönelmiş Olmalıdır 519
(d) Tehlikeye Bilerek Sebebiyet Verilmemiş Olunmalıdır 519
(2) Korunmaya İlişkin Koşullar 520
(a) Tehlikeden Başka Türlü Korunma İmkânının Bulunmaması 520
(b) Tehlike ile Korunmaya Yönelik Gerçekleştirilen Hareket
Arasında Nedensellik Bağının Bulunması 521
(c) Tehlike ile Korunmaya Yönelik Gerçekleştirilen Hareket
Arasında Orantı Bulunması 521
(d) Tehlikeye Karşı Koyma Yükümlülüğünün Bulunmaması 522
c) Zorunluluk Hali ile Meşru Savunmanın Karşılaştırılması 523
3. Cebir ve Şiddet 524
4. Korkutma veya Tehdit 526
5. Hata (Yanılma) 529
a) Hata Kavramı 530
b) Suçun Maddi Unsurlarında Hata: (Fiili/Maddi Hata / Unsur
Yanılgısı) 531
(1) Suçun Konusunda Hata 534
(2) Şahısta Hata (Mağdurda Hata) 536
(3) Nedensellik Bağında Hata ve Sapma 539
(4) Hedefte Sapma 541
c) Suçun Nitelikli Unsurlarında/Hallerinde Hata 544
(5) Cezayı Artıran Nitelikli Unsurlarda Hata 544
(6) Cezayı Azaltan Nitelikli Unsurlarda Hata 545
(7) Şahsa, Fiile ve Mağdurun Sıfatına Bağlı Nitelikli Haller ve Bu
Hallerde Hata 546
d) Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenlere Ait
Koşulların Gerçekleştiği Hususunda Hata 548
(1) Hukuka Uygunluk Sebeplerinde Hata 548
(2) Kusurluluğu Kaldıran veya Azaltan Nedenlerde Hata 552
e) Hukuki Hata (Haksızlık Bilincinde Hata, Yasaklık Hatası, Tipiklik
Hatası) 555
6. Kaza ve Tesadüf (Öngörülememe/Beklenememe) 558
7. Mücbir Sebep (Kaçınamama/Karşı Koyamama) 560
İ. Kusurluluğu Azaltan Haller 561
1. Haksız Tahrik 561
a) Genel Olarak 562
b) Haksız Tahrik Durumlarında Daha Az Ceza Verilmesinin Hukuki
Sebebi/Haksız Tahrik Kurumunun Hukuki Niteliği 563
(1) Öznel (Sübjektif) Görüş 563
(2) Nesnel (Objektif) Görüş 563
(3) Karma Görüş 563
c) Haksız Tahrik Kurumunun Düzenlenişi Bakımından ETCK ile TCK
Arasındaki Farklar 564
d) Haksız Tahrikin Koşulları 564
(1) Tahrik Oluşturan Bir Hareket Bulunmalıdır 564
(2) Hareket Haksız Olmalıdır 566
(3) Haksız Hareket Sonucunda Failde Sinirlenme, Acı Duyma,
Öfkelenme (Hiddet veya Şiddetli Elem) Meydana Gelmelidir 568
(4) Suç, Haksız Hareketin Doğurduğu Sinirlenme, Acı Duyma,
Öfkelenmenin Etkisiyle İşlenmelidir (Nedensellik Bağı) 568
(5) Karşı Hareket Mutlaka Haksız Hareketin Kaynağına Yönelmiş
Olmalıdır 569
e) Haksız Tahrik ile Bazı Ceza Hukuku Kurumları Arasındaki İlişki 571
(1) Haksız Tahrik ile Tasarlama Arasındaki İlişki 571
(2) Haksız Tahrik ile Taksirli Suç Arasındaki ilişki 572
(3) Haksız Tahrik ile Kan Gütme Saiki/Özel Kast Arasındaki İlişki 572
(4) Haksız Tahrik ile Meşru Savunma Arasındaki ilişki 573
(5) Haksız Tahrik ile Hata Arasındaki İlişki 574
(6) Haksız Tahrik ile Takdiri Hafifletici Nedenler Arasındaki İlişki 575
(7) Haksız Tahrik ile İştirak Arasındaki İlişki 575
XVIII. SUÇUN NİTELİKLİ HALLERİ 576
A. Nitelikli Hallerin Sınıflandırılması 579
1. Cezayı Artıran ve Azaltan Nitelikli Haller 579
2. Şahsa, Fiile ve Suçun Konusuna Bağlı Nitelikli Haller 579
a) Şahsa Bağlı Nitelikli Haller 579
(1) Failin Sıfatı Bakımından Nitelikli Haller 579
(2) Mağdurun Sıfatı Bakımından Nitelikli Haller 580
(3) Fail ile Mağdur Arasındaki İlişki Bakımından Nitelikli Haller 580
(4) Failin Amaç ve Saiki Bakımından Nitelikli Haller 580
b) Fiile Bağlı Nitelikli Haller 580
(1) Fiilin İşleniş Şekline Göre Nitelikli Haller 580
(2) Fiilin İşlendiği Yer ve Zaman Bakımından Nitelikli Haller 584
c) Suçun Konusuna Bağlı Nitelikli Haller 584
XIX. SUÇUN UNSURLARI DIŞINDA KALAN HUSUSLAR 585
A. Nesnel (Objektif) Cezalandırılma Koşulları 585
B. Ön Koşullar 592
C. Ceza Muhakemesi Koşulları 593
D. Şahsi Cezasızlık Sebepleri 595
1. TCK’daki Şahsi Cezasızlık Sebepleri 596
2. TCK’ndaki Cezada Şahsi İndirim Nedenleri 597
3. TCK’ndaki Hem Şahsi Cezasızlık Hem De Cezada Şahsi İndirim
Nedenleri 597
E. Cezayı Kaldıran Şahsi Sebepler/Cezayı Azaltan veya Kaldıran Şahsi Sebep
Olarak Etkin Pişmanlık 598
BEŞİNCİ BÖLÜM
SUÇUN ÖZEL ŞEKİLLERİ
XX. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ 601
A. TEŞEBBÜS 601
1. Kavram 601
2. ETCK ile TCK’nın Karşılaştırılması 601
3. Teşebbüsün Cezalandırılma Sebebi 603
a) Öznel (Sübjektif) Görüş 603
b) Nesnel (Objektif) Görüş 603
c) Etki Görüşü 604
d) Karma Görüş 604
4. Teşebbüsün Hukuki Niteliği 605
5. Teşebbüsün Koşulları/Unsurları 606
a) Suç İşleme Kastının Varlığı Bulunmalıdır 606
b) İşlenmek İstenen Suç Ancak Kasten İşlenebilen Bir Suç Olmalıdır 609
c) Suçun İcrasına Elverişli Hareketlerle Doğrudan Doğruya Başlamak 610
(1) Elverişli Hareketin Anlamı 610
(2) Doğrudan Doğruya İcraya Başlama 613
d) Failin Elinde Olmayan Nedenlerle Suçun İcra Hareketinin
Tamamlanamaması veya Neticenin Gerçekleştirilememesi 619
(1) Failin Elinde Olmayan Nedenlerle Suçun İcra Hareketinin
Tamamlanamaması 620
(2) Failin Elinde Olmayan Nedenlerle Neticenin
Gerçekleştirilememesi 622
6. Gönüllü Vazgeçme 623
a) Gönüllü Vazgeçmenin Hukuki Niteliği 625
b) Gönüllü Vazgeçmenin Cezalandırılmamasını Açıklayan Görüşler 625
c) Gönüllü Vazgeçmenin Uygulanma Aşamaları 627
d) Gönüllü Vazgeçmenin Tespiti 631
e) İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Gönüllü Vazgeçme ve Şeriklere
Etkisi 636
f) Gönüllü Vazgeçme ile Teşebbüs Arasındaki İlişki 637
7. Gönüllü Vazgeçme ve Etkin Pişmanlık 638
8. İşlenemez Suç/Elverişsiz Teşebbüs 639
a) İşlenemez Suçta Kişiye Ceza Verilmemesini Açıklayan Görüşler 639
9. Teşebbüs Bakımından Bazı Özel Durumlar 642
10. Teşebbüs Halinde Verilecek Cezanın Belirlenmesi 648
XXI. İŞTİRAK 650
A. Genel Olarak 650
B. İştirakın Hukuki Esası 653
C. İştirakte Suç Sayısı 653
1. Suç Birliği Görüşü 653
2. Suç Ayrılığı Görüşü 653
D. İştirakın Hukuki Niteliği 654
1. İştirake İlişkin Hükümlerin Tipikliği Sınırlandırdığı Görüşü 654
2. İştirake İlişkin Hükümlerin Cezai Sorumluluğu Alanı ve Tipikliği
Genişlettiği Görüşü 655
E. İştirakte Suça Katılanların Cezai Sorumluluğu Konusunda Kabul Edilen
Sistemler 656
1. Eşitlik (Teklik) Sistemi 656
2. İkilik Sistemi 656
3. Cezanın Faile Göre Belirlenmesi Sistemi 657
F. İştirak Şekilleri/Türleri 658
1. Faillik 660
a) Müstakil (Tek Başına Faillik/Doğrudan Faillik) 661
b) Müşterek Faillik/Birlikte Faillik 661
1) Müşterek Failliğin Unsurları 662
(a) Suçun İşlenişi Üzerinde Müşterek Hâkimiyet
Kurma/Hareketin Birlikte İcra Edilmesi 662
(b) Birlikte Suç İşleme Kararının Bulunması 667
2) Özgü Suçlarda Müşterek Faillik 670
3) İhmali Suçlarda Müşterek Faillik 671
4) Taksirli Suçlarda Müşterek Faillik 672
5) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Müşterek Faillik 672
c) Dolaylı Faillik 673
2. Şeriklik (Suç Ortaklığı/Suça İştirak Şekilleri) 679
3. Suça İştirakın (Suç Ortaklığı/İştirak/Şerikliğin) Koşulları 680
a) Birden Çok Failin Birden Çok Hareketinin Bulunması 680
b) Her Bir Failin Suça Katılma (İştirak İradesi) Kastının Bulunması 681
c) İşlenmek İstenen Ortak Suçun En Azından Teşebbüs Aşamasına
Varmış Olması (İcra Hareketlerine Başlanmış Olunması) 688
d) İşlenen Suçun Bütün Şerikler İçin Aynı Olması 689
e) Hareketlerin Nedensel Değerinin Bulunması 694
4. Şeriklik Şekilleri 695
a) Müşterek Faillik 695
b) Azmettirme 695
c) Yardım etme 707
5. Cezayı Artıran veya Azaltan Nedenlerin Şeriklere Yansıması (Sirayeti) 712
a) Cezayı Artıran Nedenlerin Şeriklere Yansıması 712
(1) Cezayı Artıran Şahsi Nedenler 712
(2) Cezayı Artıran Fiili Nedenler 716
b) Cezayı Azaltan Nedenlerin Şeriklere Yansıması 716
c) Cezayı Kaldıran Nedenlerin Şeriklere Uygulanması 717
6. Suça İştirakte Gönüllü Vazgeçme 717
7. Kabahate İştirak 721
XXII. SUÇLARIN İÇTİMAI 722
A. Genel Olarak 722
B. Bileşik Suç 725
1. Genel Olarak 725
2. Bileşik Suçun Oluşum Şekilleri 725
a) Tam (Gerçek) Bileşik Suç 725
b) Görünüşte (Şekli/Eksik) Bileşik Suç 727
3. Bileşik Suçta Manevi Unsur 729
4. Bileşik Suçta Zamanaşımı 729
5. Bileşik Suçta İştirak 729
6. Bileşik Suçta Uzlaşma ve Şikâyet 729
7. Bileşik Suçta Teşebbüs 730
8. Bileşik Suçta Gönüllü Vazgeçme 730
9. Bileşik Suçun Bölünmezliği İlkesi 731
C. Zincirleme Suç (Müteselsil Suç) 731
1. Genel Olarak 731
2. Zincirleme Suçun Hukuki Esasını/Niteliğini Açıklayan Görüşler 732
a) Tek Suçun Varlığı Görüşü 732
b) Çok Suçun Varlığı Görüşü 733
3. Zincirleme Suçun Koşulları 733
a) Suç İşleme Kararında Birlik 733
b) Aynı Olan Birden Çok Suçun İşlenmesi 736
c) Suçların Farklı Zamanlarda İşlenmesi 746
d) Mağdurun Aynı Olması 747
4. Zincirleme Suç Hükümlerinin Uygulanamayacağı Durumlar 753
5. Zincirleme Suçta Yaptırım 754
D. Fikri İçtima 756
1. Fikri İçtimanın Hukuki Esasını Açıklayan Görüşler 758
a) Suç Tekliği Görüşü 758
b) Suç Çokluğu Görüşü 758
2. Fikri İçtimanın Koşulları 758
a) Tek Fiilin Bulunması 758
(1) Fiil Kelimesinden Hareketi Anlayan Görüş 759
(2) Fiil Kelimesinden Neticeyi Anlayan Görüş 764
(3) Tek Fiil kelimesinden Suç İşleme Kastının Tekliğini Anlayan
Görüş 766
b) Birden Fazla Farklı Suçun İşlenmesi 767
3. Fikri İçtimada Uygulanacak Cezanın Belirlenmesi 774
4. Fikri İçtima İle İlgili Bazı Özel Durumlar 775
a) Maddi Unsur 775
b) Manevi Unsur 775
c) Teşebbüs 775
d) İştirak 776
e) Zamanaşımı, Af, Şikâyet, Uzlaşma, Dava ve Ceza İlişkisini Düşüren
Nedenler 776
f) Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Fikri İçtima 778
g) Kesintisiz suç – Ani suç ve Fikri İçtima 779
h) Non Bis İn İdem İlkesi ve Fikri İçtima 781
i) Kabahatlerde İçtima 781
XXIII. GÖRÜNÜŞTE İÇTİMA (KANUNLARIN İÇTİMAI/ YASALARIN TEKLİĞİ) 782
A. Normların Görünüşte İçtimaı Şekilleri ve Bu Durumlarda Tek Bir Normun
Uygulanmasının Gerekçeleri 783
1. Özel Norm – Genel Norm İlişkisi 783
2. Asli Norm – Tali (İkincil) Norm İlişkisi/Asli Normun Önceliği – Yardımcı
Normun Sonralığı İlkesi 786
3. Tüketen Norm – Tüketilen Norm İlişkisi 789
4. Normlardan Birinin Seçilmesi İlkesi 789
ALTINCI BÖLÜM
CEZA HUKUKUNDA YAPTIRIM VE TÜRLERİ
XXIV. YAPTIRIM KURAMI 793
A. Genel Olarak 793
B. TCK’nda Öngörülen Yaptırım Şekilleri 793
1. Ceza 793
a) Cezanın Amaçları 793
(1) Mutlak Görüşler 793
(a) Cezanın Ödetme/Kefaret Amacı 794
(b) Cezanın Adalet Amacı 794
(2) Nisbi Görüşler 794
(a) Özel Önleme 795
(b) Genel Önleme 796
(3) Karma/Uzlaştırıcı/Birleştirici Görüş 797
2. Cezanın Özellikleri/Nitelikleri 797
3. Cezanın Türleri 798
a) Hapis Cezası 798
(1) Müebbet Hapis Cezası 799
(2) Süreli Hapis Cezası 799
b) Süreli Hapis Cezalarına İlişkin Öngörülen Seçenek İmkânlar 799
(1) Kısa Süreli Hapis Cezasına Seçenek Yaptırımlar 799
i) Hukuki Nitelik 800
ii) Kısa Süreli Hapis Cezasına Seçenek Yaptırımların
Uygulanma Koşulları 801
aa) Nesnel (Objektif) Koşullar 801
bb) Öznel (Sübjektif) Koşul: 803
iii) TCK m. 50/1’de Öngörülen Seçenek Yaptırımlar 803
iv) Suç Tanımında Hapis Cezası ile Adlî Para Cezasının Seçenek
Olarak Öngörüldüğü Hâllerde, Hapis Cezasına
Hükmedilmişse; Bu Ceza Artık Adlî Para Cezasına Çevrilmez.
(TCK m. 50/2) 809
v) Daha Önce Hapis Cezasına Mahkûm Edilmemiş Olmak
Koşuluyla, Mahkûm Olunan Otuz Gün ve Daha Az Süreli
Hapis Cezası ile Fiili İşlediği Tarihte Onsekiz Yaşını
Doldurmamış veya Altmışbeş Yaşını Bitirmiş Bulunanların
Mahkûm Edildiği Bir Yıl veya Daha Az Süreli Hapis Cezası,
Birinci Fıkrada Yazılı Seçenek Yaptırımlardan Birine Çevrilir.
(TCK m. 50/3). 811
vi) Taksirli Suçlardan Dolayı Hükmolunan Hapis Cezası Uzun
Süreli De Olsa; Bu Ceza, Diğer Koşulların Varlığı Hâlinde,
Birinci Fıkranın (a) Bendine Göre Adlî Para Cezasına
Çevrilebilir. Ancak, Bu Hüküm, Bilinçli Taksir Hâlinde
Uygulanmaz. (TCK m. 50/4) 812
vii) Uygulamada Asıl Mahkûmiyet, Bu Madde Hükümlerine
Göre Çevrilen Adlî Para Cezası veya Tedbirdir. (TCK m.
50/5) 813
viii) Hüküm Kesinleştikten Sonra Cumhuriyet Savcılığınca Yapılan
Tebligata Rağmen Otuz Gün İçinde Seçenek Tedbirin
Gereklerinin Yerine Getirilmesine Başlanmaması veya
Başlanıp da Devam Edilmemesi Hâlinde, Hükmü Veren
Mahkeme Kısa Süreli Hapis Cezasının Tamamen veya Kısmen
İnfazına Karar Verir ve Bu Karar Derhâl İnfaz Edilir. Bu
Durumda, Beşinci Fıkra Hükmü Uygulanmaz. (TCK m. 50/6). 813
ix) Hükmedilen Seçenek Tedbirin Hükümlünün Elinde
Olmayan Nedenlerle Yerine Getirilememesi Durumunda,
Hükmü Veren Mahkemece Tedbir Değiştirilir. (TCK m.
50/7) 816
(2) Hapis Cezasının İnfazının Ertelenmesi 817
i) Genel Olarak 817
ii) Ertelemenin Hukuki Niteliği 818
iii) Erteleme Kurumunun Leh ve Aleyhinde İleri Sürülen
Görüşler 818
aa) Lehte İleri Sürülen Görüşler 818
bb) Aleyhte İleri Sürülen Görüşler 818
iv) Ertelemenin Koşulları 819
aa) Nesnel/Objektif) Koşul (TCK m. 51/1). 819
bb) Öznel/Sübjektif Koşul (TCK m. 51/1–b) Mahkûmun
Suçu İşledikten Sonra Yargılama Sürecinde Gösterdiği
Pişmanlık Dolayısıyla Tekrar Suç İşlemeyeceği
Konusunda Mahkemede Bir Kanaatin Oluşması 827
cc) Erteleme Kararı Verilebilmesi İçin Ek Seçimlik Koşullar 830
v) Erteleme Kararı 833
vi) Denetim Süresi (TCK m. 51/3) 833
vii) Erteleme Süresi İçinde Mahkûmun Yükümlülükleri 835
viii) Denetim Süresi İçinde Hükümlünün Yükümlülüklerini
Yerine Getirmemesi 836
ix) Denetim Süresinin İyi Halli Geçirilmesi, Kasıtlı Bir Suç
İşlenmemesi veya Yükümlülüklere Uyulması 839
(3) Hapis Cezasının Sakıncalarını Giderme Amacıyla Kabul Edilen
Diğer Kurumlar 840
(a) Uzlaştırma 840
(b) Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 840
(c) Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 840
c) Adli Para Cezası 842
(1) Adli Para Cezasının Belirlenmesi Bakımından Kabul Edilen
Sistemler 843
(a) Klasik Sistem 843
(b) Gün Para Cezası Sistemi 844
(c) TCK m. 52’de Öngörülen Adli Para Cezası Sistemi 845
i) Gün Para Cezasının Belirlenmesi 845
ii) Belirlenen Adli Para Cezasının Uygulanması 849
iii) Belirlenen Adli Para Cezasının Yerine Getirilmemesi 849
iv) Adli Para Cezasında Erteleme, Zamanaşımı 851
4. Güvenlik Tedbirleri 852
a) Genel Olarak 852
b) Güvenlik Tedbirinin Uygulanabilmesi İçin Gerekli Olan Koşullar 853
c) Güvenlik Tedbirinin Hukuki Niteliği 855
d) Güvenlik Tedbirinin Amacı 855
e) Güvenlik Tedbiri ile Ceza Yaptırımı Arasındaki Farklar 855
f) Güvenlik Tekbiri ile Ceza Yaptırımı Arasındaki Ortak Noktalar 857
g) TCK’da Öngörülen Güvenlik Tedbiri Türleri 857
(1) Belli Haklardan Yoksun Bırakılma (TCK m. 53) 857
(a) Belirli Haklardan Yoksun Bırakılma Güvenlik Tedbirinin
Uygulanma Koşulları 858
(b) Belirli Haklardan Yoksun Bırakılma Güvenlik Tedbirinin
Uygulanma Süresi 860
(c) Hak Yoksunluğunun İnfaz Süresinden Sonra Belirli Bir Süre
Devam Edeceği Durum 863
(d) TCK m. 53/1’de Yer Alan Hak Yoksunlukları 866
(e) TCK m. 53/6’da Yer Alan Hak Yoksunlukları 868
(2) Müsadere 870
(a) Genel Olarak 870
(b) Müsaderenin Hukuki Niteliği 871
(c) Müsadere Türleri 873
i) Eşya Müsaderesi 873
ii) Kazanç Müsaderesi 882
(3) Çocuklara Özgü Güvenlik Tedbirleri 888
(4) Akıl Hastalarına Özgü Güvenlik Tedbirleri 888
(5) Alkol veya Uyuşturucu Bağımlısı Kişiler Hakkında Uygulanaca
Güvenlik Tedbirleri 889
(6) Sınır Dışı Etme Güvenlik Tedbiri 889
(7) Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanacak Güvenlik Tedbirleri 889
(a) TCK m. 60’ta Yer Alan Güvenlik Tedbirlerinin Uygulanma
Koşulları 891
(i) Bir Kamu Kurumunun Verdiği İzne Dayalı Olarak
Faaliyette Bulunan Bir Özel Hukuk Tüzel Kişisi
Bulunmalıdır 891
(ii) Özel Hukuk Tüzel Kişisinin Organ veya Temsilcilerinin
İştirakiyle ve Bu İznin Verdiği Yetkinin Kötüye
Kullanılması Suretiyle Kasten Bir Suç İşlenmelidir 891
(iii) Kasten İşlenen Bu Suç Özel Hukuk Tüzel Kişisinin
Yararına İşlenmelidir. 892
(iv) Özel Hukuk Tüzel Kişisinin Yararına Olarak Kasten
İşlenen Suçtan Dolayı Mahkûmiyet Kararı Verilmelidir. 892
(v) Kanunda İlgili Suç Tipine İlişkin Olarak Güvenlik
Tedbirinin Uygulanacağına Yönelik Açık Hüküm
Bulunmalıdır 893
(b) Hâkim veya Mahkemenin Takdir Yetkisi/Orantılılık İlkesi 893
(c) Uygulanacak Tedbirler 894
(i) İznin İptali 894
(ii) Müsadere 895
XXV. SUÇ İŞLEMEDE TEKERRÜR 895
A. Genel Olarak 895
B. Tekerrürün Hukuki Niteliği 895
C. Tekerrür Türleri 897
D. Tekerrüre İlişkin Hükümlerin Uygulanma Koşulları 898
1. Daha Önce Bir Suç İşlenmiş ve Bu Suçtan Dolayı Verilen Mahkûmiyet
Kararı Kesinleşmiş Olmalı 898
2. Yeni Bir Suçun İşlenmesi 902
3. Tekerrür Süresi 904
E. Tekerrür yasakları 906
F. Tekerrürün Sonuçları 907
YEDİNCİ BÖLÜM
CEZANIN BELİRLENMESİ VE MAHSUP
XXVI. CEZANIN BELİRLENMESİ VE BİREYSELLEŞTİRİLMESİ 909
A. Genel Olarak 909
B. Temel Cezanın Belirlenmesi ve Bu Belirleme Yapılırken Esas Alınan
Ölçütler 910
C. Suçun Olası Kast veya Bilinçli Taksirle İşlenmesi 919
D. Mükerrer (Çifte) Değerlendirme Yasağı 919
E. Suçun Nitelikli Unsurlarının Cezanın Belirlenmesinde Uygulanması 920
1. Cezayı Artıran Nitelikli Haller 924
2. Cezayı Azaltan Nitelikli Haller 924
F. Sonuç Cezanın Belirlenmesi ve Bu Belirlemede Uyulacak Usuller 925
1. Teşebbüs 925
2. İştirak 926
3. Haksız Tahrik 926
4. Yaş Küçüklükleri ile Akıl Hastalıkları 926
5. Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebepler 926
6. Takdiri İndirim Nedenleri (TCK m. 62) 926
a) TCK’da Öngörülen Takdir İndirim Nedenleri 927
b) TCK m. 62/2’de Öngörülen Takdiri İndirim Nedenleri 929
G. Cezanın hesaplanması 933
1. Hapis Cezasının Hesaplanması 933
2. Adli Para Cezasının Hesaplanması 933
3. Cezaların İçtimaı 936
H. Cezanın Yukarı ve Aşağı Sınırının Aşılmaması 936
İ. Mahsup 938
1. Mahsubun Hukuki Esası 939
2. Mahsubun Uygulanma Koşulları 939
a) Kişi Yargılanmakta Olduğu Suçtan Mahkûm Olmalıdır 939
b) Kişi Yargılanmakta Olduğu Suçtan Dolayı Hüküm Kesinleşmeden
Önce Hürriyetinden Yoksun Kalmış Olmalıdır 940
c) Mahsup İçin Hükümlünün Talebi Gerekmemektedir 942
d) Mahsup Kararını Yargılamayı Yapan Mahkeme Vermelidir 942
SEKİZİNCİ BÖLÜM
DAVA VE CEZA İLİŞKİSİNİ SONA ERDİREN NEDENLER
XXVII. GENEL OLARAK 943
XXVIII. SANIĞIN ÖLÜMÜ 944
XXIX. HÜKÜMLÜNÜN ÖLÜMÜ 945
XXX. AF 946
A. Genel Olarak 946
B. Affın Türleri 947
1. Genel Af 948
2. Özel Af 949
XXXI. ZAMANAŞIMI 950
A. Genel Olarak 950
B. Ceza Hukukunda Zamanaşımının Leh ve Aleyhinde İleri Sürülen Görüşler 951
1. Ceza Hukukunda Zamanaşımı Lehinde İleri Sürülen Görüşler 951
a) Manevi Yönden Acı Çekme Görüşü 951
b) Suç İşleyen ve Kaçak Durumda Olan Kişinin Uslanmış Olduğu
Görüşü 951
c) Kamuoyunun İlgisinin Azalması ve Suçun Delillerinin Kaybolması
Görüşü/Sosyal Fayda Görüşü 951
d) Cezanın Önleme İşlevinin Ortadan Kalkması Görüşü 951
e) Soruşturmanın Terki ve Failin Cezalandırılmama Hakkını Kazanması
Görüşü 952
f) Failin Manevi Dünyasının Değiştiği Görüşü 952
2. Ceza Hukukunda Zamanaşımı Aleyhinde İleri Sürülen Görüşler 952
a) Beccaria’nın Görüşü 952
b) Bentham’ın Görüşü 952
c) Pozitivist Görüş 952
C. Zamanaşımının Hukuki Niteliği 953
1. Zamanaşımını Ceza Muhakemesi Kurumu Olarak Kabul Eden Görüş 953
2. Zamanaşımını Ceza Hukuku Kurumu Olarak Kabul Eden Görüş 954
3. Zamanaşımını Karma Nitelikte Bir Kurum Olarak Kabul Eden Görüş 954
D. Dava Zamanaşımı 955
1. Dava Zamanaşımı ile Benzerlik Gösteren Kurumlar 955
2. Dava Zamanaşımına Tabi Olmayan Suçlar 956
3. Dava Zamanaşımına Tabi Olan Suçlar 956
a) Dava Zamanaşımının Kabul Edildiği Suçlarda Süre 956
b) Dava Zamanaşımına Tabi Olan Suçlar Bakımından ETCK İle TCK’nın
Karşılaştırılması 957
c) Dava Zamanaşımı Sürelerinin Özel Hukuktaki Etkisi 957
d) Dava Zamanaşımının Süresinin Belirlenmesinde Esas Alınacak Ceza 957
e) Dava Zamanaşımında Sürenin İşlemeye Başladığı Anın Tespiti 959
(1) Aynı Fiilden Dolayı Tekrar Yargılamayı Gerektiren Haller
Bakımından 959
(2) Bazı Suç Türleri, Suçun Özel Görünüş Şekilleri ve Mağdurun
Yaşı Bakımından 960
(a) Tamamlanmış Suç 960
(b) Teşebbüs Halinde Kalan Suç 961
(c) Kesintisiz Suç 961
(d) Zincirleme Suç 961
(e) Çocuklara Karşı İşlenen Suç 961
(f) İştirak Halinde İşlenen Suç 961
(g) Objektif Cezalandırma Koşulunun Arandığı Suç 962
f) Dava Zamanaşımının Durması ve Kesilmesi 962
(1) Dava Zamanaşımının Durması 962
(a) İzin 963
(b) Karar 963
(c) Bekletici Meselenin Çözümü 965
(d) Kaçak Kararı 966
(2) Dava Zamanaşımınının Kesilmesi 967
(a) Dava zamanaşımının kesilme nedenleri: 968
(i) Şüpheli veya Sanıklardan Birinin Savcı Huzurunda
İfadesinin Alınması veya Sorguya Çekilmesi 968
(ii) Şüpheli veya Sanıklardan Biri Hakkında Tutuklama
Kararının Verilmesi 970
(iii) Suçla İlgili Olarak İddianame Düzenlenmesi 971
(iv) Sanıklardan Bir Kısmı Hakkında Da Olsa, Mahkûmiyet
Kararı Verilmesi 971
(b) Dava Zamanaşımının Kesilmesi Üzerine Dava
Zamanaşımının Uzaması 973
E. Ceza Zamanaşımı 976
1. Ceza Zamanaşımında Öngörülen Süreler 979
2. Ceza Zamanaşımında Sürenin Başlama Anı 980
3. Ceza Zamanaşımının Durması 981
4. Ceza Zamanaşımının Kesilmesinin Etkisi 983
5. Ceza Zamanaşımının Sonuçları 983
6. Ceza Zamanaşımının Hak Yoksunluklarına (Güvenlik Tedbirlerine) Etkisi 983
7. Müsaderede Zamanaşımı 983
8. Zamanaşımının Hesabı ve Uygulanması 983
XXXII. ŞİKÂYET 984
A. Tanım 984
B. Şikâyet Kurumunun Hukuki Niteliği 984
C. Şikâyetin Koşulları 985
1. Şikâyete Tabi Bir Suçun İşlenmiş Olması Gerekir 985
2. Şikâyet Hakkına Sahip Olan Kişi veya Kişilerin Şikâyet Hakkını
Kullanması Gerekir 985
3. Şikâyet Hakkının Kanunda Öngörülen Süre İçinde Yapılmış Olması
Gerekir 987
4. Şikâyetin İlgili Mercilere Yapılması Gerekir 988
5. Şikâyetin Yazılı veya Sözlü Olarak Yapılması Gerekir 989
D. Şikâyet İle İlgili Bazı Özel Durumlar 989
1. Şikâyet Hakkının Kullanılmasından Feragat (Vazgeçme) 989
2. Yapılan Şikâyetin Geri Alınması 992
3. Şikâyette Sirayet 995
a) Şikâyetin Yapılmasında ve Geri Alınmasında Sirayette Mutlak ve
Nisbi Şikayete Tabi Suç Ayrımı 996
b) Şikâyetin Geri Alınmasında Sirayet 996
XXXIII. ÖNÖDEME 998
A. Tanımı ve Hukuki Niteliği 998
B. Koşulları 999
1. Önödeme Kapsamına Giren Bir Suç İşlenmiş Olmalıdır 999
a) Sadece Adli Para Cezası Öngörülmüş Olabilir 1000
b) Hapis Cezası ile Adli Para Cezası Seçimlik Olarak Öngörülmüş
Olabilir 1000
c) Hapis Cezası ile Adli Para Cezası Birlikte Öngörülmüş Olabilir 1000
2. Belli Bir Miktar Paranın Devlet Hazinesine Ödenmesi 1001
a) Ödenmesi Gereken Miktar Adli Para Cezasıdır 1001
b) Ödenmesi Gereken Hapis Cezasıdır 1001
c) Ödenmesi Gereken Hapis ve Adli Para Cezasıdır 1001
3. Önödeme Usulü ve Sonuçları 1001
a) Soruşturma Evresi Bakımından 1001
b) Kovuşturma Evresi Bakımından 1002
4. Önödeme Kabul Edilmeyen Suçlar/Önödeme Yasağı 1003
5. Önödemede Süreye Bağlı Ceza Artırım Durumu 1003
6. Önödemenin Sonuçları 1003
7. Önödemenin Etkileri 1003
KAYNAKÇA 1005 |
Bilgisayar, Teknoloji Kitapları 
