İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 15
Giriş
I. KONUNUN TAKDİMİ 17
II. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI VE İNCELEME PLANI 24
III. KAVRAM SORUNU VE ÖNERİLER 26
Birinci Bölüm
§1. REASÜRANSA İLİŞKİN GENEL ESASLAR
I. TANIMI 43
II. UNSURLARI 46
A. Genel Olarak 46
B. Sözleşmenin Tarafları 47
C. Sigortalanabilir Menfaat 49
D. Prim 52
E. Riziko 52
F. Tazminat Ödeme Taahhüdü 53
III. İŞLEVLERİ 53
IV. REASÜRANS TÜRLERİ VE YÖNTEMLERİ 56
A. Reasürans Türleri 56
1. Genel Olarak 56
2. Seçimlik Reasürans Sözleşmeleri 57
3. Çerçeve Reasürans Sözleşmeleri 60
4. Ön Çerçeve Reasürans Kaydı/Sözleşmesi ve Ayrı Bir Reasürans Türü Olup Olmadığı 61
5. Hukuki Niteliği ve Türü Bakımından Finansal Reasürans 64
B. Reasürans Yöntemleri ve Sedanın Saklama Payı 67
1. Genel Olarak 67
2. Oran Esaslı Reasürans Yöntemleri 68
a. Ortak Özellikler 68
b. Sabit Oran Esaslı Reasürans 70
c. Eksedan / Değişken Oran Esaslı Reasürans 72
3. Limit Esaslı Reasürans Yöntemleri 75
a. Ortak Özellikler 75
b. Hasar Fazlası Reasürans 77
c. Hasar Oranı Fazlası Reasürans 79
4. Sedanın Saklama Payı 82
V. HUKUKİ NİTELİĞİ 88
A. Genel Olarak 88
B. Sigorta Sözleşmesi Niteliği 91
1. Sigorta Konusu 91
a. Genel Olarak 91
b. Sigortalanan Menfaatin Sedanın Sigortalısına Ait Olduğu Görüşü 92
aa. İkincil Sigorta Sözleşmesi Yönünden 92
bb. Birden Çok Sigorta Yönünden 94
c. Sigortalanan Menfaatin Sedana Ait Olduğu Görüşü 97
2. Sigorta Türü 100
C. Reasürans Türünün ve Sözleşmede Öngörülen Özel Hükümlerin Hukuki Niteliğe Etkisi 103
1. Çerçeve Reasürans Sözleşmesi 103
2. Front Kaydı 107
3. Sedanın Sigortalısı Lehine Kayıt (Cut–Through) 110
a. Genel Olarak 110
b. Özel Durumlar 114
4. Karşılıklılık ve Komisyon Kayıtları 119
5. İş Birliği ve Kontrol Kayıtları 121
6. Örtüşme ve Atıf Kayıtları 123
7. Sözleşme Dışı Sorumluluk Kayıtları 125
D. Reasürans Yönünden Hukuki Niteliği Değerlendirilmesi Gereken İşlemler 125
1. Havuz Sistemi (Pooling) 125
2. Alternatif Risk Transfer Yöntemleri 128
3. Uygulamada Görülen Bazı Sözleşmeler ve Düzenlemeler 129
VI. UYGULANACAK HUKUK 135
A. Genel Olarak 135
B. Kanuni Düzenlemeler Yönünden 136
C. Ticari Örf ve Âdet Kuralları Yönünden 143
D. Milletlerarası Tahkimde Yedek Hukuk Kuralları “Soft Law” Yönünden 144
1. Genel Olarak 144
2. Reasürans Sözleşmesi Hukuku İlkeleri (PRICL) 145
İkinci Bölüm
§2. REASÜRANS SÖZLEŞMELERİNİN YAPISI
I. SÖZLEŞMENİN TARAFLARI 147
A. Sedan 147
B. Reasürör 147
II. SÖZLEŞMENİN ŞEKLİ 151
III. SÖZLEŞMENİN KAPSAMI VE SÜRESİ 156
A. Kapsamı 156
1. Riziko Yönünden 156
2. Reasürörün Sorumluluğunun Tayini Yönünden (Risk Attaching, Losses Occuring ve Claims Made) 160
3. Sedanın Sorumluluğunun Tayini Yönünden (Allocation) 162
a. Sorumluluğun Doğduğu An 162
b. Sorumluluk Kalemleri 163
4. Enflasyon ve Döviz Kur Değişikliklerinin Etkisi 171
B. Süresi 176
IV. REASÜRANS SÖZLEŞMELERİNDE ÖNGÖRÜLEN ÖZEL ŞARTLAR 179
A. Reasürans Sözleşmesi Hukuku İlkeleri (PRICL) 179
1. Genel Hükümler 179
2. “Uluslararası Ticari Sözleşmeler için UNIDROIT İlkeleri”ne Atıf 183
3. Diğer Hükümler 185
B. Hasar Yönetiminde İş Birliği ve Kontrol Kayıtları (Claims Cooperation and Control) 185
C. Hata ve İhmal Kaydı (Errors and Omissions) 190
D. Kadere Bağlılık Kaydı (Follow the Fortunes) 192
1. Tarihi ve Reasürans Sözleşmelerinde Uygulaması 192
2. Karara Bağlılık Kaydından Farkı 195
3. Hukuki Sonuçları 197
a. Genel Olarak 197
b. Sedanın Yaptığı Ödemelere Katılma Yönünden 201
aa. Dava ve Savunma Giderleri 201
bb. Lütuf Ödemeleri (Ex–gratia Payments) 202
aaa. Genel Olarak 202
bbb. Sigorta Limitini Aşan Ödemeler (Excess of Policy Limits) 203
ccc. Sözleşme Dışı Sorumluluk (Extra–Contractual Obligations) 204
E. Karara Bağlılık Kaydı (Follow the Settlements) 205
1. Tarihi ve Reasürans Sözleşmelerinde Uygulaması 205
2. Hukuki Niteliği ve Sonuçları 208
3. Uygulanma Şartları 211
a. Genel Olarak 211
b. Karar Sigorta ve Reasürans Sözleşmesi Kapsamında Olmalıdır. 211
c. Sedan Makul ve Tedbirli Hareket Etmelidir. 214
d. Yargı Kararları Yönünden 216
e. Diğer Kararlar Yönünden 218
F. Örtüşme ve Atıf Kayıtları (Back to Back Cover and Incorporation) 219
1. Genel Olarak 219
2. Atfın Kabul Edildiği Durumlar 222
3. Atfın Kapsamı 223
a. Zaman Bakımından 223
b. Konu Bakımından 225
c. Sözleşme Hükümleri Bakımından 228
aa. Genel Yaklaşım 228
bb. Sigorta Teminatına İlişkin Kayıtlar 231
cc. Uygulanacak Hukuka, Yetkiye ve Tahkime İlişkin Kayıtlar 235
dd. Diğer Kayıtlar 237
G. Zararların Birleştirilmesi (Losses Aggregation) 238
1. Genel Olarak 238
2. Birleştirme Esasları 241
a. Birleştirici Unsur 241
aa. Genel Olarak 241
bb. Olay Esaslı Birleştirme 242
cc. Sebep Esaslı Birleştirme 245
b. Birleştirmenin Kapsamı 247
aa. Yer Yönünden 247
bb. Zaman Yönünden 249
cc. Nedensellik Bağı Yönünden 250
aaa. Genel Olarak 250
bbb. Birlik Testi (Unities Test) 252
ccc. İstenmeyen Olay Testi (Unfortunate Event Test) 253
ddd. Yakın Sebep Testi (Proximate Cause Test) 254
eee. Bağımsızlık Testi (Independence Test) 255
fff. İnhisari Yetki Kaydı (Sole Judge Clause) 256
3. Zararların Birleştirilmesine İlişkin Reasürans Uygulaması 257
a. Olay Esaslı Birleştirmeler 257
b. Sebep Esaslı Birleştirmeler 264
Üçüncü Bölüm
§3. REASÜRANS SÖZLEŞMESİNDE
TARAFLARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİ
I. ORTAK YÜKÜMLÜLÜKLER 267
A. Dürüst Davranma Yükümlülüğü (Utmost Good Faith) 267
1. Yükümlülüğün Kaynağı 267
2. Niteliği 269
3. Kapsamı 272
a. Genel Olarak 272
b. Sözleşme Öncesi 274
c. Sözleşme Kurulduktan Sonra 275
B. Gizlilik ve Sır Saklama Yükümlülüğü 276
II. REASÜRÖRÜN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 278
A. Komisyon Ödeme Yükümlülüğü 278
1. Genel Olarak 278
2. Kâr Komisyonu 281
B. Tazminat Ödeme Yükümlülüğü 282
1. Tazminat Ödeme Yükümlülüğünün Doğduğu An 282
a. Sözleşmede Hüküm Bulunması Hâlinde 282
b. Sözleşmede Hüküm Bulunmaması Hâlinde 284
2. Tazminatın Ödenmesi 286
3. Halefiyet Hakkından Doğan Alacakların ve Sovtaj Gelirinin Tazminat Ödeme Yükümlülüğüne Etkisi 289
III. SİGORTA ŞİRKETİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 293
A. Prim Ödeme Yükümlülüğü 293
1. Prim Miktarı 293
2. Ödemenin Şekli 294
a. Genel Olarak 294
b. Takas ve Mahsup 295
c. Karşılık Ayırma 298
3. Zamanı 301
B. Bilgilendirme Yükümlülüğü 303
1. Genel Olarak 303
2. Sözleşme Öncesi Beyan Yükümlülüğü 305
a. Beyan Yükümlülüğünün Kapsamı 305
b. Beyan Edilmesi Gereken Hususlar 308
aa. Sedanın Bildiği veya Bilmesi Gereken Bir Husus Olmalıdır. 308
bb. Reasürörün Bilmediği ve Bilemeyeceği Bir Husus Olmalıdır. 309
cc. Beyanın Konusu Rizikoya İlişkin “Önemli” Bir Husus Olmalıdır. 310
aaa. Rizikoya İlişkin Olma 310
bbb. Önemli Olma (Materiality Test) 311
i. Objektif Kriter 311
ii. Subjektif Kriter 315
c. Acente veya Brokerin Sözleşmeye Aracılık Etmesinin Beyan Yükümlülüğüne Etkisi 316
3. Sözleşme Kurulduktan Sonra Bildirim Yükümlülüğü 320
a. Değişikliklerin Bildirilmesi 320
b. Hasarın Bildirilmesi 321
C. Kayıt Tutma ve İncelemeye Hazır Bulundurma Yükümlülüğü 322
D. Makul ve Tedbirli Davranma / Özen Yükümlülüğü 325
IV. SÖZLEŞMEDEN DOĞAN YÜKÜMLÜLÜKLERE AYKIRILIK 326
A. Dürüst Davranma Yükümlülüğüne Aykırılık 326
B. Bilgilendirme Yükümlülüğüne Aykırılık 329
1. İhlalin Gerçekleşmesi 329
2. Reasürörün Hakları 331
a. Sözleşme Şartlarını Değiştirme 331
b. Prim Farkı Talebi 332
c. Tazminatta İndirim Talebi 333
d. Sözleşmeden Cayma 335
e. Diğer Zararların Talep Edilmesi 340
C. Prim ve Tazminat Ödeme Yükümlülüklerine Aykırılık 341
D. Diğer Yükümlülüklere Aykırılık 343
V. SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİ VE UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜ 345
A. Sona Erme Hâlleri 345
B. Zamanaşımı 346
C. Uyuşmazlıkların Çözümü 348
1. Dava Yolu ve Yetkili Mahkeme 348
2. Tahkim ve Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları 350
Sonuç 353
Extended Summary 359
Kaynakça 369
Kavram Dizini 419 |