İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
TEŞEKKÜR 5
KISALTMALAR 15
GİRİŞ 17
Ⅰ. BÖLÜM
ÇEKE İLİŞKİN GENEL BİLGİLER VE ÇEK İLİŞKİSİNİN DOĞUŞU
1. ÇEKE İLİŞKİN GENEL BİLGİLER 19
1.1. Tanım 19
1.2. Tarihçe 20
1.3. Çeke Uygulanacak Mevzuat 22
1.3.1. Genel Olarak 22
1.3.2. Elektronik Çek ve Bono Kanun Teklifi’nin Çek Açısından Değerlendirilmesi 24
1.3.2.1. Elektronik Çeke Geçişi Gerektiren Nedenler 24
1.3.2.2. Elektronik Çek Sistemi 30
1.3.2.3. Elektronik Çekin Senet Niteliği Taşıyıp Taşımadığı Sorunu 34
1.3.2.4. Elektronik Çekin Zorunlu Olup Olmayacağı ve Olası Geçiş Sorunu 35
2. ÇEK İLİŞKİSİNİN DOĞUŞU 35
2.1. Genel Olarak 35
2.2. Karşılık 37
2.3. Çek Anlaşması 40
2.3.1. Genel Olarak 40
2.3.2. Şekli 41
2.3.3. Tarafların Borçları 43
2.3.4. Hukuki Niteliği 44
2.4. Çekin Hukuki Niteliği 50
2.5. Çekin Ekonomik İşlevi 53
Ⅱ. BÖLÜM
TTK, ÇEKK VE ELEKTRONİK ÇEK VE BONO KANUN TEKLİFİ KAPSAMINDA ÇEKİN UNSURLARI
1. TTK KAPSAMINDA ÇEKİN UNSURLARI 55
1.1. Zorunlu Unsurlar 56
1.1.1. Çek Kelimesi 56
1.1.2. Belirli Bir Bedelin Ödenmesine İlişkin Kayıtsız ve Şartsız Havale 59
1.1.2.1. Belirli Bedel Unsurunun İncelenmesi 59
1.1.2.1.1. Bedel Kavramı 59
1.1.2.1.2. Bedelin Belirli Olması 59
1.1.2.2. Bedelin Gösterilmesi 68
1.1.2.2.1. Genel Olarak 68
1.1.2.2.2. Bedel Hem Yazı Hem Rakamla Gösterilip de Bedeller Arasında Fark Olması Durumu 68
1.1.2.2.3. Bedel Yalnız Yazıyla veya Yalnız Rakamla Birden Çok Gösterilmiş Olup da Bedeller Arasında Fark Bulunması Durumu 77
1.1.2.2.4. Gerek Yazı Gerek Rakamla Gösterilmiş Herhangi Bir Bedelin Bulunmaması Durumu 78
1.1.2.3. Belirli Bir Bedelin Ödenmesine İlişkin Havalenin Kayıtsız ve Şartsız Olması 79
1.1.3. Ödeyecek Kişinin, “Muhatabın” Ticaret Unvanı 83
1.1.3.1. Genel Olarak 83
1.1.3.2. Çekte Muhatap Olma Ehliyeti Açısından Bankaların Durumu 85
1.1.3.3. Birden Fazla veya Hayali Bankanın Muhatap Olarak Gösterilmesi 87
1.1.4. Düzenleyenin İmzası 89
1.1.4.1. Aktif Çek Ehliyeti 89
1.1.4.1.1. Genel Olarak 89
1.1.4.1.2. Gerçek Kişilerde Aktif Çek Ehliyeti 90
1.1.4.1.3. Tüzel Kişilerde Aktif Çek Ehliyeti 92
1.1.4.2. Düzenleyenin İmzası ve Bu İmzanın İşlevleri 96
1.1.4.3. Düzenleyenin İmzasının Şekli 97
1.1.4.4. İmzanın Şeklen Yer Almasının Yeterli Olması 99
1.1.4.5. Gerçek Kişilerin Vekil veya Temsilci Aracılığıyla Çek Düzenlemesi Yasağı 100
1.1.4.6. Ad Soyad ve Ticaret Unvanının Zorunlu Unsur Olmaması 101
1.1.5. Düzenlenme Tarihi 102
1.1.5.1. Genel Olarak 102
1.1.5.2. Düzenlenme Tarihinin Özellikleri 103
1.1.5.2.1. Gerçek Olmasının Gerekmemesi 103
1.1.5.2.2. Belirli Olması 104
1.1.5.2.3. Mümkün Olması 107
1.1.6. Banka Tarafından Verilen Seri Numarası 110
1.1.7. Karekod 115
1.1.7.1. Tanımı, Zorunlu Unsur Niteliği ve İstisnaları 115
1.1.7.2. Karekod Okutma ve Bilgi Paylaşım Sistemi 117
1.1.7.3. Karekodlu Çek Raporunda Sunulan Bilgiler 120
1.2. Alternatif Zorunlu Unsurlar 121
1.2.1. Ödeme Yeri 121
1.2.2. Düzenlenme Yeri 124
1.2.2.1. Genel Olarak 124
1.2.2.2. Düzenlenme Yerinin Anlamı 128
1.2.2.3. Düzenlenme Yerinin Kısaltılarak Yazılması 135
2. ÇEKK KAPSAMINDA ÇEKİN UNSURLARI 138
2.1. Genel Olarak 138
2.2. Çek Hesabının Numarası 139
2.3. Çek Hesabının Bulunduğu Banka Şubesinin Adı 139
2.4. Çek Hesabı Gerçek Kişinin Adı ve Soyadı, Tüzel Kişinin Adı 140
2.5. Çek Hesabı Sahibi Gerçek veya Tüzel Kişinin Vergi Kimlik Numarası 141
2.6. Çekin Basıldığı Tarih 143
2.7. Çek Hesabı Sahibi Gerçek Kişi ise Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası, Tüzel Kişilerde ise Varsa Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (Mersis) Numarası 146
2.8. Çek Hesabı Sahibi ile Düzenleyenin Farklı Kişiler Olması Halinde, Ayrıca Düzenleyenin Kimlik Numarası 147
3. ELEKTRONİK ÇEKİN UNSURLARI 147
3.1. Genel Olarak 147
3.2. Elektronik İbraz Başlangıç Tarihi 149
3.3. Çek Hesabı Sahibinin Güvenli Elektronik İmzası veya Elektronik Kimlik Doğrulama Yöntemiyle Oluşturulan Kayıt 150
3.4. Çek Hesabı Sahibinin Adı, Soyadı ve Unvanı 153
3.5. Lehtarın Adı, Soyadı veya Unvanı 153
3.6. Elektronik Çekin Açık Çek Olarak Düzenlenip Düzenlenemeyeceği 154
Ⅲ. BÖLÜM
ÇEKE KONULABİLECEK İHTİYARİ KAYITLAR
1. ÇEKTE İHTİYARİ KAYITLAR VE YASAK KAYITLAR 157
1.1. Çekte İhtiyari Kayıtlar 157
1.1.1. Kanunen Öngörülen İhtiyari Kayıtlar 157
1.1.1.1. Çekin Türüne İlişkin Kayıtlar 157
1.1.1.1.1. Emre Yazılı Kaydı 157
1.1.1.1.2. Nama Yazılı Kaydı 160
1.1.1.1.3. Hamiline Kaydı 162
1.1.1.2. Ödemeye İlişkin Kayıtlar 166
1.1.1.2.1. Adres ve Yerleşim Yeri Kaydı 166
1.1.1.2.2. Kur ve Aynen Ödeme Kaydı 167
1.1.1.2.3. Çizgili Çeke İlişkin Kayıtlar 168
1.1.1.2.4. Hesaba Geçirilecektir Kaydı 172
1.1.1.3. Ödenmeme Haline İlişkin Kayıtlar 175
1.1.1.3.1. Protestodan Muafiyet Kaydı 175
1.1.1.3.2. Aval Kaydı 177
1.1.1.3.3. Sorumsuzluk ve Ciro Yasağı Kaydı 184
1.1.2. Kanunda Öngörülmeyen İhtiyari Kayıtlar 185
1.1.2.1. Düzenleyen ve Muhatap Arasındaki İlişkiye Yönelik Olan Kayıtlar 185
1.1.2.1.1. Provizyon Kaydı 185
1.1.2.1.2. İhbar Kaydı 186
1.1.2.2. Düzenleyen ve Lehtar Arasındaki İlişkiye Yönelik Olan Kayıtlar 187
1.1.2.2.1. Teminat Kaydı 187
1.1.2.2.1.1. Genel Olarak 187
1.1.2.2.1.2. Teminat Kaydının Çekin Kambiyo Niteliğine Etkisi 189
1.1.2.2.1.2.1. Mücerret Teminat Kaydı Açısından 189
1.1.2.2.1.2.2. Temel İlişkiyi Gösteren Teminat Kaydı Açısından 191
1.1.2.2.1.2.3. Şartlı Teminat Kaydı Açısından 193
1.1.2.2.2. Bedel Kaydı 194
1.1.2.2.2.1. Genel Olarak 194
1.1.2.2.2.2. Bedel Kaydının Aksinin İleri Sürülmesi 197
1.1.2.2.3. Yetki Kaydı 203
1.1.2.2.3.1. Genel Olarak 203
1.1.2.2.3.2. Yetki Kaydının Geçerli Olmasının Şartları 205
1.1.2.2.3.3. Yetki Kaydının Aval Veren ve Cirantalara Etkisi 208
1.1.2.2.4. Tahkim Kaydı 212
1.1.2.2.5. Temerrüt Faizine İlişkin Kayıt 214
1.1.2.3. Muhatap ile Hamil Arasındaki İlişkiye Yönelik Olan Kayıtlar 216
1.1.2.3.1. Vize Kaydı 216
1.1.2.3.2. Teyit Kaydı 217
1.1.2.3.2.1. Genel Olarak 217
1.1.2.3.2.2. Teyit Kaydının Şekli ve Yapılışı 218
1.1.2.3.2.3. Teyit Kaydının Sonuçları 220
1.2. Çekte Yasak Kayıtlar 223
1.2.1. Çekin Geçerliliğini Etkilemeyen Yasak Kayıtlar 223
1.2.1.1. Kabul Kaydı 223
1.2.1.2. Faiz Kaydı 225
1.2.1.3. Cezai Koşul Kaydı, Vekâlet Ücretine İlişkin Kayıt ve Manevi Tazminata İlişkin Kayıt 226
1.2.1.4. İbraz ve Zamanaşımı Sürelerini Değiştiren Kayıtlar 227
1.2.1.5. Düzenleyenin Sorumsuzluk Kaydı 228
1.2.1.6. Vade Kaydı 228
1.2.2. Çeki Geçersiz Kılan Yasak Kayıtlar 232
2. ELEKTRONİK ÇEKE KONULABİLECEK İHTİYARİ KAYITLAR 232
SONUÇ 237
KAYNAKÇA 243 |