İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 13
Giriş 15
Birinci Bölüm
MOBBİNG KAVRAMI VE BENZER KAVRAMLARLA İLİŞKİSİ
I. KAVRAM 19
II. MOBBİNGİN DİĞER KAVRAMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI 25
A. Bullying (Zorbalık) 25
B. İşyerinde Stres 26
C. Çatışma 27
D. Haksız Takip (Stalking) 28
E. Cinsel Taciz 29
III. MOBBİNGİN UNSURLARI 34
A. İş İlişkisi Dahilinde Meydana Gelmesi 34
B. Çalışma Süreci Dahilinde Olması 36
C. İşveren ya da İşçiler Tarafından Yapılması 37
D. İnsanlık Onuruyla Bağdaşmayan Davranışlar Olması 38
E. Sistematik Olması ve Süreklilik Arz Etmesi 39
IV. MOBBİNGİN HEDEF ALDIĞI DEĞERLER 41
İkinci Bölüm
MOBBİNGİN ÖZELLİKLERİ VE NEDENLERİ MOBBİNG SÜRECİNİN AŞAMALARI
I. MOBBİNGİN ORTAYA ÇIKMA SÜRECİ 43
A. Leymann Modeli 44
B. İtalyan – Ege Modeli 46
II. SALDIRI 48
III. MAĞDURUN HEDEF OLDUĞUNU FARK ETMESİ 48
IV. TACİZİN SİSTEMATİK BİR ŞEKİLDE SÜREKLİ HALE GELMESİ 49
V. YÖNETİMİN BASKIYA KATKISI VEYA TEPKİSİZ KALMA SÜRECİ 49
VI. MOBBİNGİN BAŞARIYA ULAŞMASI 50
VII. MOBBİNGİN NEDENLERİ 50
A. İşverenden veya Üçüncü Kişilerden Kaynaklanan Nedenler 50
1. Mağdurun Mevcut Kuralları ve Grubun Hakim Düzenini Kabul Etmeye Zorlanması 50
2. İşyerinde Meydana Gelen Sıkıntı ve Boşluk Hissi 51
3. Önyargı 51
4. Tacizcinin Bencilliği ve Agresifliği 51
B. İşin Özelliklerinden Kaynaklanan Nedenler 52
1. Çalışma Kurallarından Kaynaklanan Mobbing 52
2. Ekonomik Yapıdan Kaynaklanan Mobbing 53
VIII. MOBBİNGCİLERİN RUHSAL ÖZELLİKLERİ 54
A. Pasif veya Agresif Kişilik Bozukluğu 54
B. Narsizm 55
C. İki Yüzlülük 55
D. Eleştiricilik 55
E. Megalomani 55
IX. MOBBİNG MAĞDURLARININ ÖZELLİKLERİ 56
A. Yalnız Kişi 56
B. Atipik Kişi 56
C. Başarılı Kişi 56
D. Yeni Gelen Kişi 57
X. MOBBİNGİN SINIFLANDIRILMASI 57
A. Kaynağa Göre 57
1. İş Arkadaşının Uyguladığı Mobbing (Yatay Mobbing) 57
2. Yöneticinin Uyguladığı Mobbing (Dikey Mobbing) 58
3. Alt Çalışanın Uyguladığı Mobbing (Dolaylı Mobbing) 59
B. İşyerlerine Göre 59
Üçüncü Bölüm
KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA MOBBİNG
I. ULUSLARARASI BELGELERDE MOBBİNG 61
A. Uluslararası Çalışma Örgütü 61
1. 111 Sayılı İş ve Meslek Bakımından Ayrımcılık Sözleşmesi (1958) 62
2. 155 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği ve Çalışma Ortamına İlişkin Sözleşme (1981) 62
3. 161 Sayılı İş Sağlığı Hizmetlerine İlişkin Sözleşme (1985) 63
B. Avrupa Birliği Düzenlemeleri 65
1. Avrupa Birliği Yönergeleri 65
2. Avrupa Birliği Raporları 69
a. “İşyerinde Şiddet” Raporu 69
b. “İşyerinde Şiddetin Önlenmesi” Raporu 70
c. “İşyerinde Manevi Tacize Karşı Yükselen Bilinç” Başlıklı Raporu 70
d. Avrupa Birliği’nin 2001/2339 Sayılı Parlamento Kararı 71
C. Avrupa Sosyal Şartı 72
II. YABANCI ÜLKELERDEKİ DÜZENLEMELER 73
A. Birleşik Krallık’taki Düzenlemeler 73
B. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Düzenlemeler 74
C. Fransa 76
D. Belçika 78
E. Almanya 80
F. Yunanistan 81
G. Hollanda 82
H. İsveç 82
I. İtalya 83
İ. Japonya 83
Dördüncü Bölüm
TÜRK HUKUKUNDA MOBBİNGİN HUKUKİ DAYANAKLARI
I. İŞVERENİN KORUMA VE GÖZETME BORCU 87
A. Mobbingin Haksız Fiille Meydana Gelmesi 92
B. Başvurulacak Hukuki Koruma Yolları 93
1. İş Görme Borcunun İfasından Kaçınma 93
2. Maddi Tazminat Davası 95
3. Manevi Tazminat Davası 97
4. Yansıma Yoluyla Uğranılan Zarar ve Destekten Yoksun Kalma 100
II. İŞÇİNİN KİŞİLİK HAKLARININ KORUNMASI 105
A. Koruyucu ve Önleyici Davalar 108
1. Saldırının Önlenmesi Davası 110
2. Saldırıya Son Verilmesi Davası 111
3. Saldırının Hukuka Aykırılığının Tespiti Davası 111
B. Tazminat Hukuku Bakımından Kişilik Haklarının İhlali Nedeniyle Açılacak Davalar 112
1. Maddi Tazminat Davası 112
2. Manevi Tazminat Davası 113
C. Kazancın Geri Verilmesi Davası 114
D. Davalarda İspat Yükü 114
III. İŞVERENİN EŞİT DAVRANMA BORCU 116
A. Eşit Davranma Borcunun Şartları ve Hukuki Niteliği 117
B. Eşit Davranma Borcunda İspat Yükü 123
C. Eşit Davranma Borcuna Aykırılıkta Yaptırımlar ve Ayrımcılık Tazminatı 124
D. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu Açısından Değerlendirme 126
1. İşçinin Kuruma Başvurusu ve Başvuru Süreci 130
2. TİHEKK’na Aykırılıkta İspat Yükü ve Yaptırımlar 131
IV. İŞÇİNİN MOBBİNG SAYILABİLECEK DAVRANIŞLARI 132
A. Özen ve Sadakat Borcu Bakımından Aykırılık 132
B. Ahlak ve İyiniyet Kurallarına Aykırılık 134
V. CEZA HUKUKU BAKIMINDAN MOBBİNG 135
A. Hakaret Suçu 136
B. İşkence ve Eziyet Suçu 137
C. Çalışma Hürriyetinin İhlali Suçu 138
D. Ayrımcılık Suçu 138
E. Kişilerin Huzur ve Sükununu Bozma Suçu 139
F. Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu 139
G. Kasten Yaralama Suçu 140
H. İntihara Yöneltme Suçu 140
I. Ceza Yargılamasının Hukuk Davasına Etkisi 141
VI. SOSYAL GÜVENLİK HUKUKU BAKIMINDAN MOBBİNG 142
Beşinci Bölüm
MOBBİNGİN İŞ SÖZLEŞMESİNE ETKİSİ
I. İŞ SÖZLEŞMESİNİN DERHAL FESHİ 147
A. İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Haklı Nedenle Feshi 148
B. İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Haklı Nedenle Feshi 152
C. Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklik Nedeniyle Fesih 154
II. FESİH DAVALARINDA İSPAT YÜKÜ 157
III. TAZMİNAT TALEBİ 161
A. Maddi Tazminat 161
B. Manevi Tazminat 161
C. Kıdem Tazminatı 162
Sonuç 165
Kaynakça 169
Kavram Dizini 179 |