İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
BEŞİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ 5
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER 9
KAYNAKÇA 21
KISALTMALAR CETVELİ 29
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL ESASLAR
BİRİNCİ KISIM
TÜRK HUKUKUNDA KIYMETLİ EVRAK VE
KIYMETLİ EVRAK KAVRAMI
I. TÜRK HUKUKUNDA KIYMETLİ EVRAK 31
A. Türk Ticaret Kanunu 31
1. Üçüncü Kitapta Yer Alan Hükümler 31
2. Diğer Kitaplarda Yer Alan Hükümler 34
B. Diğer Kanunlar 34
1. Çek Kanunu 35
2. Sermaye Piyasası Kanunu 35
3. Türk Medeni Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu 36
4. İcra ve İflas Kanunu 37
5. Türk Ceza Kanunu 38
II. KIYMETLİ EVRAK KAVRAMI 39
A. Tanımı 39
B. Unsurları 40
1. Senet (Maddi Unsur) 40
2. Senedin Bir Hak İçermesi (Gayrimaddi Unsur) 43
3. Hak ile Senedin Bağlanması (Dercedilmesi) 43
III. KIYMETLİ EVRAKTA SINIRLI SAYI SORUNU 45
IV. KIYMETLİ EVRAK TEORİLERİ 47
A. Kreasyon Teorisi 47
B. Sözleşme (Akit) Teorisi 48
C. Görünüşe Güven İlkesiyle Birleştirilmiş Sözleşme Teorisi 48
İKİNCİ KISIM
KIYMETLİ EVRAKIN SINIFLANDIRILMASI
I. İÇERDİĞİ HAKKIN TÜRÜNE GÖRE 51
A. Alacak Hakkı İçeren Senetler 51
B. Ortaklık Hakları İçeren Senetler 52
C. Ayni Hak İçeren Senetler 53
II. HAKKIN SENETTEN ÖNCE MEVCUT OLUP
OLMADIĞINA GÖRE 54
A. Kurucu Kıymetli Evrak 55
B. Açıklayıcı Kıymetli Evrak 55
III. SEBEBE BAĞLI VEYA SEBEPTEN SOYUT OLMASINA
GÖRE 56
A. Sebep Kavramı 56
B. Sebebe Bağlılık ve Sebepten Soyutluğun Anlamı 57
C. Sebebe Bağlı Kıymetli Evrak 58
D. Sebepten Soyut Kıymetli Evrak 58
IV. DEVİR ŞEKLİ BAKIMINDAN KIYMETLİ EVRAK 59
A. Nama Yazılı Senetler 59
B. Emre Yazılı Senetler 61
C. Hamile Yazılı Senet 62
V. KAMU GÜVENİNE SAHİP OLMALARINA GÖRE 63
A. Kamu Güvenine Sahip Olmanın Amacı 63
B. Kamu Güvenine Sahip Senetler 64
1. Hamile Yazılı Senetler 64
2. Emre Yazılı Senetler 65
ÜÇÜNCÜ KISIM
KIYMETLİ EVRAKTA DEFİLER
I. GENEL OLARAK 67
II. KIYMETLİ EVRAKTA DEFİ TÜRLERİ 68
A. Nama Yazılı Senetlerde 68
B. Hamile ve Emre Yazılı Senetlerde 69
1. Yasal Düzenlemeler 69
2. Senet Metninden Anlaşılan Defiler 70
3. Senedin Geçersizliğine İlişkin Defiler 72
4. Şahsi Defiler 73
DÖRDÜNCÜ KISIM
KIYMETLİ EVRAKTA TÜR DEĞİŞTİRME İLE ZIYA VE İPTAL
I. KIYMETLİ EVRAKTA TÜR DEĞİŞTİRME 77
II. KIYMETLİ EVRAKIN ZIYAI VE İPTALİ 79
A. İptal Davasının Amacı 79
B. Genel ve Özel Düzenlemeler 80
C. İptal Davasının Şartları ve Hükümleri 82
1. Şartları 82
2. Hükümleri 84
D. Ödeme Yasağı ve İptal Usulü 86
1. Hamile Yazılı Senetlerde 86
a. Ödeme Yasağı 86
b. İptal Usulü 87
2. Nama Yazılı Senetlerde 88
a. Genel Esaslar 88
b. Çeşitli Nama Yazılı Senet Hakkında Öngörülen Özel
Hükümler 88
c. Basit İptal Usulü 89
d. Mahkeme Kararı Olmaksızın Ödeme 89
3. Poliçede 90
a. Ödeme Yasağı 90
b. İptal Usulü 90
4. Makbuz Senedi ve Varantta 92
İKİNCİ BÖLÜM
KAMBİYO SENETLERİ
BİRİNCİ KISIM
GENEL ESASLAR
I. KAMBİYO SENETLERİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ 93
II. KAMBİYO SENETLERİ VE TEMEL BORÇ İLİŞKİSİ 95
İKİNCİ KISIM
POLİÇE
I. GENEL OLARAK 97
II. HUKUKÎ NİTELİĞİ 99
III. İKTİSADİ FONKSİYONU 101
IV. POLİÇENİN UNSURLARI 103
A. Zorunlu Unsurlar 103
1. Poliçe Kelimesi 103
2. Belirli Bir Bedelin Ödenmesi Hususunda Kayıtsız Şartsız
Havale 104
3. Ödeyecek Olan Kişinin “Muhatabın” Adı 106
4. Ödeme Yeri 107
5. Kime veya Kimin Emrine Ödenecek ise Onun Adı (Lehtar) 108
6. Düzenleme Tarihi ve Yeri 110
a. Düzenleme Tarihi 110
b. Düzenleme Yeri 112
7. Düzenleyenin İmzası 113
B. İhtiyari Unsurlar 116
1. TTK’de Bahsedilen İhtiyari Kayıtlar 116
2. Kanunda Bahsedilmeyen İhtiyari Kayıtlar 117
C. Damga Pulu 118
V. POLİÇENİN UNSURLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ 118
A. Genel Olarak 118
B. Poliçenin Şekil Şartlarının Senedin Lehtara Verildiği Anda
Tamamlanmaması 120
1. Açık Poliçe 121
2. Eksik Poliçe 124
VI. POLİÇEDE TEMSİL 126
A. Genel Olarak Kambiyo Senetlerinde Temsil 126
B. Senedin Yetkisiz Temsilci Eliyle Düzenlenmiş Olması 128
VII. POLİÇEYİ DÜZENLEYEN KİŞİNİN (KEŞİDECİNİN)
SORUMLULUĞU 131
VIII. POLİÇENİN DEVREDİLMESİ (CİRO) 132
A. Cironun Hukukî Niteliği 133
B. Cironun Şekli 134
C. Ciroda Kişiler 138
D. Cironun Yapılabileceği Süre 139
E. Cironun Türleri 141
1. Cironun Yapıldığı Şahsın Belli Olup Olmamasına Göre 141
a. Tam Ciro 142
b. Beyaz Ciro 142
2. Cironun Yapılma Amacına Göre 143
a. Temlik (Devir) Cirosu 143
aa. Temlik (Devir) Fonksiyonu 144
bb. Teşhis Fonksiyonu 144
cc. Garanti (Teminat) Fonksiyonu 148
b. Tahsil Cirosu 149
aa. Yapılma Usulü 150
bb. Tahsil Cirosunun Hükümleri 151
c. Rehin Cirosu 153
aa. Yapılma Usulü 154
bb. Rehin Cirosunun Hükümleri 155
IX. POLİÇENİN KABUL EDİLMESİ 157
A. Kabule Arz 158
1. Kabule Arzın Yeri ve Zamanı 158
2. Kabule Arzın Mecburi Olduğu Hâller 160
3. Kabule Arz Eden Kişi 161
B. Poliçenin Kabul Edilmesi 162
1. Kabulün Şekli 162
2. Kabul Edecek Olan Kişi 163
3. Kabul Beyanının Çizilmesi 164
C. Poliçenin Kabul Edilmesinin veya Kabul Edilmemesinin
Hukukî Sonuçları 164
1. Senedin Kabul Edilmesi 164
2. Senedin Kabul Edilmemesi 165
3. Kısmen Kabul Kısmen Ret Hâli 166
X. POLİÇE KEFALETİ (AVAL) 167
A. Avalin Hukukî Niteliği ve Kefalet Sözleşmesinden Farkları 167
B. Avalin Şekli 169
C. Aval Verebilecek Olan Kişiler 170
D. Lehine Aval Verilebilecek Olan Kişiler 171
E. Aval Veren Kişinin Sorumluluğu 171
F. Ödeme Yapan Avalistin Durumu 173
XI. POLİÇENİN ÖDENMESİ 174
A. Vade 175
1. Vadenin Türleri 176
a. Belirli Bir Günde Ödenecek Vadeli Poliçe 176
b. Keşide Tarihinden Belli Süre Sonra Gelen Vadeli Poliçe 177
c. Görüldüğünde Ödenecek Vadeli Poliçe 177
d. Görüldükten Belli Süre Sonra Ödenecek Vadeli Poliçe 177
2. Vadenin Özellikleri 178
a. Ödeme Günü ve Vade Günü 178
b. Vade Zorunlu Şekli Bir Unsur Değildir 179
c. Vade Tarihinin Yorumlanarak Tespit Edilmesi
Mümkündür 179
3. Sürelerin Hesabı 179
B. Ödeme 181
1. Poliçenin İbrazı 181
a. İbrazın Süresi 182
b. İbrazın Konusu 183
c. İbraz Yeri 183
d. İbrazı Kimin Yapacağı 184
e. İbrazın Kime Yapılacağı 185
f. İbrazın Sonuçları 185
2. Poliçenin Ödenmesi 186
a. Tam Ödeme 186
b. Kısmi Ödeme 187
c. Vadeden Önce Ödeme 188
d. Yabancı Para Üzerinden Borç İçeren Poliçenin Ödenmesi 188
e. Poliçe Bedelinin Tevdi Edilmesi 189
XII. POLİÇEDE BAŞVURMA (MÜRACAAT) HAKKI 190
A. Başvuru Borçluları 191
B. Başvurma Hakkını Doğuran Sebepler 192
1. Genel Olarak 192
2. Vadeden Önce Başvuru Hakkını Doğuran Sebepler 192
a. Kabulden Kaçınılmış Olması 193
b. Muhatabın İflası, Ödemelerini Tatili ya da Hakkındaki
İcra Takibinin Semeresiz Kalması 193
c. Kabul İçin Arz Edilmesi Yasaklanmış Poliçenin
Düzenleyeninin İflası 194
C. Başvurma Hakkının Şekli Koşulu: Protesto 195
1. Protesto Düzenlemeye Yetkili Merci 195
2. Protesto Türleri 195
a. Kabul Etmeme Protestosu 195
b. Ödememe Protestosu 196
3. Protestonun İçeriği 197
4. Protesto Çekilmesini Gerektirmeyen Hâller 198
a. Protestodan İradi Muafiyet 198
b. Protestodan Kanuni Muafiyet Hâlleri 199
c. Mücbir Sebeplerin Vadeden İtibaren Otuz Günden Fazla
Sürmüş Olması 200
D. İhbar 200
E. Başvurma Hakkının Kullanımı 201
1. Teselsül 201
2. Başvurma Hakkının Kapsamı 202
3. Başvuru Evrakının ve Makbuzun Verilmesi 203
4. Retret 203
F. Başvurma Hakkının Düşmesi 203
XIII. POLİÇEDE SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME 204
XIV. POLİÇEDE KARŞILIĞIN İNTİKALİ 206
XV. POLİÇEDE ARAYA GİRME 207
A. Genel Esaslar 207
B. Araya Girme Suretiyle Kabul 208
C. Araya Girme Suretiyle Ödeme 210
XVI. POLİÇEDE SURET VE NÜSHA 211
A. Poliçede Suret 211
B. Poliçe Nüshaları 212
XVII. SENET METNİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLER 213
XVIII. POLİÇEDE ZAMANAŞIMI 213
ÜÇÜNCÜ KISIM
BONO (EMRE YAZILI SENET)
I. BONONUN KANUNDA DÜZENLENİŞ TARZI 215
II. BONONUN UYGULAMADA İŞLEYİŞ TARZI 216
III. BONONUN UNSURLARI 218
A. Genel Olarak 218
B. Münferit Unsurlar 219
1. Bono ya da Emre Yazılı Senet İbaresi 219
2. Kayıtsız ve Şartsız Belirli Bir Bedeli Ödemek Vaadi 221
3. Vade 222
4. Lehtar 225
5. Düzenleme Yeri 226
6. Ödeme Yeri 226
7. Düzenleme Tarihi 227
8. Düzenleyenin İmzası 227
IV. BONONUN UNSURLARINDAKİ EKSİKLİKLERİN
SONUÇLARI 227
A. Genel Sonuç 227
B. Özel Sonuç: Emre Yazılı Ödeme Vaadi 228
V. BONOYA UYGULANACAK HÜKÜMLER 229
VI. BONODA BEDELSİZLİK 230
A. Bedelsizlik İddiası 231
B. Bedelsizliğin İleriye Sürülmesi 231
C. Bedelsizliğin İspatı 234
DÖRDÜNCÜ KISIM
KAMBİYO SENETLERİNE BENZEYEN SENETLER VE
CİROSU KABİL OLAN DİĞER SENETLER
I. KAMBİYO SENETLERİNE BENZEYEN SENETLER 237
II. CİROSU KABİL OLAN DİĞER SENETLER 237
BEŞİNCİ KISIM
ÇEK
I. GİRİŞ 239
II. TÜRK MEVZUATI BAKIMINDAN ÇEK KURUMU 240
III. ÇEK KURUMU VE ÇEKİN ZORUNLU UNSURLARI 241
A. Çek Kavramı 241
B. Hukukî Niteliği 242
C. Çekin Unsurları 243
1. TTK Bakımından 243
a. Çek Kelimesi 243
b. Kayıtsız ve Şartsız Belirli Bir Bedelin Ödenmesi İçin
Havale 243
c. Ödeyecek Kişinin, “Muhatabın” Ticaret Unvanı 244
d. Ödeme Yeri 244
e. Düzenlenme Tarihi ve Yeri 245
f. Düzenleyenin İmzası 248
g. Banka Tarafından Verilen Seri Numarası 248
h. Karekod 249
2. Çek Kanunu Bakımından 250
D. Çekin Düzenlenme Koşulları 251
1. Karşılık 251
2. Çek Anlaşması 252
3. Çek Üzerindeki Kayıtların Niteliği 254
a. Zorunlu Kayıtlar 254
b. İhtiyari Kayıtlar 255
c. Yasak Kayıtlar 255
d. Çekin Temsilci Aracılığıyla Düzenlenmesi 255
E. Çek Türleri 255
1. Devir Usulüne Göre Çek Türleri: Nama–Emre–Hamile Çek 255
2. Özel Ödenme Usulü Öngörülen Çekler 256
a. Teyitli ve Vizeli Çek 256
b. Çizgili Çek 257
c. Kartlı Çek 258
d. Mahsup Çeki/Hesaba Geçirilmek Üzere Düzenlenen Çek 259
aa. Genel Olarak 259
bb. Hamilin Hakları 259
3. Özel Tür Çekler 260
a. Banka Çeki 260
b. Seyahat Çekleri 260
c. Posta Çekleri 261
F. Sahte veya Tahrif Edilmiş Çek 262
G. Çekin Devri 262
1. Genel Olarak 262
2. Çekin Cirosu 263
a. Genel Olarak 263
b. Çekte Cironun Yapılabileceği Süre ve Gecikmiş Ciro 266
c. Muhataba Yapılan Ciro 267
d. Hamile Yazılı Çekin Cirosu 268
H. Çekte Aval 268
I. Çekte Kabul Yasağı 270
İ. Çekte Sürelerin Hesaplanması ve Mücbir Sebep 271
1. Sürelerin Hesaplanması 271
2. Mücbir Sebep 272
J. Çekin Ödenmesi 274
1. İbraz Yeri 275
a. Muhatap Banka 275
b. Takas Odası 276
2. İbraz Süreleri 277
a. Genel Olarak 277
b. Kanuni İbraz Süreleri 279
3. Çekin Karşılığının Ödenmesi 280
a. Muhatap Bankanın İnceleme Yükümlülüğü 280
b. Nakden Ödeme 282
c. Hesaben Ödeme 283
d. Kısmi Ödeme 283
4. Çekin Ödenmemesi 285
5. Hamilin Başvuru Hakları 286
6. Sorumluluk 287
a. Bankanın Sorumluluğu 287
aa. Bankanın Karşılıksız Çıkan Çek Yapraklarından
Sorumluluğu 287
bb. Bankanın Hesapta Karşılık Bulunmasına Rağmen
Ödeme Yapmaması 290
b. Keşidecinin Karşılıksız Çekten Dolayı Cezaî Sorumluluğu 291
aa. Karşılıksız Çekin Suç Sayılmasının Kısa Tarihçesi 291
bb. Karşılıksız Çek Suçunun Uygulanabilmesinin
Şartları 292
aaa. Çekin Şeklen Geçerli Olması 292
bbb. Süresinde ve Doğru Yerde İbraz Edilmesi 292
ccc. İbraz Edildiği Anda Hesapta Kısmen veya
Tamamen Karşılığı Olmadığı için
Ödenememesi 293
ddd. Çekin Karşılıksız Çıktığının Usulüne Uygun
Şekilde Tespit Edilmesi 293
eee. Hamilin Şikâyet Etmesi 294
cc. Karşılıksız Çek Keşide Etmenin Cezası 294
dd. Etkin Pişmanlık 295
K. Cayma 296
L. Nüsha 296
M. Zamanaşımı 297
N. Uygulanacak Hükümler 298
O. Kanunlar İhtilafı 299
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
MAKBUZ SENEDİ VE VARANT
I. GENEL OLARAK 301
II. MAKBUZ SENEDİ VE VARANTIN İŞLEYİŞ ESASLARI 301
III. MAKBUZ SENEDİ VE VARANTIN ŞEKLİ 301
IV. MAKBUZ SENEDİ VE VARANTIN DEVRİ 303
V. MAKBUZ SENEDİ VE VARANTA KONU EDİLEN EŞYA
ÜZERİNDEKİ TASARRUFLAR 304
VI. VARANT HAMİLİNİN SENEDE DAYALI HAKLARI 305
A. Eşyayı Sattırma Hakkı 305
B. Başvurma Hakkı 305
C. Sigorta Bedelinden Yararlanma Hakkı 306
VII. ZAMANAŞIMI 306
VIII. MAKBUZ SENEDİ VE VARANTIN ZIYAI 306
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
PRATİK ÇALIŞMA VE TEST SORULARI
I. PRATİK ÇALIŞMALAR 309
II. TEST SORULARI 331
III. DOĞRU–YANLIŞ ÖNERMELER 333 |